John Wick 4

  1. Strona główna
  2. Polska Wikipedia
  3. John Wick 4
John Wick 4
John Wick: Chapter 4
Gatunek

thriller, akcja, neo-noir

Data premiery

6 marca 2023 (Wielka Brytania)[1]
24 marca 2023 (Stany Zjednoczone)[2][3]
24 marca 2023 (Polska)[4]

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

169 minut[5][6]

Reżyseria

Chad Stahelski

Scenariusz

Shay Hatten
Michael Finch

Główne role

Keanu Reeves
Laurence Fishburne
Ian McShane
Lance Reddick
Donnie Yen
Rina Sawayama
Shamier Anderson
Bill Skarsgård
Scott Adkins
Hiroyuki Sanada
Marko Zaror
Clancy Brown

Muzyka

Tyler Bates
Joel J. Richard
Le Castle Vania

Zdjęcia

Dan Laustsen

Montaż

Nathan Orloff

Produkcja

Chad Stahelski
Basil Iwanyk
Erica Lee

Wytwórnia

Summit Entertainment
Thunder Road Pictures
87Eleven Entertainment

Dystrybucja

Lionsgate

Budżet

100 mln USD[7]

Przychody brutto

432,4 mln USD[8][9]

Poprzednik

John Wick 3

Strona internetowa

John Wick 4 (ang. John Wick: Chapter 4, JW4, w Japonii znany jako John Wick: Consequences (jap. ジョン・ウィック：コンセクエンス)[10][11]) – amerykański thriller neo-noir z 2023 roku, wyreżyserowany przez Chada Stahelskiego i napisany przez Shaya Hattena i Michaela Fincha. Kontynuacja Johna Wicka 3 z 2019 roku, a także czwarta część serii filmów John Wick. W roli tytułowej wystąpił Keanu Reeves, obok niego wystąpili m.in. Donnie Yen, Bill Skarsgård, Laurence Fishburne, Hiroyuki Sanada, Lance Reddick (który zmarł przed premierą filmu), Rina Sawayama, Scott Adkins, Natalia Tena i Ian McShane. W filmie John Wick postanawia zemścić się na Wysokim Stole i na tych, którzy zostawili go na pewną śmierć.

Prace nad czwartym filmem Johna Wicka zostały potwierdzone 20 maja 2019 roku, przed premierą poprzednika; zostało to oficjalnie ogłoszone przez Lionsgate w maju 2019 roku, które również potwierdziło powrót Reevesa. Jest to pierwszy film z serii, który nie został napisany przez twórcę serii, Dereka Kolstada, lecz przez Hattena zatrudnionego w maju 2020 roku, a następnie Fincha w marcu 2021 roku, aby dokończył scenariusz. Większość nowej i powracającej obsady została potwierdzona od czerwcu do sierpnia 2021 roku. Główne zdjęcia kręcono od czerwca do października tego samego roku, w Berlinie, Paryżu, Osace i Nowym Jorku.

Dystrybuowany przez Lionsgate i Summit Entertainment. Pierwotnie miał pojawić się w kinach 21 maja 2021 roku, lecz został opóźniony z powodu pandemii COVID-19 i zobowiązań Reevesa w The Matrix Resurrections (2021)[12]; następnie miał pojawić się 27 maja 2022 roku, ale znów został przesunięty[2][3]. Film zadebiutował na Leicester Square w Londynie 6 marca 2023 roku[1]. Światowa premiera miała miejsce 24 marca 2023 roku, m.in. w Stanach Zjednoczonych i Polsce[4]. Film otrzymał pozytywne recenzje od krytyków, którzy chwalili walory produkcyjne, zdjęcia, styl wizualny, ścieżkę dźwiękową, choreografię, sekwencje akcji i występy obsady, jednak niektórzy ubolewali nad jego długością. Zarobił 432 miliony dolarów na całym świecie[8][9], stając się najbardziej dochodowym filmem z serii. Premiera spin-offu Ballerina zaplanowana jest na 7 czerwca 2024 roku, a piąty film z serii jest w przygotowaniu.

Fabuła

John Wick odkrywa drogę do pokonania Wysokiego Stołu i podróżuje między Nowym Jorkiem, Paryżem, Osaką i Berlinem. Zanim jednak zdobędzie wolność, Wick musi zmierzyć się z nowym wrogiem, korzystając z potężnych sojuszy na całym świecie oraz sił, które zmieniają starych przyjaciół we wrogów[13].

Obsada

  • Keanu Reeves – John Wick / Jardani Jovonovich, profesjonalny zabójca, który stał się legendą w kryminalnym półświatku, lecz jest ścigany przez rządzący nim Wysoki Stół[14][15][16]
  • Donnie Yen – Caine, niewidomy zabójca pracujący dla Wysokiego Stołu i przyjaciel Johna, który zostaje zmuszony do powrotu z emerytury, aby zabić Wicka i zapewnić bezpieczeństwo swojej córce[17]
  • Bill Skarsgård – markiz Vincent Bisset de Gramont, wyznaczony przez Wysoki Stół, by bez względu na wszystko zniszczyć Johna[17]
  • Laurence Fishburne – Król Bowery, szef podziemnej przestępczości, który został okaleczony na rozkaz Wysokiego Stołu i sponsoruje działania Johna[18]
  • Hiroyuki Sanada – Koji Shimazu (jap. 島津浩司), menedżer hotelu Continental w Osace oraz stary przyjaciel Johna i Caine'a[19][17]
  • Shamier Anderson – Tropiciel (ang. The Tracker) / Nikt (ang. Mr. Nobody), łowca nagród, który chce zgarnąć jak najwyższą nagrodę za głowę Johna[17]
  • Lance Reddick – Charon, konsjerż w hotelu Continental w Nowym Jorku[20]
  • Rina Sawayama – Akira, córka Kojiego i konsjerż w hotelu Continental w Osace[21][22]
  • Scott Adkins – Killa Harkan, niemiecki mafiozo[17][23]
  • Clancy Brown – Posłaniec (ang. The Harbinger), wysoki rangą agent Wysokiego Stołu, służący jako mediator w konflikcie między Johnem a markizem[24][25]
  • Natalia Tena – Katia, przybrana siostra Johna i głowa Ruskiej Romy[26][27][28]
  • Marko Zaror – Chidi, prawa ręka markiza de Gramonta[29]
  • Ian McShane – Winston Scott, menedżer hotelu Continental w Nowym Jorku i przyjaciel Johna[30]
  • George Georgiou – Starszy (ang. The Elder), „Człowiek ponad (wysokim) stołem”. Georgiou zastąpił Saïda Taghmaoui, który wcielił we wcześniejszego Starszego w filmie John Wick 3 (2019)[31][32]
  • Bridget Moynahan – Helen Wick, zmarła żona Johna; wykorzystano materiał archiwalny z pierwszego filmu[33]

Sven Marquardt, niesławny niemiecki „bramkarz”, pojawił się jako członek Ruskiej Romy o imieniu Klaus[34][35]. Emerytowany zapaśnik sumo Yoshinori Tashiro pojawił się jako jeden ze strażników Hotelu Continental w Osace[36].

Produkcja

Rozwój projektu

Chad Stahelski, reżyser filmu

W grudniu 2018 roku reżyser Chad Stahelski był otwarty na nakręcenie kolejnego filmu, pod warunkiem, że widzom spodoba się część trzecia[37]. 14 maja 2019 roku, przed wydaniem John Wick: Chapter 3 – Parabellum, Stahelski potwierdził w wątku „Ask Me Anything” w serwisie Reddit, że odbyła się dyskusja na temat kolejnego filmu i że będzie zaangażowany w projekt, jeśli trzecia część odniesie sukces[38]. Pomimo tego ogłoszenia nie potwierdzono, czy Keanu Reeves powróci do swojej roli. Jednak jak potem stwierdził w wywiadzie dla GQ, że będzie odgrywał swoją rolę tak długo, jak publiczność będzie tego chciała, mówiąc: „O ile moje nogi mnie poniosą tak daleko, jak chce tego publiczność”[14][39].

20 maja 2019 roku, podczas tygodnia otwarcia trzeciej części Wicka wytwórnia Lionsgate ogłosiła, że trwają już prace nad czwartym filmem. Osoby, które otrzymywały wiadomości tekstowe „Johna Wicka” z Lionsgate, otrzymały wiadomości o sequelu w mowie zabójców: „Służyłeś. Będziesz służył. John Wick: Chapter 4 nadchodzi – 21 maja 2021”[39]; jego premiera początkowo miała mieć miejsce tego samego dnia, co premiera czwartej części Matrixa, w której również wystąpił Keanu Reeves[40][41].

21 maja 2019 Stahelski w wywiadzie dla IndieWire, drocząc się stwierdził, że Wick nie zakończy czwartego filmu „szczęśliwym zakończeniem”, mówiąc: „John może przeżyć całe to (przekleństwo), ale na końcu nie ma szczęśliwego zakończenia. Nie ma dokąd pójść. Szczerze, rzucam ci wyzwanie właśnie teraz, oto pytanie do ciebie: Jak chcesz, żebym to zakończył? Myślisz, że odjedzie w (przekleństwo) zachód słońca? Zabił 300 (przekleństwo) ludzi, po prostu [odejdzie] i wszystko w porządku? Po prostu zakocha się? Jeśli jesteś tym (przekleństwo) facetem (...) to jak skończy się jego dzień? Ma przerąbane do końca życia. To tylko kwestia czasu”[42]. Dodatkowo Stahelski opowiedział o losie Winstona w czwartym filmie, mówiąc: „Chciał go zastrzelić. Czy chciał go zabić? To jest otwarte na interpretację. Możesz wziąć to na jeden z dwóch sposobów i właśnie w John Wick 4 odpowiemy na niektóre z pytań bez odpowiedzi"[43]. W czerwcu 2019 roku Stahelski ujawnił, że między trzecią a czwartą częścią nastąpi skok w czasie, ponieważ pierwsze trzy filmy rozgrywają się w ciągu miesiąca i w tym czasie John Wick „został doprowadzony do granic możliwości, jak to tylko możliwe”[44].

Pod koniec kwietnia 2020 roku podczas wywiadu z Colliderem Chad Stahelski powiedział, że film najprawdopodobniej nie doczeka się wydania w 2021 roku, ze względu na jego zaangażowanie w Matrix 4[45]. 1 maja 2020 IndieWire ujawniło, że wyniku pandemii COVID-19 oraz zobowiązań Reevesa w Matrix 4 premiera filmu została przesunięta na 27 maja 2022 roku. Stachelski powiedział, że Matrix miał zaledwie cztery tygodnie, kiedy to wszystko się wydarzyło. Tak więc Keanu musi dokończyć swoje zobowiązanie do „Matrixa”, co jest wielką sprawą i myślę, że prawdopodobnie zajmie mu to do końca roku. Następnie musimy przejść do trybu przygotowań i wtedy zaczynamy. A więc data wydania... kto wie w tej chwili”[46][12]. Miejsce Johna Wicka 4 zajął film Spirala: Nowy rozdział serii Piła[47][48]. Następnie w sierpniu tego samego roku dyrektor generalny Lionsgate Jon Feltheimer, że w produkcji znajdował się również piąty film, który miał być kręcony równocześnie z czwartą częścią, jednak w marcu 2021 roku wytwórnia zdecydowała się opóźnić produkcję piątego filmu[49][50].

W marcu 2021 roku serwis Collider podał, że w Berlinie rozpoczęła się preprodukcja filmu[51]. Z kolei 28 czerwca 2021 w Paryżu i Berlinie oficjalnie rozpoczęła się produkcja filmu[49][52][53][54].

