Guns N’ Roses

Guns N’ Roses
Ilustracja
Guns N’ Roses (2017)
Rok założenia

1985

Pochodzenie

Los Angeles, Kalifornia,  Stany Zjednoczone

Gatunek

hard rock[1], heavy metal[1][2][3]

Wydawnictwo

Geffen Records

Powiązania

L.A. Guns, Art of Anarchy, Rapidfire, Hollywood Rose, Slash’s Snakepit, Slash's Blues Ball, Neurotic Outsiders, Velvet Revolver, Loaded, Adler's Appetite, Adler

Strona internetowa

Guns N’ Rosesamerykański zespół hard rockowy, założony w Los Angeles w Kalifornii w 1985 roku.

W oryginalny skład Guns N’ Roses weszli: Axl Rose (śpiew), Slash (gitara prowadząca), Izzy Stradlin (gitara rytmiczna), Duff McKagan (gitara basowa), Steven Adler (perkusja). Zespół wydał sześć albumów studyjnych sprzedanych w ponad 100 milionach egzemplarzy na całym świecie, w tym 45 milionach w Stanach Zjednoczonych.

Zespół podpisał kontrakt muzyczny z wytwórnią Geffen Records w 1986 roku. W 1987 roku ukazał się debiutancki album studyjny Guns N’ Roses zatytułowany Appetite for Destruction. Rok po premierze osiągnął on pierwsze miejsce w rankingu Billboard 200, zaś promujący go przebój „Sweet Child O’ Mine” dotarł do pierwszego miejsca w rankingu Billboard Hot 100. Album sprzedał się w nakładzie 28 milionów kopii na całym świecie, w tym 18 milionów w USA, ustanawiając go najlepiej sprzedającym się debiutanckim albumem wszech czasów.

W 1988 roku została wydana druga płyta Guns N’ Roses pt. G N’ R Lies, zawierająca osiem piosenek, w tym m.in. „Patience”, „Used to Love Her” i „One in a Million”, a także cztery utwory z minialbumu pt. Live ?!*@ Like a Suicide (1986). W 1991 roku ukazał się podwójny album zespołu Use Your Illusion I i Use Your Illusion II, który zadebiutował na 2. i 1. miejscu listy Billboard 200 i został łącznie sprzedany w liczbie 35 milionów egzemplarzy na całym świecie, wliczając w to 14 milionów w USA. Ostatnim albumem grupy w „starym składzie” był The Spaghetti Incident? (1993), zawierający covery piosenek innych punk rockowych i glam rockowych zespołów.

Po 10 latach Geffen Records, zmuszony brakiem przysyłanego przez Axla materiału, wydał składankę z największymi przebojami Guns N’ Roses pt. Greatest Hits (2004). Album uzyskał status potrójnej platynowej płyty w USA. W 2008 roku, po wielu wewnętrznych zmianach, zespół wydał wyczekiwany album Chinese Democracy. Zadebiutował on na 3. miejscu Billboard 200.

Klasyczny skład oraz dodatkowo późniejsi członkowie (Dizzy Reed i Matt Sorum) zostali włączeni w 2012 roku do Rock and Roll Hall of Fame. W 2016 do zespołu wrócili Slash i McKagan.

Historia

1985–1986: Formowanie zespołu

W 1984 roku Tracii Guns (założyciel grupy L.A. Guns) mieszkał wspólnie z Izzym Stradlinem, grającym wówczas w zespole Hollywood Rose[4]. Gdy L.A. Guns potrzebował nowego wokalisty, Stradlin zaproponował swojego kolegę z Hollywood Rose, Axla Rose’a[4]. W marcu 1985 roku powstał nowy zespół o nazwie Guns N’ Roses, w skład którego wchodzili: wokalista Axl Rose, Izzy Stradlin, grający na gitarze rytmicznej, oraz członkowie L.A. Guns: gitarzysta Tracii Guns, basista Ole Beich, perkusista Rob Gardner[5]. Nazwa zespołu jest połączeniem nazw dwóch poprzednich zespołów muzyków. Rozważano również nazwy Heads of Amazon i AIDS[6]. Po dwóch lub trzech koncertach Beicha zastąpił Duff McKagan[7]. Tracii Guns odszedł z zespołu po sprzeczce z Rose’em; jego miejsce zajął Slash, który wcześniej grał z Rose’em i Stradlinem w Hollywood Rose[4]. Wkrótce zrezygnował Gardner, więc przyjęto też nowego perkusistę, Stevena Adlera, również byłego członka Hollywood Rose[8][9]. Z kolei Slash, McKagan i Adler znali się z zespołu Road Crew[9].

W czerwcu 1985 roku, cztery dni po tym, jak zakończono zmiany w składzie, zespół udał się na krótką, odznaczającą się całkowitym brakiem organizacji trasę koncertową po Zachodnim Wybrzeżu, od Sacramento po Seattle, rodzinne miasto McKagana[10]. Pomimo licznych trudności „Piekielna trasa”, jak ją później ochrzczono, scementowała pierwszy stabilny skład zespołu, co McKagan skomentował następująco: Ta wycieczka ustanowiła dla nas nową poprzeczkę – do czego byliśmy zdolni, na co mogliśmy się zdobyć, aby osiągnąć nasze cele jako zespół[11].

W miarę jak rosła aktywność Guns N’ Roses na scenie Hollywoodu (m.in. występy w miejscach, takich jak Troubadour czy Roxy), zespołem zainteresowały się duże wytwórnie płytowe[6][12]. W marcu 1986 roku muzycy podpisali kontrakt z Geffen Records, uzyskując z góry kwotę 75 tys. dolarów[6]. W grudniu tego samego roku wydali minialbum zatytułowany Live ?!*@ Like a Suicide, na którym znalazły się cztery utwory. Minialbum miał podtrzymać zainteresowanie fanów na czas pracy w studiu nagraniowym. Wydawnictwo zawierało covery „Nice Boys” grupy Rose Tattoo oraz „Mama Kin” Aerosmith, a także dwie własne kompozycje: punkową „Reckless Life” i inspirowaną klasycznym rockiem „Move to the City”. Chociaż podano, że utwory były zarejestrowane na żywo, w rzeczywistości wszystkie cztery pochodziły z taśm demo zespołu, zmiksowanych z hałasem tłumu[13].

1987–1989: Wzrost popularności

Appetite for Destruction

21 lipca 1987 roku ukazał się w sprzedaży pierwszy album studyjny Guns N’ Roses zatytułowany Appetite for Destruction[14]. Pierwotny projekt okładki autorstwa Roberta Williamsa, przedstawiający surrealistyczną scenę z potworem atakującym robota-gwałciciela, został uznany za zbyt kontrowersyjny[15][16][17]. Zespół uważał, że odrzucona okładka była „symboliczna, z robotem reprezentującym przemysł, który dokonuje gwałtu na naszym środowisku, zanieczyszczając je”[15]. Nową okładkę zaprojektował Andy Engell, opierając się na dziele tatuażysty Billa White’a, który rok wcześniej wykonał tatuaż dla Axla Rose’a[18]. Okładka przedstawiała czaszki pięciu członków zespołu ułożone na krzyżu[15].

W Stanach Zjednoczonych pierwszym singlem promującym album był „Welcome to the Jungle”, do którego ukazał się teledysk. Choć tekst utworu opowiada o Los Angeles, teledysk kręcony był w Nowym Jorku. Inspiracją do tekstu piosenki było również zdarzenie z Nowego Jorku; Rose z przyjacielem wysiadali z autobusu, gdy bezdomny człowiek miał krzyknąć do nich, że przybyli do dżungli i zaraz zginą[19].

Przez prawie cały pierwszy rok po wydaniu zarówno singel, jak i album osiągał umiarkowane sukcesy, dopóki David Geffen nie został poproszony o wsparcie dla zespołu. Osobiście przekonał on kierownictwo MTV do nadawania „Welcome to the Jungle”[20]. Choć teledysk wyemitowano tylko raz, o godz. 4:00 rano w niedzielę, fani rocka i heavy metalu natychmiast go zauważyli i zaczęli domagać się częstszej obecności utworu na ekranie[21]. Numer „Welcome to the Jungle” został wykorzystany w Puli śmierci, filmie z cyklu o Brudnym Harrym, w którym zespół wystąpił w scenie cameo[22][23].

Jako drugi singel w Stanach Zjednoczonych wydano „Sweet Child O’ Mine”, balladę rockową, napisaną przez Rose’a dla swojej ówczesnej sympatii, Erin Everly (córki Dona Everly’ego z The Everly Brothers)[24][22]. Singel zaczął często pojawiać się zarówno w radiu, jak i w MTV, stając się przebojem lata 1988 i osiągając szczyt listy przebojów w USA[22]. Slash wspominał później: Nienawidziłem tego kawałka z całego serca przez dłuższy czas, a okazał się naszym największym hitem, co pokazuje, że najwyraźniej się na tym nie znam[24]. „Sweet Child O’ Mine” był jednym z utworów na wydanym w Japonii minialbumie zatytułowanym po prostu Guns N’ Roses, na który trafiły również nagrania na żywo z występów w londyńskim Marquee Club z 1987 roku[25][26]. Utwór osiągnął też największy w historii zespołu sukces na listach przebojów, będąc jedynym, który zdobył pierwsze miejsce na Hot 100[27].

