Zbigniew Boniek

Zbigniew Boniek
Data i miejsce urodzenia	3 marca 1956 Bydgoszcz
Prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej
Okres urzędowania	od 26 października 2012
Poprzednik	Grzegorz Lato
Wiceprezydent UEFA
Okres urzędowania	od 20 kwietnia 2021
Odznaczenia

Zbigniew Boniek
Zbigniew Boniek, Amsterdam 1986
Pełne imię i nazwisko	Zbigniew Kazimierz Boniek
Miejsce urodzenia	Polska
Wzrost	181 cm
Pozycja	pomocnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1968–1973 Zawisza Bydgoszcz
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1973–1975 Zawisza Bydgoszcz 41 (14) 1975–1982 Widzew Łódź 172 (50) 1982–1985 Juventus F.C. 81 (14) 1985–1988 AS Roma 76 (17) W sumie: 370 (95)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1976–1988  Polska 80 (24)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1990–1991 US Lecce 1991–1992 FC Bari 1908 1992–1993 SS Sambenedettese 1994–1996 US Avellino 1912 2002 Polska
Dorobek medalowy
MŚ III miejsce Hiszpania 1982 Piłka nożna
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Zbigniew Kazimierz Boniek (ur. 3 marca 1956 w Bydgoszczy) – polski piłkarz, trener, działacz piłkarski i biznesmen.

Umieszczony na liście stu najlepszych piłkarzy w historii światowej piłki nożnej według FIFA. Członek Klubu Wybitnego Reprezentanta, kapitan reprezentacji Polski w piłce nożnej, uczestnik 3. turniejów finałowych mistrzostw świata – Argentyna 1978, Hiszpania 1982 (3. miejsce), Meksyk 1986 (łącznie 16 meczów i 6 goli). Dwukrotny klubowy mistrz Polski w barwach Widzewa Łódź, mistrz Włoch, zdobywca Pucharu Włoch, a także m.in. Pucharu Europy (1985) i Pucharu Zdobywców Pucharów (1984) z Juventusem, zdobywca Pucharu Włoch i medalista mistrzostw Włoch z AS Romą. Jeden z pięciu polskich piłkarzy, którzy zdobyli Puchar Europy.

Laureat III. miejsca w Plebiscycie Złotej Piłki w 1982. Piłkarz 50 i 60-lecia tygodnika Piłka Nożna^[1]. Jako pomocnik wybrany do jedenastki stulecia Polskiego Związku Piłki Nożnej^[2].

W 2002 selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej. W latach 1999–2002 wiceprezes Polskiego Związku Piłki Nożnej ds. marketingu, od 26 października 2012 prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej. Od 5 kwietnia 2017 członek Komitetu Wykonawczego UEFA. Od 2021 wiceprezydent UEFA^[3].

Młodość

Jest synem byłego piłkarza Zawiszy i Polonii Bydgoszcz, Józefa oraz Jadwigi Bońków. Ukończył studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie^[4].

Kariera klubowa

Jest wychowankiem Zawiszy Bydgoszcz, w którym grał od 1968^[5]. W 1975 roku trafił do Widzewa Łódź^[6][7], w którym zadebiutował 16 sierpnia 1975^[7][8]. Z tym klubem dwukrotnie zdobył Mistrzostwo Polski (1981, 1982). W łódzkim klubie rozegrał 172 ligowe mecze, strzelając 50 bramek^[9].

Przed Mistrzostwami Świata w 1982 r., w ostatnim dniu okienka transferowego (30 kwietnia 1982) podpisał kontrakt z Juventusem^[10]. Polski zawodnik obok Paolo Rossiego i Michela Platiniego był jednym z filarów zespołu. W latach 1984–1985 zdobył z tym klubem wszystkie najważniejsze międzynarodowe trofea, na czele z Pucharem Europy i Pucharem Zdobywców Pucharów^[11]. Był nazywany „Pięknością nocy”, gdyż najlepsze występy notował w meczach rozgrywanych przy sztucznym oświetleniu^[9].