29 września 2021 roku Keanu Reeves w wywiadzie dla CinemaBlend opowiedział trochę o scenach z filmu, a jedną z nich ma być walka podczas ruchu ulicznego, podczas której dojdzie do wypadków i strzelanin; jak sam stwierdził: „Są [sceny] zabawne. Są intensywne. Idziemy na to. Jest naprawdę niesamowita akcja Johna Wicka i nowe postacie. Naprawdę fajnie było ponownie grać tę rolę i opowiadać tę historię. Wiesz, pojawiają się nowe postacie i otwieramy świat. W tej chwili kręcimy szaloną scenę walki w środku ruchu ulicznego. Więc są wypadki samochodowe, strzelaniny”[55][56][57].

9 listopada 2021 roku podano, że zakończono zdjęcia do filmu, w wyniku czego przeszedł do fazy postprodukcji. Ponadto z okazji zakończenia zdjęć osoby z ekipy produkcyjnej otrzymały prezenty, na których widniało wstępne logo filmu wraz z podtytułem: John Wick 4: Hagakure; Hagakure znane również jako The Book of the Samurai odnosi się do tekstów Yamamoto Tsunetomo, które służą jako duchowy i praktyczny przewodnik dla japońskich wojowników[58][59][60]. 22 grudnia 2021 roku Deadline podał, że data premiery filmu została przesunięta z 27 maja 2022 na końcówkę maja 2023 roku. Powodem kolejnego przesunięcia czwartej części była pandemia COVID-19, konieczność dalszych zdjęć, które będą realizowane w Japonii, oraz uniknięcie konkurencji ze strony filmu Top Gun: Maverick, który również miał mieć premierę 27 maja 2022 roku (po wielokrotnych przesunięciach)[61][62].

2 maja 2022 roku Stahelski w wywiadzie dla Collidera stwierdził, że „rozdział 4 jest dobrą kontynuacją wszystkich poprzednich filmów i ma do niego pewne zakończenie, co jest świetne. Przedstawiamy wiele nowych postaci, które mają dużo do powiedzenia o Johnie Wicku z perspektywy jego przeszłości i teraźniejszych wydarzeń. Myślę, że opiera się na braterstwie, nadziei. Na tym polegałoby życie kogoś takiego jak John, który jest w kryzysie egzystencjalnym i myślę, że jest to fajna część filmu. Tak to się kończy, jest to dobre zakończenie emocjonalnego wątku, który mieliśmy”. Reżyser wypowiedział się także na temat scen akcji w filmie, mówiąc: „Keanu ma kilka nowych zestawów umiejętności, co jest dobre. Ma kilka nowych rekwizytów, które są świetne. Mieliśmy szczęście, że wylądowaliśmy w kilku bardzo interesujących zespołach kaskaderskich z całego świata. Każda ekipa kaskaderów – japońska, francuska, bułgarska – dodaje do scen akcji swój unikalny styl. To pomaga nam zmienić trochę sceny akcji. Kiedy zbierasz różnych ekspertów z różnymi sztukami walki, to zmusza nas do zaadaptowania tego do choreografii, aby pokazać inne rzeczy. To zabawne”[63][64][65].

10 sierpnia 2022 roku w wywiadzie dla Collidera Stahelski powiedział, że John Wick 4 będzie najdłuższym filmem z serii oraz opowiedział na jakim etapie jest praca nad filme: „Jesteśmy w końcowym etapie montowania finalnej wersji filmu, potem dojdą jeszcze efekty wizualne i muzyka. Już teraz jest to najdłuższy okres postprodukcji, w jakim uczestniczyłem. Bardzo podoba nam się muzyka, jaką mamy do tej pory, lecz Tyler Bates jeszcze komponuje muzykę do większych sekwencji. Efekty wizualne będą tworzone przez resztę roku, jednak jesteśmy już blisko ukończenia filmu. Do zmontowania zostało jeszcze kilka minut. Większość sekwencji została ukończona, a film w zasadzie jest gotowy. Prawdopodobnie poprawki zajmą nam jeszcze z kilka tygodni, a potem zamykamy montaż i zajmujemy się muzyką, dźwiękiem i efektami”[66][67][68].

Na początku grudnia 2022 roku podczas Comic Con Experience w Brazylii Keanu Reeves stwierdził, że „jeśli chodzi o akcję, to John Wick 4 jest najtrudniejszym filmem, jaki w życiu zrobiłem. (...) Wiele osób idzie do kina na tego typu produkcje, aby czerpać rozrywkę ze spektakularnych sekwencji. Tym razem jest naprawdę wiele osób, które będą chciały dorwać Wicka”[69]. Z kolei Chad Stahelski powiedział, czym inspirował się przy tworzeniu filmu: „Jestem wielkim fanem filmów chanbara – filmów o walce na miecze, filmów o samurajach – od Harakiri do Siedmiu samurajów. Mogę dosłownie wymienić wszystkie 26 części Zatōichiego, a także seriale telewizyjne! Więc oczywiście to ogromny wpływ. Ten [film] ma w sobie bardzo japoński motyw. Chodzi o pewien kodeks, czy to przyjaźni, czy sztuki życia. Nawet jeśli w każdym z filmów są źli ludzie, istnieje kodeks”[70][71].

Na początku lutego 2023 roku podano, że Donnie Yen miał wpływ na choreografię walk w filmie, co było chwalone przez reżysera Chada Stahelskiego i reżysera drugiego planu Scotta Rogersa, według których wkład Yena w tworzenie scen akcji był duży i bezcenny. Rogers stwierdził, że: „On nie jest aktorem, którego trzeba trenować do każdej konkretnej walki. Jest świetnym aktorem, który jest również wyszkolonym wojownikiem. Jego umiejętność ulepszania choreografii dzięki własnej kreatywności jest na światowym poziomie. Kiedy dodasz do tego wiele lat treningu Keanu Reevesa do Johna Wicka, wychodzi coś wyjątkowego”. Ponadto Stahelski wyjawił, że postać Yena początkowo miała być zupełnie inna. Miał być niewidomym szermierzem inspirowanym Zatōichim. To Yen przekonał go, że nie chce być starym facetem z laską, ale fajnym gościem w garniturze, bo to świat Johna Wicka i musi być garnitur. Sam aktor inspirował się Brucem Lee w garniturze i Ah Jongiem z filmu Płatny morderca z 1989 roku[72][73][74]. Z kolei postać grana przez Adkinsa wymagała noszenia grubego garnituru, więc swój styl walki zapożyczył od Mike'a Tysona[75].

Scenariusz

W kwietniu 2020 roku podczas wywiadu z Colliderem Stahelski ujawnił, że do filmu napisano 100–stronicowy „skrypt” (częściowy scenariusz/zarys części)[45]. W maju 2020 roku do napisania scenariusza zatrudniono Shay'a Hattena[51][21][76]. W lutym 2021 roku Stahelski zaprosił Ricky'ego Stauba i Dana Walsera do napisania scenariusza po tym, jak był pod wrażeniem ich filmu pt. Kowboj na betonowej prerii (2020)[77]. Z kolei w marcu tego samego roku obowiązki scenarzysty zostały przekazane Michaelowi Finchowi, będącemu m.in. scenarzystą filmu Predators[49][78][79]. Ponadto w marcu tegoż roku Collider poinformował, że nad scenariuszem pracowało wiele osób[51], w tym twórca serii Derek Kolstad, jednak wytwórnia Lionsgate zdecydowała się odsunąć go od projektu[80][81][82].

W wywiadzie dla magazynu Looper Finch stwierdził, że było kilka innych filmów, które wpłynęły na jego twórczość, stwierdzając: „Wiele z tego zaczyna się od inspiracji Chada innymi filmami i gatunkami filmowymi, w tym Pewnego razu na Dzikim Zachodzie, Dobry, zły i brzydki, Bullitt, Brudny Harry czy Zatōichi”. Rola niewidomego zabójcy granego przez Donniego Yena nawiązuje do niewidomego szermierza z japońskiej serii filmów skupiających się na postaci Zatoichiego[83]. Imię postaci Killi Harkana jest nawiązaniem do mieszkającego w Berlinie tureckiego rapera o pseudonimie Killa Hakan[84][85].

Casting

Keanu Reeves, aktor wcielający się w Johna Wicka

W kwietniu 2019 roku Keanu Reeves stwierdził, że będzie zaangażowany w Johna Wicka tak długo, jak filmy będą odnosić sukces, w wyniku czego powróci do swojej roli w czwartej i piątej części[14]. 27 maja 2021 podano, że do ekipy dołączyła japońsko–brytyjska piosenkarka Rina Sawayama, która zagra postać o imieniu Akira[21][86]; została wybrana ze względu na rolę wymagającą znajomości choreografii, a ponadto Stahelski widział jej teledyski do utworów „XS” i „Bad Friend”, które przedstawiały odpowiednio taniec i walkę[87].

W czerwcu 2021 do obsady dołączyli Shamier Anderson i Bill Skarsgård[88][89] oraz chiński aktor Donnie Yen (Ip Man), który zagra „starego przyjaciela Johna Wicka, z którym łączy go wspólna historia i wspólni wrogowie”[90][91]. 10 czerwca 2021 roku potwierdzono, że Laurence Fishburne ponownie wcieli się w Króla Bowery[92][18]. Następnie 17 czerwca podano, że do obsady dołączył japoński aktor Hiroyuki Sanada (Westworld, 47 roninów), który wcieli w postać o imieniu Shimazu i ma być jednym z kluczowych bohaterów filmu[19][93]; Sanada początkowo miał odegrać rolę Zero w John Wick 3, ale zrezygnował na rzecz pojawienia się w Avengers: Koniec gry[94]. 29 czerwca 2021 poinformowano, że do obsady dołączył Scott Adkins (seria Champion)[95][96].

Na początku lipca 2021 roku Lance Reddick potwierdził, że ponownie wcieli się w rolę Charona[20][97]. 13 lipca 2021 podano, że do filmu zaangażowano chilijskiego aktora Marko Zarora (Battle Angel Alita), który zagra „jednego z głównych prześladowców Wicka”[98][99]. Dwa dni później potwierdzono, że Ian McShane powróci w czwartej części jako Winston[30][100][101]. 9 sierpnia 2021 roku podano, że do obsady dołączył aktor Clancy Brown (Nieśmiertelny)[102][103]. 11 listopada 2022 roku podano, że udział w filmie weźmie także Natalia Tena[26][27], z kolei George Georgiou zastąpił Saïda Taghmaoui w roli Starszego (ang. The Elder)[32].

Ponadto w połowie czerwca 2021 roku serwis The Illumenerdi podał, że do obsady miał dołączyć również Wesley Snipes, który negocjował z wytwórnią Lionsgate drugoplanową rolę „znawcy walki mieczem”[104][105]. Dzień później Borys Kit z The Hollywood Reporter stwierdził, że aktor jednak nie wystąpi w filmie, ponieważ nie udało się dojść stronom do porozumienia[106][107]. 2 lutego 2022 roku Halle Berry w wywiadzie dla IGN potwierdziła, że „Sofia nie pojawi się w najnowszym filmie z serii John Wick. Jednak jest szansa na jej własny film. Tak więc Sofia może nie wrócić w Johnie Wicku 4, ale zajmie się własnymi sprawami”[108][109][110]. W filmie pojawiła się postać konsjerża Charona, jednak aktor Lance Reddick, który grał tę rolę, zmarł kilka dni przed premierą filmu[111].

