| ||
Nyctereutes procyonoides[1] | ||
(J.E. Gray, 1834) | ||
Dwa jenoty azjatyckie | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
Podtyp | kręgowce | |
Gromada | ssaki | |
Podgromada | żyworodne | |
Infragromada | łożyskowce | |
Rząd | drapieżne | |
Podrząd | psokształtne | |
Rodzina | psowate | |
Rodzaj | jenot | |
Gatunek | jenot azjatycki | |
Synonimy | ||
| ||
Podgatunki[3] | ||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
Zasięg występowania | ||
zasięg pierwotny populacje introdukowane |
Jenot azjatycki[5], jenot[a], szop usuryjski, junat, tanuki, lis japoński, kunopies (Nyctereutes procyonoides) – gatunek drapieżnego ssaka należącego do rodziny psowatych (Canidae).
Występuje w Azji i Europie, choć jego pierwotnym obszarem występowania był Daleki Wschód. W 1939 roku został sprowadzony do europejskiej części Związku Radzieckiego ze względu na swoje wartościowe futro[6] - został zaaklimatyzowany na Ukrainie, Białorusi i Litwie. Stąd samorzutnie rozprzestrzenił się po Europie. Obecnie spotykany również w Skandynawii, Rumunii i Niemczech.
W Polsce zanotowano jego obecność w środowisku naturalnym po raz pierwszy w roku 1955 w Puszczy Białowieskiej[7]. Występuje na terenie całego kraju, najliczniej w północno-wschodnich województwach. Hodowla fermowa jenota w Polsce została rozpoczęta w 1959 roku[8].
Zasięg występowania w zależności od podgatunku[3][5]:
Długość ciała samców 49,2-70,5 cm, samic 50,5–69 cm, długość ogona samców 15-23 cm, samic 15–20,5 cm; masa ciała samców 2,9-12,4 kg, samic 3–12,5 kg[3]. Futro puszyste o szarym zabarwieniu, z ciemną pręgą wzdłuż grzbietu. Bardzo charakterystyczne są odstające pasma włosów po bokach głowy – bokobrody. Pysk czarny. Z wyglądu przypomina szopa pracza, ale jenot ma ledwo przylegające do futra uszy i bardziej puszyste futro.
Występuje przede wszystkim w dużych lasach i różnego rodzaju mniejszych zadrzewieniach. Lubi przebywać w pobliżu wody.
Jest drapieżnikiem, ale dużą część jego pożywienia stanowią też rośliny. Poluje głównie nocą. Głównymi ofiarami jego polowań są drobne gryzonie oraz jaja i pisklęta ptaków gniazdujących na ziemi. Nie gardzi także drobniejszą zdobyczą: ślimakami, owadami, skorupiakami i drobnymi kręgowcami. W dzień ukrywa się w norach. Rzadko jednak kopie je sam, przeważnie wykorzystuje nory wykopane przez borsuka lub lisa. Czasami kryje się w dziuplach drzew. Można go spotkać również w stogach słomy. Jenot jest jedynym przedstawicielem rodziny psowatych, który zapada w sen zimowy (od listopada do marca)[12].
Ciąża trwa od 59 do 64 dni. Samica rodzi 5-7 młodych (w kwietniu lub w maju). Rodzą się ślepe, bez zębów i prawie gołe[13]. Przez dwa miesiące odżywiają się mlekiem matki, następnie stopniowo przechodzą na inny pokarm. Towarzyszą matce aż do jesieni. Dojrzewają płciowo w 9-11 miesiącu życia.
Samiec opiekuje się młodymi wraz z samicą[6].
Jest zwierzęciem łownym bez okresu ochronnego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dn. 22.09.2009 r. na jenota polować można przez cały rok.
Jenot jest łatwy do oswojenia, mało agresywny. Nie jest zagrożony wyginięciem. Jako jedyny z psowatych zasypia na zimę. Futro jenota jest wykorzystywane przy produkcji kurtek, najczęściej jako ozdoba kaptura oraz inne wyroby galanteryjne[13].
Artykuł Jenot azjatycki w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-13 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=106580