Żabka (sieć sklepów)

Żabka Polska sp. z o.o.

Logotyp sieci nad jednym ze sklepów w Warszawie
Państwo	Polska
Siedziba	Poznań
Adres	Stanisława Matyi 8, 61-586 Poznań
Data założenia	1998
Forma prawna	spółka z o.o.
Prezes	Tomasz Suchański
Udziałowcy	Heket Investments S.à r.l.
Nr KRS	0000636642
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	113 215 000.00 zł
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Żabka – sieć niewielkich sklepów spożywczych (typu convenience) działających w Polsce na zasadzie franczyzy, utworzona w 1998 roku^[1]. 8812 sklepów prowadzonych jest przez przeszło 7400 franczyzobiorców^[2].

Centrala spółki Żabka Polska sp. z o.o. prowadzącej sieć mieści się w Poznaniu. Sieć sklepów Żabka obsługiwana jest przez siedem centrów logistycznych, które zlokalizowane są w Plewiskach, Tychach, Nadarzynie, Pruszczu Gdańskim, Szałszy, Komornikach oraz Tyńcu Małym^[3][4].

Historia

W 1998 roku w Poznaniu i Swarzędzu powstało pierwszych siedem eksperymentalnych sklepów Żabka. W tym samym roku podjęto decyzję o stworzeniu ogólnopolskiej sieci sklepów typu convenience^[6]. Sieć ta została stworzona przez Mariusza Świtalskiego, byłego właściciela firmy Elektromis oraz założyciela hurtowni Eurocash oraz sklepów Biedronka. Punkty sprzedaży Żabki otwierane były w miejscowościach powyżej 5 tys. mieszkańców i w październiku 2005 roku działało ich już na rynku 1700.

Od 2006 do kwietnia 2015 roku prezesem spółki był Jacek Roszyk, który wcześniej rozwijał także sieć dyskontów Biedronka^[7]. W maju 2007 roku Mariusz Świtalski sprzedał sieć Żabka czeskiemu inwestorowi Penta Investments^[8]. 30 maja 2008 roku doszło do połączenia dwóch spółek: Żabka Polska SA i Anura SA, poprzez przejęcie przez spółkę Anura spółki Żabka Polska^[9].

W 2009 roku Żabka Polska otworzyła nową sieć sklepów convenience w konwencji deli (oferujące markowe produkty FMCG oraz usługi, których asortyment został poszerzony o dania gotowe oraz ciepłe przekąski i produkty ekologiczne) pod marką Freshmarket^[10].

W maju 2011 roku fundusz inwestycyjny Mid Europa Partners zakupił 100% udziałów w Żabka Polska^[11].

W 2012 roku w ramach programu „Sklep za czynsz” spółka Żabka Polska przejęła sklepy pomorskiej sieci Zatoka^[12], a rok później wcieliła w swoje struktury pięć lokalnych sieci handlowych: Agap, Torg, PS Food, Dobry Wybór oraz Społem Zabrze^[13]. W 2014 roku firma przejęła kolejną sieć handlową – Kefirek. Umowa inwestycyjna objęła kilkadziesiąt sklepów, zlokalizowanych głównie w Krakowie, które zostały włączone do sieci Żabka lub Freshmarket^[14]. W kwietniu 2015 prezesem spółki Żabka Polska został Krzysztof Andrzejewski^[15].

W 2016 roku sieć Żabka została oficjalnym sponsorem Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Polskiej Reprezentacji Olimpijskiej Rio 2016^[16].

W lutym 2017 roku właścicielem sieci Żabka została CVC Capital Partners – jedna z największych firm private equity i doradztwa inwestycyjnego na świecie^[17].

W 2016 roku sieć Żabka rozpoczęła przebudowę swoich placówek, a w latach 2017–2018 przeszła rebranding. Zmienione zostało logo sieci oraz identyfikacja wizualna – dawna żółto-zielona kolorystyka została zastąpiona zieloną, a we wnętrzach pojawiły się drewniane elementy dekoracyjne. Zmieniony został układ sklepu oraz rozkład półek. W asortymencie pojawiły się marki własne, zdrowe przekąski, dania gotowe i produkty śniadaniowe. W wybranych punktach powstały stoiska Żabka Café, oferujące kawę, fast food (hot dogi) i ciepłe przekąski^[18][19]. Dzięki podpisaniu umowy z Pocztą Polską na odbieranie przesyłek, wszystkie sklepy zyskały status placówek pocztowych, co pozwoliło im na uniknięcie wprowadzonego przez rządy Zjednoczonej Prawicy zakazu handlu w niedzielę^[19].