Scenografia i dobór broni

Większość broni użytej w filmie została wybrana z zapasów firm zajmujących się projektowaniem broni na zamówienie oraz tych, które istniały jeszcze przed rozpoczęciem zdjęć. De Gramont nominuje niechętnego Caine'a do walki w jego miejsce w pojedynku przy użyciu ulepszonych XX-wiecznych Thompson/Center Contenders w scenie wschodu słońca w Sacré-Cœur. Król Bowery, kiedy przybywa do Paryża, wręcza Johnowi niestandardowy 21-nabojowy pistolet Pit Viper wyprodukowany przez TTI[112].

Na początku filmu postać Caine'a trzyma drogi złoty zegarek od jubilera Carl F. Bucherer z portretem córki wewnątrz złotej pokrywy zamknięcia koperty[113].

Zdjęcia

Studio Babelsberg w Poczdamie

Kiedy ogłoszono czwarty film w grudniu 2019 roku, Keanu Reeves rozpoczął szkolenie z bronią palną (tzw. gun fu) w pobliżu Los Angeles, przygotowując się do kręcenia Johna Wicka 4 i Matrix Zmartwychwstania[114][115]. W ciągu dwunastotygodniowego okresu przygotowawczego nauczył się również używania nunczako, driftu muskularnymi samochodami oraz innych umiejętności w judo i ju-jitsu[74][116].

Zdjęcia do filmu miały rozpocząć się w czerwcu 2021 roku w Berlinie i Paryżu, gdzie miało powstać większość zdjęć; dodatkowe lokalizacje filmowania obejmowały również Japonię i Nowy Jork[49][51]. 28 czerwca tegoż roku oficjalnie rozpoczęto zdjęcia z operatorem Danem Laustsenem, które odbywały się głównie w Studiu Babelsberg w Poczdamie i Paryżu[53][54][117][118]; budżet filmu wyniósł 100 milionów dolarów[7]. Nagrania w Berlinie obejmowały m.in. Gendarmenmarkt, Kościół Najświętszego Serca Jezusowego, Bramę Brandenburską, elektrownię i Międzynarodowe Centrum Kongresowe[119]. Następnie zdjęcia zostały przeniesione do Paryża z dwutygodniowym opóźnieniem, gdzie kręcenie odbywało się między 1 października a 5 listopada[120]. Lokalizacje filmowe w stolicy Francji obejmowały atrakcje turystyczne, takie jak Bazylikę Sacré-Cœur, Łuk Triumfalny, Luwr, Wieżę Eiffla i Opérę Garnier, Ogród Luksemburski i Kościół Saint Eustache[121][122]. Pościg na centralnym Place Charles-de-Gaulle został faktycznie sfilmowany na nieużywanym lotnisku Berlin-Tegel, ponieważ nie uzyskano pozwolenia na filmowanie ronda. Kilka francuskich ekip produkcyjnych opisało później zdjęcia w Paryżu jako „piekło”, ponieważ z powodu dwutygodniowego opóźnienia w kręceniu zdjęć w Niemczech Stahelski miał mniej czasu na rozpoznanie miasta, w wyniku czego improwizował i zmieniał lokalizacje w ostatniej chwili, co utrudniało logistykę i komunikację z lokalnymi władzami[120]. Kolejne nagrania wykonano również w Wadi Rum, Tokio, Osace i Utah[121][123]. Pod koniec sierpnia 2021 roku Lionsgate podczas panelu na CinemaCon podało, że John Wick 4 był wówczas kręcony w trzech krajach: Japonii, Niemczech i Francji[124][125]. Zdjęcia do filmu trwały ok. pięć miesięcy, a 9 listopada 2021 roku zostały oficjalnie zakończone[58][59][126]. Dodatkowe zdjęcia odbyły się w lutym 2022 roku w Nowym Jorku, w tym w Four Freedoms Park na Roosevelt Island[127]. Operator Laustsen stwierdził, że kręcił w nocy łącznie przez 18 tygodni[128]. Wysiłki zespołu od lokacji filmowych zostały docenione przez Location Managers Guild International nagrodą LMGI 2023[129].

Na początku 2021 roku Chad Stahelski w wywiadzie dla The Hollywood Reporter powiedział, że przy tworzeniu Johna Wicka 4 wykorzystał niewykorzystane elementy i sekwencje akcji, które nie znalazły się w trzecim filmie[130][131]. Stwierdził również, że czerpał inspirację m.in. z filmów samurajskich Sergio Leone i thrillera akcji Wojownicy[132]. Ponadprzeciętną część budżetu, szacowaną na 90 milionów dolarów, przeznaczono na próby scen akcji z ekipami kaskaderskimi i kamerzystami w fazie przedprodukcyjnej, co oznaczało, że późniejsze zdjęcia można było ukończyć znacznie szybciej. Zdjęcia pod Łukiem Triumfalnym odbyły się w ciągu dwóch tygodni, ale wymagały czterech miesięcy przygotowań[133]. Filmowanie na schodkowej ulicy Rue Chappe w pobliżu Sacré-Cœur odbyło się w ciągu pięciu dni[134], podczas gdy pojedyncze sceny ze strzelbą Dragons Breath zostały nakręcone tylko jednym ujęciem, a efekty wizualne zostały dodane w postprodukcji[135]. Podczas kręcenia filmu wykorzystano łącznie pięć wyszkolonych psów, które ściśle współpracowały z zespołami kaskaderskimi, które zmieniały się w zależności od lokalizacji[136][137], oraz konie policyjne w Jordanii. W trakcie produkcji zniszczono ok. 45 samochodów[138]. Jedna ze scen w filmie, w formie jednego długiego ujęcia z lotu ptaka, została zainspirowana niezależną grą z 2019 roku pt. The Hong Kong Massacre[139][140]. Do filmu nakręcono także alternatywne zakończenie, w którym John odwiedza swój grób, jednak zostało porzucone po otrzymaniu „gwałtownej reakcji” od publiczności testowej[141].

Stahelski opisał dłuższą wersję Johna Wicka 4, która trwała 225 minut, jako „przesadzoną”, ponieważ rozbudowane budowanie świata tytułowego bohatera i wprowadzenie nowych postaci wydłużyło ich czas na ekranie. Montażysta Nathan Orloff wykonał znaczące cięcia, skracając film do 169 minut[6][142][143]. Pierwotnie film posiadał podtytuł Hagakure, odpowiadający Parabellum[58][59][144].

Marketing

22 grudnia 2021 roku Lionsgate opublikowało krótki teaser, będący zapowiedzią czwartej części Johna Wicka z nową datą premiery[61][145]. 25 kwietnia 2022 roku podczas wydarzenia CinemaCon w Las Vegas zaprezentowano pierwszy banner filmu[146][147]. 21 czerwca 2022 roku Lionsgate opublikował pierwsze zdjęcie z JW4[148], z kolei dzień później podczas San Diego Comic-Con 2022 zaprezentowano pierwszy plakat oraz zwiastun filmu[149][150][151]. W połowie listopada 2022 roku opublikowano pierwszy 2,5-minutowy zwiastun filmu[152][153], z kolei 16 lutego 2023 roku pojawił się 1,5-minutowy „finalny” zwiastun filmu[154].

Muzyka

Kompozytor Tyler Bates

Podobnie jak w przypadku wszystkich trzech poprzednich części, za muzykę do filmu odpowiadali Tyler Bates i Joel J. Richard. Obaj ponownie mieszali wpływy filmów o sztukach walki i muzyki rockowej z syntezatorami, gitarami elektrycznymi i basami, nagranymi przez samych kompozytorów[155]. Gil Sharone był perkusistą podczas sesji nagraniowych. Po raz pierwszy do stworzenia muzyki do Johna Wicka wykorzystano 72-osobową orkiestrę z Nashville, który poszerzyła tonalnie i harmonicznie estetykę klasycznego rocka. Obaj muzycy skomponowali łącznie ok. trzech godzin muzyki filmowej do Johna Wicka 4, czyli więcej niż do któregokolwiek z poprzednich filmów[156].

Ścieżka dźwiękowa składająca się z 35 utworów została wydana cyfrowo 24 marca 2023 roku przez Lakeshore Records[157][158]. Album zawiera trzy utwory stworzone przez samego Tylera Batesa, które w przeciwieństwie do reszty muzyki EDM są bardziej w gatunku garage punk. Córka Batesa, Lola Colette, nagrała na potrzeby filmu nowoczesną wersję piosenki „Nowhere to Run” zespołu Martha and the Vandellas, wydanej po raz pierwszy w 1965 roku. Ponadto amerykański zespół metalcore'owy In This Moment wniósł do ścieżki dźwiękowej piosenkę „I Would Die for You”[156], a aktorka Rina Sawayama stworzyła utwór pt. „Eye for an Eye”, będący motywem przewodnim filmu; wydany jako singiel promujący dwa dni wcześniej[159][160]. Album zawiera także utwory EDM takich artystów, jak Gesaffelstein czy Justice[161][162]. Amerykański DJ Le Castle Vania, wieloletni współpracownik Batesa i Richarda, również przyczynił się do powstania poszczególnych utworów muzyki filmowej[155], lecz jego twórczość w dużej mierze składała się z remiksów utworów z Johna Wicka i Johna Wicka 2[163]. Cztery z jego piosenek zostały wydane 31 marca 2023 roku jako osobna EP-ka zatytułowana Himmel und Hölle[164].

Premiera

Początkowo wytwórnia Lionsgate oficjalnie ogłosiła czwarty film podczas tygodnia otwarcia Johna Wicka 3, z planowaną datą premiery na 21 maja 2021 roku[41][40][42], jednakże z powodu pandemii COVID-19 jego wydanie zostało przesunięte na 27 maja 2022 roku[12][46]. Pod koniec grudnia 2021 data premiery filmu została przesunięta na 24 marca 2023 roku[2][3][61].

John Wick 4 zadebiutował 6 marca 2023 roku w Odeon Luxe Leicester Square w Londynie[1][165]. Film znalazł się również w harmonogramie Festiwalu Filmowego SXSW, gdzie został wyświetlony 17 marca 2023 roku[166][167]. Premiera w Stanach Zjednoczonych i Polsce odbyła się 24 marca 2023 roku[2][3][4]. W Korei Południowej zostanie wydany 12 kwietnia 2023 roku[168].

W Rosji John Wick 4 doczekał się kinowej premiery pomimo inwazji na Ukrainę i związanego z tym wycofania się głównych hollywoodzkich wytwórni z rosyjskiego rynku filmowego. Prezes Lionsgate, Joe Drake, bronił tej decyzji, stwierdzając, że dystrybutor filmów, Unicorn Media Limited, nie był objęty międzynarodowymi sankcjami, w związku z czym chciano wypełnić istniejące kontrakty na emisję filmu w Rosji, które zostały zawarte przed rozpoczęciem wojny, jednakże na razie nie przewidywano zawierania nowych[169].

Media domowe

John Wick 4 zostanie wydany w wersji cyfrowej 23 maja 2023 roku, z kolei 13 czerwca 2023 roku pojawi się na Blu-ray, 4K UHD i DVD[170][171]. 21 czerwca 2023 roku Stachelski potwierdził, że powstanie wersja reżyserska filmu, zawierająca ok. 10–15 min dodatkowego materiału, lecz zostanie wydana w bliżej nieokreślonym terminie[172][173].

Odbiór

Box office

Według stanu na dzień 24 maja 2023 roku John Wick 4 zarobił 186,9 miliona dolarów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz 245,4 miliona dolarów w pozostałych krajach, co dało łącznie 432,4 miliona dolarów[8][9]. Tym samym stał się najbardziej dochodowym filmem z serii[174][175].

