Trnawa

Trnawa
Trnava
Herb	Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	trnawski
Powiat	Trnawa
Burmistrz	Peter Bročka
Powierzchnia	71,53 km²
Wysokość	144 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 63 194; 887,62 os./km²
Nr kierunkowy	+421 33
Kod pocztowy	917 00
Tablice rejestracyjne	TT
	Położenie na mapie kraju trnawskiego Trnawa
	Położenie na mapie Słowacji Trnawa
	48°22′39″N 17°35′18″E/48,377500 17,588333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Trnawa (słow. Trnava, węg. Nagyszombat, niem. Tyrnau) – miasto w zachodniej Słowacji, stolica kraju trnawskiego, siedziba powiatu Trnawa. Leży 45 km na wschód od Bratysławy. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców przekraczającą 65 tys., Trnawa zajmowała siódme miejsce wśród najludniejszych słowackich miast. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, samochodowy, szklarski, cukierniczy, młynarski, mięsny, cukrowniczy, drzewny oraz poligraficzny.

Historia

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1211 roku jako Sumbot^[6]. Leżała wówczas w granicach Węgier. W 1238 miejscowość otrzymała od króla Węgier Beli IV prawa miasta królewskiego, jako pierwsze miasto na terenie współczesnej Słowacji^[6]. W latach 1327 i 1360 miejsce spotkań królów Węgier oraz Czech^[6]. W Trnawie w nocy z 10 na 11 września 1382 r. zmarł Ludwik Węgierski, król Węgier i Polski. W 1430 stoczona została bitwa pod Trnawą pomiędzy czeskimi husytami a połączonymi siłami cesarsko-węgiersko-serbskimi.

W latach 1543–1820 (początkowo w związku z okupacją turecką Ostrzyhomia) Trnawa była siedzibą prymasów Węgier. Po powstaniu Czechosłowacji została w 1922 roku utworzona administratura apostolska, którą w 1977 papież Paweł VI przekształcił w archidiecezję.

W 1635 utworzono tu uniwersytet^[6], przeniesiony w 1777 do Budy.

W 1891 roku według planów wiedeńskiego architekta Jakoba Gartnera wbudowany został budynek dzisiejszego Centrum Sztuki Współczesnej^[7].

W 1918 miasto zostało utracone przez Węgry na rzecz nowo powstałej Czechosłowacji.

Produkcja samochodów

W latach 1973–1999 produkowano tu w fabryce TAZ samochód dostawczy Škoda 1203, który od 1993 roku nazywał się TAZ 1500. W roku 2006 PSA (Peugeot i Citroën) otworzyło fabrykę samochodów osobowych i są tam m.in. produkowane Peugeot 207 i Citroën C3 Picasso.

Zabytki

Ratusz;
Wieża miejska, renesansowo-barokowa dominanta miasta;
Mury miejskie, z XIII–XVI w.;
Bazylika św. Mikołaja(inne języki), gotycka, pełniła funkcję katedry węgierskich prymasów;
Katedra św Jana Chrzciciela, barokowa, zbudowana w 1637 jako kościół uniwersytecki;
Kościół św. Heleny, gotycki;
Kościół Najświętszej Trójcy, barokowy;
Kościół św. Jakuba Apostoła Starszego, franciszkański;
Kościół św. Anny, barokowy;
Kościół św. Józefa, pierwotnie kalwiński, renesansowo-barokowy;
Kościół Wniebowzięcia Marii Panny i klasztor klarysek, obecnie siedziba Muzeum Zachodniosłowackiego;
Kościół ewangelicki;
Synagoga;
Pałac arcybiskupi, z XVI–XVIII w.;
Dawne seminarium arcybiskupa Oláha, z XVI w.;
Adalbertínum - seminarium św. Wojciecha z pierwszej połowy XVII w.;
Rubrorum - seminarium generalne z połowy XVII w.;
Marianum - seminarium mariańskie z końca XVII w.;
Konwikt szlachecki, z połowy XVIII w.;
Teatr Jána Palárika;
„Pałac” Kopplów z pocz. XX w., obecnie galeria sztuki
„Dom Muzyki”, barokowy, obecnie pełni funkcje muzealne;
Kolumna Trójcy Przenajświętszej, barokowa;
Kolumna morowa św. Józefa, z 1731 r.

Bazylika św. Mikołaja
Kościół św. Heleny w Trnawie
Katedra św Jana Chrzciciela
Kościół Najświętszej Trójcy
Ratusz

Sport

Spartak Trnawa – klub piłkarski
HK Trnava – klub hokejowy
Trnava Bulldogs – klub futbolu amerykańskiego

Miasta partnerskie

Przypisy

↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)]. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ ^a ^b ^c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ ^a ^b ^c ^d Trnava - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
↑ Trnawa.

[zarządzający-1] Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).

[2] Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)]. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[base_info-3] Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[4] Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[5] Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[his-6] Trnava - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).

[7] Trnawa.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]