Żółta kartka i czerwona kartka – w niektórych sportach – sposób odpowiednio upomnienia lub ukarania zawodnika (niekiedy innych osób) za poważne naruszenie zasad gry. System ten został zaproponowany przez angielskiego sędziego piłkarskiego Kena Astona i zastosowany po raz pierwszy podczas Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w roku 1970 w Meksyku[1].
W piłce nożnej żółta kartka pokazywana jest, w zależności od sytuacji, jeżeli ma niesportowy charakter, np. przerwanie korzystnej akcji, za zagranie piłki ręką, dyskusje z arbitrem, grę na czas, niesportowe zachowanie lub ściągnięcie koszulki w czasie trwania meczu[2].
W ligach krajowych, a także podczas turniejów piłkarskich obowiązuje zasada polegająca na tym, że gdy zawodnik zdobędzie określoną liczbę żółtych kartek, jest automatycznie odsuwany od następnego (czasem następnych) spotkania[3]. Decyzję sędziego o pokazaniu żółtej i czerwonej kartki można zakwestionować i są znane przypadki anulowania żółtej bądź czerwonej kartki już po meczu[4][5]. Mundialowy rekord w żółtych kartkach (16) pobił rosyjski arbiter Walentin Iwanow w meczu Portugalii z Holandią na mistrzostwach świata w roku 2006[6].
Czerwona kartka skutkuje przymusowym opuszczeniem pola gry bez możliwości wprowadzenia na nie rezerwowego zawodnika[7].
Czerwona kartka zazwyczaj jest pokazywana:
Ponadto czerwoną kartkę sędzia zawsze pokazuje zawodnikowi, któremu pokazał po raz drugi w trakcie meczu żółtą kartkę.
Po otrzymaniu czerwonej kartki zawodnik pauzuje również w następnych 1 lub 2 spotkaniach (decyzja jest podejmowana przez komisje arbitrażowe ds. wykroczeń)[8]. Pauza może być dłuższa, jeśli zawodnik otrzymał czerwoną kartkę za np. bójkę na boisku, celowy atak na rywala bez piłki bądź inne nieodpowiednie dla piłkarza zachowania[2]. Otrzymanie czerwonej kartki niekiedy oznacza, że na zawodnika, który ją dostał, nałożona jest kara finansowa[9][10].
Czerwona i żółta kartka może być pokazana zarówno zawodnikowi, jak i osobie funkcyjnej[7].
Pierwszą w historii czerwoną kartkę otrzymał w 1970 roku w Meksyku niemiecki masażysta[11]. Mundialowy rekord w pokazywaniu czerwonych kartek (4), pobił dnia 25 czerwca 2006 rosyjski arbiter Walentin Iwanow[12]. Piłkarz FC Dundee, Andy McLaren, w grudniu 2006 dostał trzy czerwone kartki w jednym meczu drugiej ligi szkockiej z Clyde[13]. Pierwszą dostał w 87. minucie meczu za uderzenie w twarz Eddiego Malone'a[13]. Schodząc z boiska, uderzył kolejnego piłkarza, za co został wezwany do szatni sędziego, gdzie dostał drugą czerwoną kartkę[13]. Wychodząc z szatni, kopnięciem zrobił dziurę w drzwiach, za co dostał trzecią czerwoną kartkę[13].
Żółta kartka w piłce ręcznej pokazana może zostać zawodnikowi za niesportowe zachowanie, jest ona ostrzeżeniem dla zawodnika[7].
Inną karą, którą stosuje się w piłce ręcznej są dwie minuty kary[14]. Jeden zawodnik może otrzymać taką karę dwukrotnie, za trzecim razem zawodnik otrzymuje czerwoną kartkę[14].
Po otrzymaniu czerwonej kartki zawodnik nie może już więcej w tym spotkaniu wejść na boisko, jednak po upływie dwóch minut w zastępstwo może wejść zawodnik rezerwowy[7].
To kolejna kara po reprymendzie słownej. Jeśli dany zawodnik lub trener został upomniany jeden raz przez sędziego, to drugie ostrzeżenie daje się właśnie w formie żółtej kartki. Od 2013 roku nie niesie ona ze sobą żadnych konkretnych negatywnych skutków. To jedynie wpisanie nazwiska do protokołu meczowego. Przed 2013 rokiem żółta kartka oznaczała stratę jednego punktu drużyny[15].
Jeśli drużyna została już wcześniej ukarana żółtą kartką, a jej zawodnik/zawodnicy lub trener nadal zachowują się nieodpowiednio, sędzia ma prawo pokazać czerwony kartonik. Oznacza to stratę jednego punktu drużyny[15].
Sędzia ma możliwość pokazania jednemu zawodnikowi zarówno żółtej i czerwonej kartki w tym samym momencie. Dzieje się tak w przypadku wyjątkowo złego zachowania. To oznacza, że dany zawodnik musi opuścić boisko do czasu skończenia seta. Musi wtedy przebywać w specjalnym polu kar. Takie same zasady dotyczą również trenerów[15].
Jeśli zawodnik otrzymał najpierw żółtą, a później czerwoną kartkę, jest dyskwalifikowany. Nie może wtedy grać do końca meczu. Ten przepis również tyczy się trenerów[15].
Artykuł Żółta i czerwona kartka w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-21 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=342516