Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy)

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „CDU”. Zobacz też: CDU – portugalska koalicja polityczna.
Christlich Demokratische Union Deutschlands
Ilustracja
Państwo  Niemcy
Lider Armin Laschet
Data założenia 1870 (Partia Centrum)
1945 (CDU)
Adres siedziby Klingelhöferstraße 8
D-10785 Berlin
Ideologia polityczna liberalny konserwatyzm, chrześcijańska demokracja
Poglądy gospodarcze ordoliberalizm
Liczba członków 517 098 (kwiecień 2010)
Członkostwo
międzynarodowe
Międzynarodówka Chadecka
Grupa w Parlamencie
Europejskim
Europejska Partia Ludowa
Młodzieżówka Junge Union (Młoda Unia)
Barwy czarny i czerwony
Obecni posłowie
200/709
Obecni eurodeputowani
29/96
Strona internetowa

Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna Niemiec (niem. Christlich Demokratische Union DeutschlandsCDU) – niemiecka partia polityczna, założona po II wojnie światowej. Partia określa się mianem centroprawicowej, nawiązuje do konserwatyzmu i chrześcijaństwa. CDU nie istnieje w Bawarii, ponieważ w tym kraju związkowym działa partia o podobnym charakterze, CSU. Na szczeblu ogólnokrajowym partie te współdziałają, występując jako CDU/CSU; mimo to każde z ugrupowań zachowuje swoją własną strukturę. Tworzą wspólną frakcję w niemieckim parlamencie i nie prowadzą przeciwko sobie żadnych działań. Połączenie CDU i CSU nazywane jest powszechnie Unią.

Historia

Korzenie CDU sięgają Partii Centrum, założonej w 1870 r., w celu promowania interesów niemieckich katolików. Ugrupowanie to odegrało ważną rolę, uczestnicząc w większości rządów ostatnich lat Cesarstwa Niemieckiego oraz w czasie Republiki Weimarskiej. Została jednak rozwiązana w 1933 roku.

Niemcy
Coat of Arms of Germany.svg
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Niemiec
Portal Niemcy
Nie możemy robić magii – ale możemy wykonywać swoją pracę. Wykonaj swoją robotę. Plakat z pierwszych powojennych wyborów w Niemczech w 1949 roku
Plakat antykomunistyczny na wybory w 1953 roku: „Wszystkie drogi marksizmu prowadzą do Moskwy! Dlatego CDU”

CDU została założona po II wojnie światowej przez byłych członków Partii Centrum, jednak jej głównym celem było zjednoczenie nie tylko katolików, ale również protestantów we wspólnym wyznaniowym i konserwatywnym ugrupowaniu. Jej pierwszym liderem, jak również kanclerzem Niemiec był Konrad Adenauer. CDU była partią dominującą na niemieckiej scenie politycznej w latach 1949–1963. W 1963 Ludwig Erhard zastąpił Adenauera na stanowisku kanclerza i szefa partii. Później miała miejsce recesja roku 1966. Doprowadziła ona do utraty przez CDU części zwolenników, co zmusiło ją do zawiązania koalicji z socjaldemokratyczną SPD. Kanclerzem został Kurt Georg Kiesinger z CDU.

Jednakże w 1969 SPD utworzyła koalicję z kolei z FDP, a Unia utraciła swą dominującą pozycję na następne 13 lat. W tym czasie partyjni ideolodzy stworzyli nowe ekonomiczne i dotyczące spraw polityki zagranicznej, wytyczne. W 1982 roku FDP zawiązała koalicję z CDU. Kanclerzem został Helmut Kohl. W drugiej połowie lat 80. XX wieku partia utraciła część poparcia na rzecz nowej, skrajnie prawicowej partii Die Republikaner. CDU odzyskała jednak dawną popularność wraz z rokiem 1989 i upadkiem Muru Berlińskiego.

