Małgorzata Szumowska

  1. Strona główna
  2. Polska Wikipedia
  3. Małgorzata Szumowska
Małgorzata Szumowska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 26 lutego 1973
Kraków
Zawód reżyser
scenarzysta
Współmałżonek Mateusz Kościukiewicz
Lata aktywności od 1995
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Małgorzata Szumowska (ur. 26 lutego 1973 w Krakowie) – polska reżyserka, scenarzystka i producentka filmowa.

W 1998 ukończyła studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Zadebiutowała w 2000 roku filmem Szczęśliwy człowiek, lecz jej pierwszym obficie nagradzanym filmem w Polsce były na poły autobiograficzne 33 sceny z życia (2008). W ciągu dalszej swojej kariery filmowej Szumowska zasłynęła z reżyserii takich filmów jak W imię... (2013), Body/Ciało (2015) oraz Twarz (2018), które były nagradzane na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie. Wyprodukowała również film Antychryst (2009) w reżyserii Larsa von Triera. Powtarzającą się tematyką w filmach Szumowskiej jest wyrażana przez jej bohaterów potrzeba miłości, a zarazem konfrontacja z chorobą i śmiercią bliskich.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Małgorzata Szumowska urodziła się 26 lutego 1973 roku w Krakowie[1], jako córka pisarki Doroty Terakowskiej i dziennikarza Macieja Szumowskiego, siostra reżysera filmów dokumentalnych Wojciecha Szumowskiego oraz przyrodnia siostra dziennikarki i pisarki Katarzyny T. Nowak[2][3][4]. Rodzice Szumowskiej prowadzili otwarty dom, przyjmując do siebie członków krakowskiej bohemy artystycznej. Przyszła reżyserka źle wspominała atmosferę rodzinną (ojciec był alkoholikiem, matka wpajała jej lęk przed anoreksją), nie lubiła też Krakowa jako miasta: „To miasto mnie przeraża. Całe to środowisko, w którym obracali się moi rodzice. Total mieszczańskie przy pozorach wyluzowania i szaleństwa”[2].

Jest absolwentką V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. W 1998 ukończyła studia na Wydziale Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Wcześniej pod presją rodziców podjęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uczyła się historii sztuki[5][6]. Debiut w sztuce filmowej umożliwił jej Wojciech Jerzy Has, który zdaniem Szumowskiej „nie cierpiał [...] płytkiego realizmu. [...] Żądał, by się uwolnić od banału publicystki, nie trzymać się realizmu jak matczynej spódnicy, nie bać się metafory, a narrację traktować «jako rzecz wtórną»”[5].

Kariera filmowa

Pełnometrażowy debiut Szumowskiej, Szczęśliwy człowiek (2000), stanowił przedmiot takiej świadomej stylizacji. Głównym tematem filmu jest wegetacja ubogich krakowskich mieszczan, syna (Piotr Jankowski) oraz matki (Jadwiga Jankowska-Cieślak), którzy prowadzą grę opartą na kłamstwach i prowadzącą do tragicznych wydarzeń. Szczęśliwy człowiek był negatywnie odbierany w Polsce, gdzie recenzenci oskarżali Szumowską o „kiczowatą” symbolikę[7] oraz „telenowelowe rozwiązania fabularne”[8]. Pomimo skromnego sukcesu festiwalowego filmu powściągliwie do Szczęśliwego człowieka odnieśli się również anglosascy krytycy, którzy doceniali wprawdzie urodę zdjęć, ale odbierali film jako przejaw ponuractwa[9][10]. Niemniej jednak, jak twierdziła Deborah Young z „Variety”, film stanowił dziką kartę dla reżyserki, która w późniejszych swoich filmach miała zostać zaakceptowana w zachodnim obiegu festiwalowym[11].