W barwach Juventusu uczestniczył w spotkaniu finałowym Pucharu Europy w 1985 na Heysel w Brukseli, gdzie przed spotkaniem doszło do zamieszek, w wyniku których śmierć poniosło 39 kibiców^[10] (następnego dnia, grając w Tiranie, strzelił zwycięską bramkę dla reprezentacji Polski w meczu z Albanią w eliminacjach mistrzostw świata 1986). W lipcu 1985 za 3 miliardy lirów przeszedł do AS Roma^[12][13]. Z klubem tym w 1986 roku zdobył Puchar Włoch. Właśnie tam w 1988 roku zakończył karierę piłkarską^[7][14].

Reprezentacja narodowa

W reprezentacji Polski zadebiutował w wieku 20 lat, 24 marca 1976 roku, w meczu przeciwko reprezentacji Argentyny, jeszcze pod wodzą Kazimierza Górskiego^[15]. Na stałe zadomowił się w reprezentacji za kadencji Jacka Gmocha, w trakcie Finałów Mistrzostw Świata w Argentynie w 1978 r. W turnieju tym popisał się zwłaszcza strzeleniem dwóch bramek w meczu z Meksykiem. Polacy odpadli z rozgrywek po drugiej rundzie, zajmując w grupie miejsce 3-cie, co było równoznaczne z zajęciem miejsca 5-6 w turnieju.

W 1980 r. był zamieszany w tzw. Aferę na Okęciu i w konsekwencji zawieszony w prawach reprezentanta. Szybko jednak wrócił do kadry i odegrał czołową rolę w występie polskiej reprezentacji na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r. W pamięci kibiców szczególnie zapamiętany dzięki hat-trickowi w Barcelonie w spotkaniu z reprezentacją Belgii. W meczu przeciwko Związkowi Radzieckiemu obejrzał drugą żółtą kartkę na tym turnieju, przez co zmuszony był pauzować w meczu półfinałowym przeciwko Włochom, przegranym przez Polskę 0:2. Do składu wrócił na mecz o trzecie miejsce z Francją wygranym przez Polskę 3:2. Na Mistrzostwa Świata w Meksyku w 1986 r. pojechał jako kapitan reprezentacji Polski. Reprezentacja odpadła w 1/8 finału po porażce z Brazylią 0:4. Na trzech turniejach finałowych Mistrzostw Świata (1978, 1982, 1986) rozegrał 16 spotkań, strzelając 6 goli.

Znakomite występy podczas Mistrzostw Świata oraz w Juventusie zaowocowały trzecim miejscem w plebiscycie czasopisma France Football na najlepszego piłkarza Europy 1982 (jako drugi Polak w historii – po Kazimierzu Deynie). Wcześniej wybrany został do drużyny gwiazd mistrzostw świata. Także w 1982 roku, jako drugi – po Wacławie Kucharze – piłkarz w historii, został najlepszym sportowcem Polski w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Dwukrotnie w 1978 r. i 1982 r. został najlepszym piłkarzem roku w Polsce w plebiscycie „Piłki Nożnej”. W 1976 r. został wybrany piłkarskim odkryciem roku w Polsce w plebiscycie „Piłki Nożnej”.

Ostatni występ reprezentacyjny Zbigniewa Bońka miał miejsce 23 marca 1988 roku w meczu z Irlandią Północną. W reprezentacji rozegrał łącznie 80 meczów i zdobył 24 bramki^[9]. Jest członkiem Klubu Wybitnego Reprezentanta.

W 1979 roku wybrany do drużyny „Reszty Świata” na mecz z mistrzem świata, Argentyną, wygranym przez drużynę gwiazd 2:1. W drużynie „Reszty Świata” wystąpił także w meczu z Francją w 1986 r., podczas pożegnalnego występu Michela Platiniego^[9].

Kariera trenerska

W latach 1989–1990 odbył kurs trenerski w Coverciano. W sezonie 1990/1991 prowadził drużynę US Lecce, występującą wówczas w Serie A. Sezon ten zakończył się spadkiem do Serie B. W następnym sezonie Boniek prowadził drużynę AS Bari, grającą w Serie A. Zespół zakończył sezon na piętnastym miejscu i spadł do Serie B. W sezonie 1992/1993 Zbigniew Boniek został zatrudniony w grającym w Serie C1 Sambenedettese, skąd został jednak zwolniony przed końcem rozgrywek.

