Tekla Bądarzewska-Baranowska

  1. Strona główna
  2. Polska Wikipedia
  3. Tekla Bądarzewska-Baranowska
Tekla Baranowska z Bądarzewskich
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1829 Mława lub
ok. 1834, Warszawa

Data i miejsce śmierci

29 września 1861
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

muzyka

Ważne dzieła

Modlitwa dziewicy

Multimedia w Wikimedia Commons
Żałobnica z grobu Tekli Bądarzewskiej
Grób Tekli Bądarzewskiej-Baranowskiej na cmentarzu Powązkowskim

Tekla Bądarzewska-Baranowska (ur. ok. 1829 w Mławie[1][2], zm. 29 września 1861 w Warszawie[3]) – polska pianistka, kompozytorka salonowych utworów na fortepian, w tym Modlitwy dziewicy, która zyskała światową sławę.

Życie i twórczość

Była matką pięciorga dzieci, zmarła po dziewięciu latach małżeństwa z J. Baranowskim.

Skomponowała ok. 35 miniatur, a szczególną sławę zyskała utworem Modlitwa dziewicy. Nuty tej miniatury ukazały się w 1856 roku w Warszawie (w cenie 45 kopiejek). Trzy lata później przedrukowane zostały przez paryski „Revue et Gazette musicale” i od tego momentu utwór cieszy się popularnością wśród pianistów-amatorów. Opracowywano Modlitwę również na inne instrumenty, jak też na rozmaite zespoły.

Interpretacje

Utwór Modlitwa dziewicy wykonywany i nagrywany jest do dzisiaj. Ukazał się w co najmniej 80 wydawnictwach w różnych krajach, m.in. we Francji, Niemczech, Anglii, Włoszech, Australii.

W 1930 roku Kurt Weill wykorzystał kompozycję w operze Rozkwit i upadek miasta Mahagonny. W roku 1993 w Korei Północnej ukazała się kaseta VHS z występem zespołu elektronicznego Pochonbo, na której została przedstawiona "Modlitwa dziewicy" w elektronicznej aranżacji. Modlitwa dziewicy była pierwszym polskim utworem, jaki nagrano w Skandynawii[4].

W 2007 w Japonii nagrano pierwszy w historii album z kompozycjami Tekli Bądarzewskiej Spełniona Modlitwa Dziewicy[5].

W roku 2012 dzięki staraniom Towarzystwa Przyjaciół Warszawy nagrano pierwszą polską płytę z muzyką Bądarzewskiej Zapomniany dźwięk w wykonaniu Marii Pomianowskiej i Przyjaciół, wydano także książkę Beaty Michalec Tekla z Bądarzewskich Baranowska, autorka nieśmiertelnej La prière d’une vierge – Miejsca, czas i ludzie.

Upamiętnienia

  • Jeden z kraterów na Wenus został nazwany Bądarzewska dla upamiętnienia Tekli Bądarzewskiej-Baranowskiej decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej.
  • Skwer na Muranowie (Warszawa) został nazwany imieniem Tekli Bądarzewskiej w 2010 roku. Znajduje się on przy ul. Andersa 13[6].
  • W Mławie, w rodzinnym mieście Tekli Bądarzewskiej, 30 maja 2012 powstało Towarzystwo Miłośników Twórczości Tekli Bądarzewskiej[7], które postawiło sobie za cel promowanie i przypominanie twórczości tej artystki.
  • Grobowiec Tekli Bądarzewskiej-Baranowskiej z figurą kobiety trzymającej rulon nut zatytułowanych po francusku La prière d’une vierge (Modlitwa dziewicy) znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 181, rząd 1, miejsce 27/28)[8][1].

Kontrowersje

Data urodzin

W audycji-reportażu Powrót zapomnianej Katarzyny Michalak[9][10] z Polskiego Radia Lublin, Beata Michalec, sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, twierdzi, że kompozytorka zmarła w wieku 32 lat i miała trójkę dzieci – trzy córki, dwoje zaś to dzieci jej siostry, tym samym neguje treść nekrologu zamieszczonego przez męża.

O twórczości

W XIX wiecznej Encyklopedii Orgelbranda z 1898 roku cały wpis biograficzny o kompozytorce brzmi: „Bądarzewska Tekla, zamężna Baranowska, *1834, + 1861, słaba bardzo kompozytorka muzyczna, której ckliwa La priere d'une vierge zyskała ogromną popularność w całym świecie. Inne jej utwory nie miały już żadnego powodzenia”[11].

Przypisy

  1. ↑ a b Tekla Z Bądarzewskich Baranowska (pol.). www.tpw.org.pl. [dostęp 2009-10-26].
  2. ↑ Rys biograficzny (pol.). www.polona.pl. [dostęp 2011].zły zapis daty dostępu
  3. ↑ Tekla Badarzewska-Baranowska – Polnische Komponistin (niem.). www.fuer-die-ohren.at. [dostęp 2009-10-06].
  4. ↑ K. Janczewska-Sołomko, Początki fonografii ze szczególnym uwzględnieniem poloników, s. 4 (jest to tekst wystąpienia z dn. 5 marca 2010 r., zob. Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina. Sprawozdanie z działalności w roku akademickim 2009/2010, s. 42-43)
  5. ↑ Dorota Hałasa: Polska „Spełniona modlitwa dziewicy” hitem w Japonii. asakonishi.com. [dostęp 2009-10-06].
  6. ↑ A. Dragon, Muranowskie aktywistki, nauczycielki, poetki. O kobietach żydowskich przedwojennej Warszawy, praca magisterska, UW, Warszawa 2013, s. 20.
  7. ↑ Towarzystwo Miłośników Twórczości Tekli Bądarzewskiej, rejestr.io [dostęp 2021-03-08].
  8. ↑ Cmentarz Stare Powązki: BARANOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19].
  9. ↑ N.Kowalska, Feature po polsku. Artystyczne reportaże radiowe autorstwa Katarzyny Michalak, "Media-Kultura-Komunikacja społeczna", 11, 2015, nr 4, s. 6-7.
  10. ↑ K. Klimczak, P. Czarnek, Rola muzyki we współczesnym reportażu radiowym, "Folia Litteraria Polonica", 2012, nr 17, s. 175-176.
  11. ↑ S. Orgelbrand: Encyklopedia Powszechna. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów., 1898, s. 240, seria: Encyklopedia Powszechna : z ilustracjami i mapami.

Linki zewnętrzne

Polska muzyka romantyzmu
Kompozytorzy
Wirtuozi
Ważniejsze utwory
Czasopisma muzyczne
Drukarnie
Początki badań etnograficznych
Inne sztuki

Informacja

Artykuł Tekla Bądarzewska-Baranowska w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

O stronie

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-09-29 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=486534