Przewidywano, że John Wick 4 zarobi 65–70 milionów dolarów brutto w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie podczas weekendu otwarcia w 3855 kinach. Film zarobił 29,4 miliona dolarów pierwszego dnia, w tym 8,9 miliona dolarów podczas czwartkowych pokazów wieczornych, osiągając najlepszy wynik z serii[176][177][178][179]. W kolejnych dniach suma przychodów wzrosła 73,8 miliona dolarów, dając filmowi pierwsze miejsce w box office i najlepszy weekend otwarcia filmu z serii John Wick. Był to również najlepszy weekend otwarcia filmu Lionsgate i rekord wśród filmów z ratingiem R, wydawanych od początku pandemii COVID-19 w marcu 2020 roku (wcześniejszym rekordzistą był Halloween zabija). Film osiągnął także drugi co do wielkości weekend otwarcia w momencie premiery, po Ant-Man i Osa: Kwantomania[180][181]. W drugi weekend JW4 zarobił 28,3 miliona dolarów, odnotowując spadek o 61,6% i zajmując drugie miejsce za Dungeons & Dragons: Złodziejski honor, który miał swoją premierę[182][183]. W trzeci weekend zarobił 14,6 miliona dolarów (spadek o 48% w stosunku do poprzedniego weekendu) w 3607 kinach, ponownie zajmując drugie miejsce, tym razem za Super Mario Bros. Film[184][185]. W czwarty weekend film zarobił ok. 8 mln dolarów (spadek o 44%) w 3033 kinach i zajął trzecie miejsce, za Super Mario Bros. Film i Egzorcysta papieża[186]. W piąty i szósty weekend JW4 zarobił odpowiednio 5,75 mln dolarów (spadek o 29%)[187] oraz 5 mln dolarów (spadek o 23%)[188].

Poza USA i Kanadą film zarobił 64 miliony dolarów na 71 rynkach w weekend otwarcia[189]. W drugi weekend John Wick 4 zarobił 35 milionów dolarów w 75 krajach[190]. Z kolei w trzeci weekend zarobił 21,5 miliona dolarów[191]. W czwarty weekend film zarobił 18,6 miliona dolarów, w tym 5,9 miliona w Korei Południowej[174][175]. W piąty, szósty i siódmy weekend film zarobił odpowiednio 13,5, 10,1 i 5,7 mln dolarów[192][193][194]. Według stanu na 5 czerwca 2023 roku najbardziej dochodowymi terytoriami były Wielka Brytania (21,6 mln dolarów), Niemcy (20,7 mln dolarów), Australia (16,6 mln dolarów), Korea Południowa (15,2 mln dolarów), Meksyk (14,5 mln dolarów) i WNP (14,2 mln dolarów)[8][195].

Według Monolith Films w weekend otwarcia film obejrzało niemal 158 tys. Polaków, było to najlepsze otwarcie w polskich kinach w marcu i jedno z najlepszych kinowych otwarć spośród filmów w 2023 roku[196]. W drugi weekend film odnotował oglądalność na poziomie ok. 95 tys. osób. Do tej Johna Wicka 4 zobaczyło łącznie 310 981 osób[197]. Według stanu na 22 maja 2023 roku JW4 zarobił w Polsce 2,66 miliona dolarów (11 1 mln zł)[9].

Odbiór krytyków

Według agregatora recenzji Rotten Tomatoes 94% z 371 recenzji było pozytywnych, ze średnią oceną 8,1/10. Konsensus krytyków brzmiał: „John Wick 4 zawiera więcej wszystkiego - i sugeruje, że jeśli chodzi o dobrze ubranego Keanu Reevesa, który pokonuje swoich wrogów w zabójczo baletowym stylu, nigdy nie może być za dużo”[198]. Z kolei Metacritic, który stosuje średnią ważoną, przyznał filmowi ocenę 78 na 100 na podstawie 58 krytyków, wskazując na „ogólnie pozytywne recenzje”[199]. Ankietowani widzowie poprzez CinemaScore przyznali filmowi średnią ocenę „A” w skali od A+ do F, najlepszą z serii, podczas gdy ankietowani przez PostTrak przyznali mu 93% pozytywnych ocen, z czego 82% stwierdziło, że zdecydowanie poleciłoby film innym[180].

Według wczesnych reakcji po premierze w Londynie film spotkał się z uznaniem krytyków, którzy opisywali film jako epickie widowisko akcji, które usprawiedliwia czas trwania prawie trzech godzin. Większość recenzentów chwaliła stylizowane sekwencje akcji, występy obsady, fabułę i tempo widowiska, jednak niektórzy uważali, że film jest za długi; mimo to wielu krytyków uznało tę część za najlepszą z serii. Ponadto oprócz pracy kamery Dana Laustsena i wspaniałych scenografii, szczególnie chwalono obsadę, m.in Donniego Yena, Hiroyukiego Sanadę, Rinę Sawayamę i Marko Zarora, nawet jeśli historię czasami opisywano jako całkowicie nielogiczną[1][200][201][202].

Frank Scheck z The Hollywood Reporter pozytywnie ocenił film, nazywając go „większym, gorszym, odważniejszym, dłuższym i zawierającym prawie bardziej spektakularne scenografie, niż jeden film może wygodnie obsłużyć. Ten epicki film akcji praktycznie na nowo definiuje stawkę”[203]. Tom Jorgensen z IGN przyznał filmowi ocenę 10/10, opisując go jako „nowoczesną epopeję” i „pękającą w szwach kreatywną, ekscytująco zainscenizowaną choreografią akcji i zdjęciami”, jednocześnie chwaląc występy Reevesa, Yena i Skarsgårda[204].

Richard Roeper z Chicago Sun-Times przyznał filmowi trzy z czterech gwiazdek, pisząc: „Gdzieś w całkowicie niepotrzebnym, rozdętym czasie trwania Johna Wicka IV znajduje się genialny, okrojony, 100-minutowy klasyk samochodowego filmu akcji, gdzie zapierające dech w piersiach sekwencje akcji nie ciągną się tak długo, że stają się wręcz nudne”[205]. Z kolei Richard Brody z The New Yorker był ambiwalentny co do większości filmu, ale stwierdził, że „przyprawiające o zawrót głowy, omdlałe, zawadiackie i sensacyjne” zakończenie sprawia, że reszta filmu „warta jest przeczekania”[206].

Charles Bramesco z The Guardian przyznał filmowi dwie z pięciu gwiazdek, pisząc: „Ci, którzy docenili oryginał za jego brutalną, muskularną zwinność, mają kolejną rzecz: ociężały, ogłupiający gargantuiczny film gotowy zabić wszystko oprócz swoich ulubieńców”[207]. Recenzując film dla Consequence, Gregory Lawrence przyznał mu ocenę C+ i powiedziała: „Oglądanie Johna Wicka 4 czasami przypominało oglądanie ponadprzeciętnego montażu. Po ociężałych dwóch godzinach i 49 minutach wzrok natychmiast przyciągnie co przebija się przez hałas – a takich momentów jest mnóstwo. Ale „chwile” nie tworzą dobrze opowiedzianego „filmu”[208].

Nagrody

Nagroda Data ceremonii Kategoria Zdobywca Rezultat Źr.
Golden Trailer Awards 29 czerwca 2023 Najlepsza akcja Zwiastun „Legenda” (AV Squad) Nagroda [209][210]
Najlepsza edycja dźwięku Teaser „Peace” (Transit) Nominacja
Najlepszy plakat Plakat „Hourglass Portrait” (AV Print) Nominacja
Najlepsze dzikie posty Plakat „Illumicade” (AV Print) Nagroda
Najlepszy spot radiowy/audio
(dla filmu fabularnego lub serialu telewizyjnego/transmisji strumieniowej) 		„King” (Silk Factory) Nominacja
Hollywood Critics Association Midseason Film Awards 30 czerwca 2023 Najlepszy obraz John Wick: Chapter 4 Nominacja [211]
Najlepszy reżyser Chad Stahelski Nominacja
Najlepsze akrobacje John Wick: Chapter 4 Nagroda
Location Managers Guild Awards 26 sierpnia 2023 Wybitne lokalizacje we współczesnym filmie John Wick: Chapter 4 Nagroda [129][212]
MTV Movie & TV Awards 7 maja 2023 Najlepsza walka Keanu Reeves kontra wszyscy Nominacja [213]

Przyszłość

Kontynuacja

Keanu Reeves stwierdził, że będzie kontynuował tworzenie sequeli Johna Wicka, dopóki filmy będą odnosić sukces[14]. Na początku sierpnia 2020 roku Lionsgate ogłosiło, że prace nad piątym filmem są w toku, a zdjęcia okresu zdjęciowego czwartego i piątego filmu będą połączone[50]. Później jednak zrezygnowano z tego pomysłu i opóźniono zdjęcia do Johna Wicka 5[49]. Na początku lutego 2023 roku Keanu Reeves stwierdził, że nie było gwarancji, że John Wick 5 powstanie, ponieważ wszystko zależało od odbioru publiczności[214].

W marcu 2023 roku Stachelski w wywiadzie dla Slashfilm powiedział, że czwarta część może być jego ostatnim filmem z serii, ale dodał również, że jest otwarty na stworzenie Johna Wicka 5, ale być może będzie trzeba na niego trochę poczekać[215][216]. Później w rozmowie z The Hollywood Reporter Stachelski stwierdził, że czwarta część jest jak na razie ostatnią: „Naszym zdaniem Keanu i ja na razie skończyliśmy. Damy Johnowi Wickowi odpocząć. Jestem pewien, że studio ma plan. Jeśli wszystkim się spodoba i zarobi obłędną kasę, to zastanowimy się. (...) Jeśli tym razem też tak będzie, to będziemy promować film w Japonii we wrześniu. Keanu i ja wybierzemy się w długą podróż do Tokio (...) i powiemy "Co myślisz?". Zamówimy dwie 20-letnie whisky i zapiszemy pomysły na serwetkach. Jeśli uznamy, że te pomysły mają ręce i nogi, to zrobimy film”[217][218][219].

Potencjalny piąty film nie był w planach jeszcze przed premierą czwartej części, częściowo z powodu śmierci Wicka. Stahelski powiedział, że powodem, dla którego on i Reeves porzucili plany kontynuacji, był ich sceptycyzm dotyczący zdolności „dostarczenia dwóch wyjątkowych doświadczeń”. Lionsgate początkowo sprzeciwiał się, aby postać Reevesa przeszła na emeryturę, ale ostatecznie zgodził się[220]. Pomimo nalegań Stahelskiego i Reevesa, że Wick nie żyje, 28 marca 2023 roku prezes Lionsgate, Joe Drake, oficjalnie zasugerował możliwość powstania piątego filmu ze względu na rekordowe zarobki JW4. Stwierdził, że „piąta część serii John Wick wróciła na deskę kreślarską. Jest wola i otwartość. I z pewnością można zinterpretować to zakończenie na różne sposoby. Wszyscy zrobimy sobie tutaj mały odpoczynek, a potem zaczniemy zastanawiać się, czy istnieje wiarygodny sposób na dostanie się do piątki. Jednak nie ma gwarancji”[221][222]. Na początku kwietnia 2023 roku Stahelski potwierdził, że jest otwarty na kontynuację[223][224]. W maju 2023 roku na spotkaniu z akcjonariuszami potwierdzono, że Lionsgate pracuje nad piątym filmem Johna Wicka, jednak jest on na wczesnym etapie przygotowań[225][226][227]. We wrześniu 2023 roku Stahelski potwierdził, że Keanu Reeves „nadal jest na pokładzie, aby nakręcić kolejny film z serii”[228].

