| ||
Max von Sydow (2006) | ||
Imię i nazwisko | Max Carl Adolf von Sydow | |
Data i miejsce urodzenia | 10 kwietnia 1929 Lund | |
Data i miejsce śmierci | 8 marca 2020 Prowansja | |
Zawód | aktor, reżyser | |
Współmałżonek |
Christina Olin | |
Lata aktywności | 1949–2020 |
Max Carl Adolf von Sydow[1] (ur. 10 kwietnia 1929 w Lund, zm. 8 marca 2020 w Prowansji[2][3]) – szwedzki aktor filmowy, który wystąpił w kilkunastu filmach wyreżyserowanych przez Ingmara Bergmana[4], a także m.in. w filmach: Raport mniejszości, Wyspa tajemnic, Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy.
Urodził się w Lund[5]. Jego matką była Maria Margareta von Sydow, z domu baronówna Maria Margareta (Greta) Rappe, a ojcem – etnolog Carl Wilhelm von Sydow, profesor na Uniwersytecie w Lund[6][7]. W szkole średniej wraz z kilkoma kolegami założył klub teatralny, który zachęcił go do decyzji o przyszłym zawodzie. W 1948 został przyjęty do Królewskiej Akademii Teatralnej w Sztokholmie.
W latach 1948–1951 występował na deskach teatrów z Ingrid Thulin. Jego pierwszą rolą ekranową był Nils w dramacie Alfa Sjöberga Tylko matka (Bara en mor, 1949)[8]. Po ukończeniu studiów otrzymał angaż w teatrze w Norrköping i Malmö. Jego praca na planie filmowym Ingmara Bergmana stała się dobrze znana na arenie międzynarodowej, co sprawiło, że zaczął otrzymywać oferty z zagranicy.
Jego światowa kariera rozpoczęła się od kreacji Jezusa w biblijnej superprodukcji hollywoodzkiej Opowieść wszech czasów (The Greatest Story Ever Told, 1965)[9] z udziałem takich sław jak Charlton Heston, Martin Landau, Angela Lansbury, Sidney Poitier, Telly Savalas, Shelley Winters i John Wayne. Od tamtej pory jego kariera obejmuje bardzo różne ekranowe role, takie jak Abner Hale, religijny fundamentalista, który otrzymuje rozkaz udania się na Hawaje jako misjonarz w dramacie Hawaje (Hawaii, 1966) z Julie Andrews, Gene Hackmanem i Richardem Harrisem, cesarz Ming w filmie sci-fi Flash Gordon (1980)[10], król Osric w filmie fantasy Conan Barbarzyńca, artysta Fryderyk w komedii romantycznej Woody’ego Allena Hannah i jej siostry (Hannah and Her Sisters, 1986) z Mią Farrow Dianne Wiest, Johna Turturro i Carrie Fisher, Ernst Stavro Blofeld w nieoficjalnej produkcji o Jamesie Bondzie Nigdy nie mów nigdy (Never Say Never Again, 1983), Sidka w telefilmie biblijnym ABC Samson i Dalila (Samson and Delilah, 1984) u boku Antony’ego Hamiltona, Piotr Apostoł w miniserialu Quo vadis? (1985) z Klausem Marią Brandauerem czy Dawid (król Izraela) w telefilmie biblijnym Salomon (Solomon, 1997)[11] u boku Bena Crossa, Anouk Aimée, Dextera Fletchera i Viviki A. Fox.
Był także narratorem telefilmu biblijnego Opowieści biblijne: Samson i Dalila (Samson and Delilah, 1996) z Elizabeth Hurley.
Za rolę Lassefara w dramacie Pelle zwycięzca (Pelle erobreren, 1987) zdobył nominację do nagrody Nagrody Akademii Filmowej. W 1988 debiutował jako reżyser melodramatu Ved Vejen. W 2012 zdobył kolejną nominację do Oscara w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy, za film Strasznie głośno, niesamowicie blisko.
Był żonaty z Christiną Olin (od 1 sierpnia 1951 do 1979), z którą miał dwóch synów: Claesa S. i Henrika. W dniu 30 kwietnia 1997 w Prowansji ożenił się z francuską reżyserką Catherine Brelet, matką dwóch synów – Cédrica i Yvana. Zamieszkali w Paryżu. W 2002, aby otrzymać francuskie obywatelstwo musiał zrzec się szwedzkiego[12].
Zmarł 8 marca 2020 w wieku blisko 91 lat w swoim domu w Prowansji we Francji[13][14][15].
Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1949 | Tylko matka (Bara en mor) | Nils | Alf Sjöberg |
1951 | Panna Julia (Fröken Julie) | ręka | Alf Sjöberg |
1953 | Ingen mans kvinna | Olaf | Lars-Eric Kjellgren |
1956 | Rätten att älska | Bergman | Mimi Pollak |
1957 | Siódma pieczęć (Det sjunde inseglet) | Antonius Block | Ingmar Bergman |
Tam, gdzie rosną poziomki (Smultronstället) | Henrik Åkerman | Ingmar Bergman | |
Prästen i Uddarbo | Gustaf Ömark | Kenne Fant | |
1958 | U progu życia (Nära livet) | Harry Andersson | Ingmar Bergman |
Rabies | Bo Stensson Svenningson | Ingmar Bergman | |
Twarz (Ansiktet) | Albert Emanuel Vogler | Ingmar Bergman | |
1960 | Źródło (Jungfrukällan) | Töre | Ingmar Bergman |
Dzień weselny (Bröllopsdagen) | Anders Frost | Kenne Fant | |
1961 | Jak w zwierciadle (Såsom i en spegel) | Martin | Ingmar Bergman |
1962 | Cudowna podróż (Nils Holgerssons underbara resa) | ojciec | Kenne Fant |
Kochanka (Älskarinnan) | małżonek | Vilgot Sjöman | |
1963 | Goście Wieczerzy Pańskiej (Nattvardsgästerna) | Jonas Persson | Ingmar Bergman |
1965 | 4x4 – nowela „Uppehåll i myrlandet” | Kvist | Palle Kjærulff-Schmidt, Klaus Rifbjerg, Rolf Clemens, Maunu Kurkvaara Jan Troell |
Opowieść wszech czasów (The Greatest Story Ever Told) | Jezus Chrystus | George Stevens | |
The Reward | Scott Swenson | Serge Bourguignon | |
1966 | Hawaje (Hawaii) | Reverend Abner Hale | George Roy Hill |
Misja Quillera (The Quiller Memorandum) | październik | Michael Anderson | |
Oto twoje życie (Här har du ditt liv) | Smålands-Pelle | Jan Troell | |
1968 | Godzina wilka (Vargtimmen) | Johan Borg | Ingmar Bergman |
Czarne korony palm (Svarta palmkronor) | Gustav Olofsson | Lars-Magnus Lindgren | |
Hańba (Skammen) | Jan Rosenberg | Ingmar Bergman | |
1969 | Made in Sweden | Magnus Rud | Johan Bergenstråhle |
Namiętności (En passion) | Andreas Winkelman | Ingmar Bergman | |
1970 | List na Kreml (The Kremlin Letter) | pułkownik Kosnov | John Huston |
1971 | Nocny gość (Papegojan) | Salem | László Benedek |
Emigranci (Utvandrarna) | Karl Oskar Nilsson | Jan Troell | |
Dotyk (Beröringen) | Andreas Vergerus | Ingmar Bergman | |
Jabłkowa wojna (Äppelkriget) | Roy Lindberg | Tage Danielsson | |
1972 | Ambasada (Embassy) | Gorenko | Gordon Hessler |
Osadnicy (Nybyggarna) | Karl Oskar | Jan Troell | |
1973 | Egzorcysta (The Exorcist) | ks. Lankester Merrin | William Friedkin |
1974 | Wilk stepowy (Steppenwolf) | Harry Haller | Fred Haines |
1975 | Psie serce (Cuore di cane) | prof. Filip Filipowicz Preobrażeński | Alberto Lattuada |
Ägget är löst! | ojciec | Hans Alfredson | |
Le miroir éclate | Matthew Lawrence | Claude d’Anna | |
Trzy dni kondora (Three Days of the Condor) | G. Joubert | Sydney Pollack | |
Ostatni wojownik (The Ultimate Warrior) | Baron | Robert Clouse | |
1976 | Szacowni nieboszczycy (Cadaveri eccellenti) | prezydent trybunału | Francesco Rosi |
Foxtrot | Larsen | Arturo Ripstein | |
Pustynia Tatarów (Il deserto dei Tartari) | Hortiz | Valerio Zurlini | |
Przeklęty rejs (Voyage of the Damned) | kapitan Schroeder | Stuart Rosenberg | |
1977 | Egzorcysta II: Heretyk (Exorcist II: The Heretic) | ks. Lankester Merrin | John Boorman |
Maszeruj lub giń (March or Die) | François Marneau | Dick Richards | |
Sztuka mięsa (Gran bollito) | Lisa Carpi / szef policji | Mauro Bolognini | |
1978 | Zagubiony transport (Brass Target) | profesjonalny zabójca Shelley / Martin Webber | John Hough |
1979 | Huragan (Hurricane, TV) | dr Danielsson | Jan Troell |
Niespokojne noce (Bugie bianche) | Marcello Herrighe | Stefano Rolla | |
1980 | Śmierć na żywo (La Mort en direct) | Gerald Mortenhoe | Bertrand Tavernier |
Flash Gordon | cesarz Ming | Mike Hodges | |
1981 | Ucieczka do zwycięstwa (Escape to Victory) | major Karl von Steiner | John Huston |
1982 | Conan Barbarzyńca (Conan the Barbarian) | król Osric | John Milius |
Lot orła (Ingenjör Andrées luftfärd) | Salomon August Andrée | Jan Troell | |
Jugando con la muerte | Colonel O’Donnell | José Antonio de la Loma | |
1983 | Le Cercle des passions | Carlo di Vilalfratti | Claude d’Anna |
The Adventures of Bob & Doug McKenzie: Strange Brew | Brewmeister Smith | Rick Moranis Dave Thomas | |
Nigdy nie mów nigdy (Never Say Never Again) | Ernst Stavro Blofeld | Irvin Kershner | |
1984 | Ucieczka w sen (Dreamscape) | doktor Paul Novotny | Joseph Ruben |
Diuna (Dune) | doktor Kynes | David Lynch | |
1985 | Kryptonim „Szmaragd” (Code Name: Emerald) | Jurgen Brausch | Jonathan Sanger |
Il pentito | Spinola | Pasquale Squitieri | |
1986 | Hannah i jej siostry (Hannah and Her Sisters) | Frederick | Woody Allen |
Drugie zwycięstwo (The Second Victory) | dr Huber | Gerald Thomas | |
Głodny wilk (Oviri) | August Strindberg | Henning Carlsen | |
Duet na jeden instrument (Duet for One) | dr Louis Feldman | Andriej Konczałowski | |
1987 | Pelle zwycięzca (Pelle erobreren) | Lassefar Karlsson, ojciec Pellego | Bille August |
1988 | Katinka (Ved vejen) | – | Max von Sydow |
1989 | Pogromcy duchów II (Ghostbusters II) | Vigo Carpathian I (głos) | Ivan Reitman |
Czerwony król, biały rycerz (Red King, White Knight) | Szaz | Geoff Murphy | |
1990 | Dr Grasler (Mio caro dottor Gräsler) | Von Schleheim | Roberto Faenza |
Cellini: Zapiski awanturnika (Una Vita scellerata) | Klemens VII (papież) | Giacomo Battiato | |
Ojciec (Father) | Joe Mueller | John Power | |
Przebudzenia (Awakenings) | dr Peter Ingham | Penny Marshall | |
1991 | Pocałunek przed śmiercią (Kiss Before Dying, A) | Thor Carlsson | James Dearden |
Europa | narrator (głos) | Lars von Trier | |
Aż na koniec świata (Bis ans Ende der Welt) | Henry Farber | Wim Wenders | |
Wół (The Ox) | wikary | Sven Nykvist | |
Dobre chęci (Den goda viljan) | Johan Åkerblom, ojciec Anny | Bille August | |
1992 | Dotknięcie ręki (The Silent Touch) | Henry Kesdi | Krzysztof Zanussi |
1993 | Morfars resa | Simon S.L. Fromm | Staffan Lamm |
Sprzedawca śmierci (Needful Things) | Leland Gaunt | Fraser C. Heston | |
1994 | Time is Money | Joe Kaufman | Paolo Barzman |
1995 | Sędzia Dredd (Judge Dredd) | sędzia Fargo | Danny Cannon |
1996 | Hamsun | Knut Hamsun | Jan Troell |
Jerozolima (Jerusalem) | wikary | Bille August | |
1998 | Między piekłem a niebem (What Dreams May Come) | Tracker | Vincent Ward |
1999 | Cedry pod śniegiem (Snow Falling on Cedars) | Nels Gudmundsson | Scott Hicks |
2001 | Bezsenność (Non ho sonno) | Ulisse Moretti | Dario Argento |
Druidzi (Vercingétorix: La légende du druide roi) | Guttuart | Jacques Dorfmann | |
Intacto | Samuel | Juan Carlos Fresnadillo | |
2002 | Raport mniejszości (Minority Report) | dyrektor Lamar Burgess | Steven Spielberg |
