PPZR Piorun

PPZR Piorun
Ilustracja
Informacje podstawowe
Inne nazwy GROM-M
Rodzaj systemu przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy
Zwalczane cele samoloty, śmigłowce, UAV
Platforma systemu lądowa, samochodowa
Państwo  Polska
Producent Mesko
Wejście do służby 2019
Status systemu aktywny
Pociski
Naprowadzanie pasywne na podczerwień
Zasięg 400–6500 m
Pułap plot. 10–4000 m
System
Liczba pocisków 1
Użytkownicy
Polska, Ukraina[1], Stany Zjednoczone[1]

PPZR Piorunprzenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy produkcji polskiej, przeznaczony do zwalczania nisko lecących statków powietrznych, samolotów, śmigłowców oraz dronów. Zestaw jest głęboką modernizacją zestawu PPZR Grom, dlatego drugim oznaczeniem pocisku jest GROM-M[2][3].

Historia

Przenośny Przeciwlotniczy Zestaw Rakietowy (PPZR) Piorun produkowany jest przez przedsiębiorstwo Mesko i powstał w wyniku modernizacji zestawu GROM, prowadzonej w latach 2010–2015. W ramach modernizacji poprawiono mechanizm startowy, celownik i efektywność głowicy samonaprowadzającej poprzez zwiększenie czułości detekcji, co wpłynęło na powiększenie odległości, z jakiej pocisk jest w stanie namierzyć oraz trafić w cel; zwiększono odporność na zakłócenia; dodano zapalnik zbliżeniowy do istniejącego uderzeniowego, układ autoryzacji dostępu i przystosowano zestaw do prowadzenia ognia w warunkach nocnych[4].

W 2016 roku Ministerstwo Obrony Narodowej podpisało umowę na zakup 420 wyrzutni (mechanizmów startowych) oraz 1300 rakiet dla polskich sił zbrojnych. Dostawy przewidziano w latach 2017–2020[5]. Dostawa rakiet opóźniła się wskutek problemów technicznych związanych z układem napędowym, które jednak zostały rozwiązane. Po pomyślnym przejściu prób odbiorczych rozpoczęto dostawę rakiet z urządzeniami startowymi w 2019 roku[6]. W 2020 roku prowadzono strzelania pociskami Piorun z samobieżnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych Poprad. Pociski wchodzą na uzbrojenie nie tylko zestawów Poprad, ale także PSR-A Pilica[2]. Dostawy na większą skalę ruszyły w lutym 2021 (do tej pory[kiedy?] dostarczono 40 mechanizmów startowych i 135 pocisków)[7].

Konstrukcja

Zestaw PPZR Piorun od poprzednika odróżnia się zmodyfikowanym mechanizmem startowym oraz celownikiem, który zwiększa możliwość wykrycia zbliżającego się celu. W nowej wyrzutni umieszczono specjalną szynę, która pozwala zamontować przyrządy celownicze dla poprawy wykrycia celu. W mechanizmie startowym zastosowano przełącznik trybu pościg/spotkanie, dla odróżnienia celów oddalających od zbliżających się. Dodano kasetkę z bateriami zasilającymi mechanizm startowy oraz system autoryzacji, który zabezpiecza przed wykorzystaniem przez nieuprawnione osoby. W PPZR Piorun wykorzystano argon jako czynnik chłodzący detektor głowicy samonaprowadzającej. Poprawiono skuteczność rażenia celów małogabarytowych, takich jak drony, poprzez zastosowanie zapalnika zbliżeniowego obok uderzeniowego ze zwłoką oraz kierunkowej głowicy bojowej z mieszaniną środka wybuchowego w postaci oktogenu i proszku aluminiowego.

