Data i miejsce urodzenia |
28 czerwca 1960 |
---|---|
Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej | |
Okres |
od 26 października 2005 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji | |
Okres |
od 10 maja 1995 |
Poprzednik | |
Następca | |
Prezes Prawicy Rzeczypospolitej | |
Okres |
od 19 kwietnia 2007 |
Przynależność polityczna | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Marek Jurek (ur. 28 czerwca 1960 w Gorzowie Wielkopolskim) – polski polityk. Marszałek Sejmu V kadencji w latach 2005–2007.
Poseł na Sejm X, I, IV i V kadencji (1989–1993, 2001–2007), poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji (2014–2019). Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w latach 1995–2001 oraz jej przewodniczący w 1995. Współzałożyciel Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i Przymierza Prawicy, jeden z liderów Prawa i Sprawiedliwości w pierwszych latach jego istnienia, wiceprezes PiS w latach 2002–2007. Założyciel Prawicy Rzeczypospolitej i jej prezes w latach 2007–2018. Kandydat w wyborach prezydenckich w 2010.
Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Gorzowie Wielkopolskim, następnie studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Temat jego pracy magisterskiej brzmiał Nacjonalizm i totalizm. Porównanie programów Stronnictwa Narodowego i Ruchu Narodowo-Radykalnego.
Pod koniec lat 70. zaangażował się w działalność opozycyjną. W latach 80. był współzałożycielem i uczestnikiem opozycyjnego Ruchu Młodej Polski, członkiem władz krajowych Niezależnego Zrzeszenia Studentów, pracował w redakcji podziemnej „Polityki Polskiej” i emigracyjnych „Znaków Czasu”.
W 1989 należał do założycieli Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, był wiceprezesem i przewodniczącym rady naczelnej tej partii. W latach 1989–1993 sprawował mandat posła na Sejm X kadencji z listy Komitetu Obywatelskiego i I kadencji z listy Wyborczej Akcji Katolickiej. W Sejmie kontraktowym wspólnie z Janem Łopuszańskim i Stefanem Niesiołowskim współtworzył charakterystyczny wizerunek ZChN. W trakcie I kadencji Sejmu był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych.
Od 10 maja 1995 do 9 maja 2001 zasiadał w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji z nominacji Lecha Wałęsy, przewodniczył KRRiT od 10 maja do 28 grudnia 1995. W 1999 wraz z Michałem Kamińskim udał się do Wielkiej Brytanii, by prywatnie spotkać się z osadzonym w areszcie domowym generałem Augustem Pinochetem, oskarżonym w Hiszpanii o zbrodnie przeciwko ludzkości, zabójstwa i stosowanie tortur. W wyjeździe brał udział również dziennikarz Tomasz Wołek.
W latach 2001–2002 był członkiem Przymierza Prawicy, pełnił funkcję przewodniczącego rady politycznej tego ugrupowania. W wyborach parlamentarnych w 2001 uzyskał ponownie mandat poselski z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w okręgu rzeszowskim. Po zjednoczeniu Przymierza Prawicy z PiS 2 czerwca 2002 został wiceprezesem tej partii do spraw chrześcijańsko-społecznych. 18 stycznia 2003 na zjeździe partii razem z mniejszością działaczy opowiedział się przeciw uchwale wzywającej do głosowania za wstąpieniem do Unii Europejskiej w referendum. W wyborach parlamentarnych w 2005 po raz czwarty uzyskał mandat poselski, tym razem w okręgu piotrkowskim.
26 października 2005 został wybrany na funkcję marszałka Sejmu V kadencji, poparli go posłowie PiS, Samoobrony RP, Ligi Polskich Rodzin oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Uzyskał 265 głosów, jego kontrkandydat z Platformy Obywatelskiej, Bronisław Komorowski, dostał 133 głosy. Jako marszałek odbył kilka wizyt zagranicznych, udał się m.in. do Wilna, Londynu, Berlina i Lwowa. 13 kwietnia 2007 po odrzuceniu przez Sejm projektu zmiany Konstytucji RP w tzw. sprawie ochrony życia poczętego zapowiedział, że podda pod głosowanie wniosek o odwołanie siebie z funkcji Marszałka Sejmu. 14 kwietnia tego samego roku zrezygnował również z członkostwa w PiS oraz wszelkich funkcji partyjnych. 27 kwietnia Sejm 402 głosami przyjął jego dymisję z funkcji marszałka.
W kwietniu 2007 ogłosił decyzję o utworzeniu nowej, prawicowej partii politycznej o profilu chrześcijańsko-konserwatywnym pod nazwą Prawica Rzeczypospolitej. We wrześniu tego samego roku podpisał porozumienie z LPR i Unią Polityki Realnej o nazwie Liga Prawicy Rzeczypospolitej celem wspólnego startu do Sejmu w przedterminowych wyborach. Do Senatu partie te utworzyły odrębne komitety. Marek Jurek bez powodzenia kandydował do Senatu z ramienia komitetu „KWW Prawica Marka Jurka”, tworzonego przez Prawicę Rzeczypospolitej.