8 lipca 2002 objął funkcję selekcjonera reprezentacji Polski w piłce nożnej^[16]. Na ławce trenerskiej reprezentacji zadebiutował 21 sierpnia 2002 w zremisowanym 1:1, towarzyskim spotkaniu z Belgią. Łącznie, jako trener, poprowadził kadrę w 5 spotkaniach. Bilans drużyny narodowej pod jego wodzą to: 2 zwycięstwa, 1 remis i 2 porażki. 3 grudnia 2002 zrezygnował z funkcji selekcjonera reprezentacji Polski^[17].

Kariera działacza

Za kadencji Michała Listkiewicza do sierpnia 2002 roku pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej, po czym objął stanowisko selekcjonera reprezentacji.

Od 2004 do 20 lipca 2006 ponownie związany z Widzewem jako jeden ze współwłaścicieli i członków zarządu stowarzyszenia. Od 18 czerwca 2007 do września 2008 był członkiem rady nadzorczej Klubu Sportowego Widzew Łódź SA.

30 października 2008 bez powodzenia kandydował w wyborach na prezesa polskiej federacji piłkarskiej (przegrał z Grzegorzem Latą)^[18], jednak w następnych wyborach, 26 października 2012, zwyciężył (otrzymując w drugiej turze 61 głosów delegatów - przy wymaganych co najmniej 59) i objął urząd prezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej^[19]. Po objęciu przez niego urzędu, poprawił się wizerunek związku - federacja odzyskała transparentność i zaufanie kibiców. Pod jego rządami reprezentacja Polski w piłce nożnej, w 2016 roku zakwalifikowała się na Euro 2016, a następnie dotarła do ćwierćfinału tego turnieju, osiągając najlepszy wynik na Mistrzostwach Europy w historii. Od początku kadencji Bońka, Polska awansowała w rankingu FIFA o 47 lokat (z 54. miejsca w 2012, na 7. miejsce w 2017)^[20]. 28 października 2016 po raz drugi został wybrany na prezesa PZPN^[21]. Od września 2017 jest członkiem rady nadzorczej Ekstraklasy S.A.

5 kwietnia 2017 podczas 41. Kongresu Europejskiej Unii Piłkarskiej w Helsinkach, otrzymując 45 na 55 możliwych głosów, został wybrany w skład Komitetu Wykonawczego UEFA. Boniek został tym samym, drugim, po Leszku Rylskim (lata 1956-64 i 1966-68), Polakiem w Komitecie Wykonawczym UEFA^[22]. Pełni funkcję przewodniczącego Komisji UEFA ds. Statusu Zawodników, Transferów, Agentów i Agentów Meczowych, wiceprzewodniczącego Komisji UEFA ds. Rozwoju i Wspierania Szkolenia. Jest także członek Panelu Doradczego ds. Szkolenia (TAP) w Międzynarodowej Radzie Piłkarskiej (IFAB). 20 kwietnia 2021 podczas kongresu UEFA w Montreux uzyskał reelekcję na kolejną kadencję komitetu wykonawczego europejskiej unii piłkarskiej^[23], a także został wybrany jednym z czterech wiceprezydentów UEFA^[24].

Uhonorowanie

W 2004 Pelé umieścił go na liście FIFA 100^[25]. Jest jedynym polskim piłkarzem umieszczonym na tej liście.

W 2009, za całokształt kariery, otrzymał nagrodę Golden Foot „All-Time”^[26].

Jako jedna z legend Juventusu, Boniek uhonorowany został przyznaniem mu jednej z 50 gwiazd otaczających Juventus Stadium. Spotkało się to ze sprzeciwem fanów, którzy wypominali Polakowi nieprzychylne wypowiedzi na temat klubu. Nowe władze Juventusu, pod naciskiem kibiców, postanowiły poddać ten temat pod ich głosowanie. Kibice zdecydowali, że ostatnia gwiazda trafi do Edgara Davidsa. Holender zdobył w głosowaniu 60%. Drugi był Boniek, z 5% poparcia. 14 lutego 2011, jego gwiazda została zamieniona na gwiazdę wspomnianego Edgara Davidsa^[27].

19 czerwca 2018 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Województwa Łódzkiego^[28], a 18 listopada 2020 tytuł Honorowego Obywatela Miasta Łodzi^[29].

W 2019 został uznany za najbardziej wpływowego człowieka w polskim sporcie w rankingu magazynu Forbes i Pentagon Research^[30].

