Krystyna Prońko (2013) | |
Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1947 |
---|---|
Gatunki | |
Zawód |
wokalista, kompozytor, pedagog, publicysta, producent muzyczny |
Aktywność |
od 1969 |
Wydawnictwo | |
Powiązania |
Antoni Kopff, Czesław Niemen, Marek Gaszyński, Ernest Bryll, Andrzej Mogielnicki, Skaldowie, Czerwone Gitary |
Zespoły | |
Reflex Respekt Pokolenie Koman Band Prońko Band | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Krystyna Prońko (ur. 14 stycznia 1947 w Gorzowie Wielkopolskim) – polska piosenkarka i wokalistka jazzowa, kompozytorka i pedagog muzyczny. Honorowy Obywatel Gorzowa Wielkopolskiego.
Jej rodzina wywodzi się z Łemkowszczyzny i przed II wojną światową mieszkała na Kresach wschodnich (terenie obecnej Białorusi). Po wojnie osiedliła się w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie urodziła się Krystyna Prońko[1].
Ukończyła technikum chemiczne[2] (dziś: Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim). Następnie rozpoczęła pracę w jednym z gorzowskich laboratoriów jako chemik-analityk[3]. Później studiowała na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach[2], gdzie uzyskała dyplom magistra sztuki wyróżniony nagrodą rektorską rektora Henryka Mikołaja Góreckiego.
Pracę artystyczną rozpoczęła mając status amatorski w listopadzie 1966 roku jako organistka i wokalistka w rodzinnym zespole „Reflex” wraz z braćmi, Piotrem – saksofonistą, i Wojciechem – kontrabasistą i gitarzystą basowym oraz z muzykującymi kolegami[4][5]. Razem z ww. grupą zadebiutowała na I Ogólnopolskim Festiwalu Awangardy Beatowej w Kaliszu (27-30.11.1969), gdzie otrzymała - jak i jej brat Piotr – indywidualne wyróżnienie eliminacyjne[6]. Z końcem 1969 weszła w skład zespołu pod kier. Antoniego Kopffa, który rozpoczął działalność w Rzeszowie i niebawem przyjął nazwę Respekt[7][5]. W barwach tej grupy dokonała swoich pierwszych nagrań dla Programu III P. R. – były to jej własne kompozycje z tekstami Jana Tomasza (takiego pseudonimu używał wówczas Marek Gaszyński) pt. Cały maj i Daleko przed siebie[5]. Piosenka Cały maj, była wysoko notowana na Liście Przebojów Programu III (maj 1970)[5]. Na początku lat 70. współtworzyła żeńskie trio wokalne, które współpracowało z Czesławem Niemenem[1], a także z zespołami Skaldowie i Czerwone Gitary (podczas tras koncertowych) oraz jako solista w zespole Pokolenie (1972 – w sierpniu tego samego roku zespół zarejestrował w Polskim Radiu Lublin piosenki pt. Dwa anioły i Ziemi puls[8][9]), a następnie Koman Band – obydwie formacje prowadzone były przez Janusza Komana[5] - a także z Warszawską Orkiestrą Polskiego Radia (Studio Jazzowe S1)[potrzebny przypis].
W 1973 wystąpiła na Festiwalu Wokalistów Jazzowych w Lublinie oraz zaśpiewała utwory „Po co ci to, chłopcze?” i „Umarłe krajobrazy” na 11. Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu[10]. W 1974 za utwór „Papierowe ptaki” otrzymała nagrodę za najlepszą aranżację podczas 12. KFPP w Opolu[10], a rok później za numer „Niech moje serce kołysze ciebie do snu” zdobyła główną nagrodę na 13. edycji festiwalu[1]. Również w 1975 została uznana za najpopularniejszą wokalistkę w Polsce w plebiscycie magazynu muzycznego „Non Stop”, który okrzyknął także jej utwór „Niech moje serce…” piosenką roku[11]. W 1976 wystąpiła na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[12], a rok później została ponownie okrzyknięta najpopularniejszą wokalistką w Polsce w plebiscycie „Non Stop”. W 1978 z utworem „Modlitwa o miłość prawdziwą” zajęła czwarte miejsce na 16. KFPP w Opolu[10]. Rok później z utworem „Wspomnienie tych dni”, wykonanym w duecie ze Zbigniewem Wodeckim, zwyciężyła w konkursie „Premier” na 17. edycji festiwalu[10].
W 1980 została okrzyknięta piosenkarką roku, a rok później wystąpiła z utworem „Psalm stojących w kolejce” na 19. KFPP w Opolu[10]. Kilkakrotnie śpiewała także na jednym z największych festiwali jazzowych Jazz Jamboree, Praskim Festiwalu Jazzowym czy Festiwalu w Castlebar[13].
W latach 1979–1981 prowadziła klasę śpiewu w Akademii Muzycznej w Katowicach. Przez rok pracowała również z młodymi piosenkarzami w Teatrze Muzycznym w Gdyni. W 1981 brała udział w wystawionym przez Teatr oratorium Ernesta Brylla do muzyki Wojciecha Trzcińskiego Kolęda Nocka. Po wprowadzeniu stanu wojennego przedstawienie zostało zdjęte z afisza[14].
W 1986 za wykonanie utworu „Wielki szary nikt” otrzymała wyróżnienie na 23. KFPP w Opolu[10].
Wielokrotnie prowadziła warsztaty bluesowe dla wokalistów w Bolesławcu. Od października 2001 prowadziła klasę śpiewu na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej na Wydziale Artystycznym w Instytucie Muzyki w Lublinie[13].
W 1991 założyła własne wydawnictwo płytowe Power Music[1]. W latach 1992–1995 zajmowała się dziennikarstwem muzycznym, prowadziła wiele autorskich programów radiowych[5].
W 2008 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Wraz z Markiem Kościkiewiczem i Markiem Tysperem wiosną 2010 zasiadała w jury pierwszej edycji programu TVP1 Śpiewaj i walcz[15].
W 2013 wystąpiła na gali jubileuszowej – Opole! Kocham Cię! podczas 50. KFPP w Opolu. W 2015 wystąpiła gościnnie na płycie Albo Inaczej z interpretacją utworów Oszuści oraz Dyskretny chłód, a rok później zaśpiewała utwór „Jesteś lekiem na całe zło” w koncercie „Grand Prix Publiczności – Złote Opole” podczas 53. KFPP w Opolu[10]. 10 listopada 2018 wystąpiła podczas Koncertu dla Niepodległej, gdzie razem z chórem Sound’n’Grace wykonała utwór ”Mury” Jacka Kaczmarskiego.
W 2019 otrzymała z rąk prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości[16].
W latach 2014–2018 była radną Rady m.st. Warszawy; mandat uzyskała z listy Platformy Obywatelskiej[17].
Rok | Tytuł | Najwyższa pozycja | liczba tygodni |
---|---|---|---|
Jesteś lekiem na całe zło[19] | |||
Bożek gorzelny[20] | |||
Może pisać to palcem na wodzie[21] | |||
Firma: Ja i Ty (& Janusz Panasewicz)[22] | |||
Złość (nieprzytomny mix)[23] | |||
Opadają mi ręce[24] |
Artykuł Krystyna Prońko w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-09-12 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=494549