Szymon Marciniak podczas MŚ 2018 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia |
7 stycznia 1981 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obywatelstwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zawód | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera sędziowska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Szymon Marciniak (ur. 7 stycznia 1981 w Płocku) – polski sędzia piłkarski.
Od 2011 arbiter międzynarodowy, od 20 lipca 2015 sędzia klasy UEFA Elite[1] i najwyżej oceniany polski arbiter[2]. Regularnie prowadzi mecze Ekstraklasy, Pucharu Polski, Ligi Mistrzów, Ligi Europy, zagraniczne spotkania ligowe oraz mecze międzypaństwowe. Rekordzista pod względem liczby meczów sędziowanych w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce[3]. Sędzia główny podczas Superpucharu Europy UEFA 2018 pomiędzy Realem Madryt a Atletico Madryt oraz Mistrzostw Europy 2016, Mistrzostw Świata 2018 i Mistrzostw Świata 2022[4], w tym finału turnieju pomiędzy Argentyną a Francją[5]. Najlepszy sędzia 2022 roku na świecie według Międzynarodowej Federacji Historyków i Statystyków Futbolu.
Absolwent III Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Dąbrowskiej w Płocku. Ukończył studia pedagogiczne na Wyższej Szkole Edukacji Zdrowotnej i Nauk Społecznych w Łodzi[6].
Uprawianie sportu jako dziecko rozpoczął od kolarstwa. Jako 15-latek porzucił tę dyscyplinę na rzecz piłki nożnej. Jako piłkarz był zawodnikiem uniwersalnym, występował na pozycji obrońcy, jak i pozycjach ofensywnych[7]. Był zawodnikiem młodzieżowej drużyny Wisły Płock, z którą zajął 4. miejsce w mistrzostwach Polski juniorów, występując w składzie m.in. z Bartłomiejem Grzelakiem, Wahanem Geworgianem i Wojciechem Łobodzińskim[7]. Występował też przez krótki okres w Niemczech, jako zawodnik VfB Annaberg-Buchholz w Regionallidze[7][8]. Przebywał także na testach w Erzgebirge Aue[8]. Następnie występował w niższych klasach rozgrywkowych w Polsce jako zawodnik drużyn Zdrój Ciechocinek i Kujawiak Włocławek, z którym awansował do III ligi[8]. Po latach przyznał, że na boisku był troublemakerem (w nomenklaturze sędziów – trudny zawodnik). To właśnie po słownej potyczce z Adamem Lyczmańskim, sędzią, który pokazał 21-letniemu Marciniakowi grającemu w Kujawiaku Włocławek czerwoną kartkę w meczu IV ligi polskiej, ten zdecydował się rozpocząć karierę sędziowską[9]. Po latach, Lyczmański został sędzią technicznym w zespole Marciniaka[10].
Karierę arbitra rozpoczął w wieku 21 lat, kończąc kurs sędziowski. Początkowo rolę boiskowego rozjemcy starał się łączyć z amatorską grą w piłkę nożną. Dopiero cztery lata później profesjonalnie zajął się sędziowaniem, rozpoczynając od prowadzenia meczów na najniższych szczeblach rozgrywkowych[11]. Jako sędzia krajowy reprezentuje Mazowiecki Związek Piłki Nożnej[12]. Swój pierwszy mecz w Ekstraklasie poprowadził w wieku 28 lat, 18 kwietnia 2009 roku w meczu 24. kolejki GKS Bełchatów – Odra Wodzisław Śląski (3-0). W swoim debiucie pokazując zaledwie dwie żółte kartki.
Od tamtej pory sędziował ponad 350 spotkań w polskiej najwyższej lidze. W 2016 r. główny arbiter finału Pucharu Polski Lech Poznań – Legia Warszawa, a rok później poprowadził spotkanie o Superpuchar Polski, pomiędzy Legią Warszawa a Arką Gdynia[13][14].
Szymon Marciniak w Ekstraklasie pokazał łącznie ponad 1212 żółtych kartek, co daje średnią około 4 kartek na mecz, ponad 79 czerwonych kartek z czego min. 39 w wyniku dwóch żółtych, podyktował ponad 131 rzutów karnych[a][15]. W rozgrywkach krajowych występuje również jako sędzia VAR[16].
Jako sędzia międzynarodowy Marciniak zadebiutował w 2011 r., prowadząc mecz rundy elitarnej podczas Mistrzostw Europy U-17 rozgrywany między Francją a Białorusią[17]. W tym samym roku zadebiutował również w Lidze Europy, sędziując mecz kwalifikacji pomiędzy Aalesunds FK, a Ferencvárosi TC[18].
