Martwa natura: wazon z irysami

	Martwa natura: wazon z irysami na żółtym tle
	Martwa natura: wazon z irysami na żółtym tle
Autor	Vincent van Gogh
Rok wykonania	1890
Technika wykonania	olej na płótnie
Rozmiar	92,0 × 73,5 cm
Muzeum	Muzeum Vincenta van Gogha

	Martwa natura: wazon z irysami
	Martwa natura: wazon z irysami
Autor	Vincent van Gogh
Rok wykonania	1890
Technika wykonania	olej na płótnie
Rozmiar	73,7 × 92,1 cm
Muzeum	Metropolitan Museum of Art
Miejscowość	Nowy Jork

Martwa natura: wazon z irysami – to tytuł dwóch obrazów, namalowanych jednocześnie przez Vincenta van Gogha w maju 1890 roku podczas jego pobytu w miejscowości Saint-Rémy, mających za temat martwą naturę z bukietem irysów^[1].

Martwa natura: wazon z irysami (hol. Vaas met paarse irissen tegen roze achtergrond, ang. Still Life: Vase with Irises)^[2]^[3]

Nr kat.: F 680, JH 1978.

Martwa natura: wazon z irysami na żółtym tle (hol. Irissen, ang. Still Life: Vase with Irises Against a Yellow Background)^[4]

Nr kat.: F 678, JH 1977.

Ten ostatni jest jednym z najbardziej znanych obrazów van Gogha z gatunku martwa natura z kwiatami.

Historia i opis

Van Gogh o pracy nad obrazem poinformował brata Theo w liście napisanym 11 lub 12 maja 1890:

Maluję właśnie (...) dwa płótna przedstawiające duży bukiet fioletowych irysów, jeden na różowym tle, gdzie efekt jest stonowany i harmonijny dzięki kombinacji zieleni, różów i fioletów. Z drugiej strony, drugi fioletowy bukiet (zakres barw od karminu do czystego błękitu pruskiego) odcinający się na jaskrawym, cytrynowym tle, z innymi, żółtymi odcieniami wazonu i podstawy, na której on spoczywa, w sumie jest to efekt bardzo odmiennych barw dopełniających, które wzmacniają się poprzez ich zestawienie obok siebie^[5].

Oba obrazy stanowią pewną osobliwość, jako że należą do nielicznych martwych natur namalowanych przez van Gogha podczas jego pobytu w szpitalu psychiatrycznym w Saint-Rémy, chociaż artysta uprawiał ten gatunek już przedtem, począwszy od pobytu w Etten (1881) i powrócił do niego po wyjeździe z Saint-Rémy do Auvers-sur-Oise (1890). Być może podczas pobytu w Saint-Rémy bardziej pociągały go okoliczne pejzaże, w tym drzewa oliwkowe i cyprysy. Możliwe też, że malując martwą naturę z irysami antycypował swoją wyprowadzkę ze szpitala i wyjazd na północ, do Auvers-sur-Oise^[4].

Dzięki wnikliwej obserwacji kwiaty zostały namalowane z drobiazgową dbałością o szczegóły – każdy z nich został przedstawiony indywidualnie. Van Gogh malował je z taką samą dokładnością jak portrety. Wysmukłe, podobne do mieczy liście zestawił z aksamitną bujnością delikatnych, urodziwych kwiatów. Dolna część malowidła to eksplozja żółci. Cytrynowe tło, otaczające irysy, uwydatnia ich zimne barwy. Masa kwiatów wydaje się całkowicie przytłaczać wazon. Podobnego kontrastu barw van Gogh użył już wcześniej w obrazie Siewca^[6].

Irysy zostały wcześniej przedstawione na obrazie Tryptyk Portinarich niderlandzkiego malarza epoki renesansu Hugo van der Goesa, który, podobnie jak van Gogh, cierpiał na ciężką chorobę psychiczną i podjął próbę samobójstwa. Van Gogh znał dobrze jego historię i wspominał o niej kilka razy w swoich listach^[6].

