Lampedusa

Lampedusa
	; plaża na Lampedusie
Kontynent	Afryka
Państwo	Włochy
Akwen	Morze Śródziemne
Powierzchnia	20,2 km²
Populacja ; • liczba ludności; • gęstość	; 6 295; 223 os./km²
	Położenie na mapie Włoch Lampedusa
	35°30′16″N 12°36′35″E/35,504444 12,609722
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Lampedusa (wł. Isola Di Lampedusa, syc. Isula di Lampidusa, łac. Lopadussa) – włoska wyspa pochodzenia wulkanicznego na Morzu Śródziemnym (leżąca pomiędzy Maltą i Tunezją), największa z Wysp Pelagijskich o powierzchni 20,2 km². Jej długość wynosi 9 km, a szerokość 3 km. Wysokość n.p.m. sięga 133 m. Administracyjnie wyspa należy do sycylijskiej gminy Lampedusa e Linosa w prowincji Agrigento.

Pochodzenie nazwy

Nazwa Lampedusa wywodzi się z greckiej starożytnej nazwy wyspy Λοπαδούσσα lub Λαπαδούσσα (Lopadoússa/Lapadoússa). Uważa się, że nazwa pochodzi od słowa λέπας (lépas), które oznacza „skała”, ze względu na skalisty krajobraz wyspy; to samo słowo było używane przez Greków na określenie pewnego rodzaju ostryg, dlatego wyspa mogła otrzymać nazwę z powodu obfitości tego rodzaju ostryg. Inni uczeni uważają, że nazwa wywodzi się od słowa λαμπάς (lampás), które oznacza „pochodnię”, ponieważ na wyspie umieszczono światła służące żeglarzom^[2].

Historia

W starożytności wyspa była miejscem postoju i bazą morską dla Fenicjan, Greków, Rzymian i Berberów. Rzymianie założyli tu wytwórnię cenionego sosu rybnego zwanego garum. W 813 została zdobyta przez Saracenów^[3]. W 1553 piraci berberyjscy z Afryki Północnej najechali wyspę i uprowadzili do niewoli 1000 mieszkańców.

W czerwcu 1943, w czasie II wojny światowej, przed inwazją aliantów na Sycylię, wyspę zabezpieczono bez napotkania oporu w czasie operacji Corkscrew siłami niszczyciela HMS Lookout i 95 żołnierzy z 2 batalionu Coldstream Guards.

15 kwietnia 1986 Libia wystrzeliła dwa pociski Scud w kierunku stacji nawigacyjnej LORAN-C bazy United States Coast Guard znajdującej się na wyspie w odpowiedzi na amerykańskie bombardowania Trypolisu i Bengazi. Pociski minęły wyspę i wylądowały w morzu nie wyrządzając żadnych zniszczeń^[4].

Populacja

Populacja wyspy to ok. 6,3 tys. mieszkańców. Większość ludności zamieszkuje miasteczko we wschodniej części wyspy. W miasteczku znajduje się mały port i lotnisko. W zachodniej części wyspy znajduje się stacja nadawcza systemu nawigacyjnego LORAN-C o mocy 325 kW, z masztem wysokości 190,5 m.

Gospodarka

Na wyspie znajduje się 30 zakładów przetwórstwa rybnego. Wokół wyspy poławia się tuńczyki, sardynki i sardele^[5]. W południowej części wyspy znajduje się port, wioska i lotnisko.

Imigranci

Wyspa leży na szlaku morskim, przez który do Europy docierają nielegalni imigranci z Afryki. 8 lipca 2013 papież Franciszek w swojej pierwszej podróży zagranicznej przybył na wyspę i oddał hołd imigrantom, którzy utonęli w okolicach Lampedusy^[6].

Geografia

Geograficznie, wyspa jest częścią kontynentu afrykańskiego, choć politycznie jest częścią Włoch i Europy. Najwyższym punktem wyspy jest Monte Albero del Sole (133 m n.p.m)^[5]. Wyspa należy od 2002 do obszaru ochronnego Area Marina Protetta „Isole pelagie”^[7]. W jej pobliżu, na wysepce Isola dei Conigli (Wyspa Królicza), składają jaja żółwie morskie karetta (Caretta caretta)^[5]. W pęknięciach skał i na wydmach rosną niewielkie stapelie (Caralluma europaea) oraz kwitnące na żółto-fioletowo astry (Reichardia tingitana)^[8].

Zobacz też

Fuocoammare. Ogień na morzu – film dokumentalny z 2016 roku kręcony na Lampedusie

Przypisy

↑ Statistiche demografiche ISTAT. [dostęp 2016-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)]. (wł.). Italia Insulare>Sicilia>Agrigento>Lampedusa e Linosa
↑ History of Lampedusa, Italy. [w:] Italy This Way [on-line]. [dostęp 2016-06-20]. (ang.).
↑ Gregorovius 1895 ↓ 66. [dostęp 2016-06-20].
↑ Libyan Missiles. [dostęp 2016-06-20]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Zralek 2003 ↓, s. 256.
↑ Papież Franciszek na Lampedusie. W tym czasie dobiła kolejna łódź z Afryki. tvn24.pl. [dostęp 2013-10-12]. (pol.).
↑ Area Marina Protetta Isole Pelagie ↓.
↑ lampedusainfo.it. [dostęp 2016-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-09)]. (ang.).

Bibliografia

Ferdinand Gregorovius: History of the city of Rome in the Middle Ages. Przetłumaczone z niemieckiego przez Annie Hamilton. Londyn: George Bell & Sons, 1895. (ang.).
Peter Zralek: Przewodnik: Sycylia. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2003. ISBN 83-89188-03-1.

[1] Statistiche demografiche ISTAT. [dostęp 2016-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)]. (wł.). Italia Insulare>Sicilia>Agrigento>Lampedusa e Linosa

[2] History of Lampedusa, Italy. [w:] Italy This Way [on-line]. [dostęp 2016-06-20]. (ang.).

[3] Gregorovius 1895 ↓ 66. [dostęp 2016-06-20].

[4] Libyan Missiles. [dostęp 2016-06-20]. (ang.).

[CITEREFZralek2003256-5] Zralek 2003 ↓, s. 256.

[6] Papież Franciszek na Lampedusie. W tym czasie dobiła kolejna łódź z Afryki. tvn24.pl. [dostęp 2013-10-12]. (pol.).

[CITEREFArea_Marina_Protetta_Isole_Pelagie-7] Area Marina Protetta Isole Pelagie ↓.

[8] usainfo.it. [dostęp 2016-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-09)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]