Spin-offy

W listopadzie 2022 roku podano, że Reeves, McShane i Reddick powtórzą swoje role Johna Wicka, Winstona Scotta i Charona w nadchodzącym spin-offie Ballerina, w którym wystąpi Ana de Armas jako baletnica Rooney Brown, zastępując Unity Phelan z Parabellum; akcja filmu będzie miała miejsce między wydarzeniami z Johna Wicka 3 i 4[229][230]. Tworzony był również spin-offowy serial telewizyjny zatytułowany The Continental, w którym pojawią się młodsze wersje kilku postaci z Johna Wicka[231]. Ponadto Donnie Yen wyraził zainteresowanie spin-offem skupiającym się na jego postaci Caine'a[232].

Przypisy

  1. ↑ a b c d J. Kim Murphy: ‘John Wick: Chapter 4’ First Reactions Highlight the ‘Epic’ Runtime and ‘Stacked’ Supporting Cast, From Donnie Yen to Rina Sawayama. Variety, 2023-03-06. [dostęp 2023-03-10]. (ang.).
  2. ↑ a b c d Michał Walkiewicz: "John+Wick+4"-144959 "John Wick 4" na pierwszym teaserze i z nową datą premiery. Filmweb, 2021-12-22. [dostęp 2021-12-22]. (pol.).
  3. ↑ a b c d Michael McWhertor: John Wick 4 delayed to 2023. Polygon, 2021-12-22. [dostęp 2021-12-22]. (ang.).
  4. ↑ a b c Twórcy „Johna Wicka 4” zaszaleli! Pierwotna wersja filmu miała prawie cztery godziny. Polska Agencja Prasowa, 2023-03-23. [dostęp 2023-03-24]. (pol.).
  5. ↑ John Wick: Chapter 4 (2023). Irish Film Classification Office, 2023-02-22. [dostęp 2023-03-08]. (ang.).
  6. ↑ a b John Wick: Chapter 4. British Board of Film Classification. [dostęp 2023-03-24]. (ang.).
  7. ↑ a b Rebecca Rubin: Box Office Preview: ‘John Wick 4’ Targets Huge $70 Million Opening Weekend. Variety, 2023-03-22. [dostęp 2023-03-24]. (ang.).
  8. ↑ a b c d John Wick: Chapter 4 (2023). Box Office Mojo. [dostęp 2023-06-08]. (ang.).
  9. ↑ a b c d John Wick: Chapter 4 (2023). the-numbers.com. [dostęp 2023-06-08]. (ang.).
  10. ↑ Anthony Singletary: ‘John Wick: Chapter 4’ Gets Shockingly Apt New Title In Japan. heroichollywood.com, 2023-07-24. [dostęp 2021-07-31]. (ang.).
  11. ↑ Aeron Mer Eclarinal: John Wick 4 Receives New Title for Japan Release, And It's Perfect. thedirect.com, 2023-07-23. [dostęp 2021-09-08]. (ang.).
  12. ↑ a b c Dave McNary: ‘John Wick 4,’ ‘The Hitman’s Wife’s Bodyguard’ Get New Release Dates. Variety, 2021-05-01. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  13. ↑ Rachel Leishman: 'John Wick 4' Synopsis Promises Global Fight Against the High Table. Collider, 2022-07-23. [dostęp 2021-08-14]. (ang.).
  14. ↑ a b c d Alex Pappademas: The Legend of Keanu Reeves. GQ, 2019-04-15. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  15. ↑ Pamela McClintock: ‘John Wick: Chapter 4’ Annihilates ‘Shazam 2’ With $73.5M U.S. Box Office Opening. The Hollywood Reporter, 2023-03-26. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  16. ↑ Chris Lee: Chad Stahelski Wanted John Wick to Go Out With ‘The Biggest Stair Fall You’ve Ever Seen’. Vulture, 2023-03-29. [dostęp 2023-04-12]. (ang.).
  17. ↑ a b c d e Robert Hutton: Every Confirmed New Character In John Wick 4 (& What We Know). Screen Rant, 2023-01-14. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
  18. ↑ a b Carly Lane: ‘John Wick 4’: Laurence Fishburne Confirms His Return and Praises Sequel Script That Goes “Much Deeper”. Collider, 2021-06-11. [dostęp 2021-06-11]. (ang.).
  19. ↑ a b Anthony D'Alessandro: ‘John Wick: Chapter 4’ Adds ‘Westworld’ & ‘Mortal Kombat’ Actor Hiroyuki Sanada. Deadline, 2021-06-17. [dostęp 2021-06-11]. (ang.).
  20. ↑ a b Kacper Domański: John Wick 4 – Lance Reddick ponownie zagra Charona. moviesroom.pl, 2021-07-07. [dostęp 2021-07-07]. (pol.).
  21. ↑ a b c Łukasz Muszyński: Rina Sawayama w czwartej części "Johna Wicka". Filmweb, 2021-05-28. [dostęp 2021-06-09]. (pol.).
  22. ↑ Matthew Strauss: Rina Sawayama Gets New John Wick: Chapter 4 Character Poster. pitchfork.com, 2023-02-16. [dostęp 2023-02-22]. (ang.).
  23. ↑ Damon Rivera: Scott Adkins Says Keanu Reeves Gave Everyone Gifts On The Set Of John Wick: Chapter 4. looper.com, 2023-01-11. [dostęp 2023-02-05]. (ang.).
  24. ↑ Ryan O'Rourke: Here's Who Bill Skarsgård Plays in 'John Wick: Chapter 4'. Collider, 2022-11-11. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
  25. ↑ Aidan Kelley: 'John Wick: Chapter 4' Cast & Character Guide: Who Will the Baba Yaga be Fighting Next?. Collider, 2023-02-17. [dostęp 2023-02-22]. (ang.).
  26. ↑ a b Sharon Knolle: Keanu Reeves Is Back (Again) in First Look at ‘John Wick 4’. thewrap.com, 2022-06-21. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
  27. ↑ a b Ben Travis: John Wick Chapter 4 Trailer Has Keanu Reeves Fighting Donnie Yen. empireonline.com, 2022-11-11. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
  28. ↑ Vansh Mehra: John Wick 4 Director Confirms John Wick’s “Stepsister” is in the Movie. fandomwire.com, 2022-11-16. [dostęp 2023-02-22]. (ang.).
  29. ↑ Arrow S. Morgan: The Most Badass 'John Wick' Characters, Ranked. Collider, 2023-05-01. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
  30. ↑ a b Pamela Jakiel: Ian McShane To Return As Winston In ‘John Wick: Chapter 4’. naekranie.pl, 2021-07-15. [dostęp 2021-07-16]. (pol.).
  31. ↑ John Wick: Chapter 4 – George Georgiou. harveyvoices.co.uk, 2022-11-11. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
  32. ↑ a b Harvey Voices: We are beyond excited to announce that our very own @george_actor will play The Elder in #JohnWickChapter4. Twitter, 2022-11-11. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
  33. ↑ Robert Hutton: Woah, John Wick 4 Trailer Teases A Massive Reveal About John's Family. Screen Rant, 2022-11-11. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
  34. ↑ Stephen Barker: John Wick 4's Klaus Cameo Hides A Wild True Story. ScreenRant, 2023-03-30. [dostęp 2023-03-31]. (ang.).
  35. ↑ Liberty Dunworth: Legendary Berghain bouncer Sven Marquardt makes cameo in ‘John Wick 4’. NME, 2023-03-28. [dostęp 2023-03-31]. (ang.).
  36. ↑ 「ジョン・ウィック4」に“インドに漂着した力士”田代良徳が出演、真田広之と訓練中. natalie.mu, 2021-06-28. [dostęp 2023-04-07]. (jap.).
  37. ↑ Björn Becher: Regisseur teasert "John Wick 4", gibt uns aber erst mal neue Bilder und Infos zu "John Wick 3". filmstarts.de, 2018-12-20. [dostęp 2021-08-17]. (niem.).
  38. ↑ Hey, I'm director Chad Stahelski! Let's talk about John Wick: Chapter 3 - Parabellum - AMA. Reddit, 2019-05-20. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  39. ↑ a b Bryan Alexander: 'John Wick: Chapter 4' underway, but don't expect a 'happy ending' for Keanu Reeves. USA Today, 2019-05-20. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  40. ↑ a b Dave McNary: ‘John Wick 4’ Confirmed With a 2021 Release Date. Variety, 2019-05-20. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  41. ↑ a b Chris Agar: John Wick: Chapter 4 Gets May 2021 Release Date. ScreeRant, 2019-05-20. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  42. ↑ a b Kate Erbland: ‘John Wick 4’ Set for 2021 Release, but Don’t Expect a Happy Ending. IndieWire, 2019-05-21. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  43. ↑ Jan Sandwell: John Wick 4: Release date, cast, plot and everything you need to know. Digital Spy, 2020-09-25. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  44. ↑ Björn Becher: So wird sich "John Wick 4" deutlich von den Vorgängern abheben. filmstarts.de, 2019-10-06. [dostęp 2021-08-17]. (niem.).
  45. ↑ a b Allie Gemmill: Exclusive: 'John Wick 4' Director Chad Stahelski Breaks Down the "Scriptment" & Stunt Plans. Collider, 2019-04-30. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  46. ↑ a b Zack Sharf: ‘John Wick 4’ Release Delayed Until May 2022 as Lionsgate Announces More Updates. IndieWire, 2020-05-01. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  47. ↑ Adam Chitwood: John Wick 4 Release Date Delayed by a Full Year. Collider, 2021-05-01. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  48. ↑ Sandy Schaefer: Every Movie Releasing In 2022. ScreenRant, 2021-04-06. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  49. ↑ a b c d e Ethan Anderton: ‘John Wick 4’ Will Take Production to Europe, Won’t Shoot Back-to-Back with ‘John Wick 5’ Anymore. slashfilm.com, 2021-03-24. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  50. ↑ a b Anthony D'Alessandro: ‘John Wick 5’ Confirmed By Lionsgate; Sequel Will Be Shot Back To Back With Fourth Installment. Deadline, 2020-08-06. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  51. ↑ a b c d Steve Weintraub: Exclusive: ‘John Wick 4’ and ‘5’ Are Not Filming Back-to-Back; Plus Where and When ‘Wick 4’ Is Shooting. Collider, 2021-03-23. [dostęp 2021-06-21]. (ang.).
  52. ↑ Michał Celej: John Wick 4 – ruszyły zdjęcia do kontynuacji!. moviesroom.pl, 2021-03-28. [dostęp 2021-06-29]. (pol.).
  53. ↑ a b Scott Campbell: 'John Wick 4' Teaser Image Reveals Filming Has Begun. Collider, 2021-03-28. [dostęp 2021-06-29]. (ang.).
  54. ↑ a b KingPatel: JOHN WICK: CHAPTER 4 Officially Begins Production; KNIVES OUT 2 Also Kicks Off Filming In Greece. comicbookmovie.com, 2021-03-28. [dostęp 2021-06-29]. (ang.).
  55. ↑ Dirk Libbey: Keanu Reeves Talks Filming John Wick 4 Fight Scene And Now I Need To See It. CinemaBlend, 2021-09-29. [dostęp 2021-10-03]. (ang.).
  56. ↑ Rianne Houghton: Keanu Reeves Teased 'Intense' New Action Scenes in 'John Wick 4'. Yahoo!, 2021-10-02. [dostęp 2021-10-03]. (ang.).
  57. ↑ Edward Lauder: Keanu Reeves Teases Amazing John Wick 4 Action Scenes. small-screen.co.uk, 2021-10-01. [dostęp 2021-10-03]. (ang.).
  58. ↑ a b c Molly Edwards: John Wick 4 has wrapped – and here's the title. gamesradar.com, 2021-11-09. [dostęp 2021-11-11]. (ang.).
  59. ↑ a b c Michał Celej: John Wick 4 – zdjęcia do filmu zostały zakończone! Poznaliśmy oficjalny tytuł produkcji!. moviesroom.pl, 2021-11-09. [dostęp 2021-11-11]. (pol.).