Jednym z założeń modernizacyjnych było uzyskanie większego zasięgu wykrywania. Opracowano nową głowicę samonaprowadzania stabilizowaną żyroskopem laserowym. Dla zwiększenia odporności na zakłócenia konieczne było zoptymalizowanie pasm detekcyjnych koordynatora, zwiększenie dynamiki pracy układów obróbki sygnałów i wykorzystanie nowych zakresów widmowych oraz selekcji kinematycznej. Rakieta Piorun, podobnie jak Grom, automatycznie naprowadza się na źródło promieniowania termicznego, czyli emitujący ciepło statek powietrzny. Nowe detektory, m.in. unikalna chłodzona fotodioda o czterokrotnie większej niż dotąd czułości, pozwalają wykrywać środki napadu powietrznego z większej odległości. Przeprowadzono również modernizację silnika startowego[4][8][9].

Użytkownicy

  •  Polska – do końca 2021 roku dostarczono ok 730 szt. pocisków i 260 mechanizmów startowych zestawów;
  •  Ukraina – nieujawnioną liczbę dostarczono w 2022 roku[10][11]. Ukraińska armia w trakcie prowadzenia działań przeciwko siłom rosyjskim podczas inwazji potwierdziła, iż niektóre rosyjskie samoloty (Su-34, Su-25) i śmigłowce (Mi-24) zostały zestrzelone przy pomocy zestawów Piorun[12][13][14];
  •  Stany Zjednoczone – zamówione w 2022 roku[1].

Dane techniczno-taktyczne

Obsługa 1 osoba
Masa zestawu 16,5 kg
Masa pocisku 10,5 kg
Masa głowicy bojowej 1,82 kg
Długość pocisku rakietowego 1596 mm
Średnica pocisku rakietowego 72 mm
Prędkość maksymalna pocisku 660 m/s
Maksymalna prędkość rażonych celów
  • na kursie spotkaniowym
  • kursie pościgowym
  • 400 m/s
  • 320 m/s
Zasięg rażenia celów 400–6500 m
Wysokość rażenia celów 10–4000 m
Układ naprowadzania podczerwień

Przypisy

  1. a b c Pioruny do USA i na Ukrainę. Eksportowy sukces Mesko, Defence 24 [dostęp 2022-02-11].
  2. a b Pierwsze strzelanie Piorunami z Popradów, MILMAG [dostęp 2020-12-07].
  3. Przeciwpancerne i przeciwlotnicze uzbrojenie w rękach Ukrainy. To już nie tylko Javeliny, Pioruny i Stingery.. www.chip.pl. [dostęp 2022-03-22].
  4. a b PPZR Piorun, WML/WAT [dostęp 2020-12-07].
  5. Umowa na zakup zestawów „Piorun”, Ministerstwo Obrony Narodowej, 20 grudnia 2016.
  6. Pioruny i nowe Spike już w wojsku, Defence 24 [dostęp 2020-12-07].
  7. Tomasz Dmitruk. Modernizacja techniczna Sił Zbrojnych RP w 2020 roku. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 3/2021, s. 8, marzec 2021. 
  8. „Piorun” ma szansę być polskim przebojem eksportowym, Defence 24 [dostęp 2020-12-07].
  9. Zestawy przeciwpancerne, przeciwlotnicze i rakiety, Mesko [dostęp 2020-12-07].
  10. Pioruny jadą na Ukrainę. Jest zgoda Błaszczaka, Defence 24 [dostęp 2022-02-11].
  11. Kolejne potwierdzenie skuteczności zestawów Piorun na Ukrainie?, Wydawnictwo militarne ZBIAM, 11 marca 2022 [dostęp 2022-03-11] (pol.).
  12. Maciej Szopa, Gwardia Narodowa Ukrainy: Rosyjski Su-25 zestrzelony Piorunem, „Defence24”, 11 marca 2022 [dostęp 2022-03-13].
  13. Rafał Muczyński, Potwierdzony debiut bojowy ppzr Piorun w UkrainieTekst pochodzi z Magazynu Militarnego MILMAG, „MilMag”, 11 marca 2022 [dostęp 2022-03-13].
  14. Andrzej Kiński, Polskie Pioruny dowodzą skuteczności na Ukrainie, „Rzeczpospolita”, 11 marca 2022 [dostęp 2022-03-13].

Informacja

Artykuł PPZR Piorun w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-03-24 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=4928708