Rapana
H. C. F. Schumacher, 1817[1]
Ilustracja
Rapana Thomasa, wybrzeże Morza Czarnego, 2008 rok.
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ mięczaki
Gromada ślimaki
Rząd Neogastropoda
Nadrodzina Muricoidea
Rodzina rozkolcowate
Rodzaj Rapana

Rapanarodzaj obejmujący duże, drapieżne, morskie ślimaki z rodziny rozkolcowatych[2][3].

Cechy morfologiczne

Muszle rapany Thomasa (Morze Czarne).

Muszle grubościenne, duże lub średniej wielkości (wysokość: do 180 mm), z niewysoką, ostro zwężającą się w kierunku rynienki syfonalnej skrętką. Ostatni skręt mocno rozdęty, ujście odsłania wnętrze muszli. Na powierzchni zewnętrznej muszli łuskowate lub karbowane spiralne powrózki, wokół dołka osiowego odkłada się łuskowata krawędź wyznaczająca położenie rynien syfonalnych ze wcześniejszych stadiów rozwoju ontogenetycznego (fasciola). Wieczko konchiolinowe, dołek osiowy odkryty, głęboki. Barwa muszli zróżnicowana, dominują kolory beżowe i brązowe[2].

Występowanie

Strefa litoralna i sublitoralna południowo-wschodnich i wschodnich wybrzeży Azji, wschodnich wybrzeży Afryki[2]. Niektóre gatunki (Rapana venosa) w wyniku zawlekania przez człowieka rozprzestrzeniają się w innych akwenach (Morzu Czarnym, Atlantyku)[4][5].

Biologia i ekologia

Wymagania środowiskowe

W macierzystych akwenach rapany zasiedlają niezbyt licznie strefę o głębokości 0,4 do 7 m (przeważnie 1-3,5 m), preferując obszary położone w pobliżu ujść rzek. Wymagają zasolenia wód 23-27 promili, nie spotyka się ich w wodach o zasoleniu poniżej 20 promili. W Morzu Czarnym żyją licznie w wodach o zasoleniu do 17 ‰, mniej liczne populacje spotyka się i w wodach o mniejszym zasoleniu (proszę sprawdzić, sprzeczność).

Rozród

Jajorodne, jaja składane w kokonach jajowych, rozwój złożony z larwą swobodnie pływającą w toni wodnej.

Dieta

Drapieżniki, odżywiające się bentosowymi bezkręgowcami, głównie innymi mięczakami. Głównym pokarmem dalekowschodnich rapan są ostrygi z rodzaju Ostrea, których grubą muszlę rapana przewierca. Natomiast czarnomorskie rapany mają bardziej urozmaiconą dietę, przy czym najczęściej atakują omułki, używając do otwarcia ich muszli swojej mięsistej nogi.

Lista gatunków

Do rodzaju Rapana należą następujące gatunki[6]:

Przypisy

  1. Schumacher, Heinrich Christian Friedrich. 1817. Essai d'un nouveau système des habitations des vers testacés. Genre 57: 214.
  2. a b c Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, ​ISBN 83-7073-250-X​, str. 173.
  3. Claremont M., Vermeij G.J., Williams S.T. & Reid D.G. 2013. Global phylogeny and new classification of the Rapaninae (Gastropoda: Muricidae), dominant molluscan predators on tropical rocky seashores. Molecular Phylogenetics and Evolution 66: 91–102. (Published online 28 September 2012; Code-compliant paper version published January 2013)
  4. ICES (2004) Alien Species Alert: Rapana venosa (veined whelk). Edited by Roger Mann, Anna Occhipinti, & Juliana M. Harding. ICES Cooperative Research Report No. 264. str. 14. [www.ices.dk ICES].
  5. Kerckhof F., Vink R.J., Nieweg D.C., Post J.J.N. 2006. The veined whelk Rapana venosa has reached the North Sea. Aquatic Invasions 1(1): 35-37.
  6. World Register of Marine Species, dostęp: 1 kwietnia 2014

Bibliografia

  • [1]
  • Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, ​ISBN 83-7073-250-X​.

Linki zewnętrzne

Informacja

Artykuł Rapana w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-08-26 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=1066178