  60. ↑ Wojtini: John Wick 4 dostał nowy i do tego japoński podtytuł. IGN, 2021-11-09. [dostęp 2021-11-11]. (pol.).
  61. ↑ a b c Anthony D'Alessandro: ‘John Wick: Chapter 4’ Avoids ‘Top Gun: Maverick’ Over Memorial Day And Heads To 2023 – Updated. Deadline, 2021-12-22. [dostęp 2021-12-27]. (ang.).
  62. ↑ Polska Agencja Prasowa: Premiera filmu "John Wick 4" przesunięta. Winna pandemia. onet.pl, 2021-12-25. [dostęp 2021-12-27]. (pol.).
  63. ↑ Steve Weintraub: Exclusive: 'John Wick 4' Director Teases the Story, Action, and Reveals the Film Has a “Conclusion to an Emotional Thread”. Collider, 2022-05-02. [dostęp 2022-05-04]. (ang.).
  64. ↑ Grant Hermanns: John Wick 4 Story Details Shared By Director. Screen Rant, 2022-05-03. [dostęp 2022-05-04]. (ang.).
  65. ↑ Adam Siennica: John Wick 4 - reżyser o scenach akcji. Zapowiada coś nowego. naekranie.pl, 2022-05-04. [dostęp 2022-05-04]. (pol.).
  66. ↑ Matt Villei: 'John Wick 4' Will be the Longest in the Franchise Says Director Chad Stahelski. Collider, 2022-08-10. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  67. ↑ Anna Rinderspacher: John Wick 4: Regisseur Chad Stahelski hat gute Neuigkeiten für die Fans. GQ, 2022-08-12. [dostęp 2022-08-13]. (niem.).
  68. ↑ "John Wick 4" najdłuższy z serii. Kiedy premiera?. interia.pl, 2022-08-11. [dostęp 2022-08-13]. (pol.).
  69. ↑ Jakub Jusiński: Keanu Reeves szczerze: „John Wick 4 to najtrudniejszy film, jaki kiedykolwiek zrobiłem”. Eurogamer, 2022-12-07. [dostęp 2022-12-28]. (pol.).
  70. ↑ Christopher McPherson: 'John Wick: Chapter 4' Director Chad Stahelski Says Character Will Face Consequences For His Actions. Collider, 2022-12-14. [dostęp 2022-12-28]. (ang.).
  71. ↑ Kamil Kleszyk: Reżyser Johna Wicka 4 o inspirowaniu się kinem samurajskim i motywie nowej części. Gry-Online, 2022-12-13. [dostęp 2022-12-28]. (pol.).
  72. ↑ Garth Franklin: Expect Car-Fu & Yen Fights In “John Wick 4”. darkhorizons.com, 2023-02-04. [dostęp 2023-02-05]. (ang.).
  73. ↑ Adam Siennica: John Wick 4 - Donnie Yen miał wpływ na choreografię walk. Kaskaderzy zachwyceni. naekranie.pl, 2023-02-04. [dostęp 2023-02-05]. (pol.).
  74. ↑ a b Zack Sharf: Donnie Yen Called Out ‘John Wick 4’ and ‘Rogue One’ Asian Stereotypes, Got Scripts Changed: Why Is the Name ‘Always Shang or Chang?’. Variety, 2023-03-01. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  75. ↑ Eric Francisco: Scott Adkins' Surprising John Wick 4 Villain Was Inspired By A Bruce Lee Opponent. inverse.com, 2023-03-01. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  76. ↑ Brian Davids: Filmmaker Chad Stahelski on ‘John Wick 4’ and His ‘Matrix 4’ Involvement. The Hollywood Reporter, 2021-05-29. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  77. ↑ Peter Debruge: 10 Directors to Watch: Ricky Staub Offers Ex-Cons Fresh Start With ‘Concrete Cowboy’. Variety, 2021-02-25. [dostęp 2023-04-06]. (ang.).
  78. ↑ John Wick 4: Screenwriter Michael Finch replaces Derek Kolstad; pre-production began in Berlin. devdiscourse.com, 2021-04-16. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  79. ↑ Ben Pearson: ‘John Wick 4’ and ‘5’ Will Not Be Written by Franchise Architect Derek Kolstad; ‘The Continental’ Announcements Coming Soon. slashfilm.com, 2021-03-22. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  80. ↑ Adam Holmes: Why John Wick’s Director And Keanu Reeves Aren’t Interested In Filming Sequels Back To Back. CinemaBlend, 2020-08-24. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  81. ↑ Steve Weintraub: Derek Kolstad on Why He Isn’t Writing ‘John Wick 4’, the Status of ‘The Continental’ TV Series, and More. Collider, 2021-03-22. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  82. ↑ Adrian Werner: John Wick 4 i 5 - pomysłodawca serii odsunięty od prac nad marką. Gry-Online, 2021-03-23. [dostęp 2021-06-09]. (pol.).
  83. ↑ Don Kaye: John Wick: Chapter 4 Writers On Building The World, Writing Action, And More - Exclusive Interview. Looper, 2023-03-25. [dostęp 2023-04-08]. (ang.).
  84. ↑ Turkse acteur schittert in succesfilm “John Wick: Chapter 4”. dejongeturken.com, 2023-04-25. [dostęp 2023-05-26]. (niem.).
  85. ↑ Hakan Uç: Latest: Turkish rap agenda in 'John Wick 4,' Killa Hakan. dailysabah.com, 2023-04-24. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
  86. ↑ Rina Sawayama: AKIRA #JohnWick4. Twitter, 2021-08-05. [dostęp 2021-08-07]. (ang.).
  87. ↑ Hannah Ewens: Rina Sawayama: holding herself tight. Rolling Stone, 2022-05-30. [dostęp 2022-07-01]. (ang.).
  88. ↑ Patrick Hipes: ‘John Wick: Chapter 4’: Shamier Anderson Joins Cast Of Lionsgate Sequel. Deadline, 2021-06-04. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  89. ↑ Ewelina Leszczyńska: "John Wick 4": Bill Skarsgård u boku Keanu Reevesa. Filmweb, 2021-06-08. [dostęp 2021-06-09]. (pol.).
  90. ↑ Adam Siennica: John Wick 4 - Donnie Yen w obsadzie! Kogo zagra legenda kina akcji?. naekranie.pl, 2021-06-04. [dostęp 2021-06-09]. (pol.).
  91. ↑ Mike Fleming Jr.: Donnie Yen Joins Keanu Reeves In Lionsgate’s ‘John Wick 4’. Deadline, 2021-06-03. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  92. ↑ Wojtini: John Wick 4: Laurence Fishburne powróci jako Król Bowery!. IGN, 2021-06-11. [dostęp 2021-06-11]. (pol.).
  93. ↑ Monika Sterkowiec: John Wick 4 – Hiroyuki Sanada dołącza do obsady. moviesroom.pl, 2021-06-18. [dostęp 2021-06-18]. (pol.).
  94. ↑ Ben Pearson: ‘John Wick 4’ Adds Another Certified Badass With Hiroyuki Sanada. slashfilm.com, 2021-06-17. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  95. ↑ Justin Kroll: ‘John Wick 4’: Scott Adkins In Talks To Join Keanu Reeves In Next Installment. Deadline, 2021-06-29. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  96. ↑ Adam Siennica: John Wick 4 - Scott Adkins w filmie?! Gwiazda kina akcji negocjuje rolę. naekranie.pl, 2021-06-30. [dostęp 2021-07-07]. (pol.).
  97. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘John Wick: Chapter 4’ Will See The Return Of Lance Reddick As Charon. Deadline, 2021-07-06. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  98. ↑ Mike Reyes: Look Out Keanu, Looks Like John Wick 4 Adding An Alita: Battle Angel Star As The Villain. CinemaBlend, 2021-07-13. [dostęp 2021-07-16]. (ang.).
  99. ↑ Sushmita Sen: Confirmed! 'John Wick 4' gets its villain in Marko Zaror. Yahoo! Life, 2021-07-13. [dostęp 2021-07-16]. (ang.).
  100. ↑ Grant Hermanns: John Wick 4 Will Bring Back Ian McShane’s Winston. ScreenRant, 2021-07-15. [dostęp 2021-07-16]. (ang.).
  101. ↑ Maggie Lovitt: Ian McShane Returning for ‘John Wick: Chapter 4’. Collider, 2021-07-16. [dostęp 2021-07-16]. (ang.).
  102. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘John Wick: Chapter 4’ Adds Clancy Brown. Deadline, 2021-08-09. [dostęp 2021-08-10]. (ang.).
  103. ↑ Wojtini: John Wick 4: Do obsady filmu dołączył Clancy Brown. IGN, 2021-08-10. [dostęp 2021-08-10]. (pol.).
  104. ↑ Sean McLaughlin: Wesley Snipes In Talks for John Wick 4: Exclusive. The Illumenerdi, 2021-06-16. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
  105. ↑ Jeremy Dick: Wesley Snipes Rumored for Role in John Wick 4. movieweb.com, 2021-06-16. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
  106. ↑ Adam Siennica: John Wick 4 - Wesley Snipes negocjuje rolę? Sprzeczne doniesienia. naekranie.pl, 2021-06-17. [dostęp 2021-06-18]. (pol.).
  107. ↑ Kamil Kacperski: Wesley Snipes dołączył do obsady "Johna Wicka 4"? Może zagrać płatnego zabójcę. Antyradio via MSN, 2021-06-17. [dostęp 2021-06-18]. (pol.).
  108. ↑ Kat Bailey: Halle Berry Hints At John Wick Spinoff Featuring Sofia. IGN, 2022-02-02. [dostęp 2022-02-05]. (ang.).
  109. ↑ Zack Sharf: Halle Berry Teases More ‘John Wick,’ Says She’s ‘Possibly’ Getting Her Own Spinoff Movie. Variety, 2022-02-02. [dostęp 2022-02-05]. (ang.).
  110. ↑ Jakub Popielecki: Halle Berry nie wróci w "Johnie Wicku 4", ale dostanie spin-off?. Filmweb, 2022-02-03. [dostęp 2022-02-05]. (pol.).
  111. ↑ Michael Levenson, Neil Genzlinger: Lance Reddick, Star of ‘The Wire’ and ‘John Wick,’ Dies at 60. The New York Times, 2022-03-17. [dostęp 2022-09-13]. (ang.).
  112. ↑ The Guns of John Wick 4. usa-gun-shop.com, 2023-02-29. [dostęp 2023-03-30]. (ang.).
  113. ↑ Carl F. Bucherer Pocket Watch - John Wick: Chapter 4. watch-id.com. [dostęp 2023-04-02]. (ang.).
  114. ↑ R. Lukas: Keanu Reeves beginnt Training für „Matrix 4“ & „John Wick 4“. moviejones.de, 2019-12-19. [dostęp 2022-03-21]. (niem.).
  115. ↑ Chris Evangelista: Keanu Reeves Is Training To Kill Everyone Again (In 'John Wick 4' And 'The Matrix 4'). slashfilm.com, 2019-12-20. [dostęp 2022-03-24]. (niem.).
  116. ↑ Jordan Farley: Keanu Reeves promises John Wick: Chapter 4 will have most action yet – including a huge 'car-fu' sequence. Gamesradar+, 2023-01-30. [dostęp 2022-03-21]. (ang.).
  117. ↑ KingPatel: JOHN WICK: CHAPTER 4 Officially Begins Production; KNIVES OUT 2 Also Kicks Off Filming In Greece. comicbookmovie.com, 2021-06-28. [dostęp 2022-03-21]. (ang.).
  118. ↑ Jana Haase: Keanu Reeves dreht wieder in Potsdam: Filmstudio trotz Corona erfolgreich. tagesspiegel.de, 2021-06-30. [dostęp 2022-03-21]. (niem.).
  119. ↑ Ashleigh Gray: Keanu Reeves is seen filming John Wick 4 in Berlin with a body double by his side... as the trailer for his next Matrix movie drops. dailymail.co.uk, 2021-09-09. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  120. ↑ a b Philippe Guedj: « John Wick : chapitre 4 » : un tournage sous tension à Paris. lepoint.fr, 2022-03-29. [dostęp 2023-03-31]. (ang.).