W kolejnym roku Marciniak sędziował mecz kwalifikacji Ligi Mistrzów FK Ventspils przeciwko Molde FK[19]. W 2012 r. zadebiutował także w rozgrywkach FIFA, będąc arbitrem meczu eliminacyjnego Mistrzostw Świata 2014 pomiędzy reprezentacją Portugalii i Azerbejdżanu[20].
Od 20 lipca 2015 roku Marciniak jako pierwszy Polak w historii został sędzią klasy UEFA Elite, w której znajduje się zaledwie 27 najlepszych sędziów z Europy[21].
W marcu 2015 r. UEFA poinformowała o nominacji dla Szymona Marciniaka na sędziego głównego Mistrzostwa Europy U-21 2015[22]. Podczas turnieju rozgrywanego w Czechach prowadził następujące mecze[23][24]:
Po Młodzieżowych Mistrzostwach Europy Szymon Marciniak znalazł się na liście sędziów Mistrzostw Europy 2016. Na turnieju finałowym poprowadził trzy spotkania jako główny arbiter:
Na dwóch meczach sprawował również funkcję sędziego technicznego[25].
W lipcu 2016 r. został mianowany sędzią technicznym meczu Superpucharu Europy, który odbył się na stadionie Lerkendal Stadion w Trondheim pomiędzy Realem Madryt a Sevillą[26].
Dwa lata później Marciniak został wyznaczony na sędziego głównego podczas Mistrzostw Świata 2018. Na turnieju finałowym oddelegowany został do dwóch meczów w fazie grupowej[27]:
Po mundialu w 2018 UEFA poinformowało, iż Marciniak poprowadzi spotkanie o Superpuchar Europy 2018, rozgrywane pomiędzy Realem Madryt i Atlético Madryt[28].
Po przejściu infekcji COVID-19 stwierdzono u niego tachykardię, co wykluczyło go (a tym samym jego zespół sędziowski) z udziału w turnieju ME 2020, rozgrywanym w 2021[29][30][31].
15 grudnia 2022 otrzymał nominację na sędziego głównego finału Mistrzostw Świata 2022 w Katarze, pomiędzy Argentyną a Francją[4]. 18 grudnia 2022 jako pierwszy Polak w historii poprowadził mecz finałowy, który zakończył się wynikiem 3:3 po dogrywce i wygraną Argentyny 4:2 w rzutach karnych[32]. Szymon Marciniak podyktował w tym spotkaniu trzy rzuty karne i pokazał 7 żółtych kartek[33]. Mimo skrajnych opinii światowych mediów sportowych[b][34] jego występ spotkał się z bardzo dobrym odbiorem środowiska sędziowskiego[35]. Szef sędziów FIFA, Pierluigi Collina określił jego decyzje jako „nieprawdopodobnie trafne i dobre”, wskazując również, że „był silniejszy od technologii”, nawiązując do tego, że Polak w żadnej ze swoich kluczowych decyzji nie potrzebował pomocy systemu VAR[36]. Były angielski sędzia piłkarski Howard Webb uznał mecz w wykonaniu Marciniaka za „najlepszy sędziowski występ w historii Mistrzostw Świata”[37].
22 maja 2023 UEFA poinformowała o wyznaczeniu go na sędziego głównego finału Ligi Mistrzów UEFA 2022/2023 pomiędzy Manchesterem City i Interem Mediolan (10 czerwca 2023, Stadion Olimpijski im. Atatürka) w Stambule[38][39].
Do stałego zespołu sędziowskiego Szymona Marciniaka, który rozstrzyga w najważniejszych meczach europejskich i międzypaństwowych należą asystenci: Paweł Sokolnicki (AS1), Tomasz Listkiewicz (AS2) oraz Tomasz Kwiatkowski (VAR) – w tym składzie zespół wystąpił podczas finału MŚ 2022, choć zdarza się, że Marciniak sędziuje także z innymi zespołami[40]. Arbitrem technicznym w zespole Marciniaka bywa często Tomasz Musiał[41].
Stan na koniec sezonu 2021/2022[42].
