John Travolta (1997) | |
Imię i nazwisko |
John Joseph Travolta |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
18 lutego 1954 |
Zawód | |
Współmałżonek |
Kelly Preston |
Lata aktywności |
od 1969 |
Strona internetowa |
John Joseph Travolta[1][2][3] (ur. 18 lutego 1954[4] w Englewood[5]) – amerykański aktor i producent filmowy, piosenkarz i artysta estradowy. Status światowej gwiazdy filmowej przyniósł mu udział w takich filmach jak Gorączka sobotniej nocy[6], Pulp Fiction i musicalu Grease. Dwukrotnie nominowany do Oscara.
W 1985 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6901 Hollywood Boulevard[7][8].
Urodził się 18 lutego 1954 roku w Englewood w stanie New Jersey w rodzinie rzymskokatolickiej jako najmłodsze z sześciorga dzieci Salvatore J. Travolty (ur. 27 listopada 1912 w Brooklynie, zm. 18 maja 1995 w Englewood)[9][10], półprofesjonalnego gracza futbolu amerykańskiego, i Helen Cecilii Travolty (z domu Burke; ur. 18 stycznia 1912 w New Jersey, zm. w grudniu 1978 w hrabstwie Santa Barbara)[11][12], nauczycielki dramatu, która także śpiewała w radiowym zespole wokalnym „Sunshine Sisters”. Jego ojciec był pochodzenia włoskiego, a jego matka była pochodzenia irlandzkiego[13].
Wychowywał się wraz ze starszym rodzeństwem: trzema siostrami – Ellen (ur. 6 października 1940)[14], Ann i Margaret oraz dwoma braćmi – Josephem „Joeyem” (ur. 14 października 1950) i Samem[15]. Uczęszczał do Dwight Morrow High School[16], ale w 1971 roku mając 17 lat porzucił szkołę. W 1975 Travolta, wychowany w wierze rzymskokatolickiej, przystąpił do kościoła scjentologicznego[17][18][19][20].
Po raz pierwszy pojawił się na scenie w lokalnym przedstawieniu Who’ll Save the Plowboy?. Jego matka, która sama była aktorką i tancerką, zapisała go do szkoły aktorskiej w Nowym Jorku[21], gdzie studiował śpiew, taniec i aktorstwo. Zdecydował się połączyć wszystkie te trzy umiejętności. W wieku 16 lat wystąpił w musicalu Bye Bye Birdie. Porzucił szkołę średnią po pierwszej klasie i przeprowadził się w poprzek Hudson do Nowego Jorku, by znaleźć pracę. Brał udział w reklamach telewizyjnych. Dostał rolę na Brodwayu w Over Here! i zaśpiewał piosenkę „Dream Drummin” napisaną przez braci Sherman. Travolta nagrywał także w lokalnych studiach, ale jego piosenki nie znalazły uznania i zostawały szybko zapomniane. W końcu przeprowadził się do Los Angeles, by rozwinąć swoją karierę w show biznesie.
We wrześniu 1972 trafił do serialu NBC Emergency jako ofiara. Na dużym ekranie zagrał rolę Billy’ego Nolana w horrorze Briana De Palmy Carrie (1976) ze Sissy Spacek. Dostał też rolę Vinniego Barbarina w sitcomie ABC Welcome Back, Kotter (1975–1979), gdzie wystąpiła jego siostra Ellen.
W lipcu 1976 roku jego przebój „Let Her In” znalazł się na dziesiątym miejscu na liście Billboard Hot 100 (Lista 100 gorących kawałków). Jego kreacja Tonego Manero w dramacie Johna Badhama Gorączka sobotniej nocy (1977) przyniosła mu National Board of Review Award oraz nominację do Oscara i Złotego Globu. Jako Daniel „Danny” Zuko w musicalu Grease (1978) odniósł drugi co do znaczenia sukces w tamtej dekadzie. W westernie melodramacie Miejski kowboj (1980) zagrał razem z Debrą Winger.