Powodzenie „Sweet Child O’ Mine” sprawiło, że wydano ponownie singel „Welcome to the Jungle”, który tym razem zdobył 7. miejsce w Stanach Zjednoczonych. W tym samym czasie ukazał się singel „Paradise City”, zdobywając 5. miejsce w USA, podczas gdy album Appetite for Destruction na liście Billboard 200 zajął najwyższą lokatę. Do 2008 roku sprzedano 30 mln egzemplarzy albumu na całym świecie[28][29], w tym 18 mln w Stanach Zjednoczonych, co czyni go najlepiej sprzedającym się debiutanckim albumem wszech czasów w USA oraz jedenastym albumem-bestsellerem w tym kraju[30][31][32][33].

Zespół promował swój pierwszy album podczas trwającej 16 miesięcy trasy Appetite for Destruction Tour[34][35]. Koncerty miały miejsce w Stanach Zjednoczonych i w Europie, a w drugiej połowie 1987 Guns N’ Roses otwierał w Ameryce Północnej występy takich artystów, jak The Cult, Mötley Crüe czy Alice Cooper. Podczas trasy Steven Adler złamał rękę w bójce i przez 8 koncertów zastępował go Fred Coury z grupy Cinderella[36]. Duff McKagan z kolei opuścił kilka występów w maju 1988 z powodu swojego ślubu (na gitarze basowej grał za niego Kid Chaos z The Cult)[37], zaś na rozdaniu American Music Awards w 1989 Don Henley z The Eagles zagrał na perkusji w zastępstwie Adlera, który był wówczas na terapii uzależnień[38].

Później zespół koncertował w Stanach Zjednoczonych, Australii i Japonii, otwierając w USA występy zespołów Iron Maiden i Aerosmith[39][40]. Tim Collins, wówczas menedżer Aerosmith, wspominał: Pod koniec trasy Guns N’ Roses byli wielcy. Po prostu eksplodowali. Wszyscy byliśmy wkurzeni, że „Rolling Stone” pojawił się, by napisać o Aerosmith, a magazyn skończył z Guns N’ Roses na okładce. Nagle nasz support okazał się większy, niż my[41][42].

G N’ R Lies

Następny album, G N’ R Lies, wydany został w listopadzie 1988. Zawierał utwory z Live?!*@ Like a Suicide, a także cztery nowe kompozycje. Jedynym singlem promującym nowe wydawnictwo był „Patience”, który dotarł do 4. miejsca na amerykańskiej liście, podczas gdy sam album osiągnął numer 2 na Billboard 200.

Okładka stanowiła parodię tabloidów. Również tym razem w obawie o wywołanie kontrowersji zdecydowano się usunąć z niej niektóre z fikcyjnych nagłówków[43].

Utwór „One in a Million” sprowokował oskarżenia o rasizm i homofobię[44]. Rose zaprzeczył, jakoby słowa jego autorstwa były rasistowskie, wyjaśniając, że słowo „czarnuch” ma również inne znaczenia. Później jednak przyznał, że w istocie chciał obrazić czarnoskórych ludzi, którzy mieli go kiedyś próbować obrabować[45][46]. Odniósł się również do oskarżeń o homofobię, stwierdzając, że uważa się za „pro-heteroseksualnego” i miał „złe doświadczenia” związane z gejami[45].

Koncerty Guns N’ Roses pod koniec lat 1980. były głośne nie tylko z powodu muzyki. Podczas występu w Atlancie w 1987 Rose zaatakował ochroniarza i został zatrzymany przez policję, a reszta zespołu kontynuowała koncert z zastępczym wokalistą[47][48]. Podczas dwóch koncertów w stanie Nowy Jork w sierpniu 1988 niemal wybuchły zamieszki. W tym samym miesiącu podczas Monsters of Rock w Anglii dwóch fanów zostało zadeptanych na śmierć przez moszujący tłum[21][49][50].

W czasie pierwszego z czterech występów w październiku 1989, podczas których Guns N’ Roses grał przed The Rolling Stones, Axl Rose oświadczył publiczności, że ten koncert będzie ostatnim, jeśli niektórzy z członków zespołu nie skończą ze swym uzależnieniem od heroiny[51]. Tego rodzaju zdarzenia utrwaliły wizerunek Guns N’ Roses jako „Najbardziej niebezpiecznego zespołu świata”[51][52].

1990–1993: Międzynarodowy sukces i tarcia w zespole

Use Your Illusion I i II

W 1990 Guns N’ Roses rozpoczął w studiu pracę nad swoim najbardziej ambitnym jak do tej pory przedsięwzięciem. Wkrótce potem Steven Adler został wyrzucony z zespołu za nadużywanie narkotyków. Pozwolono mu wrócić dopiero po podpisaniu specjalnej umowy, w której zobowiązał się do rzucenia nałogu[53]. Podczas sesji nagraniowej „Civil War” Adler nie był jednak w stanie grać wystarczająco dobrze i z tego powodu zarejestrowanie utworu zajęło blisko 30 podejść[54]. Sam perkusista utrzymywał, że jego niska forma spowodowana była lekami, które zażywał w ramach walki z uzależnieniem[54]. 11 lipca 1990 Adler został jeszcze raz wyrzucony z zespołu, tym razem definitywnie, a później wytoczył mu proces, chcąc odzyskać prawa do utworów, których był współautorem[54][55].

Na stanowisko nowego perkusisty rozważano Martina Chambersa z The Pretenders oraz Adama Maplesa z Sea Hags[56], ostatecznie jednak Adlera zastąpił Matt Sorum, który wcześniej występował przez pewien czas w The Cult[57]. W opinii Slasha Sorum uratował wówczas zespół przed rozpadnięciem się[57].

Gdy w jednym z wywiadów zapytano Stradlina, czy zmiana perkusisty oznacza, że Guns N’ Roses z zespołu rockandrollowego zamienia się w heavymetalowy, ten odrzekł:

Tak, pod względem muzycznym to wielka różnica. Po raz pierwszy zrozumiałem, czym Steve był dla naszego zespołu, kiedy złamał rękę w Michigan. Chciał przebić pięścią ścianę i uszkodził sobie dłoń. Wezwaliśmy więc Freda Coury’ego z grupy Cinderella na koncert w Houston. Fred grał technicznie poprawnie, ale piosenki brzmiały okropnie. Napisane były pod Steve’a i jego wyczucie rytmu było tym czynnikiem, który dawał im duszę. Gdy odszedł, to było... niewiarygodne, dziwne. Po prostu nie działało[58].

Kilka miesięcy wcześniej klawiszowiec Dizzy Reed został oficjalnym, szóstym członkiem grupy[59]. Reed był kolegą Matta Soruma w zespole Johnny Crash[60]. W maju 1991 zespół pozbył się swojego dotychczasowego managera, Alana Nivena, którego zastąpił Doug Goldstein. Według magazynu Rolling Stone, decyzję tę, wbrew woli części innych członków, wymusił Rose, odmawiając dalszej pracy nad albumami[61].

Gdy nagrano wystarczająco dużo materiału, albumy Use Your Illusion I i Use Your Illusion II zostały wydane tego samego dnia (17 września 1991)[62][63]. Zadebiutowały odpowiednio na 2. i 1. miejscu listy magazynu Billboard, czego nie dokonał ani wcześniej, ani później (do 2004) żaden inny artysta[64][65]. Pierwszy album sprzedał się w liczbie 685 tys. egzemplarzy, natomiast drugi – 770 tys. egzemplarzy w ciągu pierwszych tygodni obecności na rynku[66]. Łączna sprzedaż obu albumów na świecie osiągnęła 35 mln kopii[67], w tym 14 mln w Stanach Zjednoczonych[30].

Do utworów „Don’t Cry”, „November Rain”, „Estranged” powstały teledyski; ten ostatni kosztował 4 mln dolarów[68]. Ballada „November Rain” zajęła 3. miejsce na liście przebojów w Stanach Zjednoczonych, stając się najczęściej emitowanym na życzenie teledyskiem w historii stacji MTV i zdobywając w 1992 na gali MTV Video Music Awards nagrodę za najlepsze zdjęcia oraz nominację do nagrody za reżyserię[69].

Albumom towarzyszyła trasa koncertowa Use Your Illusion Tour, trwająca 28 miesięcy i uważana za najdłuższą w historii rocka[70]. Stała się znana ze względu na sukces komercyjny, ale także liczne kontrowersyjne incydenty, które miały miejsce w jej trakcie. W skład trasy weszły 92 występy w 27 krajach, obejrzane na żywo przez 7 milionów osób[70].

Use Your Illusion Tour

 Osobny artykuł: Use Your Illusion Tour.

Program trasy zawierał gitarowe solo Slasha, oparte na motywie z filmu Ojciec chrzestny, cover utworu „It’s Alright” grupy Black Sabbath oraz długą improwizację opartą o utwór „Move to the City” z udziałem różnych muzyków[71].

Media w przypadku części występów więcej uwagi poświęcały często incydentom: bójkom, opóźnieniom i tyradom Rose’a, niż samej muzyce. O ile wcześniejsze problemy z uzależnieniem od narkotyków i alkoholu w zespole wydawały się być pod kontrolą, to Rose’a często wzburzała beztroska ochroniarzy, problemy techniczne oraz niepożądane filmowanie lub nagrywanie koncertów. Wykorzystywał również czas między poszczególnymi utworami na wypowiadanie swoich politycznych poglądów albo komentarze na temat krytyków muzycznych i innych celebrytów.