W 2018 roku Żabka Polska otworzyła 5300. sklep, w tym pięćsetną placówkę w Warszawie^[20]. Firma ogłosiła również koncepcję „Sklepu jutra”, łączącą rozwiązania mające usprawnić robienie zakupów i zarządzanie placówkami^[21].

Od 2018 roku struktura organizacyjna Żabki oparta jest o strukturę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Od marca 2016 roku prezesem i dyrektorem generalnym spółki jest Tomasz Suchański^[22].

Podjęto decyzję o tym, aby do końca 2019 roku wszystkie sklepy Freshmarket przeszły pod szyld Żabki^[23]. W styczniu 2020 centralę Żabki przeniesiono do nowego biurowca w kompleksie Nowy Rynek przy ulicy Matyi, gdzie miejsce pracy ma 800 osób^[24].

W październiku 2020 roku zakończono rozpoczęty w 2016 remodeling sklepów sieci Żabka i odtąd wszystkie sklepy posiadają taki sam wygląd, zarówno jeśli chodzi o logo, jak i wystrój wewnątrz sklepu^[25].

W 2021 na terenie Trójmiasta funkcjonowało ponad 340 placówek handlowych tej sieci^[26].

22 grudnia 2022 sieć Żabka pochwaliła się dziewięciotysięcznym i dziewięć tysięcy pierwszym lokalem; uruchomiono je w nowym formacie, opartym o pawilony, dostosowane są dla kierowców; znajdują się przy autostradzie A2^[27].

Wyniki finansowe

Rok	Przychód (mld zł)	Dochód (mln zł)	Podatek należny (mln zł)[28]
2018	>6,9[29]	–	–
2016	6,5	138	4,7
2015	5,9	-9	0
2014	5,3	-150	0
2013	4,1	-37	0
2012	3,3	-30	0

Nagrody i wyróżnienia

na podstawie m.in.^[22]

2009

• Złoty Laur w konkursie^[30] „Przedsiębiorstwo na Medal” przyznany sieci sklepów Żabka
• Tytuł „Lider Informatyki”^[31] dla firmy Żabka Polska
• Tytuł „Market roku”^[32] dla sieci sklepów Żabka

2010

• Laur Konsumenta „Odkrycie Roku” dla sieci Freshmarket
• Tytuł „Jakość roku”^[33] Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji dla firmy Żabka Polska
• Tytuł „Market roku”^[34] dla sieci sklepów Żabka

2011

• Tytuł „Najwyższa Jakość” dla marki Freshmarket
• „Dobra Marka” 2011 dla sieci sklepów Żabka
• „Market Roku” 2011 dla sieci Freshmarket
• Tytuł „Solidny Pracodawca Roku” 2011.

2012

• „Konsumencki Lider Jakości” dla sieci sklepów Żabka
• Tytuł „Najwyższa Jakość” 2012 dla firmy Żabka Polska
• 96. miejsce rankingu – 500 największych firm Rzeczpospolitej
• 95. miejsce w rankingu 2000 największych firm w Polsce Rzeczpospolitej..

2013

• Tytuł „Marki Wysokiej Reputacji” w badaniu PremiumBrand 2013
• „Złoty orzech” dla prezesa firmy Żabka Polska
• Tytuł „Retailer of The Year” 2012 w kategorii convenience
• 69 miejsce rankingu – 500 największych firm Rzeczpospolitej

2014

• Tytuł „Convenience Retailer of The Year” 2014
• Tytuł „Osobowość Roku” w kategorii handel i dystrybucja dla prezesa firmy Żabka Polska
• Tytuł „Gracz Roku” dla prezesa firmy przyznany przez Magazyn Forbes
• 73. miejsce w rankingu 2000 największych firm w Polsce Rzeczpospolitej

2015

• 55 miejsce dla Żabka Polska w rankingu 500 największych firm „Rzeczpospolitej
• Tytuł „Market roku 2015” dla sklepu Żabka we Wrocławiu w konkursie organizowanym przez portal „Wiadomości Handlowe”
• Tytuł „Gracz Roku” dla Prezesa Firmy przyznany przez Magazyn Forbes

2016

• Tytuł “Retailer of the Year 2016” – Wybrany przez dostawców w kategorii: sklep małego formatu
• Nagroda Effie Awards za kampanię „Żabka – Mały wielki sponsor”
• Żabka Polska znalazła się na światowej liście sieci convenience wartych obserwowania w 2016 roku według IGD Retail Analysis
• Tytuł „Market roku 2016” dla dwóch sklepów Żabka w Warszawie i Krakowie przyznany w konkursie organizowanym przez portal „Wiadomości Handlowe”

