Ślinik luzytański

Ślinik luzytański
Arion lusitanicus
Mabille, 1868
Ilustracja
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ mięczaki
Gromada ślimaki
Podgromada płucodyszne
Rząd trzonkooczne
Rodzina ślinikowate
Rodzaj Arion
Gatunek ślinik luzytański
Zdjęcie ślinika luzytańskiego w Norwegii

Ślinik luzytański – gatunek lądowego, nagiego ślimaka płucodysznego z rodziny ślinikowatych (Arionidae), o niejasnej pozycji taksonomicznej, opisywanego w literaturze europejskiej jako Arion lusitanicus[1]. Przez wielu taksonomów uznawany jest za A. vulgaris. Należy do tzw. kompleksu ARVC obejmującego trudne w identyfikacji, podobne do siebie morfologicznie gatunki bliźniacze z rodzaju Arion: A. rufus, A. ater i A. lusitanicus (lub A. vulgaris)[1]. Ma duże znaczenie gospodarcze jako szkodnik upraw.

Ślinik luzytański na uprawie ziemniaka

Klasyfikacja tego gatunku jest kontrowersyjna. Część taksonomów uważa, że A. lusitanicus jest endemitem Półwyspu Iberyjskiego, a gatunkiem inwazyjnym w Europie jest pochodzący z zachodniej Francji A. vulgaris[2][3]. Stanowisko takie nie uzyskało jednak akceptacji środowiska malakologów[2][1][4]. Gatunek wykazuje dużą genetyczną zmienność wewnątrzgatunkową, a jego identyfikacja w oparciu o cechy morfologiczne młodych osobników nie jest możliwa[1].

Dorosły ślinik luzytański ma ciało o długości 7–15 cm, różnie zabarwione, najczęściej brązowe. Jest wszystkożerny – żywi się głównie różnymi rodzajami roślin, ale także rozkładającą się materią organiczną i padliną. Gatunek hermafrodytyczny, może złożyć do 400 jaj w jednym sezonie (jesienią, wszystkie naraz), a dojrzałość płciową osiąga w ciągu roku[3]. Większość ginie po złożeniu jaj[5].

Ślinik luzytański został rozwleczony z materiałem roślinnym czy różnymi odpadkami, i jako gatunek inwazyjny rozprzestrzenił się na niemalże całą zachodnią Europę, Islandię, Skandynawię i na wschód do granic Polski oraz Słowacji. W Polsce odnotowany został w 1993 roku (wzmiankowany od 1987)[4][5] w województwie podkarpackim. Dotarł także do USA[6]. Co roku rozprzestrzenia się na dalsze tereny. W związku z tym, według DAISIE European Invasive Alien Species Gateway, jest zaliczany do 100 najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie[3].

Ślimak, w związku ze swoją wielkością i zagęszczonymi populacjami, jest istotnym szkodnikiem ogrodów i pól uprawnych. Przenosi także niektóre patogeny roślin[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Kałuski i in. Zmienność trzech europejskich gatunków ślimaków z rodzaju Arion w świetle badań molekularnych. „Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin”. 51 (3), s. 1119–1124, 2011 (pol.). 
  2. a b F. Welter-Schultes: Species summary for Arion lusitanicus (ang.). W: AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2011. [dostęp 28 grudnia 2011].
  3. a b c d Arion vulgaris (ang.). DAISIE European Invasive Alien Species Gateway. [dostęp 28 grudnia 2011].
  4. a b Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 398 i 422. ISBN 978-83-88147-09-8.
  5. a b Ewa Stworzewicz i Jan Kozłowski: Arion lusitanicus Mabille, 1868 (pol.). W: Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 28 grudnia 2011].
  6. Cowie i in. Alien non-marine snails and slugs of priority quarantine importance in the United States: A preliminary risk assessment. „American Malacological Bulletin”. 27 (1-2), s. 113-132, 2009. DOI: 10.4003/006.027.0210 (ang.). 

Informacja

Artykuł Ślinik luzytański w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-13 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=1488770