2 lipca 1991, podczas koncertu w Saint Louis, gdy zespół wykonywał właśnie „Rocket Queen”, Rose spostrzegł, że jeden z fanów nagrywa występ kamerą. Najpierw wokalista poprosił ochronę, by usunęła kamerę, ale później postanowił sam ją odebrać – wskoczył w tłum i zaczął szarpać się z fanem. Gdy został siłą odciągnięty, oświadczył, że wraca do domu, rzucił mikrofon na ziemię i zszedł ze sceny. Spowodowało to zamieszki wśród publiczności, część widzów odniosła rany. Zdarzenie zostało sfilmowane przez Roberta Johna, oficjalnego fotografa zespołu. Po koncercie Rose był poszukiwany przez policję za wzniecenie zamieszek, jednak nie udało się go zatrzymać przez prawie rok, ponieważ zespół kontynuował trasę za granicą. Wokaliście postawiono zarzuty, ale sąd orzekł, że Rose nie wzniecił zamieszek bezpośrednio. Frontman bronił się stwierdzając, że ochrona Guns N’ Roses czterokrotnie prosiła ochroniarzy obiektu o usunięcie kamery i wszystkie cztery prośby zostały zignorowane, ponadto członkowie zespołu zgłaszali, że rzucano w nich butelkami z widowni, a ochrona odmawiała odbierania ich widzom[72]. Wydarzenia z tego koncertu znalazły odbicie w okładce albumu Use Your Illusion, gdzie w sekcji z podziękowaniami umieszczono ukryte przesłanie o treści Pieprzyć cię, Saint Louis![73].

7 listopada 1991, gdy incydent z Saint Louis niemal powtórzył się w Niemczech, Izzy Stradlin postanowił odejść z zespołu[74]. Gitarzysta wymienił jako główne powody zachowanie Rose’a, jego sposób zarządzania zespołem oraz trudności z zachowaniem abstynencji w towarzystwie Slasha, Soruma i McKagana[74][75][76].

Odkąd rzuciłem narkotyki, nie mogłem przestać oglądać się za siebie i pytać, czy to już wszystko? Byłem po prostu tym zmęczony, potrzebowałem spokoju[77].

Slash opowiadał o poszukiwaniu następcy Stradlina następująco: Gdy Izzy odszedł, nagle zdaliśmy sobie sprawę, że albo znajdziemy nowego gitarzystę w trzy tygodnie, albo będzie trzeba odwołać masę koncertów. Miałem kartkę papieru z listą około 30 kandydatów. Duff się rozglądał, Axl miał swoje pomysły, ale nikt nam nie odpowiadał. Przez moment wydawało się, że to będzie Dave Navarro, ale jakoś nie mógł tego dopiąć, więc nic z tego nie wyszło[78]. Ostatecznie nowym członkiem Guns N’ Roses został Gilby Clarke, a Slash stwierdził, że Clarke uratował zespół[79].

Podczas kolejnych występów z trasy Rose przedstawiał Clarke’a publiczności, a Slash i Clarke zaczynali grać „Wild Horses” grupy The Rolling Stones[78]. Pod koniec 1991 zespół powiększył swój skład koncertowy m.in. o kilku wokalistów wspierających oraz sekcję waltornistów[80]. W 1992 Clarke złamał rękę w wypadku motocyklowym i został na kilka tygodni zastąpiony przez Stradlina[81].

W 1992 zespół wystąpił na The Freddie Mercury Tribute Concert, wykonując trzy utwory[82]. Z powodu „One in a Million” aktywiści organizacji ACT UP domagali się wycofania udziału Guns N’ Roses w koncercie, a gdy to im się nie udało, zaczęli namawiać pozostałych artystów i publiczność do bojkotowania występu Guns N’ Roses[82]. Członkowie Queen wyrzucili aktywistów, uznając ich pomysły za niedorzeczne[82]. Slash wykonał również „Tie Your Mother Down” wspólnie z członkami Queen i Joe Elliottem, natomiast Rose zaśpiewał „We Will Rock You” oraz – w duecie z Eltonem Johnem – „Bohemian Rhapsody[83]. Z własnych kompozycji zespół wybrał m.in. „Paradise City” i „Knockin’ on Heaven’s Door”. Pozostałe koncerty trasy Use Your Illusion Tour w Stanach Zjednoczonych otwierał założony przez Briana Maya zespół The Brian May Band[84]. Rose początkowo chciał, by wszystkie koncerty trasy były otwierane przez występ Nirvany, ale spotkał się z odmową jej frontmana, Kurta Cobaina[85].

Nieco później Guns N’ Roses wybrał się na wspólną trasę koncertową z Metallicą. Wspierały ich zespoły Faith No More, Motörhead i Body Count. Podczas występu w Montrealu frontman Metalliki, James Hetfield, doznał dotkliwych poparzeń dłoni i twarzy podczas wypadku z fajerwerkami na scenie[86]. Metallica była zmuszona odwołać drugą godzinę swojego występu, ale obiecała powrócić do miasta przy innej okazji. Po długiej przerwie, gdy widownia zaczęła robić się niespokojna, Guns N’ Roses wkroczył na scenę, jednak na skutek niewystarczającego czasu na przygotowanie sprzętu, członkowie zespołu nie słyszeli się nawzajem. Dodatkowo Rose skarżył się na problemy z gardłem. W rezultacie zespół opuścił scenę przed czasem[87]. Spowodowało to zamieszki na widowni, dziesięcioro fanów i trzech funkcjonariuszy policji odniosło rany, kilka osób zostało aresztowanych[88].

Incydent z pirotechniką i bójka są widoczne w filmie dokumentalnym A Year and a Half in the Life of Metallica[89]. W jednej części dokumentu Hetfield żartuje z Rose’a oraz czyta jego osobisty wykaz rzeczy, których wokalista Guns N’ Roses domagał się od organizatorów trasy[89]. Rose w odwecie nazwał Hetfielda rasistą za jego decyzję o usunięciu Body Count z programu trasy, obrzucał też jego i pozostałych członków zespołu wyzwiskami[89]. Na łamach serialu dokumentalnego Behind the Music, w odcinku poświęconym Metallice, Lars Ulrich stwierdził, że nie można było odnieść się do Axla i jego zachowania. Pozostali członkowie zespołu, a także sam Rose przyznali, że oba zespoły nigdy nie pasowały do siebie[90].

W połowie 1993 doszło do ugody w sprawie pozwu Stevena Adlera przeciwko reszcie zespołu. Adler otrzymał odszkodowanie w kwocie 2 250 000 dolarów oraz 15% z tantiem za utwory, które zespół z nim nagrał[91][92].

Trasa zakończyła się w Buenos Aires 17 lipca 1993. Był to jednocześnie ostatni występ zespołu na żywo z udziałem Soruma i Clarke’a, a także ostatni raz (do 2016), kiedy Rose i Slash grali razem[93].

The Spaghetti Incident?

23 listopada 1993 zespół wydał The Spaghetti Incident?, zbiór coverów punk rockowych i glam rockowych zespołów[94]. Wiele utworów powstało podczas sesji Use Your Illusion, które w pierwotnych zamierzeniach miały zakończyć się stworzeniem 3 lub 4 albumów[95]. Były również plany wydania tych coverów w formie minialbumu, ostatecznie jednak zdecydowano się na nagranie kilku dodatkowych utworów i wydanie pełnego albumu[96].

Na albumie zamieszczono ukryty utwór – cover „Look at Your Game, Girl” Charlesa Mansona[97]. Fakt ten utrzymywano w tajemnicy przed premierą albumu; kopie wysłane do recenzentów nie zawierały ukrytego utworu[97]. Obecność tego utworu na albumie spowodowała liczne kontrowersje w środowiskach stróżów prawa i obrońców praw ofiar przestępstw[98][99]. Rose twierdził, że zespół bagatelizował znaczenie tego utworu i dlatego nie wymieniono na okładce[100]. Zespół rozważał usunięcie go z późniejszych wydań albumu, a David Geffen oświadczył w wywiadzie, że jego zdaniem Axl Rose nie zdawał sobie sprawy, że pomysł umieszczenia coveru na albumie spotka się z takimi reakcjami[101]. Slash stwierdził, że utwór był tylko niewinnym, czarnym humorem z naszej strony[98]. Rose powiedział, że zamierza przeznaczyć dochody z tego tytułu na jakąś organizację działającą na rzecz środowiska[100][101], a z kolei Slash oświadczył, że zespół zamierzał usunąć utwór, dopóki nie dowiedział się, że tantiemy za ten utwór trafią do syna Wojciecha Frykowskiego, jednej z ofiar Mansona[98][102]. Wytwórnia Geffen Records wydała oświadczenie, że udział z zysków będzie przekazany na rzecz organizacji Doris Tate (matki Sharon Tate), zajmującej się prawami ofiar przestępstw[98]. Po latach Rose zapowiedział, że piosenka będzie usunięta z przyszłych wydań albumu oraz że krytycy i media źle zinterpretowali jego zainteresowanie Mansonem, niemniej recenzenci albumu nadal uznają zamieszczenie „Look at Your Game, Girl” za pomysł niesmaczny i obliczony na wywołanie kontrowersji[103].

Album zadebiutował na miejscu 4. listy magazynu Billboard i w ciągu pierwszego tygodnia sprzedał się w liczbie 190 000 egzemplarzy[99].

1994–1999: Odejścia i spadek aktywności

Z wywiadów z członkami zespołu wynika, że w latach 1994–1996 zaczynano sporadycznie tworzyć i nagrywać nowy materiał. Slash twierdził, że większość nowych kompozycji to dzieła Rose’a, ten z kolei utrzymywał (w otwartym liście opublikowanym na oficjalnej stronie Guns N’ Roses w 2008), że był to przede wszystkim album Slasha, a jemu samemu pozwolono na bardzo niewiele.

Matt Sorum w 1996 powiedział, że zespół nagrał 7 utworów, 7 następnych było niedokończonych, a nowy album miał docelowo składać się z 10–12 utworów i ukazać się wiosną 1997. Sorum wspomniał też, że debiutancki album Slash’s Snakepit, It’s Five O’Clock Somewhere, mógł być albumem Guns N’ Roses, ale Axl uważał, że nie jest dość dobry.