Kolejny film Szumowskiej, Ono (2004), został nakręcony w polsko-niemieckiej koprodukcji i portretował losy matki zmagającej się z niechcianą ciążą. Robert Koehler z „Variety” komentował Ono jako przykład filmu, który nie definiując się jako jawnie feministyczny, mógł zostać zrealizowany tylko z żeńskiego punktu widzenia[12]. W międzyczasie na karierę Szumowskiej wpłynęła tragedia rodzinna. W krótkim odstępie czasowym Szumowska doświadczyła śmierci swoich rodziców: Doroty Terakowskiej i Macieja Szumowskiego. Próbę przepracowania owej traumy reżyserka podjęła w filmie 33 sceny z życia (2008), również zrealizowanym w polsko-niemieckiej koprodukcji. W rolę ekranowej artystki doświadczającej podobnej traumy wcieliła się Julia Jentsch. Tadeusz Sobolewski na łamach „Gazety Wyborczej” twierdził, że 33 sceny z życia to „jeden z najwybitniejszych polskich obrazów ostatnich lat, mówiących własnym głosem”[13]. Zarazem ów film okazał się wielkim wydarzeniem festiwalowym, dzięki któremu Szumowska zdobyła szereg nagród, w tym Złotą Kaczkę dla najlepszego filmu oraz nagrodę za reżyserię na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych[14].

Małgorzata Szumowska i Juliette Binoche na prapremierze Sponsoringu

Na fali sukcesu 33 scen z życia Szumowska związała się z duńską wytwórnią Zentropa prowadzoną przez Larsa von Triera. W 2009 roku wyprodukowała film w reżyserii tegoż, Antychrysta, dzięki czemu w rewanżu Zentropa dofinansowała produkcję kolejnego jej pełnometrażowego utworu, Sponsoringu (Elles, 2011). Główna bohaterka filmu, pracownica magazynu dla pań (Juliette Binoche), prowadzi reportaż o prostytucji wśród studentek. Sponsoring podzielił krytyków, którzy jako wady utworu Szumowskiej wskazywali przerost publicystycznej treści i jednoznaczne przesłanie, z drugiej zaś – doceniali rolę Binoche oraz partnerujących jej Joanny Kulig i Anais Demoustier[15][16].

Międzynarodowe uznanie przyniósł Szumowskiej W imię... (2013). Grany w tym filmie przez Andrzeja Chyrę ksiądz stopniowo odkrywa w sobie pociąg homoseksualny do jednego z wychowanków zakładu poprawczego. Choć część recenzentów w filmie Szumowskiej dopatrywała się błędów scenariuszowych oraz niezręcznego potraktowania drażliwej kwestii homoseksualizmu w Kościele[17][18], W imię zapewnił Szumowskiej kolejną nagrodę za reżyserię w Gdyni oraz nagrodę środowisk LGBT na Berlinale[19].

Kolejny film Szumowskiej, Body/Ciało (2015), okazał się jednym z najważniejszych utworów w karierze reżyserki. Prowokacyjna przypowieść o prokuratorze (Janusz Gajos), który wespół z chorą na anoreksję córką próbuje odnaleźć sens życia po śmierci żony i zasięga porady u parapsycholog (Maja Ostaszewska), została ciepło przyjęta przez polską widownię i otrzymała Złote Lwy w Gdyni[20]. Anna Tatarska z portalu Onet pisała, iż Body/Ciało było dla niej pierwszym niepretensjonalnym filmem Szumowskiej: „Zniknęła drażniąca powaga przekonanego o swojej wyjątkowości buntownika idealisty, pojawił się luz”[21]. Ciało doceniła również krytyka zagraniczna[22], nie okazując wszelako entuzjazmu[23], a Szumowska za reżyserię filmu została uhonorowana Srebrnym Niedźwiedziem na Berlinale[24][25].