2017

• Tytuł „Spółka Portfelowa PE Roku” przyznany na prestiżowej gali Diamenty Private Equity
• Tytuł „Market Roku – „Najbardziej innowacyjny koncept handlowy” w konkursie organizowanym przez „Wiadomości Handlowe”
• Tytuł „Market Roku – „Małoformatowy sklep spożywczy” dla sklepu Żabka w Warszawie w konkursie organizowanym przez portal „Wiadomości Handlowe”

2018

• Nagroda Digital Excellence Awards 2018 przyznana Sieci Żabka za zaprezentowany „Sklep Przyszłości”
• Tytuł „Innowator Rynku Spożywczego” za stworzenie koncepcji „Sklepu jutra”, opartej na elementach sztucznej inteligencji
• Nagroda Digital Champions w kategorii „Cyfrowa Transformacja” przyznana za koncepcję „Sklepu Jutra” w konkursie Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji
• Tytuł „Market Roku – Najbardziej Innowacyjny Koncept Handlowy”. Nagrodę przyznano podczas 11. Kongresu Rynku FMCG Market Roku 2018
• Nagroda SAP CEE Quality Awards brązowy medal w kategorii Business Transformation w 10. edycji SAP CEE Quality Awards
• Nagroda Digital Shaper 2018 dla Tomasza Blicharskiego, Wiceprezesa Zarządu ds. Finansowych i Rozwoju w firmie Żabka Polska przyznawana przez Digital Academy
• 40 miejsce dla Żabka Polska w rankingu 500 największych firm „Rzeczpospolitej”

2019

• Retail Business Awards, przyznawane przez Wydawnictwo Gospodarcze oraz Business Centre Club za innowacyjność oraz wpływ na rozwój gospodarki w Polsce
• Market Roku za nowoczesny koncept franczyzowy oraz Market Roku za innowacyjny koncept handlowy
• Tytuł „Marka Roku 2018” przyznana przez miesięcznik „Media & Marketing Polska”^[35]

Kontrowersje

Według krytyków model biznesowy Żabki polega na przerzucaniu odpowiedzialności na ajentów, przez co popadają w długi^[36]. Marża wynosi 5% na wyroby tytoniowe, 15% na produkty z kategorii świeże (nabiał, dania gotowe, kawa, hot-dogi itp.) napoje, artykuły spożywcze, słone przekąski, batony, czekolady. Ajent musi również podpisać weksel in blanco. Sama Żabka narzuca ajentom, co mają sprzedawać, więc wiele produktów traci ważność i nie przynosi zysków. To z kolei tworzy dług w stosunku do korporacji^{[37][38][39][36]}. Według mediów i byłych współpracowników co najmniej trzech ajentów przez problemy finansowe popełniło samobójstwo^[40][39][36].

Joanna Jurkiewicz napisała książkę Dekada ajentów. System agencyjny spółki Żabka Polska, opartą m.in. o wywiady z ajentami^[41]. Książka nie została wydana, ponieważ autorka obawiała się ewentualnego procesu sądowego^[38]. W wywiadach tłumaczyła mechanizm działania sieci:

W lutym 2020 ukazał się w „Gazecie Wyborczej” artykuł Adriany Rozwadowskiej, który potwierdzał dociekania Jurkiewicz^[43]. Właściciel Żabki, CVC Capital, po wydaniu artykułu Rozwadowskiej wywarł naciski na takie portale jak Fakt.pl oraz Money.pl, by nie cytowały artykułu i zagroził Rozwadowskiej pozwem sądowym^[44].

We wrześniu 2023 na portalu Onet ukazały się artykuły Anny Frydrychewicz, opisujące finansowe problemy ajentów sieci. ^[45][46]

Krytykiem modelu biznesowego Żabki jest lewicowy działacz społeczny i publicysta Jan Śpiewak^[47]

18 stycznia 2019 prezes polskiego oddziału międzynarodowego funduszu CVC Capital Partners, właściciela firm Żabka Polska i PKP Energetyka Krzysztof Krawczyk podpisał list intencyjny o współpracy z Wyższą Szkołą Kultury Społecznej i Medialnej Tadeusza Rydzyka^[48].

Zyskanie przez sklepy statusu placówek pocztowych, pozwalające na zgodne z prawem uniknięcie zakazu handlu w niedzielę, wywołało sprzeciw i oburzenie związku zawodowego Solidarność, inicjującego wprowadzenie takiego zakazu i uważającego to za celowe omijanie zakazu^[19].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Serwis sieci Żabka