Polityka partii z lat 80. XX wieku ukierunkowana była na zjednoczenie Niemiec (co ostatecznie udało się zrealizować w 1990 r.). W 1990 roku CDU połączyła się ze swoim wschodnioniemieckim odpowiednikiem o tej samej nazwie. Sukcesami partii były również działania na rzecz poprawy stosunków z sąsiadami, głównie z Francją oraz Polską (Kohl spotykał się m.in. z Mitterrandem i Mazowieckim). W 1990 roku miały miejsce wybory w zjednoczonych już Niemczech – Kohl ponownie został kanclerzem, jednak CDU utraciła wiele ze swojej popularności z powodu ekonomicznej recesji w byłym NRD i wzrostu podatków na Zachodzie. Jednak Unia odniosła ponowne zwycięstwo w wyborach w 1994 roku.

Zasłużony dla partii Kohl był jednak zamieszany w afery finansowe, co znacznie popsuło reputację partii. Był on jej przewodniczącym do czasu porażki w wyborach z 1998 roku, kiedy zastąpił go Wolfgang Schäuble. Ten jednak zrezygnował z przywództwa w 2000, na skutek skandalu finansowego w łonie CDU. Jego następczynią została Angela Merkel. W wyborach 1998 roku CDU uzyskała 28,4% głosów (CSU – 6,7%), a w 2002 – 29,5% (CSU – 9.0%). Unia odniosła zwycięstwo w wyborach 2005 roku, jednak nie na tyle wysokie, aby rządzić samodzielnie. Z tego powodu powstała tzw. wielka koalicja, utworzona z SPD. Problemem było to, iż oba ugrupowania domagały się fotela kanclerza. Po trzech tygodniach negocjacji ustalono, iż Merkel zostanie kanclerzem, a SPD otrzyma 8 z 16 stanowisk ministerialnych. Umowa koalicyjna została podpisana 14 listopada. Merkel została wybrana kanclerzem przez większość deputowanych (397 do 217) nowo zebranego Bundestagu 22 listopada 2005.

Program

Zgodnie ze stroną internetową Unii, jest ona ugrupowaniem bazującym na chrześcijaństwie, wprowadzającym w życie zasady chadeckie i dążącym do „zjednoczenia katolików i protestantów, konserwatystów i liberałów, propagatorów chrześcijańskich idei społecznych oraz mężczyzn i kobiety z różnych regionów, klas społecznych i tradycji demokratycznych”. Członkowie CDU wierzą, iż ludzkość odpowiedzialna jest wobec Boga za podtrzymywanie chrześcijańskich ideałów i dbałość o stan środowiska naturalnego. Partia opowiada się również za popieraniem wolności i godności wszystkich osób, włączając w to równość praw kobiet i mężczyzn, w tym także niepełnosprawnych. W kwestiach gospodarczych, partia ma program socjalliberalny, opowiada się za utrzymaniem podatków dochodowych progresywnych, dotacjami ze strony państwa dla kultury, edukacji itd. Chce jednak zmian w systemie rent i zasiłków. CDU opowiada się za wolnością ekonomiczną i prorynkową Unią Europejską, popierając integrację europejską. Jednakże silnie sprzeciwia się członkostwu Turcji w UE. Zdaniem kierownictwa partyjnego kraj ten nie byłby w stanie zagwarantować przestrzegania praw człowieka względem mniejszości chrześcijańskiej zamieszkującej jego tereny[potrzebny przypis].

Tradycyjnie, pośród zwolenników CDU wyróżnić można trzy orientacje ideowe, przez długi czas posiadające mniej więcej podobne wpływy w partii:

  • chrześcijańsko-socjalna – popularna pośród katolickiej klasy robotniczej, opowiadająca się za wiarą i sprawiedliwością społeczną postrzeganą przez pryzmat rzymskokatolickiej wizji człowieka,
  • umiarkowanie nacjonalistyczno-konserwatywna – rozpowszechniona przede wszystkim na terenach wiejskich i małych miastach, kładąca nacisk na obronę tradycyjnej niemieckiej kultury i wartości
  • wolnorynkowo-liberalna – popularna pośród biznesmenów, skupiająca się na wolności ekonomicznej i gospodarczej.

