| ||
Jan-Krzysztof Duda, Dortmund, 2018 | ||
Państwo | Polska | |
Data i miejsce urodzenia | 26 kwietnia 1998 Kraków | |
Tytuł szachowy | arcymistrz (2013) | |
Ranking FIDE | 2743 (01.01.2021)[1] | |
Miejsce w kraju | 1 | |
FIDE Top 100 | 18[2] | |
Odznaczenia | ||
Polscy arcymistrzowie szachowi | ||
Strona internetowa |
Jan-Krzysztof Duda (ur. 26 kwietnia 1998 w Krakowie) – polski szachista, arcymistrz od 2013 roku. Zwycięzca Pucharu Świata FIDE w 2021 roku.
W szachy gra od 5. roku życia. W niedługim czasie zaczął odnosić znaczące sukcesy na arenie krajowej oraz międzynarodowej. W 2005 roku zdobył w Kołobrzegu Puchar Polski juniorów do 8 lat. Na liście rankingowej FIDE zadebiutował 1 października 2006 roku[3]. W tym samym roku zdobył w Kołobrzegu brązowy medal mistrzostw Polski juniorów do 10 lat, w latach 2007 i 2008 (w obu przypadkach w Ustroniu) sięgając w tej kategorii po tytuły mistrzowskie. W 2009 roku zdobył mistrza kraju, zwyciężając w Łebie w kategorii do 12 lat, natomiast w 2012 roku w Solinie kolejny – w kategorii do 18 lat.
Łącznie zdobył kilkadziesiąt medali w rozgrywkach z cyklu mistrzostw Polski (zarówno w szachach klasycznych, jak i szybkich oraz błyskawicznych) w różnych kategoriach wiekowych.
W 2005 roku zdobył w Sebnitz tytuł międzynarodowego mistrza Niemiec do 8 lat[4]. W 2008 roku zdobył w Vung Tau tytuł mistrza świata do 10 lat. Kolejny międzynarodowy sukces odniósł w 2009 roku w Antalyi, gdzie zdobył tytuł wicemistrza świata do lat 12. W tym samym roku zajął II m. (za Mateuszem Kuziołą) w memoriale Józefa Dominika w Dobczycach. W 2010 roku, podczas rozgrywanych w Chotowej mistrzostw świata juniorów do 20 lat, odniósł pierwsze w karierze zwycięstwo nad arcymistrzem, którym był Wouter Spoelman. W tym samym roku zdobył w Porto Carras brązowy medal mistrzostw świata juniorów do 12 lat. W 2011 roku podzielił II m. (za Vidmantasen Mališauskasem, wspólnie z Aleksandrem Miśtą i Arkadiuszem Leniartem) w międzynarodowym turnieju w Ostródzie[5]. W tym samym roku zdobył w Albenie tytuł wicemistrza Europy do 14 lat. W 2012 roku podzielił I m. (wspólnie z Janem Krejčím) w Ołomuńcu, wypełniając pierwszą arcymistrzowską normę[6], natomiast w Pradze zdobył złoty medal mistrzostw Europy juniorów do 14 lat[7]. W marcu 2013 roku zwyciężył w cyklicznym turnieju First Saturday w Budapeszcie, wypełniając drugą normę arcymistrzowską[8]. Zadebiutował również w finale indywidualnych mistrzostw Polski, zajmując w Chorzowie 10. miejsce. Trzecią normę arcymistrzowską wypełnił w 2013 r., podczas rozegranych w Legnicy mistrzostw Europy[9]. W tym samym roku zdobył w Mariborze złoty medal drużynowych mistrzostw Europy juniorów do 18 lat. W 2013 roku wystąpił w rozegranym w Tromsø turnieju o Puchar Świata, w I rundzie przegrywając z Wasylem Iwanczukiem[10] oraz zajął VIII m. w mistrzostwach świata juniorów do 20 lat, rozegranych w Kocaeli[11]. W 2014 r. zdobył w Warszawie brązowy medal indywidualnych mistrzostw Polski mężczyzn oraz zajął IV m. w mistrzostwach świata juniorów do 20 lat w Pune[12], natomiast we Wrocławiu zdobył srebrny medal mistrzostw Europy w szachach błyskawicznych[13] oraz złoty – mistrzostw Europy w szachach szybkich[14][15].
Reprezentował Polskę w turniejach drużynowych, m.in.: na olimpiadzie szachowej (w roku 2014), na drużynowych mistrzostwach Europy (w roku 2013)[16] i na drużynowych mistrzostwach Europy juniorów do 18 lat (w roku 2013), zdobywając wspólnie z drużyną złoty medal[17].
Pierwszym trenerem Jana-Krzysztofa Dudy był Andrzej Irlik, kolejnym – Leszek Ostrowski. Współpracował również z Kamilem Mitoniem i Jerzym Kostro[18].
1 lipca 2017 roku został pierwszym polskim juniorem, który przekroczył barierę 2700 punktów. Najwyższy ranking w swojej dotychczasowej karierze (stan na marzec 2020 roku) osiągnął w grudniu 2019 roku, a z wynikiem 2758 punktów zajmował 1. miejsce wśród polskich szachistów, 12. miejsce na światowej liście Międzynarodowej Federacji Szachowej i 2. miejsce na tej liście pośród juniorów[3][1].
30 grudnia 2018 roku Duda został wicemistrzem świata w szachach błyskawicznych w turnieju World Blitz Chess Championship, rozegranym w Sankt Petersburgu, przegrywając o pół punktu z Magnusem Carlsenem[19][20].
Jest najwyżej kiedykolwiek sklasyfikowanym Polakiem w światowym rankingu FIDE we wszystkich kategoriach (stan na 01.12.2019):
Jako jedyny z polskich szachistów przekroczył barierę 2800 punktów ELO (styczeń 2019: w kategorii blitz osiągnął 2818 ELO).
W popularnym międzynarodowym turnieju rozgrywanym poprzez internet – Speed Chess Championship – osiągnął półfinał w 2018 roku, przegrywając z arcymistrzem Wesleyem So[21]. W 2019 roku doszedł do ćwierćfinału, gdzie przegrał nieznacznie z jednym z najlepszych w historii graczy w tej dyscyplinie, arcymistrzem Hikaru Nakamurą[22], w 2020 dotarł do ćwierćfinału gdzie przegrał z arcymistrzem Wesleyem So[23]. 20 maja 2020 roku podczas turnieju Lindores Abbey Rapid Challenge pokonał Magnusa Carlsena w szachach szybkich[24]. 10 października 2020 roku podczas turnieju Altibox Norway Chess w Stavanger wygrał z mistrzem świata Magnusem Carlsenem, przerywając jego serię 125 partii klasycznych bez porażki[25].
W rozgrywkach przez internet gra pod pseudonimem „Polish_fighter3000”[26].
W 2016 roku prezydent Polski Andrzej Duda odznaczył go Srebrnym Krzyżem Zasługi za „wybitne osiągnięcia sportowe w 2016 roku oraz popularyzację dyscypliny”[27].
1 maja 2021 roku wygrał turniej w szachach błyskawicznych rozgrywany w Chinach[28].
5 sierpnia 2021 roku jako pierwszy Polak w historii wygrał finał Pucharu Świata FIDE, pokonując Siergieja Karjakina. Dwa dni wcześniej pokonał w półfinale mistrza świata Magnusa Carlsena, zapewniając sobie udział w turnieju kandydatów w 2022 roku[29].
Artykuł Jan-Krzysztof Duda w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-08-16 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=1510411