Przypisy

↑ Kathryn Calley-Galitz: Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Warszawa: Arkady, 2020, s. 448. ISBN 978-83-213-5048-6.
↑ Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Still Life: Vase with Irises (ang.). [dostęp 2011-03-11].
↑ Irises (ang.). Metropolitan Museum of Art. [dostęp 2021-02-23].
↑ ^a ^b Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Still Life: Vase with Irises Against a Yellow Background (ang.). [dostęp 2011-03-11].
↑ vangoghletters.org: Letter from Vincent van Gogh to Theo van Gogh, Saint-Rémy, 11 or 12 May 1890 (ang.). [dostęp 2011-02-08]. Cytat: I am doing (...) two canvases representing big bunches of violet irises, one lot against a pink background in which the effect is soft and harmonious because of the combination of greens, pinks, violets. On the other hand, the other violet bunch (ranging from carmine to pure Prussian blue) stands out against a startling citron background, with other yellow tones in the vase and the stand on which it rests, so it is an effect of tremendously disparate complementaries, which strengthen each other by their juxtaposition.
↑ ^a ^b Anna Torterolo: Van Gogh: A Profound and Tormented Genius – His Life in Paintings. Dorling Kindersley, 1996, s. 103. ISBN 0-7894-4143-8. (ang.)

Linki zewnętrzne

Opis obrazu na stronie Metropolitan Museum of Art

[Arkady-1] Kathryn Calley-Galitz: Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Warszawa: Arkady, 2020, s. 448. ISBN 978-83-213-5048-6.

[Skull-2] Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Still Life: Vase with Irises (ang.). [dostęp 2011-03-11].

[Met-3] Irises (ang.). Metropolitan Museum of Art. [dostęp 2021-02-23].

[Still_Life-4] Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Still Life: Vase with Irises Against a Yellow Background (ang.). [dostęp 2011-03-11].

[5] vangoghletters.org: Letter from Vincent van Gogh to Theo van Gogh, Saint-Rémy, 11 or 12 May 1890 (ang.). [dostęp 2011-02-08]. Cytat: I am doing (...) two canvases representing big bunches of violet irises, one lot against a pink background in which the effect is soft and harmonious because of the combination of greens, pinks, violets. On the other hand, the other violet bunch (ranging from carmine to pure Prussian blue) stands out against a startling citron background, with other yellow tones in the vase and the stand on which it rests, so it is an effect of tremendously disparate complementaries, which strengthen each other by their juxtaposition.