We wszystkich tych orientacjach mocno zarysowany był antymarksizm. W ostatnich latach orientacja liberalna najwyraźniej stała się najsilniejsza. Wśród członków partii obecni są też zwolennicy małżeństw par homoseksualnych. W roku 2017 Angela Merkel wyraziła zgodę posłom na głosowanie w Bundestagu zgodnie z własnym sumieniem w sprawie „Małżeństw dla wszystkich” przez co ustawa weszła w życie[1]. Główni przeciwnicy CDU na niemieckiej scenie politycznej to socjaldemokraci z SPD, postkomuniści z Die Linke. oraz lewicowy Sojusz 90/Zieloni. W roku 2017 do Bundestagu dostał się nowy rosnący w sile przeciwnik liderki CDU Angeli Merkel Alternatywa dla Niemiec – partia o profilu eurosceptycznym i anty-imigranckim. Liberalna FDP postrzegana jest jako naturalny partner koalicyjny dla Unii (choć w przeszłości bywało inaczej, kiedy to CDU miała wizerunek ugrupowania bardziej konserwatywnego w kwestiach gospodarczych). Partia zawierała jednak koalicje ze swoimi głównymi przeciwnikami: Socjaldemokratyczną Partią Niemiec oraz Zielonymi[potrzebny przypis].

Struktura wewnętrzna

Członkowie

CDU liczy sobie 574 526 członków. Przed 1966 rokiem liczbę członków podawano szacunkowo. Później dane zaczęto podawać na 31 grudnia roku poprzedniego.

Dane na temat organizacji partyjnych w poszczególnych landach

Land Przewodniczący Członków
Badenia-Wirtembergia Günther Oettinger 79 000
Berlin Ingo Schmitt 13 000
Brandenburgia Jörg Schönbohm 7000
Brema Bernd Neumann
Hamburg Dirk Fischer
Hesja Roland Koch
Meklemburgia-Pomorze Przednie Eckhardt Rehberg 7000
Dolna Saksonia Christian Wulff
Nadrenia Północna-Westfalia Jürgen Rüttgers 185 000
Nadrenia-Palatynat Christian Baldauf
Saara Peter Müller 22 000
Saksonia Georg Milbradt 15 000
Saksonia-Anhalt Thomas Webel 9000
Szlezwik-Holsztyn Peter Harry Carstensen 30 000
Turyngia Dieter Althaus 13 000

Bastiony partyjne

Tradycyjnymi terenami, w których pozycja CDU jest silna są wiejskie lub katolickie regiony, takie jak Eifel, Münster, Sauerland, Fulda, Szwabia, Emsland, Nordfriesland, Pomorze Przednie, jak również obszary Saksonii, Eichsfeld, Taunus oraz mniejsze miasta, takie jak Baden-Baden, Konstancja i Pforzheim. Małym poparciem partia cieszy się w Bremie, Brandenburgii i Wschodnim Berlinie. Niemniej jednak CDU uzyskała większość absolutną podczas ostatnich wyborów w mieście Hamburg, które było tradycyjnym bastionem socjaldemokratów.

Stosunki z CSU

Siostrzana partia CSU działa tylko na terenie Bawarii. Razem z nią CDU tworzy wspólną grupę w Bundestagu. Nazywana jest ona CDU/CSU, lub (nieformalnie) „Unią”. Jej podstawą jest porozumienie międzypartyjne nazywane Fraktionsvertrag. Młodzieżówka jest wspólna dla obu ugrupowań. Jest to Junge Union.