  121. ↑ a b Marco Vito Oddo: ‘John Wick: Chapter 4’ Filmed Inside the Louvre Museum in Paris. Collider, 2022-11-10. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  122. ↑ Shahlin Grace: Fact: Rina Sawayama has been busy filming 'John Wick: Chapter 4'. coupdemainmagazine.com, 2021-10-21. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  123. ↑ Ryan Northrup: John Wick 4 Set Photos Show Keanu Reeves Having Fun. Screen Rant, 2022-02-04. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  124. ↑ Grant Hermanns: Keanu Reeves Is Filming John Wick 4 In Three Countries. Screen Rant, 2021-08-27. [dostęp 2021-08-27]. (ang.).
  125. ↑ Aaron Couch: #JohnWick4 update: Keanu is filming across Japan, Germany and France as we speak #CinemaCon. Twitter, 2021-08-27. [dostęp 2021-08-27]. (ang.).
  126. ↑ John Lutz: 'John Wick 4' Wraps Filming, and We May Have an Official Title. Collider, 2021-11-09. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  127. ↑ Sonia Horon: Keanu Reeves shows off his playful side as he slides down a rail while on the snowy NY set of new John Wick: Chapter 4 film. dailymail.co.uk, 2022-02-03. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  128. ↑ Steve Weintraub: ‘John Wick 4’ Cinematographer Dan Laustsen on Shooting 18 Weeks of Nights in Europe and Working With Keanu Reeves and Donnie Yen. Collider, 2021-11-29. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  129. ↑ a b Erik Anderson: 10th Location Managers Guild International Awards Winners: ‘John Wick 4,’ ‘All Quiet on the Western Front,’ ‘1923,’ ‘The Last of Us,’ ‘The White Lotus’. awardswatch.com, 2023-08-27. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
  130. ↑ Riki Noviana: John Wick 4 Will Show Deleted Scene In Parabellum. voi.id, 2021-06-02. [dostęp 2021-06-29]. (ang.).
  131. ↑ Brian Davids: Filmmaker Chad Stahelski on ‘John Wick 4’ and His ‘Matrix 4’ Involvement. The Hollywood Reporter, 2020-05-29. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  132. ↑ James Hibberd, Ryan Gajewski: ‘John Wick 4’ Surprise Screening Reactions: “Greatest Action Sequences I’ve Ever Seen”. The Hollywood Reporter, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  133. ↑ Mike Fleming Jr: ‘John Wick’ Franchise Director Chad Stahelski On Permanently Retiring Keanu Reeves’ Hitman & Why Academy Must Add Stunts To Oscars Categories. Deadline, 2023-03-24. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  134. ↑ Eric Massoto: ‘John Wick: Chapter 4’ Director Reveals Stair Sequence Was Filmed in Just Five Days. Collider, 2023-03-25. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  135. ↑ Eric Massoto: Keanu Reeves and Chad Stahelski Break Down the Incredible Oner in 'John Wick: Chapter 4'. Collider, 2023-03-25. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  136. ↑ Erick Massato: ‘John Wick: Chapter 4’ Features Another Ass-Kicking Dog. Collider, 2022-11-11. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  137. ↑ Anthony Lund: John Wick: Chapter 4 Feels Like an Emotional Conclusion, Says Director. movieweb.com, 2022-05-05. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  138. ↑ Björn Becher: So macht man die großartige Action von "John Wick 4": Keanu Reeves und Chad Stahelski verraten es uns im Interview. filmstarts.de, 2023-03-21. [dostęp 2023-03-27]. (niem.).
  139. ↑ Wincenty Wawrzyniak: Jedna ze scen w John Wick 4 była zainspirowana grą niezależną z 2019 roku. gram.pl, 2023-03-30. [dostęp 2023-03-31]. (pol.).
  140. ↑ Tasha Robinson: John Wick 4’s director and crew walk us through its stunning one-shot fight. Polygon, 2023-03-27. [dostęp 2023-03-31]. (ang.).
  141. ↑ Nathaniel Brail: John Wick: Chapter 4 Director Reveals Film's Alternate Ending. ComicBook, 2023-08-29. [dostęp 2023-09-08]. (ang.).
  142. ↑ Paulina Guz: John Wick 4 - film miał trwać dłużej niż Avatar: Istota Wody. Znamy oryginalną długość. naekranie.pl, 2023-03-23. [dostęp 2023-03-24]. (pol.).
  143. ↑ Jim Hemphill: Why ‘John Wick: Chapter 4’ Earns Its Almost 3-Hour Running Time. IndieWire, 2023-03-22. [dostęp 2023-03-24]. (ang.).
  144. ↑ Eric Eisenberg: John Wick: Chapter 4 Had An Alternate Title To Match John Wick: Chapter 3 – Parabellum. Cinemablend, 2023-03-28. [dostęp 2023-09-08]. (pol.).
  145. ↑ Lionsgate Movies: John Wick: Chapter 4 (2023 Movie) Announcement. YouTube, 2021-12-22. [dostęp 2021-12-22]. (ang.).
  146. ↑ Erick Massoto: Keanu Reeves Returns in First Neon-Colored 'John Wick 4' Poster. Collider, 2022-04-25. [dostęp 2022-04-26]. (ang.).
  147. ↑ Wojtini: John Wick 4 nadciaga na pierwszym plakacie filmu. IGN, 2022-04-26. [dostęp 2022-04-26]. (pol.).
  148. ↑ Patrick Hipes: ‘John Wick: Chapter 4’ First Look: Keanu Reeves Is Back In Black. Deadline, 2022-06-21. [dostęp 2022-08-02]. (ang.).
  149. ↑ Maggie Lovitt: First 'John Wick 4' Poster Puts Keanu Reeves' Baba Yaga Front and Center. Collider, 2022-06-22. [dostęp 2022-08-02]. (ang.).
  150. ↑ Christopher Marc: ‘John Wick: Chapter 4’ First Look Teaser Trailer: Keanu Reeves Is Ready To Kill Everyone (Comic-Con). theplaylist.net, 2022-06-22. [dostęp 2022-08-02]. (ang.).
  151. ↑ Paulina Guz: John Wick 4 - zwiastun. To będzie najbardziej brutalne widowisko do tej pory (SDCC 2022). naekranie.pl, 2022-06-23. [dostęp 2022-08-02]. (pol.).
  152. ↑ Nadchodzi "John Wick 4"! Dziś światowa premiera zwiastuna. onet.pl, 2022-11-10. [dostęp 2022-11-16]. (pol.).
  153. ↑ Bolesław: „John Wick: Chapter 4”: strzelaniny, bójki i brawura na pierwszym zwiastunie. CD-Action, 2022-11-11. [dostęp 2022-11-16]. (pol.).
  154. ↑ Maciej Żbik: „John Wick 4” na nowym zwiastunie. Zapowiada się efektowne widowisko. Eurogamer, 2022-11-16. [dostęp 2022-11-17]. (pol.).
  155. ↑ a b Isabella Venutti: Gear Talks: Tyler Bates – the composer behind the iconic soundtracks of X, Pearl and John Wick. mixdownmag.com.au, 2023-03-07. [dostęp 2023-05-06]. (ang.).
  156. ↑ a b Jon Burlingame: How the ‘John Wick 4’ Composers Added a ‘Huge Orchestral Score’ to the Franchise’s Headbanging Rock Sound. Variety, 2023-03-21. [dostęp 2023-05-06]. (ang.).
  157. ↑ ‘John Wick: Chapter 4’ Soundtrack Album Details. Film Music Reporter, 2023-03-21. [dostęp 2023-03-24]. (ang.).
  158. ↑ Clark Collis: Hear a preview of the epic John Wick: Chapter 4 soundtrack. Entertainment Weekly, 2023-03-21. [dostęp 2023-03-24]. (ang.).
  159. ↑ Emma Wilkes: Rina Sawayama shares cutting new song from ‘John Wick: Chapter 4’ soundtrack. NME, 2023-03-22. [dostęp 2023-03-24]. (ang.).
  160. ↑ Abby Jones: Rina Sawayama Shares New Song “Eye for an Eye” from John Wick Chapter 4 Soundtrack: Stream. consequence.net, 2023-03-22. [dostęp 2023-03-24]. (ang.).
  161. ↑ John Wick: Chapter 4 Soundtrack. tunefind.com. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  162. ↑ Ben Sherlock: Every Song On The John Wick: Chapter 4 Soundtrack. Screen Rant, 2023-03-26. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  163. ↑ Cameron Sunkel: Le Castle Vania Drops New EP of Music Produced for "John Wick: Chapter 4". edm.com, 2023-04-04. [dostęp 2023-04-19]. (ang.).
  164. ↑ Le Castle Vania’s ‘Himmel und Hölle’ Club Music Tracks from ‘John Wick: Chapter 4’ Released. Film Music Reporter, 2023-03-31. [dostęp 2023-05-06]. (ang.).
  165. ↑ Rose Abuin: 'John Wick: Chapter 4' London premiere. nydailynews.com, 2023-03-07. [dostęp 2023-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  166. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘John Wick: Chapter 4’ To Make Surprise Debut At SXSW. Deadline, 2023-03-09. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  167. ↑ Matt Donelly: SXSW Nabs ‘John Wick 4’ for Secret Screening Slot (EXCLUSIVE). Variety, 2023-03-09. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  168. ↑ Ah-reum Jang: '존윅4' 4월12일 국내 개봉 확정…에펠탑 배경 아이맥스 포스터 공개. naver.com, 2023-03-22. [dostęp 2023-03-24]. (kor.).
  169. ↑ Anthony D'Alessandro, Nancy Tartaglione: How Did ‘John Wick: Chapter 4′ Day & Date Theatrical Release With Russia Surface Amid Studios’ Boycott?. Deadline, 2023-03-27. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  170. ↑ John Wick: Chapter 4 UHD Prime. blu-ray.com. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  171. ↑ John Wick: Chapter 4 (2023). dvdsreleasedates.com. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  172. ↑ Ryan Northrup: John Wick 4 Extended Cut Confirmed, New Scenes Teased By Director. ScreenRant, 2023-06-22. [dostęp 2023-06-23]. (ang.).
  173. ↑ Michał Kujawiński: John Wick 4 - reżyser potwierdza powstanie wersji reżyserskiej. Co w niej zobaczymy?. naekranie.pl, 2023-06-22. [dostęp 2023-06-23]. (pol.).
  174. ↑ a b Nancy Tartaglione: ‘Super Mario Bros’ Jumps Higher With $693M WW Through Sunday, Will Barrel Past $700M Today; ‘John Wick 4’ Reaches Franchise-Best $350M – International Box Office. Deadline, 2023-04-17. [dostęp 2023-04-19]. (ang.).
  175. ↑ a b Marcin Pietrzyk: Box Office Świat: "Super Mario Bros." najbardziej kasowym filmem roku. Filmweb, 2023-04-17. [dostęp 2023-04-19]. (pol.).
  176. ↑ Anthony D'Alessandro, Nancy Tartaglione: ‘John Wick: Chapter 4’ Targeting Franchise Record $115M Global Opening – Box Office Preview. Deadline, 2023-03-21. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  177. ↑ Shawn Robbins: Long Range Box Office Forecast: Renfield and The Pope’s Exorcist, Plus John Wick: Chapter 4 Updates. Boxoffice Pro, 2023-03-17. [dostęp 2023-03-07]. (ang.).
