Leniuchowiec

Leniuchowiec
	Choloepus
	Illiger, 1811
	; Przedstawiciel rodzaju – leniuchowiec dwupalczasty (Ch. didactylus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	włochacze
Podrząd	liściożery
Rodzina	leniuchowcowate
Rodzaj	leniuchowiec
	Typ nomenklatoryczny
	Bradypus didactylus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Unaues Rafinesque, 1815; Unaus J.E. Gray, 1821;
	Unaues Rafinesque, 1815; Unaus J.E. Gray, 1821;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Leniuchowiec^[5] (Choloepus) – rodzaj ssaka z rodziny leniuchowcowatych (Megalonychidae).

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Środkowej i w północnej części Ameryki Południowej^[6]^[7]^[8].

Charakterystyka

Długość ciała (bez ogona) 500–880 mm, długość ogona 9–33 mm, długość ucha 15–38 mm, długość tylnej stopy 100–170 mm; masa ciała 2,7–11 kg^[8].

Zwierzęta te wyróżniają się wśród leniwców brakiem trzeciego palca przednich kończyn. Pozostałe leniwce mają trzy palce zarówno w przednich, jak i tylnych kończynach i określane są jako leniwce trójpalczaste. Unau posiada aż 9 kręgów szyjnych, co pozwala mu na obrót głową o 180°, podczas gdy krótkoszyi ma tylko 6 kręgów.

Obydwa gatunki zalicza się do gatunków zagrożonych wyginięciem, ponieważ stosunkowo wolno się rozmnażają. Samica rodzi jedno młode w ciągu roku.

Systematyka

Etymologia

Choloepus: gr. χωλοπους khōlopous „kulawo-nogi, chromo-nogi”, od χωλος khōlos „kulawy, chromy”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[9].
Unaues, Unaus: rodzima nazwa Unau ludów znad Amazonki dla leniwców, zaadaptowana przez Buffona w 1765 roku^[10]^[11]. Gatunek typowy: Unaues Rafinesque, 1815: nie podano; Unaus J.E. Gray, 1821: Bradypus didactylus Linnaeus, 1758.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[6]^[5]:

Choloepus hoffmanni Peters, 1858 – leniuchowiec krótkoszyi
Choloepus didactylus (Linnaeus, 1758) – leniuchowiec dwupalczasty

Obydwa gatunki zaliczano wcześniej do rodziny leniwcowatych (Bradypodidae) w randze podrodziny Choloepinae Gray, 1871. Z powodu różnic w budowie przednich kończyn wyodrębniono je do rodziny Choloepidae^[12] jednak stanowisko takie nie zostało powszechnie zaakceptowane. Większość taksonomów, w tym Webb, McKenna i Bell, umieszcza rodzaj Choloepus w rodzinie Megalonychidae.

Uwagi

↑ Oryginalna pisownia Unaüs.

Przypisy

↑ Choloepus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 108. (łac.).
↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 57. (fr.).
↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 305, 1821. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 26. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 128. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Choloepus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-01].
↑ ^a ^b N. Moraes-Barros: Family Megalonychidae (Two-toed Sloths). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 116–117. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 186.
↑ G.-L. Leclerc: Histoire naturelle, générale et particulière, avec la description du Cabinet du Roi. T. 13. Paris: De l’Imprimerie Royale, 1765, s. 34. (fr.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 700.
↑ J.H. Honacki, K.E. Kinman & J.W. Koeppl (red red.). 1982. Mammal species of the world: A taxonomic and geographic reference. Allen Press, Inc. and The Association of Systematics Collections, Lawrence, Kansas, 694 pp.

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
K. Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.

[3] Oryginalna pisownia Unaüs.

[itis-1] Choloepus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Illiger-2] J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 108. (łac.).

[Rafinesque-4] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 57. (fr.).

[Gray-5] J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 305, 1821. (ang.).

[Cichocki&inni-6] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 26. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-7] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 128. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Choloepus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-01].

[Moraes-Barros-9] N. Moraes-Barros: Family Megalonychidae (Two-toed Sloths). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 116–117. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791933_186]-10] Palmer 1904 ↓, s. 186.

[Buffon-11] G.-L. Leclerc: Histoire naturelle, générale et particulière, avec la description du Cabinet du Roi. T. 13. Paris: De l’Imprimerie Royale, 1765, s. 34. (fr.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655856_700]-12] Palmer 1904 ↓, s. 700.

[13] J.H. Honacki, K.E. Kinman & J.W. Koeppl (red red.). 1982. Mammal species of the world: A taxonomic and geographic reference. Allen Press, Inc. and The Association of Systematics Collections, Lawrence, Kansas, 694 pp.

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]