W sprawach wagi państwowej i ogólnopaństwowych wyborów CDU i CSU ściśle ze sobą współpracują i wzajemnie koordynują poczynania, jednak pozostają prawnie i organizacyjnie oddzielnymi partiami. Różnice pomiędzy CDU i bardziej konserwatywną CSU czasem doprowadzają do spięć. Najpoważniejsze miało miejsce w 1976 roku, kiedy to CSU pod przywództwem Franza Josefa Straußa zakończyło sojusz z CDU podczas konferencji partyjnej w Wilbad Kreuth. Decyzja ta została wkrótce potem zmieniona, zaraz po tym jak CDU zagroziła desygnowaniem kandydatów konkurencyjnych względem CSU w Bawarii.

Relacje pomiędzy CDU a CSU są historycznie paralelne do dawnych niemieckich partii chadeckich – katolickiej Partii Centrum i Bawarskiej Partii Ludowej jako jej lokalnego wariantu.

Przewodniczący CDU

Przewodniczący frakcji CDU/CSU w Bundestagu

Kanclerze Niemiec z CDU

Poparcie

Wyniki w wyborach parlamentarnych
Wybory Poparcie Zmiana punktów procentowych Mandaty (Bundestag) Zmiana
1949 25,2% 115
1953 36,4% Green Arrow Up Darker.svg 11,2 191 Green Arrow Up Darker.svg 76
1957 39,7% Green Arrow Up Darker.svg 3,3 215 Green Arrow Up Darker.svg 24
1961 35,8% Red Arrow Down.svg 3,9 192 Red Arrow Down.svg 23
1965 38,0% Green Arrow Up Darker.svg 2,2 196 Green Arrow Up Darker.svg 4
1969 36,6% Red Arrow Down.svg 1,4 193 Red Arrow Down.svg 3
1972 35,2% Red Arrow Down.svg 1,4 177 Red Arrow Down.svg 16
1976 38% Green Arrow Up Darker.svg 2,8 190 Green Arrow Up Darker.svg 13
1980 34,2% Red Arrow Down.svg 3,8 174 Red Arrow Down.svg 16
1983 38,1% Green Arrow Up Darker.svg 3,9 191 Green Arrow Up Darker.svg 17
1987 34,4% Red Arrow Down.svg 3,7 174 Red Arrow Down.svg 17
1990 36,7% Green Arrow Up Darker.svg 2,3 268 Green Arrow Up Darker.svg 94
1994 34,2% Red Arrow Down.svg 2,5 244 Red Arrow Down.svg 24
1998 28,4% Red Arrow Down.svg 5,8 198 Red Arrow Down.svg 46
2002 34,4% Green Arrow Up Darker.svg 1,1 190 Red Arrow Down.svg 8
2005 27,8% Red Arrow Down.svg 1,7 180 Red Arrow Down.svg 10
2009 27,3% Red Arrow Down.svg 0,5 194 Green Arrow Up Darker.svg 14
2013 34,1% Green Arrow Up Darker.svg 6,8 255 Green Arrow Up Darker.svg 61
2017 26,8% Red Arrow Down.svg 7,3 200 Red Arrow Down.svg 55
Wyniki w wyborach do Parlamentu Europejskiego
Wybory Poparcie Zmiana punktów procentowych Mandaty Zmiana L. miejsc dla Niemiec
1979 39,1% 34 81
1984 37,5% Red Arrow Down.svg 1,6 34 81
1989 29,54% Red Arrow Down.svg 7,96 25 Red Arrow Down.svg 9 81
1994 32% Green Arrow Up Darker.svg 2,46 39 Green Arrow Up Darker.svg 14 99
1999 39,3% Green Arrow Up Darker.svg 7,3 43 Green Arrow Up Darker.svg 4 99
2004 36,5% Red Arrow Down.svg 2,8 40 Red Arrow Down.svg 3 99
2009 30,7% Red Arrow Down.svg 5,9 34 Red Arrow Down.svg 6 99
2014 30,02% Red Arrow Down.svg 0,68 29 Red Arrow Down.svg 5 96
2019 22,56% Red Arrow Down.svg 7,46 23 Red Arrow Down.svg 6 96

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Informacja

Artykuł Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy) w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-10-09 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=313703