Jego kolejne filmy okazywały się niepowodzeniami. Pozostać żywym – kontynuacja Gorączki sobotniej nocy, Być doskonałym, W swoim rodzaju – komedia romantyczna z Olivią Newton-John, były komercyjnymi katastrofami[22]. Jego jedynym hitem w tym czasie był film I kto to mówi z Kirstie Alley i dzieckiem dubbingowanym przez Bruce’a Willisa.
Tak było do czasu, gdy zagrał rolę Vincenta Vegi w filmie Quentina Tarantino Pulp Fiction (1994), za którą otrzymał drugą w swojej karierze nominację do Oscara[23][24].
Był na okładkach magazynów takich jak „Harper’s Bazaar”, „Entertainment Weekly”, „McCall’s”, „Rolling Stone”, „Vanity Fair”, „People”, „After Dark”, „Time”, „Esquire”, „Bravo”, „Playgirl”, „InStyle”, „GQ”, „TV Guide”, „Interview”, „Tele Tydzień” i „The Hollywood Reporter”[25].
5 września 1991 ożenił się z aktorką Kelly Preston, która zmarła 12 lipca 2020 po dwuletniej walce z rakiem piersi. Mieli córkę Ellę Bleu (ur. 3 kwietnia 2000) i dwóch synów – Benjamina (ur. 2010[26]) oraz Jetta (ur. 13 kwietnia 1992, zm. 2 stycznia 2009 w wyniku uderzenia głową w wannę podczas ataku epilepsji). W ostatnich latach życia zmagał się z chorobą Kawasakiego.[27].
Od dziecka był fascynatem lotnictwa, posiada licencję pilota i jest właścicielem czterech samolotów. Gdy nocą 24 listopada 1992 Travolta pilotował samolot Gulfstream N728T (później przerejestrowany na N492JT) wraz ze swoją rodziną, awarii uległ generator elektryczny w samolocie, na skutek czego Travolta musiał awaryjnie lądować kierując się tylko kompasem magnetycznym i światłami miejskimi Waszyngtonu – podczas tego lądowania o mało nie doszło do czołowej kolizji w powietrzu z Boeingiem 727[28]. Do niedawna posiadał, pochodzącego z floty Qantas, Boeinga 707–138. Samolot, należący też przez krótki czas do Franka Sinatry, został przez Travoltę nazwany Jett Clipper Ella[29]. W maju 2017 podarował go australijskiej organizacji HARS, zajmującej się restauracją historycznych samolotów związanych z Australią[30].
Rok | Nagroda | Kategoria | Film |
---|---|---|---|
1978 | Złote Jabłko | Gwiazda roku[31] | – |
Bravo Otto | Najlepszy aktor | – | |
1979 | Złoty Glob | Ulubiony światowy aktor filmowy[31] | – |
Bravo Otto | Najlepszy aktor | – | |
1993 | Najlepszy aktor | – | |
1994 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sztokholmie | Najlepszy aktor[31] | Pulp Fiction (1994) |
1995 | David di Donatello | Najlepszy aktor zagraniczny[31] | |
MTV Movie Award | Najlepsza sekwencja taneczna[31] z Umą Thurman | ||
1996 | Złoty Glob | Najlepszy aktor w filmie komediowym lub musicalu[31] | Dorwać małego (1995) |
1998 | MTV Movie Award | Najlepszy duet ekranowy[31] z Nicolasem Cage | Bez twarzy (1997) |
Złote Jabłko | Gwiazda roku[31] | – | |
1999 | Nagroda Satelita | Najlepsza obsada filmowa[31] | Cienka czerwona linia (1998) |
2001 | Złota Malina | Najgorszy aktor[31] | Bitwa o Ziemię (2000) Numer stulecia (2000) |
Najgorsza ekranowa para / duet filmowy[31] | Bitwa o Ziemię (2000) | ||
Najgorszy obraz[31] | |||
2012 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián | Nagroda za całokształt twórczości[31] | – |
2013 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Karlowych Warach | Nagroda specjalna za wybitny wkład w światowe kino[31] | – |
2020 | Złota Malina | Najgorszy aktor[31] | Fanatyk (2019) Na zakręcie (2019) |
Artykuł John Travolta w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-08-18 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=188650