Perseverance (łazik)

Ten artykuł dotyczy łazika misji kosmicznej. Zobacz też: inne znaczenia słowa „Perseverance”.

logo misji Mars 2020
z łazikiem Perseverance

Zdjęcie łazika Perseverance z lądowania, zrobione od strony dźwigu-lądownika

Pierwsze zdjęcie przesłane przez łazik Perseverance po wylądowaniu 18 lutego 2021

Schemat konstrukcji łazika Perseverance

Perseverance (pol. „Wytrwałość”) – planetarny łazik misji NASA Mars 2020, której celem jest zbadanie marsjańskiego krateru Jezero. Łazik ma na pokładzie siedem urządzeń do prowadzenia naukowych i technologicznych badań dotyczących eksploracji Marsa.

Łazik Perseverance pomoże w poszerzeniu wiedzy o tym, jak przyszli odkrywcy będą wykorzystywać zasoby naturalne dostępne na powierzchni planety. Umiejętność życia na Marsie przekształciłaby przyszłą eksplorację planety. Projektanci przyszłych załogowych wypraw na Marsa będą mogli korzystać z tej misji, aby zrozumieć zagrożenia jakie stwarza pył marsjański i wskazać technologię przetwarzania dwutlenku węgla z atmosfery do produkcji tlenu. Doświadczenia te pomogą inżynierom dowiedzieć się jak korzystać z marsjańskich zasobów do produkcji tlenu do oddychania ludzi i ewentualnie jako utleniacza do paliwa rakietowego^[1].

W 2018 roku jako miejsce lądowania łazika został wybrany krater Jezero o złożonej historii geologicznej, który w odległej przeszłości mieścił jezioro^[2].

NASA wykorzystała przy lądowaniu Perseverance największy w historii spadochron użyty na Marsie o średnicy 21,5 m^[3]. Jego zadaniem było spowolnienie opadania łazika. Pod koniec opadania został on odczepiony wraz z czymś, co można nazwać latającym dźwigiem. Latający dźwig opuścił łazika na powierzchnię planety, po czym odczepił liny, a sam odleciał na bezpieczną odległość^[4]^[5] (około 700 m^[3]).

Odtwórz plik multimedialny

Nagranie z lądowania Perseverance
z użyciem spadochronu i „latającego dźwigu”.

Lądowanie zakończyło się sukcesem 18 lutego 2021^[6], łazik przesłał także pierwsze zdjęcia z planety^[7]. Później przesłał również nagranie video pokazujące procedurę lądowania^[3].

Instrumenty naukowe

Mastcam-Z, zaawansowany system kamer z możliwością obrazowania panoramicznego i stereoskopowego, z możliwością robienia zbliżeń. Urządzenie będzie mogło również określać mineralogię powierzchni Marsa i pomagać w operacjach łazika. Głównym pracownikiem naukowym jest James Bell z Arizona State University w Tempe.
SuperCam, instrument, który może zapewnić obrazowanie, analizę składu chemicznego i mineralnego. Urządzenie będzie także zdolne do zdalnego wykrycia obecności związków organicznych w skałach i w regolicie. Główny pracownikiem naukowym jest badacz Roger Wiens z Los Alamos National Laboratory w Nowym Meksyku. W instrument ten istotny wkład włożyły również francuskie Centre National d’Études Spatiales (CNES) i Institut de Recherche en Astrophysique et Planétologie (IRAP).
Planetarny Instrument do Rentgenowskiej Litochemii ang. Planetary Instrument for X-ray Litho Chemistry (PIXL), rentgenowski fluoroscencyjny spektrometr, który zawiera również wysokiej rozdzielczości kamerę do określenia składu pierwiastkowego marsjańskiej powierzchni. PIXL zapewni nowe możliwości, które pozwolą na bardziej szczegółowe wykrywanie i analizę pierwiastków chemicznych niż kiedykolwiek. Głównym naukowcem jest Abigail Allwood z Jet Propulsion Laboratory (JPL).
Skanowanie środowisk posiadających możliwość stanowienia siedlisk życia, wykorzystując efekt Ramana i luminescencję dla form organicznych i chemicznych (SHERLOC), spektrometr ten dostarczać będzie dokładnie wyskalowane przetwarzanie obrazu i wykorzystując laser ultrafioletowy wykrywać będzie związki organiczne i określać mineralogię według dokładnej skali. SHERLOC będzie pierwszym ultrafioletowym spektrometrem Ramana wysłanym na powierzchnię Marsa i dostarczać będzie pomiary uzupełniające do innych instrumentów na pokładzie łazika. Głównym badaczem jest Luther Beegle, JPL.
Marsjański Eksperyment Produkcji Tlenu ang. The Mars Oxygen ISRU Experiment (MOXIE), poszukiwanie technologii, która będzie produkować tlen z marsjańskiej atmosfery, a konkretnie z dwutlenku węgla. Główny pracownikiem naukowym jest Michael Hecht z Massachusetts Institute of Technology znajdującego się w Cambridge.
Marsjański Analizator Dynamiki Środowiska ang. Mars Environmental Dynamics Analyzer (MEDA), zestaw czujników, które dostarczą pomiary temperatury, prędkość i kierunek wiatru, ciśnienie, wilgotność względną, rozmiary kurzu i jego kształt. Głównym uczonym w tej dziedzinie jest Jose’ Antonio Rodriguez-Manfredi z centrum Centro de Astrobiologia instytutu Instituto Nacional de Tecnica Aeroespacial z Hiszpanii.
Eksperymentalny radarowy przetwornik obrazu podpowierzchni marsjańskiej ang. The Radar Imager for Mars’ Subsurface Experiment (RIMFAX), radar penetrujący marsjańskie podpowierzchniowe struktury geologiczne z centymetrową rozdzielczością^[a]. Głównym naukowcem jest Svein-Erik Hamran z Norwegian Defence Research Establishment (ang.).