W 2018 roku na Berlinale Szumowska zaprezentowała kolejny film o tematyce „cielesnej” – Twarz, który zapewnił jej kolejnego Srebrnego Niedźwiedzia[26]. Utwór Szumowskiej stanowił satyrę na współczesną Polskę na przykładzie losów robotnika (Mateusz Kościukiewicz), który po nieszczęśliwym wypadku na budowie olbrzymiego posągu Chrystusa przechodzi operację transplantacji twarzy i spotyka się z niechęcią otoczenia. Twarz odczytywano jednak przede wszystkim jako drwinę z polskiej mentalności, czego wyrazem była na przykład początkowa scena wdzierania się tłumu rozebranych klientów, skuszonych osobliwą promocją, do galerii handlowej[27]. Części krytyków taka satyra się nie podobała. Niekiedy Twarz niepochlebnie porównywano do filmów Patryka Vegi[28][29][30]; Krzysztof Varga w „Gazecie Wyborczej” opisywał film jako „przepełniony pogardą dla ludu”[31], Łukasz Adamski z portalu wPolityce.pl zarzucał reżyserce „prymitywne szyderstwo”[32], a Przemysław Dobrzyński z portalu Spider’s Web pisał, iż Szumowska stworzyła „nieprzyjemną farsę o tym, jaka to zła i zacofana jest polska wieś, szczególnie, jak przygląda się jej z Placu Zbawiciela czy Potsdamer Platz w Berlinie z grupką oderwanych od życia hipsterów”[28].

W 2019 roku ukończony został kolejny film Szumowskiej, Córka boga (The Other Lamb), który rok później miał premierę na platformie dystrybucyjnej Netflix[33]. Główna bohaterka filmu wyprodukowanego w Irlandii i Belgii, żyjąca w patriarchalnej wspólnocie rządzonej przez kapłana-despotę, z czasem podważa sens odprawianych przezeń rytuałów. The Other Lamb na ogół interpretowano jako wyrazisty feministyczny manifest[34][35]; w Stanach Zjednoczonych dzieło Szumowskiej odbierano pozytywnie[36], aczkolwiek w Polsce recenzje były bardziej powściągliwe[37]. Kolejny film Szumowskiej, Śniegu już nigdy nie będzie (2020) o ukraińskim masażyście (Alec Utgoff), który staje się powiernikiem swoich klientów z klasy średniej, został zakwalifikowany do konkursu głównego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji[38]. Film ten był także polskim kandydatem do Oscara w kategorii filmu międzynarodowego, lecz ostatecznie nie otrzymał nominacji[39].

Poza reżyserią

W 2016 roku zasiadała w jury konkursu głównego na 66. MFF w Berlinie, któremu przewodniczyła wtedy amerykańska aktorka Meryl Streep[40].

W 2018 roku była członkiem jury na 75. MFF w Wenecji pod przewodnictwem meksykańskiego reżysera Guillermo del Toro[41].

Jest członkinią Gildii Reżyserów Polskich[42].

Życie prywatne

W 2001 roku wzięła ślub z operatorem filmowym Michałem Englertem. Rozwiodła się z nim po śmierci obojga rodziców[6]. Jej kolejnym partnerem był montażysta filmowy Jacek Drosio, z którym ma syna Macieja[2].

W 2011 roku wyszła za mąż za aktora Mateusza Kościukiewicza, z którym ma córkę Alinę[43][2].

Poglądy

Małgorzata Szumowska deklarowała w 2015 roku, że „nie mam skrystalizowanych poglądów i dlatego nie umiem wyrażać jednoznacznych opinii [...] Terroryści mordują redakcję «Charlie Hebdo», a dzieci muzułmanów, których ściągnięto do Francji jako tanią siłę roboczą, nie mają pracy. Życie stało się brutalne i nie pozwala na łatwe odpowiedzi”[44]. W lipcu 2017 roku została sojuszniczką osób LGBT, biorąc udział w akcji „Ramię w ramię po równość” Kampanii Przeciw Homofobii[45]. Szumowska deklarowała, iż: „Ważne jest to, żeby w takim kraju jakim jest Polska i w czasach w jakich aktualnie żyjemy [2017], wypowiadać swoje zdanie publicznie i po prostu bronić praw osób LGBT”[45]. Wystąpiła również w kampanii Anji Rubik #sexedpl, nagrywając krótki film poruszający temat masturbacji[46].