Runda | Data | Mecz | |||
---|---|---|---|---|---|
II runda eliminacji | 24.07.2012 | FK Ventspils 1 – 1 Molde FK | 3 (2 + 1) | 0 | 0 |
III runda eliminacji | 30.07.2013 | FC Basel 1 – 0 Maccabi Tel Awiw | 8 (3 + 5) | 0 | 0 |
III runda eliminacji | 29.07.2014 | Debreceni VSC 1 – 0 BATE Borysów | 2 (2 + 0) | 0 | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 16.09.2014 | Juventus F.C. 2 – 0 Malmö FF | 3 (0 + 3) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 22.10.2014 | AS Monaco 0 – 0 SL Benfica | 6 (3 + 3) | 1 (0 + 1) | 0 |
Faza grupowa | 10.12.2014 | NK Maribor 0 – 1 FC Schalke 04 | 0 | 0 | 0 |
IV runda eliminacji | 25.08.2015 | Szachtar Donieck 2 – 2 Rapid Wiedeń | 7 (4 + 3) | 1 (0 + 1) | 0 |
Faza grupowa | 15.09.2015 | Galatasaray SK 0 – 2 Atlético Madryt | 3 (2 + 1) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 03.11.2015 | Manchester United F.C. 1 – 0 CSKA Moskwa | 2 (0 + 2) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 08.12.2015 | Sevilla FC 1 – 0 Juventus F.C. | 2 (0 + 2) | 0 | 0 |
1/8 Finału | 08.03.2016 | Real Madryt 2 – 0 AS Roma | 2 (1 + 1) | 0 | 0 |
1/4 Finału | 05.04.2016 | Bayern Monachium 1 – 0 SL Benfica | 4 (2 + 2) | 0 | 0 |
IV runda eliminacji | 23.08.2016 | AS Roma 0 – 3 FC Porto | 5 (1 + 4) | 2 (2 + 0) | 0 |
Faza grupowa | 28.09.2016 | Atlético Madryt 1 – 0 Bayern Monachium | 5 (1 + 4) | 0 | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 18.10.2016 | Olympique Lyon 0 – 1 Juventus F.C. | 8 (5 + 3) | 1 (0 + 1) | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 07.12.2016 | Real Madryt 2 – 2 Borussia Dortmund | 3 (2 + 1) | 0 | 0 |
1/8 Finału | 14.02.2017 | Paris Saint-Germain F.C. 4 – 0 FC Barcelona | 4 (1 + 3) | 0 | 0 |
1/4 Finału | 11.04.2017 | Juventus F.C. 3 – 0 FC Barcelona | 7 (4 + 3) | 0 | 0 |
IV runda eliminacji | 16.08.2017 | SSC Napoli 2 – 0 OGC Nice | 3 (1 + 2) | 2 (0 + 2) | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 13.09.2017 | Feyenoord 0 – 4 Manchester City F.C. | 5 (4 + 1) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 17.10.2017 | Real Madryt 1 – 1 Tottenham Hotspur F.C. | 2 (1 + 1) | 0 | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 06.12.2017 | Liverpool F.C. 7 – 0 Spartak Moskwa | 3 (1 + 2) | 0 | 0 |
1/8 Finału | 07.03.2018 | Tottenham Hotspur F.C. 1 – 2 Juventus F.C. | 7 (3 + 4) | 0 | 0 |
IV runda eliminacji | 28.08.2018 | AEK Ateny 1 – 1 Fehérvár FC | 8 (4 + 4) | 2 (0 + 2) | 1 (0 + 1) |
Faza grupowa | 18.09.2018 | FK Crvena zvezda 0 – 0 SSC Napoli | 6 (2 + 4) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 06.11.2018 | Inter Mediolan 1 – 1 FC Barcelona | 3 (1 + 2) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 28.11.2018 | Paris Saint-Germain F.C. 2 – 1 Liverpool F.C. | 8 (3 + 5) | 0 | 1 (1 + 0) |
1/8 Finału | 13.03.2019 | FC Barcelona 5 – 1 Olympique Lyon | 3 (1 + 2) | 0 | 1 (1 + 0) |
IV runda eliminacji | 20.08.2019 | LASK Linz 0 – 1 Club Brugge | 5 (1 + 4) | 0 | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 01.10.2019 | Galatasaray SK 0 – 1 Paris Saint-Germain F.C. | 4 (1 + 3) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 05.11.2019 | SSC Napoli 1 – 1 Red Bull Salzburg | 3 (3 + 0) | 0 | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 27.11.2019 | Slavia Praga 1 – 3 Inter Mediolan | 3 (2 + 1) | 0 | 1 (1 + 0) |