Następca łazika Curiosity: Perseverance

Koncepcja rozmieszczenia siedmiu instrumentów na pokładzie łazika

Artystyczna koncepcja Perseverance

Instrument promieniowania X (PIXL) dla łazika Perseverance

Instrument wykorzystujący Efekt Ramana i luminescencję do wykrywania form organicznych i chemicznych (SHERLOC)

Zobacz też

Lista sztucznych obiektów na Marsie

Uwagi

↑ Im większa jest zdolność rozdzielcza, tym bliższe sobie punkty są obserwowane jako odrębne, a nie jako pojedyncza plama.

Przypisy

↑ Dwayne Brown: NASA Announces Mars 2020 Rover Payload to Explore the Red Planet as Never Before (ang.). NASA, 31 lipca 2014. [dostęp 2014-08-02].
↑ Brown, Dwayne; Wendel, JoAnna; Agle, DC: NASA Announces Landing Site for Mars 2020 Rover (ang.). NASA, 2018-11-19. [dostęp 2018-11-22].
↑ ^a ^b ^c Piotr Cieśliński: Pierwsze wideo z Marsa! Niesamowite. NASA sfilmowała "siedem minut grozy" łazika Perseverance (pol.). Gazeta Wyborcza, 2021-02-22. [dostęp 2021-02-23].
↑ Perseverance Deploys its Parachute (Illustration), NASA’s Mars Exploration Program [dostęp 2021-02-16] (ang.).
↑ Landing Toolkit: Perseverance Rover, mars.nasa.gov [dostęp 2021-02-16] (ang.).
↑ Lądowanie na Marsie (tvn24 GO).
↑ Ashley StricklandA.S. CNN Ashley StricklandA.S., Perseverance rover has successfully landed on Mars, CNN [dostęp 2021-02-18] .

Linki zewnętrzne

Mars Perseverance Rover na stronie NASA (ang.)

[rozdz-8] Im większa jest zdolność rozdzielcza, tym bliższe sobie punkty są obserwowane jako odrębne, a nie jako pojedyncza plama.

[Brown2014-1] Dwayne Brown: NASA Announces Mars 2020 Rover Payload to Explore the Red Planet as Never Before (ang.). NASA, 31 lipca 2014. [dostęp 2014-08-02].

[landing-2] Brown, Dwayne; Wendel, JoAnna; Agle, DC: NASA Announces Landing Site for Mars 2020 Rover (ang.). NASA, 2018-11-19. [dostęp 2018-11-22].

[wyb-3] Piotr Cieśliński: Pierwsze wideo z Marsa! Niesamowite. NASA sfilmowała "siedem minut grozy" łazika Perseverance (pol.). Gazeta Wyborcza, 2021-02-22. [dostęp 2021-02-23].

[para-4] Perseverance Deploys its Parachute (Illustration), NASA’s Mars Exploration Program [dostęp 2021-02-16] (ang.).

[tool-5] Landing Toolkit: Perseverance Rover, mars.nasa.gov [dostęp 2021-02-16] (ang.).

[tvn24go-6] Lądowanie na Marsie (tvn24 GO).

[AS-7] Ashley StricklandA.S. CNN Ashley StricklandA.S., Perseverance rover has successfully landed on Mars, CNN [dostęp 2021-02-18] .

[awaria-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m sonda nie przesłała danych lub uległa awarii w drodze do Marsa

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[A]