Styl filmowy

Małgorzata Szumowska twierdziła, że znajduje się pod wpływem twórczości swojego mentora Wojciecha Jerzego Hasa, a także Kazimierza Karabasza. Ironicznie wykorzystywała również ikonografię zapożyczoną z filmów Krzysztofa Kieślowskiego, nawiązując do jego sposobu portretowania kobiet w Dekalogu oraz trylogii Trzy kolory. Zdaniem Magdaleny Podsiadło reżyserka Body/Ciała czyni swoje bohaterki „ostentacyjnie niemodnymi, wychudzonymi i aseksualnymi, a także przypisuje im irracjonalność i rozchwianie psychiczne. Tak przygotowany zestaw cech kobiecych reżyserka waloryzuje w filmie pozytywnie, przezwyciężając wpisaną do niego mizoginię i kpiąc ze stereotypowego podziału na racjonalnych mężczyzn i histeryczne kobiety”[47]. Piotr Pławuszewski zauważa dwa motywy przewijające się przez twórczość Szumowskiej: potrzebę miłości, która skutkuje jednak cierpieniem bohaterów i w skrajnych przypadkach doprowadza do ich wyniszczenia; a także konieczność zmierzenia się z poważną chorobą i śmiercią bliskich, która wpisana jest w ludzkie doświadczenie[48].

Janusz Wróblewski i Barbara Kaczmarczyk z „Polityki” twierdzili, że Szumowska jest „artystką przekorną, ostentacyjnie łamiącą granice tego, co uchodzi za przyzwoite, powszechnie ustalone i niepodlegające społecznej dyskusji. Jej podejście do kwestii ostatecznych, wizje dojrzewania, macierzyństwa, homoseksualizmu kłócą się z potocznym wyobrażeniem, wielu drażnią i oburzają”[49]. Jakub Popielecki z portalu Filmweb podsumowywał jej twórczość następująco: „Szumowska jest reżyserką intuicyjną, emocjonalną – stąd biorą się największe zalety i wady jej filmów. W poszukiwaniu ekranowej atrakcji często traci ona twórcze skupienie, co prowadzi ją na manowce banału czy nawet kiczu”[50]. Marta Kąsiel natomiast kontrowała, iż „filmy Szumowskiej jeszcze nie osiągają poziomu arcydzieł. Jednakże stale są zauważane na arenie międzynarodowej i co najważniejsze: są godną wizytówką naszego kraju”[51].

Filmografia

Rok Tytuł Reżyserka Scenarzystka Producentka Uwagi[1]
1995 Niemcy T etiuda szkolna
1996 Zanim zniknę T T etiuda szkolna
1997 Cisza T T etiuda szkolna
Jeden dzień z życia Tomka Karata T T film dokumentalny
1999 Siedem lekcji miłości T T film dokumentalny
2000 Wniebowstąpienie T T etiuda szkolna
Ślub w domu samotności T film dokumentalny
Szczęśliwy człowiek T T
2001 Dokument... T T film dokumentalny
2004 Ono T T
2004 Wizje Europy T T T film krótkometrażowy
2005 Ojciec T segment filmu Solidarność, Solidarność...
Mój tata Maciek T T film dokumentalny
2006 A czego tu się bać? T T film dokumentalny
2008 33 sceny z życia T T T koproducentka
2009 Antychryst T reż. Lars von Trier
2011 Sponsoring T T T koproducentka
2013 W imię... T T T koproducentka
2015 Body/Ciało T T T
2017 Twarz T T T
2019 Córka boga T
2020 Śniegu już nigdy nie będzie T T T

