Irena Jarocka

Irena Jarocka

Irena Jarocka (2010)
Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1946 Srebrna Góra
Data i miejsce śmierci	21 stycznia 2012 Warszawa
Przyczyna śmierci	nowotwór złośliwy - glejak mózgu
Gatunki	muzyka rozrywkowa, pop, ballada
Zawód	piosenkarka
Aktywność	1965–2011
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Irena Wanda Jarocka (ur. 18 sierpnia 1946 w Srebrnej Górze, zm. 21 stycznia 2012 w Warszawie^[1][2]) – polska piosenkarka i aktorka.

Współpracowała m.in. z zespołami Polanie, Czerwone Gitary i Budka Suflera. Koncertowała w kraju i za granicą: w Niemczech Zachodnich, Niemczech Wschodnich, Czechosłowacji, Bułgarii, Szwajcarii, we Włoszech, Portugalii, Luksemburgu, Australii, we Francji oraz w ośrodkach polonijnych w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Jej rodzicami byli Henryk (1921–2000) i Halina z domu Szmuchrowska (1923–1984). Pochodziła z ubogiej rodziny; jej ojciec był szewcem ortopedą i pracował w szpitalu wojewódzkim w Gdańsku, a matka zajmowała się domem, jednocześnie zmagała się z problemami zdrowotnymi (chorowała na łuszczycę)^[3]. Miała trzech młodszych braci: Henryka, Tadeusza i Waldemara^[4]. Urodziła się w Srebrnej Górze, ale dzieciństwo i młodość spędziła w Gdańsku^[4], gdzie ukończyła V Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego i Studium Nauczycielskie Wychowania Fizycznego i Biologii^[5].

Będąc w szóstej klasie szkoły podstawowej, w 1960 zaczęła śpiewać w chórze kościelnym przy katedrze oliwskiej^[6]. Dwa lata później zaczęła udzielać się w przykatedralnym Amatorskim Teatrze Dramatycznym^[7]. Od 1964 kształciła się w Gdańskim Studiu Piosenki Polskiego Radia i Telewizji^[6][8], w klasie Jacka Ujazdowskiego^[9]. W tym czasie nagrała swoje pierwsze piosenki, w tym „Gdański most” i „Wróć”^[10]. Studiowała na Wydziale Wychowania Muzycznego Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku. Śpiewu uczyła się u prof. Haliny Mickiewiczówny^[6].

Kariera

Lata 1965–1968

W 1965 debiutowała koncertem w klubie „Rudy Kot” w Gdańsku^[9], w którym występowała także w roli modelki, podczas pokazów mody^[9]. W tym czasie przez dwa lata śpiewała w Zespole Estradowym Marynarki Wojennej „Flotylla”, koncertowała też z zespołem Gdańskiego Studia Piosenki^[11]. W 1966 zajęła drugie miejsce na Festiwalu Piosenki Polskiej Wykonawców Amatorów w Rybniku^[11]. Uczestniczyła też w wielu innych konkursach piosenkarskich dla amatorów, m.in. w konkursie „Mikrofon dla wszystkich”^[11]. Ponadto nagrała dwie piosenki autorstwa Mateusza Święcickiego: „Romeo i Julia XX wieku” i „Ciebie przecież wybrałam”^[12], a także, dzięki współpracy z Biurem Estrady PAGART-u – zaczęła koncertować za granicą, m.in. odbyła miesięczną trasę po Stanach Zjednoczonych^[13], koncertowała też po ZSRR^[14].

Wystąpiła z piosenką „Piosenka o piosence francuskiej” w rejestrowanym przez telewizję koncercie PAGART-u, Ponadto wystartowała z utworem „Sosno” w 3. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, a także towarzyszyła Alibabkom podczas występu w programie Telewizji Polskiej Reminiscencje festiwalowe^[15]. W 1967 wystąpiła z piosenką „Szumi wiatr” w koncercie „Premier” na 5. KFPP w Opolu. W 1968 z utworem „Gondolierzy znad Wisły” wzięła udział w finale 8. Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie, zdobyła wyróżnienie za intepretację na 6. KFPP w Opolu i zajęła drugie miejsce w Telewizyjnej Giełdzie Piosenki^[16].

