Jan-Krzysztof Duda

Jan-Krzysztof Duda
Ilustracja
Jan-Krzysztof Duda, Dortmund, 2018
Państwo  Polska
Data i miejsce urodzenia 26 kwietnia 1998
Kraków
Tytuł szachowy arcymistrz (2013)
Ranking FIDE 2743 (01.01.2021)[1]
Miejsce w kraju 1
FIDE Top 100 18[2]
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Gnome-go-next.svg Polscy arcymistrzowie szachowi
Strona internetowa

Jan-Krzysztof Duda (ur. 26 kwietnia 1998 w Krakowie) – polski szachista, arcymistrz od 2013 roku. Zwycięzca Pucharu Świata FIDE w 2021 roku.

Kariera szachowa

Jan-Krzysztof Duda, Kraków 2009

W szachy gra od 5. roku życia. W niedługim czasie zaczął odnosić znaczące sukcesy na arenie krajowej oraz międzynarodowej. W 2005 roku zdobył w Kołobrzegu Puchar Polski juniorów do 8 lat. Na liście rankingowej FIDE zadebiutował 1 października 2006 roku[3]. W tym samym roku zdobył w Kołobrzegu brązowy medal mistrzostw Polski juniorów do 10 lat, w latach 2007 i 2008 (w obu przypadkach w Ustroniu) sięgając w tej kategorii po tytuły mistrzowskie. W 2009 roku zdobył mistrza kraju, zwyciężając w Łebie w kategorii do 12 lat, natomiast w 2012 roku w Solinie kolejny – w kategorii do 18 lat.

Łącznie zdobył kilkadziesiąt medali w rozgrywkach z cyklu mistrzostw Polski (zarówno w szachach klasycznych, jak i szybkich oraz błyskawicznych) w różnych kategoriach wiekowych.

W 2005 roku zdobył w Sebnitz tytuł międzynarodowego mistrza Niemiec do 8 lat[4]. W 2008 roku zdobył w Vung Tau tytuł mistrza świata do 10 lat. Kolejny międzynarodowy sukces odniósł w 2009 roku w Antalyi, gdzie zdobył tytuł wicemistrza świata do lat 12. W tym samym roku zajął II m. (za Mateuszem Kuziołą) w memoriale Józefa Dominika w Dobczycach. W 2010 roku, podczas rozgrywanych w Chotowej mistrzostw świata juniorów do 20 lat, odniósł pierwsze w karierze zwycięstwo nad arcymistrzem, którym był Wouter Spoelman. W tym samym roku zdobył w Porto Carras brązowy medal mistrzostw świata juniorów do 12 lat. W 2011 roku podzielił II m. (za Vidmantasen Mališauskasem, wspólnie z Aleksandrem Miśtą i Arkadiuszem Leniartem) w międzynarodowym turnieju w Ostródzie[5]. W tym samym roku zdobył w Albenie tytuł wicemistrza Europy do 14 lat. W 2012 roku podzielił I m. (wspólnie z Janem Krejčím) w Ołomuńcu, wypełniając pierwszą arcymistrzowską normę[6], natomiast w Pradze zdobył złoty medal mistrzostw Europy juniorów do 14 lat[7]. W marcu 2013 roku zwyciężył w cyklicznym turnieju First Saturday w Budapeszcie, wypełniając drugą normę arcymistrzowską[8]. Zadebiutował również w finale indywidualnych mistrzostw Polski, zajmując w Chorzowie 10. miejsce. Trzecią normę arcymistrzowską wypełnił w 2013 r., podczas rozegranych w Legnicy mistrzostw Europy[9]. W tym samym roku zdobył w Mariborze złoty medal drużynowych mistrzostw Europy juniorów do 18 lat. W 2013 roku wystąpił w rozegranym w Tromsø turnieju o Puchar Świata, w I rundzie przegrywając z Wasylem Iwanczukiem[10] oraz zajął VIII m. w mistrzostwach świata juniorów do 20 lat, rozegranych w Kocaeli[11]. W 2014 r. zdobył w Warszawie brązowy medal indywidualnych mistrzostw Polski mężczyzn oraz zajął IV m. w mistrzostwach świata juniorów do 20 lat w Pune[12], natomiast we Wrocławiu zdobył srebrny medal mistrzostw Europy w szachach błyskawicznych[13] oraz złoty – mistrzostw Europy w szachach szybkich[14][15].

Reprezentował Polskę w turniejach drużynowych, m.in.: na olimpiadzie szachowej (w roku 2014), na drużynowych mistrzostwach Europy (w roku 2013)[16] i na drużynowych mistrzostwach Europy juniorów do 18 lat (w roku 2013), zdobywając wspólnie z drużyną złoty medal[17].

Pierwszym trenerem Jana-Krzysztofa Dudy był Andrzej Irlik, kolejnym – Leszek Ostrowski. Współpracował również z Kamilem Mitoniem i Jerzym Kostro[18].

1 lipca 2017 roku został pierwszym polskim juniorem, który przekroczył barierę 2700 punktów. Najwyższy ranking w swojej dotychczasowej karierze (stan na marzec 2020 roku) osiągnął w grudniu 2019 roku, a z wynikiem 2758 punktów zajmował 1. miejsce wśród polskich szachistów, 12. miejsce na światowej liście Międzynarodowej Federacji Szachowej i 2. miejsce na tej liście pośród juniorów[3][1].

30 grudnia 2018 roku Duda został wicemistrzem świata w szachach błyskawicznych w turnieju World Blitz Chess Championship, rozegranym w Sankt Petersburgu, przegrywając o pół punktu z Magnusem Carlsenem[19][20].