W maju 1994 Gilby Clarke zadeklarował w wywiadzie, że nie będzie następnego albumu Guns N’ Roses. Zaczęliśmy nad nim pracować – dodał – ale trafił do śmietnika. Sorum opisał niewydany album jako nie tak wyrafinowany, jak Illusion, ale nie taki dziki jak Appetite. Duff McKagan miał stwierdzić, że materiał składał się z szybkich, rockowych kawałków i był bez ballad. W wywiadzie z 2002 Rose chwalił partie gitarowe Slasha, utrzymując, że była to najlepsza gra [w jego wykonaniu] co najmniej od Illusions. Wokalista dodał również, że materiał został skasowany z powodu braku współpracy między członkami zespołu. Z kolei w wywiadzie z 2012 wyjawił, że w latach 1990. nie pisał przez lata żadnej muzyki z powodu krytyki ze strony Slasha i McKagana oraz swojej ex-narzeczonej Stephanie Seymour.

W styczniu 1994 Rose wprowadził Eltona Johna do Rock and Roll Hall of Fame, a następnie on i Bruce Springsteen wykonali w duecie cover Beatlesów, „Come Together”. Był to ostatni publiczny występ Rose’a przez najbliższych sześć lat. W tym samym roku wszyscy ówcześni członkowie zespołu wzięli udział w nagrywaniu debiutanckiego solowego albumu Clarke’a, Pawnshop Guitars.

W grudniu 1994 Guns N’ Roses wydał jako singel cover grupy Rolling Stones, „Sympathy for the Devil”. Utwór został też wykorzystany w filmach Wywiad z wampirem i W sieci zła. Magazyn Entertainment Weekly uznał cover za odtworzenie nuta w nutę oryginału, co miało świadczyć o tym, że Guns N’ Roses jest już zbankrutowany. Był to ostatni utwór z udziałem Slasha, McKagana i Soruma. W nagrywaniu go wziął udział przyjaciel Rose’a z dzieciństwa (i z zespołu Hollywood Rose), Paul Tobias, który zagrał na gitarze rytmicznej.

Współpraca z Tobiasem spowodowała spięcia ze Slashem. Między dwoma muzykami miały wystąpić różnice personalne i twórcze, a Slash miał w 1996 oświadczyć, że albo Paul odejdzie, albo ja, co ujawnił w wywiadzie z 2001. Kontrakt Clarke’a nie został odnowiony i w 1995 nie był już członkiem zespołu. Slash ujawnił w swojej autobiografii, że Rose wyrzucił gitarzystę, nie konsultując tej decyzji z nikim i twierdząc, że był on tylko „najemnym pomocnikiem”. Clarke nie wziął udziału w nagrywaniu „Sympathy for the Devil” i później utrzymywał, że już wtedy domyślał się, że jego czas w zespole się kończy. Wspomniał też, że Rose powiadomił go oficjalnie o zakończeniu współpracy dopiero tuż przed ostatnim wspólnym koncertem. Później Clarke pozwał zespół za wykorzystanie przypominającej go postaci w pinballu Guns N’ Roses.

W 1996 Rose, Slash, McKagan i Izzy Stradlin wystąpili gościnnie na debiutanckim albumie zespołu The Outpatience, Anxious Disease (zespół ten został założony przez Westa Arkeena, który wcześniej współpracował z Guns N’ Roses przy kilku utworach). Nagrywanie „Sympathy for the Devil” oraz inne spięcia między Rose’em a Slashem spowodowały odejście tego ostatniego z zespołu (oficjalnie w październiku 1996). Rose powiadomił o tym fakcie MTV za pomocą faksu, zaś Slash odpowiedział: Axl i ja od jakiegoś czasu nie potrafiliśmy stanąć oko w oko, jeśli chodzi o Guns N’ Roses. Próbowaliśmy współpracować, ale na tę chwilę nie jestem już w zespole. Dodał również: Wizja Axla i jego wkład w Guns N’ Roses są kompletnie odmienne od moich. Ja po prostu lubię grać na gitarze, stworzyć dobry riff, wyjść na scenę i grać, nie obchodzi mnie wizerunek.

Slash zastępował na koncertach od stycznia 1997 Robin Finck, który w sierpniu tego samego roku podpisał dwuletni kontrakt, stając się oficjalnym członkiem zespołu. Polecił go rok wcześniej Matt Sorum, który sam opuścił Guns N’ Roses w kwietniu 1997 po kłótni z Rose’em na temat dołączenia Tobiasa do zespołu. Sorum powiedział później, że Tobias był dla Guns N’ Roses tym, czym Yoko Ono dla The Beatles. McKagan zrezygnował w sierpniu 1997 i w ten sposób Rose pozostał ostatnim członkiem składu, w którym nagrano Appetite for Destruction. Basista tłumaczył swą decyzję tym, że niedawno został ojcem i potrzebował stabilności, a zespół od trzech lat nie zdołał ukończyć ani jednego nowego utworu. McKagana zastąpił w tym samym roku Tommy Stinson.

Rose od 1997 miał wykupić pełne prawa do posługiwania się nazwą Guns N’ Roses, choć Slash utrzymywał, że wokalista zmusił pozostałych członków do zrzeczenia się tych praw w 1992 podczas trasy koncertowej, grożąc, że w przeciwnym razie nie wyjdzie na scenę. Rose zdecydowanie zaprzeczył tej wersji. Kompletując nowy skład Guns N’ Roses, Axl Rose przesłuchiwał takich muzyków, jak Chris Vrenna, Zakk Wylde, Dave Abbruzzese, Michael Bland. W kwietniu 1997 Rolling Stone ogłosił, że zespół odtworzył się w następującym składzie: Rose, McKagan, Tobias, Finck i Vrenna. Ostatecznie do grupy dołączył Josh Freese jako perkusista (lato 1997), a pod koniec 1998 lista członków wyglądała następująco: Rose (wokal), Stinson (gitara basowa), Freese (perkusja), Finck (gitara prowadząca), Tobias (gitara rytmiczna), Reed (keyboard) oraz Chris Pitman (różne instrumenty).

W 1998 wytwórnia Geffen wydała skróconą wersję Use Your Illusion na pojedynczej płycie. W 1999 ukazała się kompilacja różnych koncertowych nagrań zespołu, Live Era ’87–’93. Slash stwierdził, że był to jeden z najłatwiejszych projektów nad którymi pracował, mimo że właściwie nie miał okazji zobaczyć się z Axlem.

1999–2011: Chinese Democracy

Nowy album Guns N’ Roses miał powstawać już w 1994. W 1997 pojawiły się pogłoski, że z zespołem nagrywa Moby, a album będzie brzmiał zupełnie inaczej, niż dotychczasowe, z dużym wpływem muzyki elektronicznej. W maju 1997 w produkcję zaangażował się Mike Clink, który współpracował z zespołem przy wszystkich poprzednich albumach. W 1998 Moby’ego zastąpił Martin Glover, lecz postęp w nagrywaniu był znikomy, wciąż nie było ani jednego ukończonego utworu. W lipcu 1998 dziennikarz Neil Strauss napisał, że album z wpływami muzyki elektronicznej, nagrany w nowym składzie, ukazać się ma w 1999. We wrześniu Glovera zastąpił Sean Beaven.

W wywiadzie udzielonym w listopadzie 1999 Rose powiedział, że wraz z ówczesnym składem nagrał ponownie cały album Appetite for Destruction, z wyjątkiem dwóch utworów, które zastąpiono „Patience” i „You Could Be Mine”. Podczas tego samego wywiadu wokalista wyjawił tytuł nowego albumu – Chinese Democracy. Na temat albumu wypowiedział się również manager zespołu, Doug Goldstein, który stwierdził, że zespół prawie skończył nagrywanie utworów, a data wydania to najprawdopodobniej rok 2000. W tym samym miesiącu ukazał się singel „Oh My God”, napisany na potrzeby filmu I stanie się koniec. Część partii gitarowych powstała przy udziale Dave’a Navarro oraz Gary’ego Sunshine’a, uczącego Rose’a gry na gitarze. Rose stwierdził, że byli członkowie zespołu, Duff McKagan i Matt Sorum nie dostrzegli potencjału w tym utworze i nie wykazali chęci uczestniczenia w nagrywaniu go.

W sierpniu 1999 Robin Finck tymczasowo wycofał się z przedsięwzięcia, by wesprzeć swój poprzedni zespół, Nine Inch Nails, podczas jego trasy koncertowej. Zastąpił go w marcu 2000 Buckethead. W tym samym miesiącu nastąpiła zmiana na stanowisku perkusisty – po rezygnacji Josha Freese’a w zespole pojawił się Bryan Mantia. Mantia znał Bucketheada z dzieciństwa i pracował z nim w kilku zespołach, w tym Praxis. Finck powrócił do gry w Guns N’ Roses pod koniec 2000 i od tej pory w grupie było dwóch gitarzystów prowadzących.

Przez pewien czas zespół współpracował w 2000 z Brianem Mayem oraz Royem Thomasem Bakerem, byłym producentem Queen. Baker przekonał Rose’a do ponownego nagrania niemal już ukończonego albumu, co opóźniło jeszcze bardziej jego premierę. Podczas wywiadu dla Rolling Stone w lutym 2000 Rose zagrał kilka utworów z nowego albumu w obecności reporterów, wśród nich „Chinese Democracy”, „Catcher in the Rye”, „I.R.S.”, „The Blues”, „There Was a Time” i „Oklahoma”. Rolling Stone określił album jako Physical Graffiti grupy Led Zeppelin, zremiksowany przez Becka i Trenta Reznora.