Lata 1969–1981

W latach 1969–1972 przebywała na stypendium w Paryżu, gdzie na początku śpiewała w zespole radzieckiego kabaretu Chez Raspoutine^[17], a z czasem zaczęła grać solowe koncerty^[18]. Ponadto doskonaliła swoje umiejętności wokalne i sceniczne, występując m.in. w Petit Conservatoire de la Chanson przy paryskiej Olympii^[19], a także podpisała kontrakt na wyłączność z Gilbertem Chemounym, dla którego nagrała kilka piosenek; po latach opisała umowę za niekorzystną, a współpracę z producentem, za nieudaną^[20]. Poza tym wydała album dla wytwórni Philips, który promowała piosenką „Il faut y croire”^[20]. Wystąpiła na Międzynarodowym Festiwalu w Rennes, na którym za wykonanie piosenek Jacques’a Dala zdobyła nagrodę Srebrnego Gronostaja, nagrodę Miasta Rennes i nagrodę za interpretację^[20].

Wróciwszy do Polski, w 1973 zrealizowała program telewizyjny Irena Jarocka zaprasza^[21] i wyruszyła w ogólnopolską trasę koncertową o tym samym tytule. W 1974 wydała swój debiutancki album pt. W cieniu dobrego drzewa, który rozszedł się w nakładzie 600 tys. egzemplarzy^[22], za co odebrała w 1975 certyfikat złotej płyty^[23]. Płytę promowała przebojami „Nie wrócą te lata”, „Motylem jestem” i „Wymyśliłam cię”^[24], za której wykonanie otrzymała nagrodę publiczności podczas 14. MFP w Sopocie^[25].

Również w 1974 wyjechała do RFN, gdzie podpisała trzyletni kontrakt z wydawnictwem Roba-Musicproduktion, dla którego nagrywała niemieckojęzyczne piosenki pod nazwą „Irena Jarova”; z tego okresu pochodzą m.in. utwory „Junge Liebe” i „Warum Weit der Wind”^[26]. Z czasem jednak zerwała kontrakt i wróciła do Polski, ponieważ nie chciała na stałe przeprowadzić się do RFN-u^[27]. W 1975 wystąpiła na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze^[28]. W 1976 premierę miał film Jerzego Gruzy Motylem jestem, czyli romans 40-latka^[29], w którym zagrała Irenę Orską i zaśpiewała kilka piosenek, w tym „Motylem jestem” i „Po prostu człowiek”. Również w 1976 reprezentowała Polskę z utworem „Odpływają kawiarenki” na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Tokio^[30], niedługo później uległa poważnemu wypadkowi samochodowemu, który wymusił na niej kilkumiesięczną przerwę w działalności muzycznej^[31].

W 1978 wystąpiła z utworem „Mój słodki Charlie” podczas 2. Międzynarodowego Festiwalu Interwizji w Sopocie^[32], a w 1979 wydała album pt. Być narzeczoną twą. Na początku lat 80. zaczęła eksperymentować z pop-rockowym repertuarem^[33], nawiązując współpracę z zespołem Budka Suflera, z którym nagrała piosenki „To za mało” i „Nie odchodź jeszcze”, a także z grupą Exodus, z którą nagrała utwory „Jednodniowe obietnice” i „Ześlij mi”.

Lata 1982–2007

Kilka miesięcy po urodzeniu córki w 1982 wróciła na estradę i zagrała serię koncertów w klubie „Scorpios” w New Jersey^[34], a także zrealizowała program telewizyjny Zwariowany dzień^[33]. W kolejnych latach koncertowała też m.in. po Nowym Jorku, New Britain i Chicago^[35]. W 1985 nagrała kolejny program dla telewizji, pt. Największe przeboje Ireny Jarockiej. W 1987 wydała album studyjny, zatytułowany po prostu Irena Jarocka, a w 1988 odbyła trasę koncertową po Australii z Wojciechem Młynarskim.

W 1990 dołączyła z córką do męża Michała Sobolewskiego, pracownika Polskiej Akademii Nauk, który od 1989 pracował w Stanach Zjednoczonych^[36]. Przez pierwszy rok pobytu w USA nie grała koncertów, a z tęsknoty za ojczyzną popadła w depresję^[37]. Z czasem wróciła do koncertowania po polonijnych klubach^[38], a w 1992 na amerykańskim rynku wydała album pt. My French Favourites z francuskimi szlagierami w jej jazzowej interpretacji^[36]. Materiał z płyty zaprezentowała m.in. podczas telewizyjnego koncertu realizowanego w Warszawie przez TVP^[37]. Mieszkając w USA, zaangażowała się w działania Międzynarodowego Klubu Kobiet w Morgantown, z którym współtworzyła książkę Kuchnie z całego świata^[39].

