Marabut afrykański

	Marabut afrykański
	Marabut afrykański
	Leptoptilos crumenifer
	(Lesson, 1831)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	bocianowe
Rodzina	bociany
Rodzaj	Leptoptilos
Gatunek	marabut afrykański
	Synonimy
	Ciconia crumenifera Lesson, 1831; Leptoptilos crumeniferus (Lesson, 1831);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Marabut afrykański (Leptoptilos crumenifer) – gatunek dużego ptaka mięsożernego z rodziny bocianów (Ciconiidae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską poza jej skrajnie południową częścią. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[4].

Cechy gatunku

Głowa i szyja pozbawione są upierzenia, na przedniej powierzchni szyi wydłużony fałd skóry. Naga skóra różowa, z ciemnymi plamami na głowie. Wierzch ciała łupkowoczarny, spód biały. W okresie godowym wyraźny, zielony, metaliczny połysk na grzbiecie. Młode osobniki ciemniejsze i z pojedynczymi piórami na głowie i szyi.

Marabut w Parku Narodowym Krugera

Wymiary

wys. do 1,5 m
dł. ciała do 145 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 260 cm
waga do 9 kg^[5]

Biotop

Sawanna, lasostep oraz brzegi zbiorników wodnych słodkich i słonych, szczególnie w pobliżu wysychających. Spotykany również w pobliżu wiosek rybackich, rzeźni i na wysypiskach śmieci.

Gniazdo

Platforma z gałęzi o średnicy 1 m i grubości 30 cm, na drzewach na wysokości 10–30 m lub skałach, zwykle w koloniach liczących 50–60 par, ale zdarzają się kolonie liczące do kilku tysięcy par. Często z innymi ptakami. Zdarzają się również gniazda w miastach.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w sezonie rozrodczym (jego termin zmienia się w zależności od szerokości geograficznej) 2–3 kredowo-białych jaj.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 29–31 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta pierzą się po 95–115 dniach^[6].

Pożywienie

Padlina, ryby, owady (w tym szarańcza wędrowna), drobne kręgowce lądowe, a także odpadki.

Informacje dodatkowe

Puch marabuta znajduje zastosowanie w kryminalistyce. Ze względu na swoje właściwości znakomicie nadaje się do wyrobu pędzli daktyloskopijnych. W XIX w. pióra podogonowe i puchowe były masowo pozyskiwane dla zdobienia damskich kapeluszy, boa itp. Spowodowało to wówczas prawie całkowitą zagładę tego gatunku. Również obecnie, choć na mniejszą skalę, pióra są wykorzystywane w tym celu^[7].

Pióra marabuta są również wykorzystywane w wędkarstwie muchowym i spinningowym. Służą do wyrobu przynęt zwanych sztuczną muchą, takich jak: streamery, puchowce i koguty.

Przypisy

↑ ^a ^b Leptoptilos crumenifer, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b Elliott, A., Garcia, E.F.J. & Boesman, P.: Marabou (Leptoptilos crumenifer). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-09].
↑ Leptoptilos crumenifer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ P. Rasmussen, D. Donsker (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-09].
↑ Beata Pawlikowska: Blondynka na safari. Warszawa: National Geographic, 2009, s. 125. ISBN 978-83-7596-040-2.
↑ Leptoptilos crumeniferus (Marabou stork) (ang.). W: Biodiversity Explorer [on-line]. Iziko Museums of South Africa. [dostęp 2020-02-09].
↑ L. Solski, 2008: Przewodnik Zoo Wrocław

[itis-1] Leptoptilos crumenifer, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[hbwa-2] Elliott, A., Garcia, E.F.J. & Boesman, P.: Marabou (Leptoptilos crumenifer). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-09].

[iucn-3] Leptoptilos crumenifer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[ioc-4] P. Rasmussen, D. Donsker (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-09].

[5] Beata Pawlikowska: Blondynka na safari. Warszawa: National Geographic, 2009, s. 125. ISBN 978-83-7596-040-2.

[be-6] Leptoptilos crumeniferus (Marabou stork) (ang.). W: Biodiversity Explorer [on-line]. Iziko Museums of South Africa. [dostęp 2020-02-09].

[solski-7] L. Solski, 2008: Przewodnik Zoo Wrocław

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]