Osiem lat od ostatniego koncertu, w styczniu 2001 zespół wystąpił w Las Vegas i na festiwalu Rock in Rio w Rio de Janeiro, a pod koniec roku pojawił się na kolejnych dwóch występach w Las Vegas. Z powodu frustracji wywołanej koncertami Paul Tobias opuścił zespół w 2001 i został zastąpiony przez Richarda Fortusa. W lutym 2002 zespół zakończył współpracę z producentem Royem Thomasem Bakerem. W czerwcu 2002 serwis Drudge Report poinformował, że Chinese Democracy ma się ukazać we wrześniu tego samego roku. W sierpniu 2002 odbyło się kilka koncertów i festiwali z udziałem grupy, w tym Pukkelpop, Summer Sonic Festival i Reading and Leeds Festivals. 29 sierpnia na gali MTV Video Music Awards Guns N’ Roses zamknął wydarzenie niezapowiedzianym występem, wykonując „Welcome to the Jungle”, „Paradise City” i nowy utwór – „Madagascar”.

W listopadzie 2002 zespół wyruszył w pierwszą od 1993 trasę koncertową po Ameryce Północnej, promując Chinese Democracy. Wspierali ich CKY i Mix Master Mike. Pierwszy występ, w Vancouver, został jednak odwołany, ponieważ nie przybył Rose. Menedżerowie zespołu tłumaczyli to problemami technicznymi samolotu. Wiadomość o anulowaniu koncertu doprowadziła do zamieszek. Trasa spotkała się ze zróżnicowanym powodzeniem; bilety na niektóre występy (szczególnie w dużych miastach, jak Nowy Jork) sprzedawały się w kilka minut, podczas gdy zainteresowanie innymi było niskie. Po tym, jak w Filadelfii odwołano kolejny występ, a tłumy publiczności znów wszczęły rozruchy, reszta trasy została skasowana. Rose nie wyjaśnił przyczyn, dla których koncerty w Vancouver i Filadelfii się nie odbyły, tłumacząc później swoje milczenie komplikacjami prawnymi. W 2012, w czasie kolejnego koncertu w Filadelfii, wokalista przeprosił za zajścia sprzed lat.

Zespół pozostawał bezczynny aż do maja 2004, kiedy miał zagrać na Rock in Rio Lisboa. Do występu jednak nie doszło, ponieważ w marcu 2004 Buckethead zrezygnował z działalności w zespole. Menedżer gitarzysty oświadczył, że powodem tej decyzji była niezdolność zespołu do ukończenia albumu albo rozpoczęcia trasy koncertowej. Rose natychmiast skrytykował Bucketheada za przedwczesne opuszczenie zespołu, co jego zdaniem stawiało Guns N’ Roses w trudnej sytuacji, oraz generalnie ekscentryczny styl życia gitarzysty, problemy z porozumiewaniem się z nim i związane z tym trudności przy nagrywaniu i planowaniu koncertów.

W tym samym miesiącu wytwórnia Geffen zdecydowała się wydać album Greatest Hits, jako że zespół nie zdołał nagrać żadnego nowego materiału od dziesięciu lat. Kompilacja powstała bez wcześniejszego uzgodnienia z którymkolwiek członkiem zespołu, toteż Rose, Slash i McKagan pozwali wytwórnię do sądu, który jednak odrzucił ich wniosek, a album uzyskał status potrójnej platynowej płyty w Stanach Zjednoczonych. Nieco później ci sami muzycy próbowali, również bezskutecznie, zapobiec wydaniu The Roots of Guns N’ Roses, kompilacji utworów grupy Hollywood Rose.

Guns N’ Roses podczas koncertu, 27 czerwca 2006

W 2005 wytwórnia Geffen usunęła Chinese Democracy ze swojej listy albumów planowanych do wydania i wycofała przeznaczone na niego fundusze, uzasadniając to znacznym przekroczeniem przez Rose’a budżetu. W tym samym czasie Merck Mercuriadis stwierdził, że album jest bardzo bliski ukończenia. Zgodnie z raportem The New York Times z 2005, Rose miał wydać do tego momentu 13 mln dolarów na Chinese Democracy. Mercuriadis podważył wiarygodność raportu, twierdząc, że źródła informacji, z których korzystała gazeta, nie są związane z projektem od sześciu do dziewięciu lat. Koszty takie czyniłyby Chinese Democracy najdroższym albumem rockowym, jaki kiedykolwiek wyprodukowano.

W lutym 2006 po internecie zaczęły krążyć nielegalne kopie utworów „Better”, „Catcher in the Rye”, „I.R.S.” i „There Was a Time”, udostępnione przez fanowską stronę zespołu. Menedżerowie zespołu zażądali usunięcia wszystkich linków do plików MP3 i słów utworów z wszelkich forów i innych serwisów internetowych. Pomimo to stacje radiowe wciąż emitowały „I.R.S.”, a utwór osiągnął nawet 49. miejsce na liście Radio & Records Active Rock National Airplay pod koniec lutego.

W sierpniu 2006 Slash i McKagan pozwali Rose’a z powodu nowych wydawnictw zespołu i zamieszczonych na nich autorów piosenek, co prawnik Rose’a określił jako błąd drukarski podczas zmiany wydawcy. Po rekomendacji Joe Satrianiego, Chris Pitman skontaktował się w 2004 z Ronem Thalem, który oficjalnie dołączył do zespołu w 2006. Jego pierwszy występ z Guns N’ Roses odbył się 12 maja 2006 w Nowym Jorku. Był to zarazem pierwszy koncert zespołu od ponad trzech lat. We wrześniu 2006 zagrano pięć koncertów, które miały stanowić rozgrzewkę przed trasą w Ameryce Północnej. Trasę oficjalnie rozpoczęto w Miami 24 października. Dotychczasowy perkusista, Bryan Mantia, doczekał się narodzin dziecka i postanowił odejść z zespołu, by móc spędzić więcej czasu z rodziną. Zastąpił go Frank Ferrer.

W tym samym miesiącu utwór „Better” został użyty w internetowej reklamie firmy Harley-Davidson. Klawiszowiec Dizzy Reed oświadczył, że była to pomyłka – stworzono dwie wersje klipu reklamowego, jedna z „Paradise City”, a druga, eksperymentalna, z demonstracyjną wersją „Better”, wersje te były źle podpisane i właśnie ta druga została użyta jako podkład dźwiękowy reklamy (pomyłkę naprawiono następnego dnia). Również w październiku 2006 Rolling Stone zamieścił artykuł wyjawiający, że miksowaniem ostatecznej wersji albumu zajmie się Andy Wallace. W listopadzie 2006 koncerty w Portland zostały odwołane – zgodnie z oświadczeniem zespołu, winne były ograniczenia wprowadzone przez lokalne władze. W grudniu 2006 Rose opublikował otwarty list do fanów, w którym powiadomił ich o zwolnieniu Mercka Mercuriadisa ze stanowiska menedżera zespołu. Oświadczył również, że cztery ostatnie koncerty północnoamerykańskiej trasy nie odbędą się, ponieważ zespół chce skoncentrować się na postprodukcji Chinese Democracy. Rose podał też pierwszy oficjalny termin wydania albumu od czasu jego zapowiedzi: 6 marca 2007.

23 lutego 2007 Del James ogłosił, że nagrywanie nowego albumu Guns N’ Roses zakończyło się, a grupa zajęła się jego miksowaniem. Po tej wypowiedzi stało się jasne, że album nie zdąży się ukazać 6 marca i tym samym data wydania znów była nieokreślona. W grudniu 2007 Sebastian Bach stwierdził, że Rose planuje wydać album przed świętami Bożego Narodzenia. W lutym 2007 „ostateczna” wersja „Better” pojawiła się nielegalnie w internecie, zbierając pozytywne recenzje. 4 maja 2007 wyciekły kolejne trzy nagrania z Chinese Democracy: nowa wersja „I.R.S.”, „The Blues” oraz utwór tytułowy. Zespół kontynuował trasę Chinese Democracy Tour: w czerwcu odwiedził Meksyk, następnie Australię i Japonię. Utwory „Nice Boys” i „Don’t Cry” (ta ostatnia jako instrumentalne solo Tala) zostały odegrane po raz pierwszy od czasu Use Your Illusion Tour. Trasa zakończyła się w 20. rocznicę wydania albumu Appetite for Destruction w Osace.

Na początku 2008 pojawiły się pogłoski, że nowy album jest już gotowy, ale Rose i wytwórnia Geffen Records nie mogą porozumieć się w kwestiach marketingowych. Eddie Trunk potwierdził, że zespół zakończył pracę nad albumem, sugerując, że opóźnienie jest winą wytwórni. W lutym 2008 menedżerka Rose’a, Beta Lebeis, w wywiadzie dla Classic Rock Magazine oświadczyła, że trwają negocjacje między zespołem a wytwórnią, zaś album jest gotowy od świąt Bożego Narodzenia 2007. 19 czerwca 2008 w internecie pojawiło się dziewięć utworów, które, jak się domyślano, miały się znaleźć na Chinese Democracy, jednak szybko zostały usunięte na żądanie wydawcy. Sześć z nich w różnych postaciach można było odsłuchać już wcześniej, trzy były nowe.