Pod koniec lat 90. zaangażowała się w działalność organizacji „Echo International”, czego efektem były dwie konferencje w Gdyni promujące zdrowie kobiety^[40]. W 1999 uzyskała obywatelstwo amerykańskie^[41]. W 2000 zagrała kobietę-szpiega w Teatrze Polskim w Waszyngtonie w sztuce Piękny widok Sławomira Mrożka w reż. Sylvii Daneel^[42]. W tym czasie włączyła się w działalność fundacji „Poland-USA Promotion”^[43]. W 2003 była gwiazdą festiwalu w Syracuse^[44]. W 2006 gościła w programie Ewy Drzyzgi Amerykańskie rozmowy w toku, którego tematem byli znani Polacy próbujący ułożyć sobie życie za oceanem. Oprócz tego współtworzyła z Czesławą Bauer Discover Poland Festival w Kalifornii^[45].

W 2007 wróciła do Polski, gdzie odbyła trasę koncertową^[46] i opublikowała autobiografię (wywiad-rzekę), zatytułowaną Motylem jestem, czyli piosenka o mnie samej. W 2008 nagrała ostatnią płytę z premierowymi piosenkami, Małe rzeczy, z tytułowym przebojem na czele. W 2010 wspólnie z Michaelem Boltonem nagrała swój ostatni przebój „Break Free”. W tym samym roku nagrała jeszcze nowy świąteczny album.

Życie prywatne

W 1972 wyszła za kompozytora Mariana Zacharewicza^[9][47], który był jej menedżerem^[48]. Rozstali się w 1977^[49]. W Leningradzie, podczas trasy koncertowej po Rosji, poznała informatyka Michała Sobolewskiego^[50], którego poślubiła w 1989^[51]. W 1982 urodziła im się córka, Monika^[52].

Zmarła 21 stycznia 2012 z powodu złośliwego nowotworu, glejaka mózgu^[53], w jednym z warszawskich szpitali. Pogrzeb odbył się 27 stycznia 2012 w kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach. Pochowana została w katakumbach na warszawskich Powązkach^[54].

20 października 2021 w Gdańsku-Oliwie, na skwerze imienia artystki u zbiegu ulic Żeromskiego i Grottgera, odsłonięto pomnik artystki autorstwa Macieja Jagodzińskiego-Jagenmeera^[55].

Nagrody i odznaczenia

• 1968 – I miejsce w Telewizyjnej Giełdzie Piosenki (za piosenkę: „Gondolierzy znad Wisły”)
• 1971 – Nagroda Srebrny Gronostaj na festiwalu w Rennes (za interpretację muzyczną)
• 1973 – Nagroda Srebrny Pierścień na FPŻ w Kołobrzegu (za piosenkę: „Ballada o żołnierzu, któremu udało się powrócić”)
• 1974 – Nagroda Publiczności na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie
• 1975 – Nagroda Srebrny Gwóźdź Sezonu 1974 przyznawany przez redakcję „Kuriera Polskiego”
• 1975 – II nagroda na Coupe d’Europe Musicale w Villach (Austria)
• 1976 – Nagroda Srebrny Gwóźdź Sezonu 1975 przyznawany przez redakcję „Kuriera Polskiego”
• 1976 – Wyróżnienia na festiwalu Yamaha Pop Song Festival ’75 w Tokio (Japonia) (za piosenkę: „Odpływają kawiarenki”, śpiewana po francusku „Le Petit Café”, Le petit café de Paris^[56])^[57]
• 1977 – Nagroda Srebrny Gwóźdź Sezonu 1976 przyznawany przez redakcję „Kuriera Polskiego”
• 1978 – Wyróżnienia na Festiwalu w Palma de Mallorca (za piosenkę: „Wymyśliłam cię”)
• 1978 – II nagroda na festiwalu w Dreźnie (NRD) (za piosenkę: „Mój słodki Charlie”)
• 1978 – Wyróżnienia na festiwalu w Limassol (Cypr)
• 1979 – Nagroda Srebrny Gwóźdź Sezonu 1978 przyznawany przez redakcję „Kuriera Polskiego”

Dyskografia

Albumy studyjne

• 1974 – W cieniu dobrego drzewa, reedycja 2001
• 1976 – Gondolierzy znad Wisły, reedycja 2001
• 1977 – Wigilijne życzenie, reedycja 2001
• 1977 – Koncert
• 1978 – Być narzeczoną twą, reedycja 2001
• 1981 – Irena Jarocka
• 1987 – Irena Jarocka
• 1992 – My French Favorites
• 2001 – Mój wielki sen
• 2004 – Kolędy bez granic
• 2008 – Małe rzeczy
• 2010 – Ponieważ znów są święta
• 2012 – Piosenki francuskie

W październiku 2001 roku ukazała się płyta Mój wielki sen. Różnorodny stylowo krążek zawiera ballady i przeboje w nowej aranżacji twórców najmłodszego pokolenia.