Les amants de Mogador | Souheil Ben-Barka | ||
2005 | Heidi | dziadek | Paul Marcus |
2006 | Nowe imperium (L'Inchiesta) | Tyberiusz | Giulio Base |
2007 | Godziny szczytu 3 (Rush Hour 3) | Reynard | Brett Ratner |
Arytmetyka uczuć (Emotional Arithmetic) | Jakob Bronski | Paolo Barzman | |
Motyl i skafander (Le Scaphandre Et Le Papillon) | Papinou | Julian Schnabel | |
2009 | Solomon Kane: Pogromca zła (Solomon Kane) | Josiah Kane | Michael J. Bassett |
Oskar i pani Róża (Oscar et la dame rose) | dr Düsseldorf | Eric-Emmanuel Schmitt | |
Człowiek i jego pies (Un Homme et Son Chien) | komandor | Francis Huster | |
2010 | Wyspa tajemnic (Shutter Island) | dr Jeremiah Naehring | Martin Scorsese |
Robin Hood | sir Walter Loxley | Ridley Scott | |
Wilkołak (The Wolfman) | mężczyzna w pociągu ze srebrną laską | Joe Johnston | |
2011 | Strasznie głośno, niesamowicie blisko (Extremely Loud and Incredibly Close) | osoba wynajmująca mieszkanie | Stephen Daldry |
2012 | Truth & Treason | Frank Fikeis | |
Branded | Joseph Pascal | Jamie Bradshaw, Aleksandr Dulerayn | |
2013 | Smoki 3D (Dragons 3D) | dr Alistair Conis | Marc Fafard |
2015 | Listy Matki Teresy (The Letters) | Celeste van Exem | William Riead |
Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy (Star Wars: The Force Awakens) | Lor San Tekka | J.J. Abrams | |
2016 | The First, the Last | grabarz | Bouli Lanners |
Rok | Tytuł | Rola |
---|---|---|
1957 | Przybycie pana Sleemana (Herr Sleeman kommer) | łowca |
1967 | The Diary of Anne Frank | Otto Frank |
1984 | Samson i Dalila (Samson and Delilah) | Sidka |
L′Histoire du soldat | diabeł (głos) | |
Le Dernier Civil | Johann Kaspar Bäuerle | |
1985 | Kojak | Peter Barak |
The Last Place on Earth | Fridtjof Nansen | |
Quo Vadis? | Piotr Apostoł | |
Krzysztof Kolumb (Christopher Columbus) | Jan II Doskonały | |
1986 | Gösta Berlings saga | Melchior Sinclaire |
1990 | Hiroszima w ogniu (Hiroshima: Out of the Ashes) | ks. Siemes |
1993 | Och ge oss skuggorna | Eugene O’Neill |
Kroniki młodego Indiany Jonesa (The Young Indiana Jones Chronicles) | Sigmund Freud | |
1994 | A che punto è la notte | Archbishop of Turin |
Marsz Radeckiego (Radetzkymarsch) | Baron Franz von Trotta / Sipolje | |
Wujaszek Wania (Uncle Vanya) | prof. Serebriakow | |
1995 | Obywatel X (Citizen X) | dr Alexandr Bukhanovsky |
1996 | Samson i Delila (Samson and Delilah) | narrator (głos) |
Intymne zwierzenia (Enskilda samtal) | Jacob | |
1997 | Złowroga głębia (Hostile Waters) | admirał Chernavin |
Księżniczka i żebrak (La principessa e il povero) | Epos | |
Salomon (Solomon) | Dawid (król Izraela) | |
2000 | Nuremberg | Samuel Irving Rosenman |
2004 | Hidden Children – Escape of the Innocents | Valobra |
Pierścień Nibelungów (Ring of the Nibelungs) | Eyvind | |
2009 | Dynastia Tudorów (The Tudors) | kardynał Otto Truchsess von Waldburg |
2014 | Simpsonowie (The Simpsons) | Claus Sigler (głos) |
2016 | Gra o tron (Game of Thrones) | Trójoka Wrona |
Rok | Tytuł | Rola |
---|---|---|
2009 | Ghostbusters: The Video Game | Vigo the Carpathian |
2011 | The Elder Scrolls V: Skyrim | Esbern |
2016 | Lego Star Wars: The Force Awakens | Lor San Tekka |
Artykuł Max von Sydow w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-12 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=735755