14 lipca 2008 Harmonix Music Systems oficjalnie ogłosił premierę nowego utworu z Chinese Democracy – „Shackler’s Revenge” został wykorzystany w grze Rock Band 2. Później, w kwietniu 2009, cały album stał się dostępny w grze jako zawartość do pobrania. 10 października 2008 zadebiutował utwór „If the World”, użyty w filmie Ridleya ScottaW sieci kłamstw”. W sierpniu magazyny Rolling Stone i Billboard równocześnie poinformowały, że 25 listopada album ma się pojawić w sprzedaży wyłącznie w sieci Best Buy. Informacje te potwierdzono 22 października we wspólnym oświadczeniu przedstawicieli zespołu, Best Buy oraz Interscope Geffen A&M Records (z datą 23 listopada). Kilka dni przed oficjalną premierą zespół umożliwił odsłuchanie całego albumu przez ich stronę w serwisie Myspace. Odtworzono go 3 mln razy, ustanawiając tym samym rekord Myspace.

Album Chinese Democracy został ostatecznie wydany 22 listopada 2008 w Europie i Australii, 23 listopada 2008 w Ameryce Północnej i 24 listopada w Wielkiej Brytanii. Koszty produkcji wyniosły 14 mln dolarów, czyniąc go najdroższym albumem rockowym w historii muzyki. Zadebiutował na 3. miejscu listy Billboard 200 i generalnie spotkał się z pozytywnymi recenzjami, choć sprzedaż była poniżej oczekiwań.

Jeszcze przed wydaniem Chinese Democracy pojawiały się sygnały o istnieniu dodatkowego materiału, który mógłby stać się następnym albumem studyjnym. W wywiadzie udzielonym w 1999 stacji MTV Rose zdradził, że jego obecny zespół nagrał wystarczająco wiele utworów, by wydać podwójny album. Podczas nieoficjalnej rozmowy z Rolling Stone w lutym 2006 lider Guns N’ Roses powiedział, że dysponuje 32 niedokończonymi jeszcze piosenkami.

W grudniu 2008 Rose podał niektóre tytuły robocze na różnych forach internetowych: „Elvis Presley and the Monster of Soul” („Soul Monster”, wcześniej „Leave Me Alone”), „Atlas Shrugged”, „Seven”, „The General”, „Thyme”, „Ides of March”, „Berlin” (wcześniej „Oklahoma”), „Zodiac”, „Quick Song”, oraz „Down by the Ocean” (ten ostatni tytuł miał być napisany wspólnie z Izzym Stradlinem). Wokalista stwierdził również, że fragment „Soul Monster” przypomina twórczość Black Sabbath. Sebastian Bach z kolei wyjawił w wywiadzie z 2007, że „The General” ma ciężkie brzmienie i krzyczący wokal oraz że jest to sequel ballady „Estranged”. Bach utrzymywał również, że Chinese Democracy ma być pierwszą częścią trylogii nowych albumów, z której trzeci (jak miał mu powiedzieć Rose), jeszcze niezatytułowany, zaplanowano na 2012.

Pierwotny plan z 2001 przewidywał nagranie dwuczęściowego albumu, wydanie Chinese Democracy (czyli pierwszej części), rok lub dwa przeznaczone na trasę koncertową, a następnie wydanie nagranej uprzednio drugiej części. Na temat ewentualnego nowego albumu wypowiadali się też byli oraz ówcześni członkowie zespołu. Bryan Mantia wspominał, że pracował nad klubowym remiksem utworu „Shackler’s Revenge”, a Axl Rose miał w planach wydanie albumu z remiksami z Chinese Democracy. Gitarzysta DJ Ashba mówił, że trwają dyskusje nad następnym albumem i zażartował, że przygotowanie go nie potrwa długo. 20 kwietnia 2011 Ashba udzielił wywiadu, w którym opowiedział, że zespół pracuje każdego dnia nad nowym materiałem. W innym wywiadzie Ashba stwierdził, że Rose ciągle pisze nowe utwory i obecnie ma już materiał nawet na trzy nowe albumy.

Guns N’ Roses podczas koncertu w Kanadzie, 24 stycznia 2010

6 lutego 2009 Rose w pierwszym od 9 lat oficjalnym wywiadzie dla magazynu Billboard stwierdził, że nigdy nie zgodzi się na ponowną współpracę ze Slashem, za to jest otwarty na możliwość powrotu McKagana i Stradlina. W 2009 Rose wszedł w konflikt z menedżerem z wytwórni Geffen, Irvingiem Azoffem, który pozwał wokalistę do sądu, oskarżając go o pozbawienie udziału w zyskach z koncertów. Z kolei Rose wytoczył menedżerowi własny proces, utrzymując, że ten celowo doprowadził do słabej sprzedaży Chinese Democracy, by zmusić Guns N’ Roses do ponownego przyjęcia muzyków, którzy brali udział w nagrywaniu wcześniejszych albumów. Proces zakończył się ugodą w 2011.

W 2010 zespół wystąpił na festiwalu w Reading. Muzycy spóźnili się o godzinę, a dodatkowo koncert został przerwany o północy ze względu na wprowadzoną przez lokalne władze godzinę policyjną. Pomimo to zespół usiłował wykonać „Paradise City” bez nagłośnienia, z udziałem widowni. Dwa dni później Guns N’ Roses wystąpił na zakończeniu festiwalu w Leeds, znów spóźniając się o pół godziny i skracając program koncertu. 1 września w Dublinie zespół ponownie wszedł na scenę ponad godzinę po czasie. Podczas wykonywania drugiego utworu („Welcome to the Jungle”), Rose przerwał koncert z powodu licznych butelek rzucanych na scenę i ostrzegł widownię, że w tej sytuacji zespół nie będzie mógł kontynuować występu. Przy czwartym utworze ktoś rzucił kolejną butelkę i muzycy opuścili scenę. Godzinę później zespół kontynuował przerwany koncert.

Na koncercie w Londynie 14 października 2010 po raz pierwszy od opuszczenia grupy z Guns N’ Roses zagrał Duff McKagan. Wspólnie wykonano „You Could Be Mine”, „Nice Boys”, „Knockin’ on Heaven’s Door” i „Patience”. Rose wyjaśnił publiczności, że przypadkiem spotkał byłego basistę zespołu w hotelu i spontanicznie zapadła decyzja o jego udziale w koncercie. McKagan wystąpił później jeszcze z zespołem na dwóch koncertach w Seattle w grudniu 2011, a dodatkowo jego własny zespół, Loaded, otwierał występy Guns N’ Roses.

10 listopada Rose udzielił wywiadu telewizyjnego w That Metal Show, omawiając całą swoją karierę i przyszłość zespołu. 2 października 2011 zespół wystąpił na Rock in Rio. Koncert ten wyróżnił się ulewnym deszczem, a także wykonaniem „Estranged” po raz pierwszy od 1993. Ron Thal stwierdził później, że ze względu na warunki był to jego najgorszy koncert. Dwa miesiące później w Nashville Guns N’ Roses wykonał kolejny utwór, który był nieobecny od ponad osiemnastu lat na jego występach na żywo – „Civil War”.

7 grudnia 2011 ogłoszono, że zespół w swoim „klasycznym składzie” zostanie wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. Na początku 2012 ogłoszono nową trasę koncertową, obejmującą Stany Zjednoczone i Europę, zatytułowaną Up Close and Personal Tour. Znacząco różniła się ona od poprzedniej – amerykańska część trasy odbywała się w małych klubach zamiast aren i stadionów. Zrezygnowano też z fajerwerków. W 2012 DJ Ashba wyjawił w wywiadzie, że napisał około 12 nowych utworów, nagranych w formie dema i zasugerował, że mogłyby stać się materiałem na następny album.

Guns N’ Roses podczas koncertu Nottingham, maj 2012

14 kwietnia 2012 byli członkowie Guns N’ Roses: Slash, Duff McKagan, Gilby Clarke, Steven Adler i Matt Sorum spotkali się na uroczystości wprowadzenia do Rock and Roll Hall of Fame. Wspólnie z grupą Alter Bridge wykonali „Mr. Brownstone”, „Sweet Child O’ Mine” i „Paradise City”. Nieobecnego Rose’a zastąpił Myles Kennedy z zespołu Slasha. Kilka dni wcześniej Axl Rose opublikował adresowany do fanów i do Rock and Roll Hall of Fame otwarty list, w którym zapowiedział, że nie pojawi się na uroczystości. Po ceremonii wokalista wydał oświadczenie, w którym przeprosił miasto Cleveland (gdzie uroczystość miała miejsce) i wyjaśnił powody swojej nieobecności – niejasne jego zdaniem kwestie finansowe związane z Rock and Roll Hall of Fame oraz kryteria wyboru wykonawców. Z kolei Slash stwierdził, że początkowo nikt z zaproszonych muzyków Guns N’ Roses nie chciał się tam pojawić. W tym samym wywiadzie gitarzysta zapowiedział, że zespół już nigdy nie powróci w swoim pierwotnym składzie.

2012–2015: Up Close and Personal Tour

Richard Fortus w wywiadzie dla francuskiego serwisu internetowego Rock N’ Live w czerwcu 2012 wyjawił, że nie będzie więcej koncertów w ramach Up Close and Personal Tour, gdyż zespół pragnie skupić się na pracy w studiu, gdzie zamierza dokończyć kolejny album jeszcze przed końcem roku. W lipcu 2012 Izzy Stradlin dołączył do Guns N’ Roses, gdy zespół zagrał jako niespodzianka na weselu w Saint-Tropez. W tym samym miesiącu Guns N’ Roses koncertował w Izraelu po raz pierwszy od 1992. New Musical Express poinformował, że ochronie koncertu nakazano nie wpuszczać osób z wizerunkiem Slasha na koszulkach.

13 sierpnia 2012 zespół ogłosił, że zostanie rezydentem w The Joint w Las Vegas, obchodząc w ten sposób 25-lecie wydania swojego debiutanckiego albumu, Appetite for Destruction i jednocześnie czwartą rocznicę wydania Chinese Democracy pod hasłem Appetite for Democracy. 21 listopada 2012 występ w Las Vegas został zarejestrowany w 3D. Był on wyświetlany w teatrach w 2014, tuż przed wydaniem jako Appetite for Democracy 3D (1 lipca 2014). W październiku 2012 Rose zapewnił, że stworzenie nowego albumu nie zajmie tyle czasu, co Chinese Democracy. Powiedział, że nagrano już wiele utworów i zespół musi wybrać najlepsze. W tym samym miesiącu zespół zagrał akustyczny koncert na corocznej charytatywnej akcji Bridge School Benefit, organizowanej przez Neila Younga. Występ został ostro skomentowany przez krytyków, co Rose tłumaczył anginą, która miała spowodować u niego problemy z głosem.

W sierpniu 2013 w internecie pojawił się nielegalnie nowy utwór, zatytułowany „Going Down”. Nagranie wyróżniało się wokalem basisty Tommy’ego Stinsona, zaś Rose udzielał się jedynie w chórkach. Ron Thal potwierdził autentyczność tego nagrania. Na początku 2014 zespół udał się w trasę po Ameryce Południowej, grając m.in. w Brazylii, poza tym odwiedził także Portugalię. Podczas niektórych występów Duff McKagan zastępował Stinsona, który ze względu na wcześniejsze zobowiązania koncertował z grupą The Replacements. 24 kwietnia 2014 zespół (z McKaganem na gitarze basowej) wystąpił na ceremonii rozdania nagród Revolver Golden Gods, zorganizowanej przez magazyn Revolver, a Rose został uhonorowany nagrodą imienia Ronniego Jamesa Dio za całokształt twórczości. Po występie Fortus potwierdził wcześniejsze wypowiedzi dotyczące wydania nowego materiału w następnym roku.

Od 21 maja do 7 czerwca 2014 grupa ponownie przebywała w The Joint, tym razem posługując się sloganem No Trickery! An Evening of Destruction. W czerwcu 2014 Rose powiedział, że do momentu wydania Chinese Democracy nagrano wiele nowych utworów, nad częścią z nich pracowano również później, a ponadto zespół stworzył nowe kompozycje. Stwierdził również, że materiał ten będzie drugą połową Chinese, a ponadto chciałby wydać album złożony z remiksów utworów z Chinese Democracy. W lipcu Reed wspomniał, że nowy album jest bliski ukończenia i dotychczas powstałego materiału wystarczyłoby na dwa albumy.

Od 2016: Powrót McKagana i Slasha oraz pierwsza dziewczyna w zespole

Alx Rose i Slash podczas koncertu, lipiec 2016

27 lipca 2015 DJ Ashba opuścił zespół, jako powód podając chęć skupienia się na obowiązkach rodzinnych i na zespole Sixx:A.M. Kilka dni później pojawiła się informacja, że Ron Thal również nie jest już członkiem Guns N’ Roses, chociaż nie ogłosił tego oficjalnie ani gitarzysta, ani zespół. Z powodów osobistych zrezygnował także Tommy Stinson, twierdząc, że nie jest w stanie dłużej brać udziału w trasach koncertowych.

29 grudnia 2015 Billboard ogłosił, że Slash zamierza ponownie dołączyć do zespołu z okazji Coachella Valley Music and Arts Festival w 2016. W następnym tygodniu Rose miał pojawić się w programie Jimmy Kimmel Live! i rozmawiać o przyszłości grupy, ale występ ten został anulowany z powodu „nieprzewidzianych okoliczności”. 4 stycznia 2016 pojawiła się oficjalna zapowiedź udziału Guns N’ Roses w Coachelli, a KROQ-FM podała, że Slash i Duff McKagan wracają do zespołu. Pierwsze zaplanowane koncerty z tymi dwoma członkami „klasycznego” składu odbyły się 8 i 9 kwietnia 2016, jednak już 1 kwietnia zespół zagrał niezapowiedziany koncert w Los Angeles. Podczas tego występu Rose upadł i złamał nogę. Podczas późniejszych występów wokalista korzystał ze specjalnego, podwyższonego siedziska, którego wcześniej w podobnych okolicznościach używał Dave Grohl. 6 czerwca 2016 zespół po raz pierwszy od 1990 roku zagrał ze Stevenem Adlerem, który wykonał z nimi dwa utwory. Także w 2016 roku doszło do przełomu w historii grupy. Pierwszy raz do zespołu dołączyła dziewczyna, która została nowym klawiszowcem i wokalistką wspierającą, to Melissa Reese.

Muzycy

Obecny skład zespołu

Byli członkowie

Oś czasu

Dyskografia

 Osobny artykuł: Dyskografia Guns N’ Roses.