Single

• 1969 – Il faut y croire/Tu me reviendras
• 1970 – Tant que la barque va/Et ce sera moi
• 1974 – Śpiewam pod gołym niebem/Wymyśliłam cię/Nie wrócą te lata/W cieniu dobrego drzewa/Ty i ja – wczoraj dziś
• 1975 – Junge Liebe/Warum weint der Wind
• 1975 – Kocha się raz/Zawsze pójdę z tobą
• 1976 – Sag ihm, das ich ihn liebe/Auf dem Bahnsteig Nr. 8
• 1976 – Odpływają kawiarenki/Przeczucie
• 1976 – Sto lat czekam na twój list/By coś zostało z tych dni
• 1977 – Morgenrot/Unser Zelt aus Stroh
• 1978 – Garść piasku/Chyba się warto o mnie bić
• 1978 – Niech tańczą nasze serca/Mój słodki Charlie
• 1978 – Nie wiadomo, który dzień/Wszystko dam
• 1978 – Być narzeczoną twą/Przeoczone, zawinione
• 1978 – Nadzieja/Był ktoś
• 1979 – Piosenka spod welonu/Mon Harley Davidson/Plaisir d’amour/Aranjuez mon amour
• 1980 – To za mało/Nie odchodź jeszcze
• 1981 – Tańczy niedziela/Gimmie Some Lovin'
• 1981 – Mam temat na życie/Bliski sercu dzień
• 1987 – Beatelmania story^[58]
• 2001 – Magia księżyca/Dance Remix: Motylem jestem, Kawiarenki, Nie wrócą te lata
• 2002 – Na krakowską nutę – duet z zespołem Wawele
• 2008 – Małe rzeczy
• 2009 – No to co
• 2010 – Break Free – duet z Michaelem Boltonem
• 2010 – Ponieważ znów są święta

Składanki

• 1995 – Wielkie przeboje
• 1995 – Kolekcja vol.1
• 1995 – Kolekcja vol.2
• 1998 – Odpływają kawiarenki – Złota kolekcja
• 2002 – Złote przeboje – Platynowa kolekcja
• 2003 – Motylem jestem
• 2006 – Moje złote przeboje – Platynowa kolekcja
• 2006 – Piosenki o miłości – Platynowa kolekcja
• 2010 – Największe przeboje 1 – nowe nagrania największych przebojów, cz. 1
• 2010 – Największe przeboje 2 – nowe nagrania największych przebojów, cz. 2
• 2011 – 40 piosenek Ireny Jarockiej

16 listopada 1998 w serii płytowej Złota kolekcja ukazała się płyta Odpływają kawiarenki z największymi przebojami Ireny Jarockiej, w której skład weszły 23 piosenki (m.in. „Gondolierzy znad Wisły”, „Wymyśliłam cię”).

Filmografia

• 1974 – Ile jest życia (reż. Zbigniew Kuźmiński) – wykonanie piosenki
• 1976 – Motylem jestem czyli romans 40-latka (reż. Jerzy Gruza) – rola piosenkarki Ireny Orskiej oraz wykonanie piosenek
• 1996 – Bar „Atlantic” (reż. Janusz Majewski – wykonanie piosenki
• 2000 – Twarze i maski (reż. Feliks Falk) – wykonanie piosenki^[59]

Przypisy

Bibliografia

• Jarocka Irena, [w:] RyszardR. Wolański RyszardR., Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej, Warszawa: Agencja Wydawnicza Morex, 1995, s. 78-79, ISBN 83-86848-05-7 .
• IrenaI. Jarocka IrenaI., MagdalenaM. Walusiak MagdalenaM., Motylem jestem, czyli piosenka o mnie samej, Prószyński i S-ka, 2007, ISBN 978-83-7469-623-4 .

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona