| ||
Komory fermentacyjne zakładu | ||
Państwo | Polska | |
Województwo | mazowieckie | |
Miejscowość | Warszawa | |
Adres | ul. Czajki 4/6 | |
Rozpoczęcie budowy | 1976 | |
Ukończenie budowy | 1991 | |
Ważniejsze przebudowy | 2012 | |
Położenie na mapie Warszawy | ||
Położenie na mapie Polski | ||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | ||
52°21′19,5″N 20°57′27,2″E/52,355417 20,957556 | ||
Strona internetowa |
Oczyszczalnia Ścieków „Czajka” – oczyszczalnia ścieków w Warszawie, znajdująca się w dzielnicy Białołęka przy ul. Czajki 4/6. Zakład jest częścią Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie.
Jest jedną z dwóch oczyszczalni w stolicy i największą oczyszczalnią ścieków w Polsce.
Oczyszczalnia zaprojektowana została na początku lat 70. XX wieku. Budowa rozpoczęła się w 1976 w Czajkach, z terminem jej zakończenia w 1982[1]. Według pierwotnych planów oczyszczalnia miała obsługiwać prawobrzeżną część miasta[1][2].
Zakład rozpoczął działalność w 1991[3]. Do 2012 odbierał ścieki ze wszystkich siedmiu prawobrzeżnych dzielnic Warszawy oraz z okolicznych gmin, m.in. Legionowa, Jabłonny, Zielonki, Ząbek i Marek[3].
W związku z zaostrzeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska oczyszczalnia musiała zostać zmodernizowana[3][4]. W styczniu 2008 zawarta została umowa na jej rozbudowę i unowocześnienie[5]. Głównym wykonawcą została spółka Warbud[6]. Modernizacja obejmowała dostosowanie obiektu do obowiązujących norm, zwiększenie przepustowości oraz przyjęcie całości maksymalnego przepływu z wodami opadowymi[7]. Włączono również do systemu centralną i północną część lewobrzeżnej Warszawy[3] (południowa jest od 2005 obsługiwana przez drugą, znacznie mniejszą, Oczyszczalnię Ścieków „Południe“ w dzielnicy Wilanów)[8][9]. W tym celu 10 m pod dnem Wisły wybudowano tunel o długości 1,3 km i średnicy 4,5 m[10]. Umieszczono w nim dwa rurociągi (kolektory), podstawowy i rezerwowy, o średnicy 1,60 m każdy[11]. Aby ograniczyć ilość odpadów, obok oczyszczalni powstała Stacja Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych (STUOŚ). Metodą wybraną w stacji została technologia spalania w złożu fluidalnym[3]. STUOŚ pozwala zmniejszyć ponad 10-krotnie ilość produkowanych odpadów (z 200 tys. ton/rok do około 20 tys. ton/rok)[12].
Rozbudowa zakładu zakończyła się w 2012[13]. Koszt rozbudowy oczyszczalni, budowa zakładu spalania osadów oraz ułożenie systemu rur dostarczających ścieki wyniósł ok. 3,7 mld zł[14]. Była to jedna z największych stołecznych inwestycji współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej[15]. Po jej zakończeniu „Czajka” stała się największą oczyszczalnią ścieków w Polsce[6][13]. Rozbudowany zakład zajmuje powierzchnię 52,7 ha[7] i może przyjąć 435 tys. m3 ścieków na dobę[3].
Pierwszym etapem oczyszczania ścieków jest oczyszczanie mechaniczne[7]. Ścieki trafiają na kraty, następnie do piaskowników i do osadników wstępnych[7]. W drugim etapie są kierowane do basenów osadu czynnego[7]. Tam usuwany jest z nich azot i fosfor[7]. Z basenów ścieki trafiają do osadników wtórnych, w których osad czynny oddzielany jest od ścieków, które następnie odprowadzane są do Wisły[7].
W 2020 zakończono budowę zbiornika retencyjnego o pojemności 80 tys. m³ zlokalizowanego na terenie oczyszczalni[16].
Na przełomie listopada i grudnia 2018 w związku z awarią rekuperatorów STUOŚ została wyłączona z eksploatacji[17]. Stacja została ponownie uruchomiona w grudniu 2019[18].
W dniach 27 i 28 sierpnia 2019 doszło do awarii obydwu kolektorów znajdujących się w tunelu pod dnem Wisły[11]. W wyniku tego 28 sierpnia rozpoczęto zrzut do rzeki nieoczyszczonych ścieków pochodzących z obsługiwanych przez oczyszczalnię dzielnic lewobrzeżnych (Bielan, Bemowa, Żoliborza, Woli, Śródmieścia, Ochoty, Włoch i części Mokotowa)[11].
3 września 2019 żołnierze 2 Inowrocławskiego Pułku Inżynieryjnego zakończyli zleconą przez rząd budowę mostu pontonowego na Wiśle, na którym zaplanowano ułożenie tymczasowego zastępczego rurociągu transportującego ścieki do „Czajki“[19]. Awaryjny rurociąg na moście pontonowym został uruchomiony 9 września[20], a 14 września osiągnął on pełną wydajność i zrzut nieoczyszczonych ścieków do rzeki został wstrzymany[21]. Naprawa układu przesyłowego ścieków rurociągami pod dnem Wisły została zakończona w listopadzie 2019[22]. 16 listopada 2019 przełączono przesyłanie nieczystości z tymczasowego rurociągu do naprawionej instalacji[23].
29 sierpnia 2020 w oczyszczalni doszło do kolejnej awarii, w wyniku której nastąpił zrzut ścieków do rzeki[24]. 13 grudnia 2020 przepływ ścieków z tymczasowego układu przesyłowego ułożonego ponownie na moście pontonowym został przełączony do nowego, wydrążonego pod Wisłą stalowego rurociągu alternatywnego o średnicy 1,2 metra[25].
Artykuł Oczyszczalnia Ścieków „Czajka” w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-13 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=2288995