Dame Olivia Newton-John (ur. 26 września 1948 w Cambridge, zm. 8 sierpnia 2022 w Santa Ynez) – australijsko-brytyjska piosenkarka, autorka tekstów piosenek, aktorka i businesswoman.
Życiorys
Newton-John urodziła się 26 września 1948 w Cambridge, w Wielkiej Brytanii, jako córka Brinleya "Bryna" Newton-Johna (1914-1992) i Irene Helene (z domu Born; 1914-2003)[1]. Ojciec Olivii urodził się w Walii, w rodzinie należącej do klasy średniej. Był oficerem MI6 i brał udział w pracach nad Enigmą oraz aresztował Rudolfa Heßa. Matka artystki urodziła się w Niemczech i wraz z rodziną przybyła do Wielkiej Brytanii w 1933 roku, aby uciec przed reżimem nazistowskim[2]. Dziadkiem Olivii był niemiecko-żydowski fizyk nagrodzony Nagrodą Nobla, Max Born[3], a babka Hedwig była córką żydowskiego prawnika Victora Ehrenberga i jego żony, Elise Marii von Jhering, córki Rudolfa von Jheringa. Wujem Olivii był farmakolog Gustav Victor Rudolf Born, a poprzez linię Ehrenbergów, artystka była trzecią kuzynką komika Bena Eltona[4].
Olivia Newton-John wyemigrowała z rodziną do Australii w 1954 roku, z uwagi na pracę ojca jako profesora języka niemieckiego na uniwersytecie w Melbourne. Jej starsza siostra Rona Newton-John została aktorką, a syn Rony Emerson Newton-John jest zawodowym kierowcą wyścigowym.
Jako nastolatka występowała w kafejkach Melbourne. Po powrocie do Anglii w 1974 brała udział w konkursie Eurowizji. Następnie wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadziła własny program w telewizji ABC.
Dużą popularność zdobyła dzięki głównej roli w musicalu Grease (zaśpiewała m.in. przebojowy numer „Summer Nights”), w którym zagrała obok Johna Travolty. Innym ważnym filmem muzycznym w jej karierze jest Xanadu.
W 1979 została Oficerem Orderu Imperium Brytyjskiego za zasługi w muzyce i filmie.
W 1992 roku przeszła operację raka piersi, po której propagowała profilaktykę i leczenie tej choroby[5]. W 2017 zachorowała na raka po raz trzeci[6].
Zmarła 8 sierpnia 2022 w wieku 73 lat na swoim ranczu w Południowej Kalifornii w otoczeniu rodziny i przyjaciół[7].
Dyskografia
- If Not for You (1971)
- Olivia (1972)
- Let Me Be There/Music Makes My Day (1973)
- Long Live Love (1974)
- If You Love Me, Let Me Know (1974)
- Have You Never Been Mellow (1975)
- Clearly Love (1975)
- Come On Over (1976)
- Don’t Stop Believin (1976)
- Making A Good Thing Better (1977)
- Totally Hot, Grease (1978)
- Physical (1981)
- Soul Kiss (1985)
- The Rumour (1988)
- Warm and Tender (1989)
- Gaia (1994)
- Back With A Heart (1998)
- Tis The Season (2000) (z Vincem Gillem)
- Indigo: Women Of Song (2004)
- Stronger Than Before (2005)
- Grace And Gratitude (2006)
- Christmas Wish (2007)
- A Celebration In Song (2008)
Odznaczenia i wyróżnienia
- 1979 Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (OBE), z rąk królowej Elżbiety II[8]
- 1981 Hollywood Walk of Fame[9]
- 1990 Ambasador Dobrej Woli Organizacji Narodów Zjednoczonych, program: Nations Environment Programme[8]
- 1998 Nagroda humanitarna „Cadillac Concept Humanitarian Award” w dziedzinie zwalczania raka piersi[10]
- 1999 Czerwony Krzyż, Nagroda Humanitarna za promowanie prewencji raka piersi i pracę w ochronie środowiska[10]
- 1999 Women’s Guild of Cedar-Sinai Hospital – Nagroda „Kobieta XXI Wieku” za promowanie prewencji raka piersi i pracę w ochronie środowiska[10]
- 2000 Environmental Media Association – „Międzynarodowa Nagroda im. Ermenegildo Zegna w Ochronie Środowiska” za pracę w uświadamianiu publicznym tematymi skażenia środowiska[10]
- 2000 Rainforest Alliance – Nagroda Green Globe w Sztuce i Naturze za jej wkład w konserwację lasu tropikalnego[10]
- 2002 Australian Recording Industry Association – wpisanie do Australian Music Hall of Fame[11]
- 2006 Australia Day at Penfolds Black Tie Gala – Nagroda Lifetime Achievement[12]