W 2008 został zarejestrowany jako kandydat w wyborach uzupełniających do Senatu zarządzonych w okręgu krośnieńskim na dzień 22 czerwca w związku ze śmiercią senatora Andrzeja Mazurkiewicza. Uzyskał 10 751 głosów, zajmując 3. miejsce spośród 12 kandydatów. W 2009 ubiegał się o mandat w wyborach do Parlamentu Europejskiego jako lider listy Prawicy Rzeczypospolitej w okręgu warszawskim, jego partia nie przekroczyła jednak progu wyborczego. Na Marka Jurka zagłosowało 33 925 osób, co stanowiło 4,10% wszystkich głosów ważnych oddanych w tym okręgu[1].
13 lutego 2010 podczas konwencji wyborczej Prawicy Rzeczypospolitej w Warszawie zadeklarował swój start w wyborach prezydenckich[2]. 6 maja 2010 został zarejestrowany jako kandydat przez Państwową Komisję Wyborczą. 16 czerwca przedstawił Społeczny Komitet Poparcia swojej kandydatury, w skład którego weszli m.in. Ludwik Dorn, Robert Friedrich, Marcin Libicki, Cezary Mech, Andrzej Mikosz oraz Robert Tekieli[3]. W pierwszej turze uzyskał 177 315 głosów (1,06%), zajmując 8. miejsce spośród 10 kandydatów[4]. Przed drugą turą wyborów poparł Jarosława Kaczyńskiego[5].
W marcu 2012 podpisał w imieniu własnej partii porozumienie o współpracy z PiS[6]. Na mocy tego porozumienia wystartował w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 z listy PiS w okręgu warszawskim z pozycji nr 5, uzyskując mandat eurodeputowanego VIII kadencji. Oddano na niego 66 505 głosów, co stanowiło 8,55% wszystkich głosów ważnych w okręgu warszawskim[7]. W październiku 2016 został wybrany w skład komitetu wykonawczego Europejskiej Federacji dla Życia i Godności Człowieka „One of Us”[8]. 16 czerwca 2018 ustąpił z funkcji prezesa Prawicy Rzeczypospolitej[9].
W marcu 2019 ogłosił, że nie będzie ubiegał się o reelekcję w wyborach do Europarlamentu[10]. Ostatecznie zmienił swoją decyzję, przyjmując propozycję startu z pierwszego miejsca ruchu Kukiz’15 w okręgu wielkopolskim[11][12][13]; nie uzyskał jednak wówczas reelekcji, a komitet nie przekroczył progu wyborczego[14].
W czerwcu 2020 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powołał go w skład Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego[15]. Zasiadał w tym gremium do 2023[16].
Stały publicysta katolickich czasopism, takich jak „Niedziela”, „Gość Niedzielny” i „Idziemy”. Jest autorem książki Reakcja jest objawem życia, będącej zbiorem jego felietonów z lat 1999–2000. Nawiązał współpracę z pismem „Christianitas”, publikując w nim swoje artykuły na tematy światopoglądowe i polityczne. Otrzymał także stałą rubrykę w miesięczniku „W Sieci Historii”. W 2009 wydał książkę Dysydent w państwie POPiS[17], w której znajdują się m.in. notatki z jego dziennika i wpisy z jego bloga. Współpracuje także z Radiem Wnet.
W 2020 dołączył do redakcji „Do Rzeczy” jako stały felietonista tego tygodnika[18].
Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
---|---|---|---|---|---|
1989 | Sejm X kadencji | nr 54 | 69 428 (52,86%)[19] | ||
1991 | Wyborcza Akcja Katolicka | Sejm I kadencji | nr 14 | 17 618 (6,27%)[20] | |
1993 | Katolicki Komitet Wyborczy „Ojczyzna” | Sejm II kadencji | nr 35 | 3337 (0,62%)[21] | |
2001 | Prawo i Sprawiedliwość | Sejm IV kadencji | nr 23 | 14 256 (3,35%)[22] | |
2005 | Prawo i Sprawiedliwość | Sejm V kadencji | nr 10 | 18 508 (8,31%)[23] | |
2007 | KWW Prawicy Marka Jurka | Senat VII kadencji | nr 10 | 56 263 (19,22%)[24] | |
2008 | KWW Prawicy Marka Jurka | Senat VII kadencji | nr 21 | 10 751 (19,64%)[25] | |
2009 | Prawica Rzeczypospolitej | Parlament Europejski VII kadencji | nr 4 | 33 925 (4,10%)[1] | |
2010 | KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Marka Jurka |
Prezydent RP | – | 177 315 (1,06%)[4] | |
2014 | Prawo i Sprawiedliwość | Parlament Europejski VIII kadencji | nr 4 | 66 505 (8,72%)[7] | |
2019 | Kukiz’15 | Parlament Europejski IX kadencji | nr 7 | 29 891 (2,49%)[14] |
Marek Jurek deklaruje całkowite poparcie dla społecznego nauczania Kościoła katolickiego, jest przeciwny zapłodnieniu pozaustrojowemu, aborcji, eutanazji, związkom homoseksualnym, wspiera naprotechnologię[31]. Opowiada się za oparciem przyszłości Polski i Europy na kultywowaniu tradycji cywilizacji chrześcijańskiej i kultury łacińskiej. Jest zwolennikiem mszy trydenckiej[32]. Jest honorowym członkiem Klubu Zachowawczo-Monarchistycznego[33].
Żonaty, jest ojcem czwórki dzieci: córek Zofii, Marii i Klary oraz syna Ludwika[34].
Artykuł Marek Jurek w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2024-02-15 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=89484