Jest najwyżej kiedykolwiek sklasyfikowanym Polakiem w światowym rankingu FIDE we wszystkich kategoriach (stan na 01.12.2019):

  • classic – 12. miejsce (2758)
  • rapid – 20. miejsce (2751)
  • blitz – 9. miejsce (2796)

Jako jedyny z polskich szachistów przekroczył barierę 2800 punktów ELO (styczeń 2019: w kategorii blitz osiągnął 2818 ELO).

W popularnym międzynarodowym turnieju rozgrywanym poprzez internet – Speed Chess Championship – osiągnął półfinał w 2018 roku, przegrywając z arcymistrzem Wesleyem So[21]. W 2019 roku doszedł do ćwierćfinału, gdzie przegrał nieznacznie z jednym z najlepszych w historii graczy w tej dyscyplinie, arcymistrzem Hikaru Nakamurą[22], w 2020 dotarł do ćwierćfinału gdzie przegrał z arcymistrzem Wesleyem So[23]. 20 maja 2020 roku podczas turnieju Lindores Abbey Rapid Challenge pokonał Magnusa Carlsena w szachach szybkich[24]. 10 października 2020 roku podczas turnieju Altibox Norway Chess w Stavanger wygrał z mistrzem świata Magnusem Carlsenem, przerywając jego serię 125 partii klasycznych bez porażki[25].

W rozgrywkach przez internet gra pod pseudonimem „Polish_fighter3000”[26].

W 2016 roku prezydent Polski Andrzej Duda odznaczył go Srebrnym Krzyżem Zasługi za „wybitne osiągnięcia sportowe w 2016 roku oraz popularyzację dyscypliny”[27].

1 maja 2021 roku wygrał turniej w szachach błyskawicznych rozgrywany w Chinach[28].

5 sierpnia 2021 roku jako pierwszy Polak w historii wygrał finał Pucharu Świata FIDE, pokonując Siergieja Karjakina. Dwa dni wcześniej pokonał w półfinale mistrza świata Magnusa Carlsena, zapewniając sobie udział w turnieju kandydatów w 2022 roku[29].

Przypisy

  1. a b Standard Top 100 Players January 2021, World Chess Federation – FIDE, 1 marca 2020 [dostęp 2021-01-29].
  2. FIDE Online. FIDE Top players – Standard Top 100 Players October 2020 (ang.). FIDE. [dostęp 2020-10-01].
  3. a b Rating Progress Chart Duda, Jan-Krzysztof.
  4. Jan-Krzysztof Duda został Mistrzem Niemiec.
  5. VIII Międzynarodowy Festiwal Szachowy Ostróda 2011.
  6. PZSzach.pl: FENOMENALNY JAŚ DUDA!
  7. PZSzach.org: PODWÓJNIE ZŁOTA PRAGA.
  8. Duda gra w Budapeszcie.
  9. A. MOISEENKO MISTRZEM EUROPY!
  10. 2013 World Cup.
  11. MŚ DO LAT 20 TURCJA – 8 MIEJSCE DUDY.
  12. Mistrzostwa Świata do lat 20 2014.
  13. David Navara mistrzem Europy w Szachach Błyskawicznych.
  14. European Rapid Chess Championship 2014: Jan-Krzysztof Duda is the winner.
  15. European Blitz and Rapid Championships.
  16. OlimpBase.
  17. OlimpBase.
  18. MOS Wieliczka: najmłodszy mistrz Polski.
  19. Polak wicemistrzem świata w szachach błyskawicznych! Duda przegrał tylko z Carlsenem. przegladsportowy.pl, 2018-12-30. [dostęp 2019-01-01].
  20. Antoni Szustakowski: Mistrzostwa Świata w Blitzu: srebro Janka Dudy! (pol.). infoszach.pl, 2018-12-30. [dostęp 2018-12-31].
  21. Peter Doggers (PeterDoggers), Nakamura Beats So In Bullet, Wins Speed Chess Championship, Chess.com [dostęp 2021-01-14] (ang.).
  22. Chess.com (News), Nakamura Defeats So To Repeat As Speed Chess Champion, Chess.com [dostęp 2021-01-14] (ang.).
  23. Chess com Team (CHESScom), 2020 Speed Chess Championship: All The Information, Chess.com [dostęp 2021-01-14] (ang.).
  24. Jan-Krzysztof Duda pokonał mistrza świata. Onet Sport, 2020-05-20. [dostęp 2020-05-20].
  25. Premier pogratulował polskiemy szachiście. Jan-Krzysztof Duda przerwał niesamowitą serię Magnusa Carlsena. onet.pl, 2020-10-11. [dostęp 2020-10-11].
  26. GM Jan-Krzysztof Duda (Polish_fighter3000) – Chess Profile, Chess.com [dostęp 2020-07-02] (ang.).
  27. Paweł Panuś: 10 Asów Małopolski. Jan Krzysztof Duda jest arcymistrzem, ale maturę zdawać musi. Dziennik Polski, 2016-12-24. [dostęp 2020-12-21].
  28. Chiński turniej w szachach. Sukces Dudy, www.tvp.info, 1 maja 2021 [dostęp 2021-05-06] (pol.).
  29. Jan-Krzysztof Duda wygrał szachowy Puchar Świata!, Onet.pl [dostęp 2021-08-05] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Informacja

Artykuł Jan-Krzysztof Duda w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-08-16 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=1510411