W 2020 ukazała się jego książka biograficzna pt. Zibi, czyli Boniek, autorstwa dziennikarza i publicysty Romana Kołtonia^[31], a także autobiografia pt. Zbigniew Boniek. Mecze mojego życia, wydana nakładem Wydawnictwa SGN^[32].

Życie prywatne

Mieszka w Rzymie. Posiada obywatelstwo polskie i włoskie^[33]. Ma żonę Wiesławę, romanistkę, z którą pobrali się w 1976 roku. Mają troje dzieci: dwie córki, Karolinę i Kamilę oraz syna, Tomasza^[34]. Mężem córki Karoliny jest były włoski tenisista, Vincenzo Santopadre^[35]. Mają syna Mateo (ur. 2004) oraz córkę Giulię (ur. 2006)^[36]. 17 grudnia 2015, na świat przyszła jego druga wnuczka, Emma Catterina Boniek^[37].

Statystyka

• 24 bramki strzelone w reprezentacji narodowej
• 21 spotkań, w których strzelał bramki
• 80 występów w reprezentacji narodowej

Reprezentant nr 447-48.

Sukcesy

Klubowe

Widzew Łódź

• Mistrzostwo Polski: 1981, 1982
• Wicemistrzostwo Polski: 1977, 1979, 1980

Juventus

• Mistrzostwo Włoch: 1984
• Wicemistrzostwo Włoch: 1983
• Puchar Włoch: 1983
• Puchar Europy: 1985
• Superpuchar Europy: 1984
• Puchar Zdobywców Pucharów: 1984

AS Roma

• Wicemistrzostwo Włoch: 1986
• Brązowy medal mistrzostw Włoch: 1988
• Puchar Włoch : 1986

Reprezentacyjne

• 

  Pamiątkowy medal upamiętniający Bońka
  III miejsce Mistrzostw Świata: 1982

Indywidualne

• Trzecie miejsce w Plebiscycie „Złotej Piłki”: 1982
• Najlepszy sportowiec Polski w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego”: 1982
• Odkrycie Roku w Plebiscycie „Piłki Nożnej”: 1976
• Piłkarz Roku w Plebiscycie „Piłki Nożnej”: 1978, 1982
• Skład „Gwiazd” Mistrzostw Świata: 1982
• Drużyna „Reszty Świata” na mecz z Argentyną: 1979
• Drużyna „Reszty Świata” na mecz z Francją: 1986
• FIFA 100: 2004
• Golden Foot „All time”: 2009
• Piłkarz Pięćdziesięciolecia Plebiscycie „Złotej Piłki”: 2006
• Piłkarz Sześćdziesięciolecia Plebiscycie „Złotej Piłki”: 2016
• Jedenastka Stulecia PZPN (na pozycji lewego pomocnika): 2019^[38]

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1982
• Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe – 1982
• Medal Kalos Kagathos – 2001
• Komandor Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – Włochy, 1997^[39]

Wyróżnienia

• Honorowy Obywatel Województwa Łódzkiego: 2018
• Honorowy Obywatel Łodzi: 2020

Ciekawostki

• Na jego cześć imieniem Boniek nazwany został, urodzony w 1984 roku, honduraski piłkarz, Oscar Boniek García Ramírez - ponad 100-krotny reprezentant Hondurasu w piłce nożnej, a także uczestnik Mistrzostw Świata z 2014 roku^[40].
• W 2012 roku, wraz z Luísem Figo i Marco van Bastenem, wziął udział w reklamie piwa Tyskie^[41].
• W młodości Zbigniew Boniek był ministrantem^[42].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Ludzie Wprost – Zbigniew Boniek (pol.)
• Z. Boniek, [w:] baza Soccerway (trenerzy) [online] [dostęp 2021-01-01] .
• Zbigniew Boniek w bazie 90minut.pl
• Zbigniew Boniek w bazie Soccerbase (ang.)
• Zbigniew Boniek w bazie FootballDatabase.eu (ang. • fr. • hiszp.)
• Zbigniew Boniek w bazie PlayMakerStats (ang. • fr. • hiszp. • niem. • port. • wł.)
• Zbigniew Boniek w bazie WorldFootball.net (ang.)
• Zbigniew Boniek w bazie National Football Teams (ang.)
• Zbigniew Boniek, [w:] baza Transfermarkt (trenerzy) [online] [dostęp 2020-11-18] .