Stachowizna

Artykuł 54°3′57.75″N 21°18′47.81″E
- błąd 0 m
WD 54°2'N, 21°17'E
- błąd 20861 m
Odległość 5 m
Stachowizna
osada
Ilustracja
Zabytkowy dwór w Stachowiźnie
Państwo  Polska
Województwo  warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Gmina Kętrzyn
Wysokość 88 m n.p.m.
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NKE
SIMC 0477989
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kętrzyn
Mapa konturowa gminy wiejskiej Kętrzyn, po lewej znajduje się punkt z opisem „Stachowizna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Stachowizna”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Stachowizna”
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kętrzyńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Stachowizna”
Ziemia54°03′57,75″N 21°18′47,81″E/54,066042 21,313281

Stachowizna (niem. Rehstall) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Historia

Majątek ziemski w Stachowiźnie powstał jeszcze w średniowieczu. W końcu XIX w. miał powierzchnię 1000 ha razem z dwoma folwarkami. W roku 1913 Stachowizna wraz z Pasterzewem miała obszar 482 ha. Właścicielem Stachowizny był wówczas Paul Raschke. Powierzchnia majątku w latach dwudziestych XX w. zmniejszyła się do 280 ha. W wyniku kryzysu gospodarczego znaczna część majątków ziemskich pobankrutowała. Część gruntów Stachowizny rozdzielona została na mniejsze gospodarstwa. Właścicielem okrojonego obszarowo majątku została rodzina Ahlmann. Właścicielem młyna na Dajnie przed 1945 był Max Raschke. Młyn ten zlokalizowany był na miejscu krzyżackiego młyna pracującego jeszcze w XIV w. na rzecz zamku w pobliskich Bezławkach.

Majątek ziemski po 1945 r. funkcjonował jako PGR. Przed likwidacją PGR jako zakład rolny z suszarnią zielonek na potrzeby innych zakładów zgrupowanych w PPGR Smokowo.

W roku 2000 w Stachowiźnie mieszkało 126 osób.[potrzebny przypis]

Dwór

Dwór w Stachowiźnie wybudowany został w drugiej połowie XIX w. w stylu eklektycznym. Jednokondygnacyjna budowla zrealizowana została na planie prostokąta z facjatami i piętrem mieszkalnym na poziomie poddasza, przykryty dachem dwuspadowym. Na osi budowli obustronny ryzalit w stylu neogotyckim, zdobiony w szczytach sterczynami ze zwieńczeniami z pseudokrenelażem. Od strony podjazdu ryzalit poprzedzony jest gankiem. Do stylu neorenesansowego nawiązuje elewacja boczna z wolutkami i półkolistym szczycikiem.

W czasie użytkowania dworu przez PGR były tu mieszkania i biura. Dwór obecnie jest własnością prywatną.

Ciekawostki

W czasach krzyżackich z zamku w Bezławkach miał biec podziemny tunel do murowanego młyna (budynek młyna nie istnieje) przy Dajnie oraz do gotyckiej piwnicy pod dworem w Stachowiźnie. W obu wypadkach tunel musiałby przechodzić pod rzeką.

Bibliografia

  • Rudolf Grenz, "Der Kreis Rastenburg", Marburg/Lahn, 1976.
  • Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec "Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich" (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn 2001, ​ISBN 83-912840-2-6​ (Str. 335)

Informacja

Artykuł Stachowizna w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-13 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=382372