- 2006 Decatur Memorial Hospital (Illinois, USA) – Nagroda Humanitarna[13]
- 2006 Kawaler Order of Australia (AO) za zasługi w muzyce, filmie, prewencji raka piersi, ochronie środowiska, edukacji, kształceniu i promowaniu działalności badawczych (ang. „service to the entertainment industry as a singer and actor, and to the community through organisations supporting breast cancer treatment, education, training and research, and the environment”)[8]
- 2007 American Australian Association Black Tie Gala – Nagroda Lifetime Achievement[14]
- 2007 Kimmel Center (Filadelfia, USA) – Nagroda Chluby (Valor Award) za skuteczne zbieranie funduszy na rzecz prewencji raka piersi[15]
- 2008 Project Angel Food – Nagroda Twórcy Projektu im. Marianne Williamson za całokształt uświadamiania problemu raka piersi[16]
Nagrody w muzyce i filmie
Olivia Newton-John w 1978
Nagrody Academy of Country Music (ACM)[17]
Wygrane:
- 1973 – Most Promising Female Vocalist
Nominacje:
- 1974 – Top Female Vocalist
Nagrody AGVA
- 1974 – Rising Star of the Year
Nagrody American Music[18]
Wygrane:
- 1974 – Favorite Album – Country: „Let Me Be There”
- 1974 – Favorite Female Artist – Country
- 1974 – Favorite Female Artist – Pop/Rock
- 1974 – Favorite Single – Pop/Rock: „I Honestly Love You”
- 1975 – Favorite Album – Pop/Rock: „Have You Never Been Mellow”
- 1975 – Favorite Female Artist – Country
- 1975 – Favorite Female Artist – Pop/Rock
- 1976 – Favorite Female Artist – Pop/Rock
- 1978 – Favorite Album – Pop/Rock: „Grease”
- 1982 – Favorite Female Artist – Pop/Rock
Nominacje:
- 1975 – Favorite Album – Country: „Have You Never Been Mellow”
- 1979 – Favorite Female Artist – Pop/Rock
- 1980 – Favorite Female Artist – Pop/Rock
Nagrody Australian Recording Industry Association (ARIA)[19]
Wygrane:
- 1999 – Highest Selling Album: „Highlights From The Main Event”
Nominacje:
- 1999 – Best Adult Contemporary Album: „Highlights From The Main Event”
Nagrody Billboarda
- 1974 – Top Pop Singles Artist (Female)
- 1975 – Top Pop Albums Artist (Female)
- 1976 – Top Adult Contemporary Artist
- 1979 – Top Soundtrack: „Grease”
- 1982 – Top Pop Single: „Physical”
- 1982 – Top Pop Singles Artist
- 1982 – Top Pop Singles Artist (Female)
- 1997 – Top Pop Catalog Album: „Grease”
- 1998 – Top Pop Catalog Album: „Grease”
Nagrody Cashbox
- 1974 – No.1 New Female Vocalist, Singles
- 1975 – No.1 Female Vocalist, Singles
- 1975 – No.1 Female Vocalist, Albums
Country Music Association (CMA) Awards[20]
Wygrane:
- 1974 – Female Vocalist of the Year
Nominacje:
- 1974 – Album of the Year – „If You Love Me Let Me Know”
- 1974 – Entertainer of the Year
- 1974 – Single of the Year – „If You Love Me (Let Me Know)”
Daytime Emmy Awards[21]
- 1999 – Outstanding Original Song – „Love Is A Gift”
Nagrody Grammy
Wygrane[22]:
- Nagroda Grammy 1973 – Grammy Award for Best Female Country Vocal Performance: „Let Me Be There”
- Nagroda Grammy 1974 – Grammy Award for Record of the Year: „I Honestly Love You”
- Nagroda Grammy 1974 – Grammy Award for Best Female Pop Vocal Performance: „I Honestly Love You”
- Nagroda Grammy 1982 – Grammy Award for Video of the Year: „Olivia Physical”
Nominacje[18]:
- Nagroda Grammy 1975 – Grammy Award for Best Female Pop Vocal Performance: „Have You Never Been Mellow”
- Nagroda Grammy 1978 – Grammy Award for Album of the Year: Grease
- Nagroda Grammy 1978 – Grammy Award for Best Female Pop Vocal Performance: „Hopelessly Devoted to You”
- Nagroda Grammy 1980 – Grammy Award for Best Female Pop Vocal Performance: „Magic”
- Nagroda Grammy 1981 – Grammy Award for Best Female Pop Vocal Performance: „Physical”
- Nagroda Grammy 1982 – Grammy Award for Best Female Pop Vocal Performance: „Heart Attack”
- Nagroda Grammy 1983 – Grammy Award for Best Long Form Music Video: Olivia In Concert