1/8 Finału | 18.02.2020 | Atlético Madryt 1 – 0 Liverpool F.C. | 3 (2 + 1) | 0 | 0 |
1/4 Finału | 13.08.2020 | RB Lipsk 2 – 1 Atlético Madryt | 5 (0 + 5) | 0 | 1 (0 + 1) |
IV runda eliminacji | 29.09.2020 | Dynamo Kijów 3 – 0 KAA Gent | 3 (2 + 1) | 0 | 2 (1 + 1) |
Faza grupowa | 04.11.2020 | RB Lipsk 2 – 1 Paris Saint-Germain F.C. | 5 (4 + 1) | 2 (0 + 2) | 2 (1 + 1) |
III runda eliminacji | 03.08.2021 | Malmö FF 2 – 1 Rangers F.C. | 6 (3 + 3) | 0 | 0 |
IV runda eliminacji | 17.08.2021 | Red Bull Salzburg 2 – 1 Brøndby IF | 2 (0 + 2) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 15.09.2021 | Liverpool F.C. 3 – 2 A.C. Milan | 3 (1 + 2) | 0 | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 20.10.2021 | Manchester United F.C. 3 – 2 Atalanta BC | 7 (0 + 7) | 0 | 0 |
Faza grupowa | 02.11.2021 | Bayern Monachium 5 – 2 SL Benfica | 3 (1 + 2) | 0 | 1 (1 + 0) |
Faza grupowa | 24.11.2021 | Sheriff Tyraspol 0 – 3 Real Madryt | 2 (2 + 0) | 0 | 0 |
1/8 Finału | 16.02.2022 | Inter Mediolan 0 – 2 Liverpool F.C | 0 | 0 | 0 |
1/8 Finału | 16.03.2022 | Juventus F.C. 0 – 3 Villareal CF | 1 (0 + 1) | 0 | 2 (0 + 2) |
1/4 Finału | 12.04.2022 | Real Madryt 2 – 3 (pd.) Chelsea F.C. | 8 (2 + 2 + 4) | 0 | 0 |
1/2 Finału | 27.04.2022 | Liverpool F.C 2 – 0 Villareal CF | 3 (1 + 2) | 0 | 0 |
Razem | – | 46 | 190 | 11 | 20 |
Runda | Data | Mecz | |||
---|---|---|---|---|---|
II runda eliminacji | 21.07.2011 | Aalesunds FK 3 – 1 Ferencvárosi TC | 7 (2 + 5) | 0 | 1 (1 + 0) |
III runda eliminacji | 28.07.2011 | AZ Alkmaar 2 – 0 FK Baumit Jablonec | 2 (1 + 1) | 0 | 0 |
III runda eliminacji | 09.08.2012 | KAA Gent 0 – 3 Videoton FC | 7 (4 + 3) | 2 (2 + 0) | 0 |
Faza Grupowa | 04.10.2012 | S.S. Lazio 1 – 0 NK Maribor | 2 (1 + 1) | 1 (0 + 1) | 1 (1 + 0) |
Faza Grupowa | 25.10.2012 | KRC Genk 2 – 1 Sporting CP | 6 (2 + 4) | 1 (0 + 1) | 0 |
IV runda eliminacji | 22.08.2013 | Qarabağ Ağdam 0 – 2 Eintracht Frankfurt | 4 (1 + 3) | 0 | 0 |
Faza Grupowa | 03.10.2013 | Dnipro Dniepropetrowsk 1 – 2 ACF Fiorentina | 4 (0 + 4) | 1 (0 + 1) | 2 (1 + 1) |
Faza Grupowa | 07.11.2013 | Sevilla FC 1 – 1 Slovan Liberec | 7 (3 + 4) | 0 | 0 |
Faza Grupowa | 12.12.2013 | NK Maribor 2 – 1 Wigan Athletic F.C. | 9 (5 + 4) | 2 (1 + 1) | 2 (1 + 1) |
1/16 Finału | 27.02.2014 | SL Benfica 3 – 0 PAOK FC | 2 (1 + 1) | 1 (0 + 1) | 1 (1 + 0) |
1/8 Finału | 20.03.2014 | Viktoria Pilzno 2 – 1 Olympique Lyon | 4 (2 + 2) | 0 | 1 (1 + 0) |
IV runda eliminacji | 28.08.2014 | FK Krasnodar 3 – 0 Real Sociedad | 6 (0 + 6) | 2 (1 + 1) | 1 (1 + 0) |
Faza Grupowa | 27.11.2014 | Villarreal CF 2 – 2 Borussia Mönchengladbach | 4 (2 + 2) | 0 | 0 |
1/16 Finału | 19.02.2015 | Liverpool F.C. 1 – 0 Beşiktaş JK | 5 (1 + 4) | 0 | 1 (1 + 0) |
1/8 Finału | 12.03.2015 | VfL Wolfsburg 3 – 1 Inter Mediolan | 5 (1 + 4) | 0 | 0 |
1/4 Finału | 16.04.2015 | Dynamo Kijów 1 – 1 ACF Fiorentina | 8 (4 + 4) | 0 | 0 |