[Torterolo_103-6] Anna Torterolo: Van Gogh: A Profound and Tormented Genius – His Life in Paintings. Dorling Kindersley, 1996, s. 103. ISBN 0-7894-4143-8. (ang.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Ogólne	Biografia Chronologia Listy Postimpresjonizm
Rodzina	brat Theo siostra Willemina szwagierka Johanna Andries Bonger reżyser Theo van Gogh
Przyjaciele	Anthon van Rappard Paul Gachet Paul Gauguin Émile Bernard John Peter Russell Eugène Boch Anna Boch Anton Mauve Albert Aurier
Znawcy twórczości	Jacob Baart de la Faille Jan Hulsker
Grupy obrazów	Autoportrety Dwa krzesła Japońszczyzna Słoneczniki Tkacz Wiejskie chaty Wieża starego kościoła w Nuenen
Obrazy	Agostina Segatori siedząca w kawiarni du Tambourin Alejka w Ogrodzie Luksemburskim Alyscamps Arlezjanka Arlezjanka (Pani Ginoux) Autoportret (F 345) Autoportret (F 626) Autoportret (F 627) Autoportret (dedykowany Paulowi Gauguinowi) Autoportret przed sztalugą Autoportret z zabandażowanym uchem Barki z węglem Biały dom w nocy Bzy Chaty kryte strzechą Chaty kryte strzechą pod wzgórzem Cyprysy Cyprysy z dwoma postaciami kobiet Czaszka z palącym się papierosem Czerwona winnica Ćma pawica Dobry Samarytanin Dolina z oraczem widzianym z góry Dom publiczny Dom Vincenta w Arles Domy w Auvers Droga w Auvers po deszczu Droga z cyprysem i gwiazdą Drzewa i poszycie Drzewa oliwne z Alpilles w tle Dwa ścięte słoneczniki Dziecko Marcelle Roulin Dziedziniec szpitala w Arles Dziecko z pomarańczą Fotel Paula Gauguina Gaj oliwny Głowa kobiety z rozpiętymi włosami Gwiaździsta noc Gwiaździsta noc nad Rodanem Irys Irysy Jedzący kartofle Kobieta siedząca przy kołysce Kościół w Auvers Krajobraz górski za szpitalem świętego Pawła Krzesło Vincenta z jego fajką Kwitnące różowe drzewo brzoskwiniowe Kwitnący migdałowiec Kwitnący ogród Kwitnący sad otoczony cyprysami Kwitnący sad z widokiem na Arles La Mousmé Le Moulin de la Galette Łąka w górach: Le Mas de Saint Paul Łodzie rybackie na plaży w Saintes-Maries-de-la-Mer Malarz w drodze do pracy Marguerite Gachet przy pianinie Marguerite Gachet w ogrodzie Martwa natura: deska kreślarska, fajka, cebule i wosk pieczątkarski Martwa natura: wazon z irysami Martwa natura: wazon z pięcioma słonecznikami Martwa natura: wazon ze słonecznikami Martwa natura: wazon z różami Martwa natura z Biblią Martwa natura z francuskimi powieściami i różą Martwa natura z niebieskim emaliowanym dzbankiem do kawy, ceramiką i owocami Matka Roulin ze swym dzieckiem Młyn wodny w Gennep Most Langlois w Arles Most nad Sekwaną w Asnières Naga kobieta leżąca na łóżku Naprawiający drogę Nocna kawiarnia Oddział w szpitalu w Arles Ogrodzone pole z wschodzącym słońcem Ogród Daubigny’ego Ogród poetów Ogród Szpitala Świętego Pawła Para butów Para zakochanych Pejzaż Auvers w deszczu Pejzaż o zmierzchu Pejzaż wieczorny ze wschodzącym księżycem Pejzaż z przechadzającą się parą i półksiężycem Pejzaż ze śniegiem Piastunka (Augustine Roulin) Pierwsze kroki Pietà Pokój van Gogha w Arles Pole pszenicy przed burzą Pole pszenicy w deszczu Pole pszenicy z białym domem w Auvers Pole pszenicy z cyprysami Pole pszenicy z krukami Pole pszenicy ze skowronkiem Pole pszenicy ze żniwiarzem i słońcem Południe – Odpoczynek od pracy Portret Adeline Ravoux Portret doktora Félixa Reya Portret doktora Gacheta Portret Eugène’a Bocha Portret kobiety z czerwoną wstążką Portret listonosza Józefa Roulina Portret matki artysty Portret Millieta, podporucznika żuawów Portret „Ojca” Tanguy Ratusz w Auvers 14 lipca 1890 Restauracja de la Sirène w Asnières Sala taneczna w Arles Siewca Snopy pszenicy Sosny i mlecze w ogrodzie Szpitala Świętego Pawła Sosny z postacią w ogrodzie Szpitala Świętego Pawła Spacer więźniów Stara wieża pośród pól Stary człowiek w smutku Szachownice cesarskie w miedzianym wazonie Śnieżny krajobraz z Arles w tle Taras kawiarni w nocy Ulica w Saintes-Maries Wazon z cyniami i innymi kwiatami Wejście do parku publicznego w Arles Widok morza w Saintes-Maries Widok morza w Scheveningen Widok na Arles z irysami na pierwszym planie Widok na Vessenots nieopodal Auvers Widok Saintes-Maries Widzowie na arenie w Arles Wierzby o zachodzie słońca Włoszka Wskrzeszenie Łazarza Wspomnienie ogrodu w Etten Zachód słońca koło Montmajour Zachód słońca: pola pszenicy w pobliżu Arles Zielona winnica Zielone pole pszenicy z cyprysem Żniwa w La Crau z Montmajour w tle Żuaw
Akwarele	Dom Vincenta w Arles (Żółty Dom) Łodzie rybackie na plaży Most Langlois w Arles Nocna kawiarnia Żniwa w Prowansji, po lewej Montmajour Żuaw
Rysunki	Dziedziniec szpitala w Arles Gwiaździsta noc Jedzący kartofle Kobieta szyjąca, z dziewczynką La Mousmé Most Langlois w Arles Pole pszenicy z cyprysami Sien Smutek Ulica w Saintes-Maries Żuaw
Akwaforty	Portret doktora Gacheta: mężczyzna z fajką
Obrazy przypisywane van Goghowi	Martwa natura z kuflem piwa i owocami Autoportret z okaleczonym uchem
Kolekcje publiczne	Muzeum Vincenta van Gogha Kröller-Müller Museum Musée d’Orsay
Van Gogh w sztuce	filmy: Pasja życia Vincent i Theo Vincent Twój Vincent

Martwa natura: wazon z irysami

Historia i opis

Przypisy

Linki zewnętrzne

Informacja

O stronie