- Nagroda Grammy 1984 – Grammy Award for Best Short Form Music Video: Twist Of Fate
Nagrody National Association of Retail Merchandisers (NARM)
- Best Selling Album by a Female Country Artist: „If You Love Me, Let Me Know”
- Best Selling Album by a Female: „If You Love Me, Let Me Know”
Nagrody People’s Choice
- 1975 – Favorite Female Musical Performer[23]
- 1977 – Favorite Female Musical Performer[24]
- 1979 – Favorite Female Musical Performer[25]
- 1979 – Favorite Motion Picture Actress[25]
Nagrody Record World
- 1974 – Top Most Promising Country Albums Artist (Female)
- 1974 – Top Most Promising Country Singles Artist (Female)
- 1974 – Top Pop Female Vocalist (Albums)
- 1974 – Top Pop Female Vocalist (Singles)
- 1975 – Top Country Female Vocalist (Albums)
- 1975 – Top Pop Female Vocalist (Albums)
- 1975 – Top Pop Female Vocalist (Singles)
- 1976 – Top Country Female Vocalist (Albums)
- 1976 – Top Pop Female Vocalist (Albums)
Przypisy
- ↑ Hans RostgaardH.R. Sørensen Hans RostgaardH.R., Olivia Newton-John biography, EuroVisionary, 7 listopada 2008 [dostęp 2022-08-10] (ang.).
- ↑ Olivia Newton-John, 'Grease' star and granddaughter of Jewish Nobel laureate, dies at 73, Jewish Telegraphic Agency, 8 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-10] (ang.).
- ↑ Genealogy of Tiemo Hollmann - Born, Irene Helene, web.archive.org, 30 listopada 2012 [dostęp 2022-08-10] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-30] .
- ↑ G.V.R.G.V.R. Born G.V.R.G.V.R., The wide–ranging family history of Max Born, „Notes and Records of the Royal Society of London”, 56 (2), 2002, s. 219–262, DOI: 10.1098/rsnr.2002.0180 [dostęp 2022-08-10] .
- ↑ BeataB. Senator BeataB., Nie żyje Olivia Newton-John. Gwiazda musicalu „Grease” odeszła w wieku 73 lat. Przegrała walkę z chorobą?, styl.fm, 9 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-09] (pol.).
- ↑ Tabloidy twierdzą, że stan Olivii Newton-John jest dramatyczny. Gwiazda skomentowała plotki – Muzyka, kultura.onet.pl [dostęp 2019-01-03] (pol.).
- ↑ Olivia Newton-John nie żyje. Piosenkarka miała 73 lata (pol.). TVN24. [dostęp 2022-08-08].
- ↑ a b c Olivia Newton-John Biography Text. [dostęp 2008-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)].
- ↑ Informacja ze strony Hollywood Walk of Fame.
- ↑ a b c d e Ze strony Gubernatora Australii. [dostęp 2007-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-07)].
- ↑ ARIA Awards 2007 : History: Winners by Artist.
- ↑ Welcome to the Australians In Film website.
- ↑ http://www.dmhcares.org/services/cancercare/2006AnnualReport.pdf.
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2008-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-26)].
- ↑ Sidney Kimmel Cancer Center at Jefferson University Hospitals – Sidney Kimmel Cancer Center, www.kimmelcancercenter.org [dostęp 2017-11-25] .
- ↑ AA08_INTRO_PAGE, www.kintera.org [dostęp 2017-11-25] .
- ↑ Academy of Country Music.
- ↑ a b The Envelope: Hollywood’s Awards and Industry Insider – Los Angeles Times, theenvelope.latimes.com [dostęp 2017-11-25] (ang.).
- ↑ ARIA Awards 2009 : History: Winners by Year.
- ↑ 41st Annual CMA Awards | Awards Database [ Artist Detail ]. [dostęp 2008-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-04)].
- ↑ Olivia Newton-John – Actor, Executive Producer, Song – Variety Profiles. [dostęp 2008-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-17)].
- ↑ GRAMMY Winners Search.
- ↑ People’s Choice Awards Past Winners:1975 – pcavote.com. [dostęp 2009-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-04)].
- ↑ People’s Choice Awards Past Winners:1977 – pcavote.com. [dostęp 2009-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-04)].
- ↑ a b People’s Choice Awards Past Winners:1979 – pcavote.com. [dostęp 2009-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-04)].
Bibliografia