Równonoc wiosenna

Oświetlenie Ziemi przez Słońce w dniu równonocy (zarówno marcowej, jak i wrześniowej). Uwaga: obserwator znajduje się w płaszczyźnie równika ziemskiego, dlatego nie widać tu nachylenia płaszczyzny równika do płaszczyzny orbity.
Uproszczony schemat przedstawiający ruch obiegowy Ziemi i pory roku, zaczynając od lewego dolnego rogu: równonoc wrześniowa, przesilenie grudniowe, równonoc marcowa, przesilenie czerwcowe.
Ilustracja równonocy marcowej widzianej z płaszczyzny zbliżonej do orbity i kierunku padania promieni słonecznych

Równonoc wiosenna – na danej półkuli ziemskiej – północnej lub południowej – jest to równonoc, po nastąpieniu której Słońce przez pół roku będzie oświetlać mocniej tę półkulę, a słabiej półkulę drugą. Moment równonocy wiosennej wyznacza na danej półkuli początek astronomicznej wiosny, która trwa do chwili przesilenia letniego.

Na półkuli północnej równonoc wiosenna następuje w okolicach 20/21 marca (równonoc marcowa), kiedy Słońce przechodzi przez punkt Barana. Na półkuli południowej, gdzie pory roku przesunięte są o sześć miesięcy, równonoc wiosenna ma miejsce 22/23 września (równonoc wrześniowa). W chwili gdy na jednej półkuli zachodzi zjawisko równonocy wiosennej, na drugiej jest to moment równonocy jesiennej.

Równonoc wiosenna na półkuli północnej

Na półkuli północnej więc równonoc wiosenna (marcowa) to moment, w którym Ziemia przekracza punkt na swojej orbicie, w którym promienie słoneczne padają prostopadle na równik i są równocześnie styczne do jej powierzchni przy biegunach, i od tej chwili przez pół roku biegun północny będzie bliżej Słońca niż biegun południowy (Słońce bardziej oświetla północną półkulę Ziemi). Inaczej mówiąc równonoc marcowa jest momentem przecięcia przez Słońce równika niebieskiego w trakcie jego pozornej wędrówki po ekliptyce z półkuli południowej na półkulę północną.

W starym kalendarzu rzymskim równonoc wiosenna była początkiem roku (miesiąca Martius). W 155 p.n.e. przesunięto w Rzymie początek roku urzędowego na 1 stycznia.

W 325 n.e. równonoc wiosenna wypadała 21 marca i ten termin został przyjęty przez sobór nicejski do obliczania daty święcenia Wielkanocy. Niedokładność kalendarza juliańskiego spowodowała, że w XVI w. równonoc przesunęła się na 11 marca. W wyniku wprowadzenia kalendarza gregoriańskiego w 1582 i pominięcia wówczas 10 dni, termin równonocy wypada stale w okolicach 21 marca.

Święta obchodzone w tym dniu:

Daty i godziny równonocy

Daty i godziny równonocy w latach 2000–2025[3]
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
20 III,
08:35
20 III,
14:31
20 III,
20:16
21 III,
02:00
20 III,
07:49
20 III,
13:33
20 III,
19:26
21 III,
01:07
20 III,
06:48
20 III,
12:44
20 III,
18:32
21 III,
00:21
20 III,
06:14
22 IX,
19:28
23 IX,
01:04
23 IX,
06:55
23 IX,
12:47
22 IX,
18:30
23 IX,
00:23
23 IX,
06:03
23 IX,
11:51
22 IX,
17:44
22 IX,
23:19
23 IX,
05:09
23 IX,
11:05
22 IX,
16:49
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
20 III,
12:02
20 III,
17:57
20 III,
23:45
20 III,
05:30
20 III,
11:29
20 III,
17:15
20 III,
22:58
20 III,
04:50
20 III,
10:37
20 III,
16:33
20 III,
22:24
20 III,
04:06
20 III,
10:01
22 IX,
22:44
23 IX,
04:29
23 IX,
10:21
22 IX,
16:21
22 IX,
22:02
23 IX,
03:54
23 IX,
09:50
22 IX,
15:31
22 IX,
21:21
23 IX,
03:04
23 IX,
08:50
22 IX,
14:44
22 IX,
20:19
Równonoce marcowe podane są w czasie CET (UTC+1),
równonoce wrześniowe podane są w czasie CEST (UTC+2).

Zobacz też

Przypisy

  1. Resolution adopted by the General Assembly, International Day of Nowruz – na oficjalnej stronie Zgromadzenia Ogólnego ONZ (ang.)
  2. 21 marca - święto walki z dyskryminacją. 2010-03-21. [dostęp 2013-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  3. United States Naval Observatory: Earth's Seasons: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000-2025. [dostęp 2016-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)].

Informacja

Artykuł Równonoc wiosenna w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-01-05 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=116400