Islamski Emirat Afganistanu

د افغانستان اسلامي امارات Islamski Emirat Afganistanu
1996–2001, od 2021
Flaga Afganistanu Godło Afganistanu
Dewiza: لا إله إلا الله، محمد رسول الله trb. Lā ʾilāha ʾillāl–lāh, Muhammadun rasūl Allāh (Nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet jest Jego prorokiem)
Język urzędowy	dari, paszto[1]
Stolica	Kabul
Ustrój polityczny	unitarna teokracja islamska zarządzana przez rady shura
Typ państwa	emirat
Głowa państwa	ʾAmīr al-muʾminīn Hibatullah Achundzada
Szef rządu	Prezydent Abdul Ghani Beradar
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	40. na świecie 652 230 km² ~0%
Liczba ludności (2017)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	39. na świecie 35 530 000[2] 52 osób/km²
PKB (2017)  • całkowite   • na osobę	20,89 mld[3] USD 588[3] USD
PKB (PSN) (2017)  • całkowite   • na osobę	69,55 mld[3] dolarów międzynar. 1958[3] dolarów międzynar.
waluta	afgani (AFN)
Religia dominująca	islam (99,75%)
Strefa czasowa	UTC +4:30
Kod ISO 3166	AFG
Domena internetowa	.af
Kod samochodowy	AFG
Kod samolotowy	YA
Kod telefoniczny	+93
Hasło w Wikisłowniku

Islamski Emirat Afganistanu (paszto ‏د افغانستان اسلامي امارات‎) – nieuznawana na arenie międzynarodowej nazwa Afganistanu de facto pod rządami talibów w latach 1996–2001 oraz ponownie od 2021.

W 1994 roku w Afganistanie pojawili się talibowie, czyli wspierani głównie przez Pakistan fundamentalistyczni, islamscy studenci, przeważnie narodowości pasztuńskiej, którzy bardzo szybko stali się znaczącą siłą. Rabbani i Hekmatjar porozumieli się na początku 1996 roku, ale nie powstrzymało to postępów talibów, którzy we wrześniu zdobyli Kabul i ogłosili się rządem Islamskiego Emiratu Afganistanu. Na jego czele stał mułła Mohammad Omar. Rząd talibów uznały tylko Pakistan, Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Reszta świata, w tym ONZ, uznawała za legalne władze prezydenta Burhanuddina Rabbaniego i jego rząd.

Na kontrolowanych przez siebie terenach talibowie wprowadzili surowe prawo oparte na szariacie i elementach pasztunwali, m.in. dyskryminujące zwłaszcza względem kobiet.

W następnych kilkunastu miesiącach talibowie zdobyli 90% terytorium Afganistanu, a jedynym liczącym się przeciwnikiem był już tylko wsławiony walkami z wojskami radzieckimi Ahmad Szah Masud ze swoją tadżycką armią. W tym czasie do Afganistanu przybył Osama bin Laden. Już w 1998 roku USA zażądały jego wydania za zamachy w Kenii i Tanzanii. Talibowie odmówili. W sierpniu 1998 na jeden z obozów należących do organizacji bin Ladena spadły amerykańskie pociski typu Tomahawk. W listopadzie 1999 roku ONZ nałożyła na Afganistan sankcje ekonomiczne, również żądając wydania bin Ladena. Sankcje wzmocniono w styczniu 2001 roku (m.in. zakazem sprzedaży broni do Afganistanu).

Talibowie zostali obaleni w październiku 2001 roku poprzez inwazję wojsk NATO (głównie Amerykanów).

W sierpniu 2021 roku talibowie odzyskali władzę po długich walkach partyzanckich i ostatecznemu wycofaniu się wojsk Sojuszu Północnoatlantyckiego. Islamski Emirat Afganistanu po 9 dniach ofensywy zdobył kontrolę nad około 95% terytorium Afganistanu, w tym stolicą Kabul. Pozostałe terytoria (mniej niż 5%) kontrolują uznawane na arenie międzynarodowej władze. Ostatnią prowincją, gdzie siły rządowe stawiają opór wobec talibów jest Pandższir. ^[4]

 Osobny artykuł: Historia Afganistanu.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• 2001 - wywiad z mułłą Omarem, 14 June 2001 (ang.)
• Country Reports on Human Rights Practices - 2000, Released by the Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor, February 23, 2001 for Afghanistan (ang.)