Przypisy

  1. a b Stephen Thomas Erlewine, Greg Prato: Guns N’ Roses Biography (ang.). allmusic.com. [dostęp 2010-03-06].
  2. Guns N’ Roses Biography (ang.). rollingstone.com, 2001. [dostęp 2010-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-04)].
  3. Eska Rock Guns N’ Roses (pol.). [dostęp 2012-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-16)].
  4. a b c Giving It Both Barrels: Dr Rock Takes On Tracii Guns Of The LA Guns (ang.). TheQuietus. [dostęp 2016-03-05].
  5. Berelian 2005 ↓, s. 143.
  6. a b c Guns N’ Roses Biography (ang.). TheBiographyChannel.co.uk. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-08)].
  7. Otto Lerche: Historien om Ole fra Guns N’ Roses (duń.). politiken.dk, 2008-09-28. [dostęp 2016-03-05].
  8. Davis 2008 ↓, s. 58.
  9. a b Slash i Bozza 2007 ↓.
  10. Jeff Spurrier: Guns & Roses: Bad Boys Give It Their Best Shot (ang.). Los Angeles Times, 1986-07-06. [dostęp 2016-03-11].
  11. McKagan 2011 ↓.
  12. Guns N’ Roses’ Early Days: Exclusive Photos from the book Reckless Road (ang.). Rolling Stone (Wenner Media LLC.), 2013. [dostęp 2016-03-11].
  13. Axl Rose: Biography (ang.). Rolling Stone. [dostęp 2016-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-06)].
  14. Michael Hendrick: Guns N’ Roses: They Are What They Are (ang.). tribunedigital-mcall, 1987-10-17. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-02)].
  15. a b c Patrick Goldstein: Geffen’s Guns N’ Roses Fires A Volley At Pmrc (ang.). LATimes.com, 1987-08-16. [dostęp 2016-03-13].
  16. Graham Hartmann: ‘Appetite For Destruction’ Album Art Banned – 25 Most Destructive Guns N’ Roses Moments (ang.). Loudwire.com. [dostęp 2016-03-13].
  17. Ben Hewitt: 25 Things You Might Not Know About ‘Appetite For Destruction’ (ang.). NME.com, 2012-07-25. [dostęp 2016-03-13].
  18. Mark Fisher: Guns N’ Roses – Appetite for Destruction (ang.). lucemfero.com, 2008. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  19. Lane Brown: Exclusive Excerpt: Stephen Davis’s 'Watch You Bleed: The Saga of Guns N’ Roses’ (ang.). Vulture.com, 2008-08-26. [dostęp 2016-03-26].
  20. Tom King: The Operator: David Geffen Builds, Buys, and Sells the New Hollywood. Nowy Jork: Broadway Books, 2001, s. 430. ISBN 978-0-7679-0757-6.
  21. a b Rob Tannenbaum: The Hard Truth About Guns N’ Roses (ang.). Rolling Stone, 1988-11-17. [dostęp 2016-03-23].
  22. a b c Stenning 2005 ↓, s. 66.
  23. Tim Grierson, Kory Grow, Daniel Kreps, Tom Mallon, Brandon Soderberg: Guns N’ Roses, ‘The Dead Pool’ (1988) (ang.). Rolling Stone, 2014-10-31. [dostęp 2016-03-23].
  24. a b 100 Greatest Songs of the 80s (Hour 5), Episode 171 (ang.). VH1. [dostęp 2016-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-26)].
  25. Malcolm Dome: Guns N’ Roses Marquee, London (two nights) (ang.). Kerrang! (151), 1987-08-05. [dostęp 2016-03-26].
  26. Xavier Russell: Guns N’ Roses: Review Of Their First Ever UK Show (ang.). Metal Hammer, 1987-06-19. [dostęp 2016-03-26].
  27. Guns N’ Roses Billboard Singles (ang.). AllMusic. [dostęp 2016-03-26].
  28. Guns N’ Roses New Album Looms (ang.). Sky News, 2008-10-23. [dostęp 2016-03-26].
  29. Bill Wyman: Did „Thriller” Really Sell a Hundred Million Copies? (ang.). The New Yorker, 2013-01-04. [dostęp 2016-03-26].
  30. a b Top 100 Albums (ang.). Recording Industry Association of America. [dostęp 2016-03-26].
  31. Ask Billboard: Best Selling Debut Album, Dido, Australian Acts Trying To Crack The U.S. Market (ang.). Billboard. [dostęp 2016-03-26].
  32. Appetite for Destruction (ang.). Guns N’ Roses. [dostęp 2016-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-16)].
  33. 1987 Setlist Almanac (ang.). GNROnTour.com. [dostęp 2016-03-27].
  34. 1988 Setlist Almanac (ang.). GNROnTour.com. [dostęp 2016-03-27].
  35. Graham Hartmann: Steven Adler Breaks Hand in Fight – 25 Most Destructive Guns N’ Roses Moments (ang.). Loudwire, 2012-07-20. [dostęp 2016-03-27].
  36. Neil Prior: Ex-Guns N’ Roses bassist Stephen Harris’s Swansea reunion (ang.). BBC News, 2013-04-07. [dostęp 2016-03-27].
  37. Matt Wardlaw: 10 Things You Didn’t Know About Don Henley (ang.). Ultimate Classic Rock. [dostęp 2016-03-27].
  38. Readers’ Poll: The 10 Best Opening Acts in Rock History (ang.). Rolling Stone, 2012-07-11. [dostęp 2016-03-27].
  39. Wall 2008 ↓, s. 135.
  40. Wall 2008 ↓, s. 137.
  41. The History of GN’R: The Shocking Truth 1988 (ang.). HereTodayGoneToHell.com. [dostęp 2016-03-27].
  42. Shock and Awe: Top 10 Controversial Album Covers (ang.). TIME.com. [dostęp 2016-05-05].
  43. Patrick Goldstein: Behind the Guns N’ Roses Racism Furor: The continuing debate over whether the band’s song, 'One in a Million,' promotes bigotry (ang.). Los Angeles Times, 1989-10-15. [dostęp 2016-05-05].
  44. a b Del James: The Rolling Stone Interview with Axl Rose (ang.). Rolling Stone, 1989-08-10. [dostęp 2016-05-05].
  45. Kim Neely: Axl Rose: The Rolling Stone Interview (ang.). Rolling Stone, 1992-04-02. [dostęp 2016-05-05].
  46. Atlanta declines to beat drums for fiery singer (ang.). deseretnews.com, 1993-03-03. [dostęp 2016-05-05].
  47. Graham Hartmann: Axl Rose Assaults Security Guard – 25 Most Destructive Guns N’ Roses Moments (ang.). Loudwire.com. [dostęp 2016-05-05].
  48. Guns n Roses at Donington ’88 – The Triumph and The Tragedy (ang.). Every Record Tells A Story. [dostęp 2016-05-05].
  49. Mick Upton: Incident at Donington Monsters of Rock 1988 (ang.). 1995-12-08. [dostęp 2016-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)].
  50. a b Robert Hilburn: 1989: Still the Greatest (ang.). Los Angeles Times, 1989-10-20. [dostęp 2016-05-05].
  51. Meet 'The Most Dangerous Band in the World’ (ang.). Kerrang!, 1987. [dostęp 2016-05-05].
  52. Mick Wall: Stick To Your Guns (ang.). Kerrang, 1990-04-21. [dostęp 2016-05-15].
  53. a b c Steven Adler interview (ang.). Classic Rock, 2005-04. [dostęp 2016-05-15].
  54. Dave DiMartino: Guns N’ Roses: Out of control (ang.). Entertainment Weekly, 1991-08-09. [dostęp 2016-05-15].
  55. Stenning 2005 ↓, s. 92.
  56. a b Mark Christensen i Lonn Friend: Slash: The Rolling Stone Interview (ang.). Rollingstone.com, 1991-01-24. [dostęp 2016-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-13)].
  57. Izzy Stradlin / 1992 – Musician (ang.). Chopaway.com. [dostęp 2016-05-19].
  58. Roger Catlin: Guns N’ Roses In Concert At Last: New Arrangement Of An Old Band (ang.). tribunedigital-thecourant, 1991-12-07. [dostęp 2016-05-19].
  59. Johnny Crash (ang.). rockeyez.com. [dostęp 2016-05-19].
  60. Kim Neely: Guns N’ Roses Outta Control: The Rolling Stone Cover Story (ang.). Rolling Stone, 2007-08-07. [dostęp 2016-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-01)].
  61. Peter Watrous: The Night Guns ‘n’ Roses’ ‘Illusions’ Became Real (ang.). New York Times, 1991-09-18. [dostęp 2016-05-19].
  62. David Browne: Axl Rose: One of 1991's great entertainers (ang.). ew.com, 1991-12-27. [dostęp 2016-05-19].
  63. Guns N Roses (ang.). GNR.com. [dostęp 2016-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  64. „Billboard”, s. 49, 2004-10-02. Nielsen Business Media, Inc.. ISSN 0006-2510. 
  65. Chuck Philips: Michael Jackson’s ‘Dangerous’ Is No ‘Thriller’: * Pop music: Sales of 326,500 copies are well below first-week figures for Guns N’ Roses and Metallica (ang.). latimes, 1991-12-05. [dostęp 2016-05-19].
  66. Which albums had the highest number of worldwide sales? (ang.). TSORT, 2007-12-15. [dostęp 2016-05-19].
  67. O’Shea 2005 ↓, s. 83.
  68. 1992 Video Music Awards (ang.). Mtv.com. [dostęp 2016-05-19].
  69. a b Guns N’ Roses History (ang.). heretodaygonetohell.com. [dostęp 2016-05-22].
  70. Live Era ’87–’93 (ang.). Gnrsource.com. [dostęp 2016-05-26].
  71. There’s A Riot Going On! (ang.). Musician, wrzesień 1991. [dostęp 2016-05-26].
  72. Jordan Harper: A Little Patience (ang.). riverfronttimes.com, 2004-06-30. [dostęp 2016-05-26].
  73. a b Slash i Bozza 2007 ↓, s. 344.
  74. Izzy Stradlin interview with Musician Magazine (ang.). Musician, 1992. [dostęp 2016-05-26].
  75. Slash i Bozza 2007 ↓, s. 337.
  76. Interview with Rolling Stone (ang.). Rolling Stone, 1998. [dostęp 2016-05-26].
  77. a b Brad Tolinski: Trial by fire (ang.). Guitar World, 1992. [dostęp 2016-06-06].
  78. Mark McDermott: Gilby Clarke rides again (ang.). Easy Reader News, 2010-05-26. [dostęp 2016-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)].
  79. Stephen Davis: Watch You Bleed: The Saga of Guns N’ Roses. Penguin Group, 2008, s. 358–360. ISBN 978-1-59240-377-6.
  80. Craig Duswalt: Welcome to My Jungle: An Unauthorized Account of How a Regular Guy Like Me Survived Years of Touring with Guns N’ Roses, Pet Wallabies, Crazed Groupies, Axl Rose’s Moth Extermination System, and Other Perils on the Road with One of the Greatest Rock Bands of All Time. BenBella Books, 2014, s. 147. ISBN 978-1-939529-81-7.
  81. a b c 06-25-1992 – Rolling Stone – Freddie Mercury Tribute (ang.). Queen Archives, 1992-06-25. [dostęp 2016-06-11].
  82. Ken Kelley: Top 10 Queen Performances From the Freddie Mercury Tribute Concert (ang.). Ultimate Classic Rock, 2013-04. [dostęp 2016-06-11].
  83. Patrick Lemieux, Adam Unger: The Queen Chronology: The Recording & Release History of the Band. Lulu.com, s. 99–. ISBN 978-0-9919840-4-6.
  84. Azerrad Michael: Come as You are: The Story of Nirvana. Doubleday, 1993, s. 239. ISBN 978-0-385-47199-2.
  85. Riot Erupts at Concert Starring Guns ‘n’ Roses (ang.). nytimes.com, 1992-08-11. [dostęp 2016-06-11].
  86. Top 10 On Stage Rock Meltdowns (ang.). celluloidandvinyl.com. [dostęp 2016-06-11].
  87. Roses/Metallica Cancel Denver; Hetfield Burned, Out For 10 Days (ang.). The Seattle Times, 1992-08-10. [dostęp 2016-06-11].
  88. a b c Paul Brannigan, Ian Winwood: Into the Black: The Inside Story of Metallica (1991–2014). Da Capo Press, Incorporated, 2014, s. 29–. ISBN 978-0-306-82189-9.
  89. Axl Rose vs. James Hetfield (ang.). Los Angeles Times. [dostęp 2016-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-23)].
  90. Part II Steven Adler X-Guns N’ Roses Drummer (ang.). Metal Sludge, 2006-01-22. [dostęp 2016-06-11].
  91. Nick Kent: Is Axl Rose Finished? (ang.). The Guardian, 2003-01-03. [dostęp 2016-06-11].
  92. Daniel Kreps: Guns N’ Roses: See Video, First Photos of Axl Rose, Slash Reunited (ang.). Rolling Stone, 2016-04-02. [dostęp 2016-06-11].
  93. Jonathan Gold: The Spaghetti Incident? (ang.). Rolling Stone, 1993-12-09. [dostęp 2016-06-19].
  94. Recording Sessions (ang.). Here Today... Gone To Hell!. [dostęp 2016-06-26].
  95. The Spaghetti Incident? (ang.). GnRsource. [dostęp 2016-06-26].
  96. a b Steve Hochman: It’s No Illusion: Guns N’ Roses Does Charles Manson (ang.). LAtimes.com, 1993-11-21. [dostęp 2016-06-26].
  97. a b c d Chuck Philips: Guns N’ Roses to Stick With Manson Song on Album: Pop music: Convict’s royalties from ‘Girl’ will be paid to the son of one of those killed in a spree masterminded by the cult leader (ang.). LAtimes.com, 1993-12-08. [dostęp 2016-06-26].
  98. a b J.D. Considine: Guns N’ Roses under fire for Manson ‘bonus’ song (ang.). Baltimoresun.com, 1993-12-03. [dostęp 2016-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-22)].
  99. a b Bring Out The Manson (ang.). Q Magazine, 1994. [dostęp 2016-06-26].
  100. a b Chuck Philips: Guns N’ Roses May Remove Manson Song From Album (ang.). 1993-12-01. [dostęp 2016-07-02].
  101. Victim’s Son Gets Manson Royalties (ang.). NYtimes.com, 1993-12-26. [dostęp 2016-07-02].
  102. Stephen Thomas Erlewine: The Spaghetti Incident? (ang.). AllMusic. [dostęp 2016-07-02].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Informacja

Artykuł Guns N’ Roses w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-07-03 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=25562