Nagrody

Rok Film Festiwal Nagroda[1]
1998 Cisza Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Angers Nagroda Specjalna Jury w kategorii filmów szkolnych
Europejski Festiwal Szkół Filmowych w Bolonii Nagroda Specjalna Jury
Krakowski Festiwal Filmowy Dyplom Honorowy
Międzynarodowy Festiwal Szkół Filmowych i Telewizyjnych „Mediaschool” w Łodzi Grand Prix
Dokument-Art w Neubrandenburgu Grand Prix
Tel-Aviv International Student Film Festival I Nagroda w kategorii filmu dokumentalnego
1999 Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Tampere Nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego
Festiwal Filmowy w Meksyku Grand Prix
Siedem lekcji miłości Krakowski Festiwal Filmowy Dyplom Honorowy
2000 Szczęśliwy człowiek Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Salonikach Artistic Achievement Award
2001 Tarnowska Nagroda Filmowa Nagroda Specjalna za scenariusz
Dokument... Krakowski Festiwal Filmowy Dyplom Honorowy
2005 Ono Festiwal Filmów z Europy Środkowej i Wschodniej w Wiesbaden Nagroda za reżyserię
2007 A czego tu się bać? Krakowski Festiwal Filmowy Nagroda Jury Studentów Miasta Krakowa
Lubuskie Lato Filmowe Złote Grono w Konkursie Filmów Dokumentalnych
Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Nowe Horyzonty” Nagroda w kategorii filmów dokumentalnych
2008 33 sceny z życia Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Nagroda za reżyserię
Nagroda Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych
Nagroda Dziennikarzy
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno Nagroda Specjalna Jury
2009 TVP Kultura Nagroda w kategorii: film
Polska Akademia Filmowa Orzeł za najlepszy film
Nagroda Publiczności
„Polityka” Paszport „Polityki”
Tarnowska Nagroda Filmowa Nagroda Jury Młodzieżowego
Grand Prix
„Film” Złota Kaczka dla najlepszego filmu
Złota Kaczka za najlepszy scenariusz
Festiwal Filmów Polskich „Wisła” w Moskwie Nagroda Publiczności
2012 Sponsoring Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Eurasia” w Ałma-Acie Nagroda za reżyserię
2013 W imię... Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie Teddy Awards
Romania International Film Festival w Bukareszcie Nagroda sekcji „Woman in Cinema”
Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce Nagroda Specjalna Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Festiwalu
Międzynarodowy Festiwal Filmów Kobiecych w Dortmundzie Nagroda Główna
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Nagroda za reżyserię
Srebrne Lwy
Gwiazda Gwiazd Elle
Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Mołodist” w Kijowie Sunny Bunny
Międzynarodowy Festiwal Filmów LGBT Mix Milano Nagroda dla najlepszego filmu
Nyski Festiwal Filmowy w Żytawie Nagroda dla najlepszego filmu fabularnego
2015 Body/Ciało Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie Srebrny Niedźwiedź za reżyserię
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Brukseli Nagroda Jury
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Złote Lwy
Nagroda Festiwali i Przeglądów Filmu Polskiego za Granicą
TVP Kultura Gwarancja Kultury
Międzynarodowy Festiwal Kina Niezależnego „Off Camera” w Krakowie Nagroda Główna w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych
Al Este de Lima Nagroda Główna
Lubuskie Lato Filmowe Złote Grono
Tarnowska Nagroda Filmowa Grand Prix
Nagroda Jury Młodzieżowego
2016 Europejska Nagroda Filmowa Nagroda Publiczności
Gildia Reżyserów Polskich Nagroda im. Krzysztofa Krauzego
The New York Polish Film Festival Nagroda „Ponad Granicami” im. Krzysztofa Kieślowskiego
Polska Akademia Filmowa Orzeł za najlepszy film
Orzeł za najlepszą reżyserię
Koło Piśmiennictwa Filmowego Stowarzyszenia Filmowców Polskich Złota Taśma
2018 Twarz Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie Srebrny Niedźwiedź
Międzynarodowy Festiwal Kina Niezależnego „Off Camera” Nagroda Główna w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych

Wyróżnienia i odznaczenia

Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 16 czerwca 2015 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi za zasługi dla kultury polskiej[52]. 2 listopada 2015 została wyróżniona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[53]. W 2020 miesięcznik „Twój Styl” wyróżnił Szumowską jako jedną z sześciu „Kobiet 30-lecia”, obok Ireny Eris, Janiny Ochojskiej, Doroty Soszyńskiej, Olgi Tokarczuk i Martyny Wojciechowskiej[54].

Przypisy

  1. ↑ a b c Małgorzata Szumowska w bazie filmpolski.pl
  2. ↑ a b c d Roman Praszyński, Umie zakląć, chętnie pije wódkę… Skandalistka Małgorzata Szumowska!, Viva.pl, 1 września 2008 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  3. ↑ Piotr Dobry, Szumowska bierze Polskę za „twarz” i podbija Europę. Czy fenomen reżyserki polega tylko na kontrowersji?, Dziennik, 26 lutego 2018 [dostęp 2020-07-12] (pol.).
  4. ↑ Karolina Błaszkiewicz (oprac.), Katarzyna T. Nowak o alkoholizmie. Przyrodnia siostra Małgorzaty Szumowskiej piła przez 18 lat, Wirtualna Polska, 3 lutego 2020 [dostęp 2020-07-12] (pol.).
  5. ↑ a b Jan Strękowski, Małgorzata Szumowska, Culture.pl [dostęp 2020-07-10] (pol.).
  6. ↑ a b Helena Soszyńska, Małgośka znaczy wolna, Twój Styl, 25 lutego 2013 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  7. ↑ Dagmara Romanowska, Szczęśliwy twórca - nieszczęśliwy widz..., Onet Kultura, 13 lutego 2001 [dostęp 2020-04-19] (pol.).
  8. ↑ Lech Kurpiewski, Manierka, „Film”, 2, 2001, s. 75.
  9. ↑ Ian Nathan, Razor wire and barbs, „The Times”, 16 maja 2002, s. 13.
  10. ↑ Jack Helbig, Happy Man, Chicago Reader [dostęp 2020-04-19] (ang.).
  11. ↑ Deborah Young, Happy Man (Szczesliwy Czlowiek), „Variety”, 381 (3), 2000, s. 30.
  12. ↑ Robert Koehler, Film Reviews: Sundance: „Stranger”, „Variety”, 397 (13), 2005, s. 41.
  13. ↑ Tadeusz Sobolewski, 33 sceny z życia i śmierci, Gazeta Wyborcza, 7 listopada 2008 [dostęp 2020-07-10].
  14. ↑ 33 sceny z życia w bazie filmpolski.pl
  15. ↑ Michael O’Sullivan, Leaves you with an empty feeling, „Washington Post”, 27 kwietnia 2012, EZ.36.
  16. ↑ Peter Bradshaw, Elles 2/5, „The Guardian”, 25 kwietnia 2012, s. 20.
  17. ↑ In The Name Of, „Screen International”, 8 lutego 2013.
  18. ↑ Alissa Simon, In the Name of, Variety, 8 lutego 2013 [dostęp 2020-07-10] (ang.).
  19. ↑ W imię... w bazie filmpolski.pl
  20. ↑ Laureaci 40. Festiwalu Filmowego w Gdyni. [dostęp 2015-09-23].
  21. ↑ Anna Tatarska, „Body/Ciało”: „bardzo surowa czarna komedia” – recenzja, Onet Kultura, 12 lutego 2015 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  22. ↑ Body, „Screen International”, 9 lutego 2015.
  23. ↑ Amerykańscy krytycy bez entuzjazmu o filmie Szumowskiej, Newsweek.pl, 10 lutego 2015 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  24. ↑ Bartosz Godziński, Srebrny Niedźwiedź dla polskiej reżyserki. Małgorzata Szumowska znów zachwyciła jury Berlinale, naTemat.pl, 24 lutego 2018 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  25. ↑ Małgorzata Szumowska zdobyła Srebrnego Niedźwiedzia!. rmf24.pl, 2015-02-14. [dostęp 2015-02-14].
  26. ↑ Małgorzata Szumowska ze Srebrnym Niedźwiedziem na Berlinale, „TVN24.pl” [dostęp 2018-05-31].
  27. ↑ Bożena Janicka, Oni, czyli my, „Kino”, 53 (2), 2018, s. 97.
  28. ↑ a b Przemysław Dobrzyński, Twarz Małgorzaty Szumowskiej to nieudana kpina z polskiej prowincji, Spider’s Web, 6 kwietnia 2018 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  29. ↑ Jakub Popielecki, Dwie twarze, Przekrój, 20 kwietnia 2018 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  30. ↑ Michał Piepiórka, To wstrętne polskie kino. Polityka obrzydliwości, „EKRANy” (5), 2018, s. 58–59.
  31. ↑ Krzysztof Varga, O, w mordę! czyli Szumowska wali na odlew, Gazeta Wyborcza, 26 marca 2018 [dostęp 2020-07-12].