1/2 Finału | 28.04.2016 | Szachtar Donieck 2 – 2 Sevilla FC | 5 (2 + 3) | 0 | 1 (0 + 1) |
1/2 Finału | 11.05.2017 | Olympique Lyon 3 – 1 AFC Ajax | 9 (5 + 4) | 1 (0 + 1) | 1 (1 + 0) |
Razem | – | 18 | 96 | 11 | 12 |
Mecz | Data | Miejsce | Runda | Wynik | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Hiszpania – Czechy | 13.06.2016 | Stadium Municipal, Tuluza | Faza grupowa | 1:0 | 1 | 0 |
Islandia – Austria | 22.06.2016 | Stade de France, Paryż | Faza grupowa | 2:1 | 5 | 0 |
Niemcy – Słowacja | 26.06.2016 | Stade Pierre-Mauroy, Lille | 1/8 finału | 3:0 | 4 | 0 |
Mecz | Data | Miejsce | Runda | Wynik | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Argentyna – Islandia | 16.06.2018 | Otkrytije Ariena, Moskwa | Faza grupowa | 1:1 | 0 | 0 |
Niemcy – Szwecja | 23.06.2018 | Stadion Olimpijski w Soczi, Soczi | Faza grupowa | 2:1 | 4 | 1 |
Mecz | Data | Miejsce | Runda | Wynik | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Francja – Dania | 26.11.2022 | Stadium 974, Doha | Faza grupowa | 2:1 | 3 | 0 |
Argentyna – Australia | 3.12.2022 | Ahmed bin Ali Stadium, Al-Rajjan | 1/8 finału | 2:1 | 2 | 0 |
Argentyna – Francja | 18.12.2022 | Lusail Stadium, Lusajl | Finał | 3:3 (4:2) | 7 | 0 |
Koszulka sędziowska z emblematem międzynarodowej federacji piłkarskiej, w której Szymon Marciniak sędziował finał turnieju, trafiła do Muzeum FIFA w Zurychu[48]. 7 stycznia 2023 wraz z zespołem sędziowskim otrzymał nagrodę w kategorii Superosiągnięcie Roku w 88. Plebiscycie Przeglądu Sportowego[49].
Jest bohaterem seriali dokumentalnych Canal+ Sport, pt. „Sędziowie”[50] oraz „Piłkarze na podsłuchu”[51], a także innych formatów telewizyjnych i internetowych przybliżających pracę arbitrów piłkarskich[52]. W 2022 był gościem programu Kuby Wojewódzkiego[53]. Jest ambasadorem firmy Auto-Forum Płock, polskiego dealera marki Mercedes-Benz[54]. W 2023 gościł w czwartym odcinku 8. edycji programu Polsatu Hell’s Kitchen[55].
29 maja 2023 Marciniak wziął udział jako prelegent na konferencji biznesowej „Everest” organizowanej przez Sławomira Mentzena[56], na której mówił o motywacji i spełnianiu marzeń[57]. Po reakcji[58] stowarzyszenia „Nigdy Więcej”, które zgłosiło UEFA swoje zaniepokojenie wystąpieniem Marciniaka na wydarzeniu organizowanym przez polityka skrajnie prawicowego ugrupowania, pojawiły się spekulacje, że Marciniak może być odsunięty od sędziowania meczu finałowego Ligi Mistrzów, który ma się odbyć 10 czerwca 2023 w Stambule[59]. Ostatecznie UEFA oraz Szymon Marciniak wydali oświadczenia, w których odcięli się od poglądów prezentowanych przez organizatora[60][61], a polski sędzia pozostał arbitrem meczu finałowego[61].
Z żoną Magdaleną ma syna Bartosza (ur. 2003) oraz córkę Natalię (ur. 2012). Jego brat, Tomasz Marciniak (ur. 1984), także jest sędzią piłkarskim[62].
Trenuje boks tajski[63], a także gra w badmintona[64]. Jest mieszkańcem gminy Słupno[65], w 2020 został jej ambasadorem[65][66].
Artykuł Szymon Marciniak w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2023-06-08 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=3000301