  178. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘John Wick: Chapter 4’ Locks & Loads Franchise-Best Thursday Night With $8.9M – Box Office Update. Deadline, 2023-03-23. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  179. ↑ Pamela MacClintock: Box Office: ‘John Wick 4’ Heads for Series-Best $70M-Plus Opening. The Hollywood Reporter, 2023-03-25. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  180. ↑ a b Anthony D'Alessandro: ‘John Wick: Chapter 4’: $73M+ Opening A Franchise Record, Best For Lionsgate In Pandemic Era – Sunday Box Office Update. Deadline, 2023-03-26. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  181. ↑ Rebecca Rubin: Box Office: ‘John Wick: Chapter 4’ Crushes Franchise Record With $73.5 Million Opening Weekend. Variety, 2023-03-26. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  182. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘Dungeons & Dragons’ Locks Up $38.5M Opening: Is This Enough To Start A Franchise? – Sunday Box Office. Deadline, 2023-04-02. [dostęp 2023-04-08]. (ang.).
  183. ↑ Marcin Pietrzyk: Box Office USA: "John Wick 4" ma już 100 milionów. D&D numerem 1. Filmweb, 2023-04-02. [dostęp 2023-04-08]. (pol.).
  184. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘Super Mario Bros’ Hits High Scores: Record Opening For Animated Pic At $377M+ WW, 5-Day U.S. Record $204M+; ‘Air’ Soars To $20M – Sunday Box Office Update. Deadline, 2023-04-09. [dostęp 2023-04-12]. (ang.).
  185. ↑ Daniel David Lawrence: 'John Wick: Chapter 4' Passes $306 Million at Global Box Office. Collider, 2023-04-09. [dostęp 2023-04-12]. (ang.).
  186. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘Super Mario Bros’ Super Sunday Sends Second Weekend To $92M+, Still Record For Animated Movie & Illumination – Monday AM Box Office. Deadline, 2023-04-17. [dostęp 2023-04-19]. (ang.).
  187. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘Super Mario Bros’ & ‘Evil Dead Rise’ Weekend Box Office Higher As CinemaCon Kicks Off – Monday AM Update. Deadline, 2023-04-24. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
  188. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘Super Mario Bros’ Are Box Office Gods With $1B WW, Overpowering ‘Margaret’, ‘George Foreman’ & More – Box Office. Deadline, 2023-04-30. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
  189. ↑ Nancy Tartaglione: ‘John Wick: Chapter 4’ Blazes To $138M Global Launch. Deadline, 2023-03-26. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
  190. ↑ Nancy Tartaglione: ‘Dungeons & Dragons: Honor Among Thieves’ Wields $72M Global Debut. Deadline, 2023-04-02. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
  191. ↑ Nancy Tartaglione: Bowza!: ‘The Super Mario Bros Movie’ Makes History With $378M Global Start; Best-Ever WW Debut For An Animated Film & No. 2 Overseas Launch With $173M – International Box Office. Deadline, 2023-04-09. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
  192. ↑ Marcin Pietrzyk: Box Office Świat: "Super Mario Bros. Film" ucieka konkurencji. Miliard dolarów kwestią dni. Filmweb, 2023-04-24. [dostęp 2023-05-01]. (pol.).
  193. ↑ Christopher McPherson: 'John Wick: Chapter 4' Blasts Past the $400 Million Mark at Global Box Office. Collider, 2023-04-30. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
  194. ↑ Nancy Tartaglione: ‘Guardians Of The Galaxy Vol. 3’ Rockets To $282M Global Opening – International Box Office. Deadline, 2023-05-07. [dostęp 2023-05-08]. (ang.).
  195. ↑ John Wick: Chapter 4 (2023) - Box Office Top 10 Territories (USD). the-numbers.com. [dostęp 2023-05-01]. (pol.).
  196. ↑ Ewelina Leszczyńska: "John Wick 4" z najlepszym otwarciem marca w polskich kinach. Ile osób zobaczyło już hit z Keanu Reevesem?. Filmweb, 2023-03-27. [dostęp 2023-03-28]. (pol.).
  197. ↑ Krzysztof Żołyński: John Wick rządzi w Polsce, a za nim czai się krwawy Kubuś Puchatek. gram.pl, 2023-04-05. [dostęp 2023-04-08]. (pol.).
  198. ↑ John Wick: Chapter 4. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  199. ↑ John Wick: Chapter 4. Metacritic. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  200. ↑ Adam Siennica: John Wick 4 - opinie w sieci. Dziennikarze zdumieni tym, jakie to dobre!. naekranie.pl, 2023-03-07. [dostęp 2023-03-14]. (pol.).
  201. ↑ Ian Sandwell, Justin Harp: John Wick: Chapter 4's first reactions have landed. digitalspy.com, 2023-03-06. [dostęp 2023-03-14]. (ang.).
  202. ↑ Matt Villei: First 'John Wick: Chapter 4' Reactions Call it "Glorious," "Epic," and "Badass". Collider, 2023-03-06. [dostęp 2023-03-14]. (ang.).
  203. ↑ Frank Scheck: ‘John Wick: Chapter 4’ Review: Latest Entry in Keanu Reeves Franchise Is Pure, Over-the-Top Action Spectacle. The Hollywood Reporter, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  204. ↑ Tom Jorgensen: John Wick: Chapter 4 Review. IGN, 2023-03-16. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  205. ↑ Richard Roeper: Overlong ‘John Wick: Chapter 4’ devotes many minutes to breathtaking action. Chicago Sun-Times, 2023-03-22. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  206. ↑ Richard Brody: “John Wick: Chapter 4,” Reviewed: A Slog with a Sensational Ending. The New Yorker, 2023-03-21. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  207. ↑ Charles Bramesco: John Wick: Chapter 4 review – overlong and overstuffed action sequel. The Guardian, 2023-03-14. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  208. ↑ Gregory Lawrence: In John Wick Chapter 4, Brilliant Fights Are Less Than the Sum of Their Punches: Review. Consequence, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
  209. ↑ Armando Tinoco: Golden Trailer Awards Nominations List: ‘Stranger Things,’ ‘Black Panther: Wakanda Forever,’ ‘Ted Lasso’ & ‘Glass Onion: A Knives Out Mystery’ Among Most Nominated. The Hollywood Reporter, 2023-06-05. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).
  210. ↑ Eric Pedersen: Golden Trailer Awards: ‘Cocaine Bear’, ‘Only Murders In The Building’ & ‘Oppenheimer’ Among Top Winners – Full List. The Hollywood Reporter, 2023-06-29. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).
  211. ↑ Erik Anderson: Hollywood Critics Association 2023 Midseason HCA Awards: ‘Spider-Man: Across the Spider-Verse,’ ‘Past Lives,’ ‘Air’ are Top Winners. awardswatch.com, 2023-06-30. [dostęp 2023-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  212. ↑ Carolyn Giardina: ‘The Last of Us,’ ‘John Wick 4’ Among Winners at the 10th Location Managers Guild Awards. The Hollywood Reporter, 2023-08-27. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
  213. ↑ Kimberly Nordyke: MTV Movie & TV Awards: Full List of Winners. The Hollywood Reporter, 2023-05-07. [dostęp 2023-05-08]. (ang.).
  214. ↑ Adam Holmes: Keanu Reeves Explains Why John Wick 5 Isn’t Guaranteed Yet. cinemablend.com, 2023-02-02. [dostęp 2023-02-03]. (ang.).
  215. ↑ Moritz Döring: Nach "John Wick 4": Auf "John Wick 5" können wir lange warten. film.tv, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-13]. (niem.).
  216. ↑ Ryan Scott: Chad Stahelski Is Still Open To Making John Wick 5, But We May Have To Wait A While (Exclusive). slashfilm.com, 2023-03-09. [dostęp 2023-03-13]. (ang.).
  217. ↑ Adam Siennica: John Wick 5 powstanie później. Jak długo poczekamy?. naekranie.pl, 2023-03-14. [dostęp 2023-03-16]. (pol.).
  218. ↑ Marcin Pietrzyk: Czy "John Wick 5" powstanie?. Filmweb, 2023-03-14. [dostęp 2023-03-16]. (pol.).
  219. ↑ Mikey O'Connell: ‘John Wick’ Filmmaker Chad Stahelski Talks Sequels, Oscar Stunt Snubs and Why Guns Still Show Up on Sets. The Hollywood Reporter, 2023-03-14. [dostęp 2023-03-16]. (ang.).
  220. ↑ Brian Davids: ‘John Wick: Chapter 4’ Director Chad Stahelski Breaks Down the Ending That Made the Studio Say, “Are You Insane?”. The Hollywood Reporter, 2023-03-24. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  221. ↑ Pamela McClintock: ‘John Wick 5’ Back on the Table After Box Office Blowup. The Hollywood Reporter, 2023-03-27. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  222. ↑ Adele Ankers-Range: Lionsgate Is Officially Considering John Wick 5. IGN, 2023-03-28. [dostęp 2023-03-30]. (ang.).
  223. ↑ Carolyn Giardina: ‘John Wick 5’? Director Chad Stahelski Says “We’re Open To It”. The Hollywood Reporter, 2023-04-02. [dostęp 2023-04-08]. (ang.).
  224. ↑ Piotr Piskozub: John Wick 5 powstanie? Chad Stahelski znów komentuje: "Jesteśmy na to otwarci". naekranie.pl, 2023-04-03. [dostęp 2023-04-08]. (pol.).
  225. ↑ Marcin Pietrzyk: Oficjalnie! "John Wick 5" powstanie. Filmweb, 2023-05-26. [dostęp 2023-05-26]. (pol.).
  226. ↑ Christopher McPherson: Gun-Fu Fans Rejoice! 'John Wick 5' Is in Early Development. Collider, 2023-05-26. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
  227. ↑ Carolyn Giardina: Lionsgate Confirms ‘John Wick 5’ in Early Development. The Hollywood Reporter, 2023-05-26. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).
  228. ↑ Lisa Respers: ‘John Wick’ director assures us Keanu Reeves is still on board. CNN, 2023-09-07. [dostęp 2023-09-13]. (ang.).
  229. ↑ Maggie Lovitt: Keanu Reeves Returns as John Wick in 'Ballerina' Spinoff (Exclusive). Collider, 2022-11-08. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  230. ↑ Erick Massoto: Keanu Reeves Reveals When 'Ballerina' Takes Place in the 'John Wick' Universe. Collider, 2023-03-25. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  231. ↑ Denise Petski: ‘The Continental’: Katie McGrath, Ray McKinnon Among 5 Cast In Starz’s ‘John Wick’ Prequel Series. Deadline, 2022-02-08. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).
  232. ↑ Tatiana Siegel: Donnie Yen Talks ‘John Wick 4,’ a Possible Caine Spinoff and Quentin Tarantino’s ‘Cartoonish’ Bruce Lee Depiction. Variety, 2022-03-27. [dostęp 2023-03-28]. (ang.).

Dalsza lektura

Linki zewnętrzne

Filmy w reżyserii Chada Stahelskiego
2010-19
2020-29

Informacja

Artykuł John Wick 4 w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

O stronie

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2023-09-27 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=5118403