  32. ↑ Łukasz Adamski, „Twarz”. Szumowska mogła zrobić film wybitny. Uległa jednak własnym uprzedzeniom, wPolityce.pl, 6 kwietnia 2018 [dostęp 2020-07-12].
  33. ↑ Michał Kurdupski, Film „The Other Lamb” Małgorzaty Szumowskiej dostępny w Netfliksie (wideo), Wirtualne Media, 27 maja 2020 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  34. ↑ Dagmara Romanowska, „The Other Lamb”: Na styku kina grozy i poezji, Interia Film, 20 marca 2020 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  35. ↑ Piotr Guszkowski, Kobiety to „zepsute rzeczy”? Zaskakująca premiera filmu polskiej reżyserki na Netfliksie, Gazeta Wyborcza, 27 maja 2020 [dostęp 2020-07-11].
  36. ↑ The Other Lamb Reviews, Metacritic [dostęp 2020-07-11].
  37. ↑ The Other Lamb (2019) – Krytycy, Mediakrytyk [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  38. ↑ Nowy film Małgorzaty Szumowskiej i Michała Englerta w konkursie głównym festiwalu w Wenecji, Wprost, 28 lipca 2020 [dostęp 2020-08-06] (pol.).
  39. ↑ Polski film bez szansy na Oscara, pozostały w grze o statuetkę Holland i Zbanić, www.rp.pl [dostęp 2021-05-09] (pol.).
  40. ↑ Małgorzata Szumowska i Meryl Streep będą pracować razem, film.dziennik.pl, 3 lutego 2016 [dostęp 2021-05-09] (pol.).
  41. ↑ Krzysztof Kwiatkowski, Szumowska po festiwalu w Wenecji: W polskim kinie dzieje się mnóstwo, ale dla świata jesteśmy zbyt hermetyczni, Gazeta Wyborcza, 10 września 2018 [dostęp 2021-05-09].
  42. ↑ Gildia Reżyserów Polskich, „Gildia Reżyserów Polskich” [dostęp 2017-12-02].
  43. ↑ M jak Małgośka. elle.pl. [dostęp 2014-02-23].
  44. ↑ Grzegorz Kapla, Małgorzata Szumowska: „Życie jest brutalne i nie do zniesienia”, UrodaŻycia.pl, 4 stycznia 2019 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  45. ↑ a b Gośka Szumowska: w obecnej Polsce trzeba bronić praw osób LGBT, Kampania Przeciw Homofobii, 27 lipca 2017 [dostęp 2019-04-21] (pol.).
  46. ↑ Małgorzata Szumowska o masturbacji dla #sexedpl, elle.pl [dostęp 2019-05-04] (pol.).
  47. ↑ Magdalena Podsiadło, Filmy reżyserek generacji lat 60. i 70. wobec kina Krzysztofa Kieślowskiego, „Kwartalnik Filmowy” (103), 2018, s. 101.
  48. ↑ Piotr Pławuszewski, Małgorzata Szumowska – A Few Scenes from a Filmmaker’s Life (2000–2008), „Images” (20), 2012, s. 212–216.
  49. ↑ Janusz Wróblewski, Barbara Kaczmarczyk, Małgorzata Szumowska: artystka bezkompromisowa, Polityka, 2015 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  50. ↑ Jakub Popielecki, W imię efektu – Recenzja filmu W imię... (2013), Filmweb, 9 lutego 2013 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  51. ↑ Marta Kąsiel, Małgorzata Szumowska – królowa jest naga?, MF Cinerama, 7 listopada 2015 [dostęp 2020-07-11] (pol.).
  52. ↑ M.P. z 2015 r. poz. 845.
  53. ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-03-05].
  54. ↑ 30 lat ‘Twojego Stylu’, tytuł wybrał kobiety 30-lecia, Wirtualne Media [dostęp 2020-05-11] (pol.).

Bibliografia

Polskie Nagrody Filmowe za najlepszą reżyserię
1990–1999
2000–2009
2010–2019
Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego reżysera
1950–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–

Informacja

Artykuł Małgorzata Szumowska w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

O stronie

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-13 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=486922