Gatunek | |
---|---|
Data premiery |
3 września 2021 (Wenecja) |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
155 minut |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Eric Roth[1] |
Główne role |
Timothée Chalamet |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia | |
Kostiumy | |
Montaż | |
Produkcja |
Joseph M. Caracciolo Jr. |
Wytwórnia | |
Dystrybucja | |
Budżet |
165 mln USD |
Przychody brutto |
402 mln USD |
Kontynuacja | |
Strona internetowa |
Diuna (ang. Dune) – amerykańsko-kanadyjski film science fiction z 2021 roku w reżyserii Denisa Villeneuve’a, zrealizowany na podstawie powieści Franka Herberta o tym samym tytule, adaptujący jej pierwszą połowę[1]; zdobył sześć Oscarów.
Film zadebiutował 3 września 2021 w ramach 78. MFF w Wenecji. Premiera Diuny w Polsce i USA odbyła się 22 października tego samego roku.
Druga część ekranizacji pojawiła w kinach w USA 1 marca 2024[3].
Akcja toczy się w kosmosie w dalekiej przyszłości, w której, zamiast na doskonalenie urządzeń, postawiono na rozwój umysłu (Uniwersum Diuny). Najważniejszą planetą we wszechświecie stała się Arrakis, na której znajdują się złoża przyprawy, zwanej melanżem. Spowalnia ona starzenie i umożliwia jasnowidzenie, potrzebne do uniknięcia niebezpieczeństw podróży międzygwiezdnych. Powstawanie melanżu związane jest z cyklem rozwojowym czerwi pustyni – olbrzymich istot, żyjących w piaskach pustyń Arrakis. Planeta jest uważana za prawie bezludną, lecz żyją tam liczne plemiona Fremenów, tubylców przywykłych do ekstremalnych warunków.
Diuna zostaje przekazana w lenno rodowi Atrydów. Na planetę przybywają książę Leto I Atryda, jego konkubina lady Jessika, syn Paul oraz ich armia. Cesarski dekret okazuje się jednak pułapką. Wkrótce po osiedleniu następuje konfrontacja z rodem Harkonnenów, którzy przez poprzednie 80 lat bezlitośnie eksploatowali planetę. Książę ginie, zaś Jessika i Paul zostają wysłani na pewną śmierć w głąb pustyni. Udaje im się przeżyć, wpadają jednak w ręce Fremenów. Paul w kontakcie z melanżem doznaje wizji przyszłości[1].
Główny okres zdjęciowy trwał od marca do lipca 2019[4]. Zdjęcia do filmu były kręcone na Węgrzech, w Jordanii i Zjednoczonych Emiratach Arabskich[4][1] oraz w Norwegii.
Do napisania muzyki do filmu został zatrudniony Hans Zimmer, który uprzednio współpracował już z reżyserem przy filmie Blade Runner 2049 (2017)[5].
Premiera Diuny w Stanach Zjednoczonych odbyła się 22 października 2021 roku[6]. Jest tam dystrybuowany hybrydowo, zarówno w kinach i w serwisie HBO Max[7].
Początkowo amerykańska premiera była planowana na 20 listopada 2020[4], lecz ze względu na pandemię COVID-19 została przeniesiona, najpierw na 18 grudnia 2020[1], a potem na początek października kolejnego roku[2]. Później została opóźniona jeszcze o trzy tygodnie[6].
W Polsce film miał zadebiutować 17 września tego samego roku[8], ale jego premiera została przesunięta na 15 października[6], a ostatecznie pojawił się jeszcze o tydzień później.
Film przyniósł ponad 108 milionów dolarów przychodu z biletów w USA i Kanadzie oraz równowartość blisko 294 milionów w pozostałych krajach; w sumie 402 mln USD[9].
Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W agregatorze recenzji Rotten Tomatoes 83% z 497 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 7,60 na 10[10]. Z kolei w agregatorze Metacritic średnia ważona ocen z 68 recenzji wyniosła 74 na 100[11].
Na 94. ceremonii wręczenia Oscarów film otrzymał nagrodę w sześciu kategoriach: najlepsze zdjęcia, najlepsze efekty specjalne, najlepsza muzyka oryginalna, najlepszy montaż, najlepsza scenografia, najlepszy dźwięk[12]. Ponadto film był również nominowany do tej nagrody w czterech innych kategoriach: najlepszy film, najlepsze kostiumy, najlepsza charakteryzacja i najlepszy scenariusz adaptowany[13].
Villeneuve zgodził się reżyserować adaptację powieści pod warunkiem, że ze względu na złożoność świata przedstawionego, będzie ona dwuczęściowa, podobnie jak wcześniej adaptacja powieści Kinga To[1]. Prócz drugiej części ekranizacji planowany jest także serial produkcji Legendary dla HBO Max, pod tytułem Dune: The Sisterhood, będący prequelem filmu skupiającym się na zgromadzeniu Bene Gesserit[4].
26 października 2021 potwierdzono, że druga część filmu powstanie, premierę zaplanowano na 20 października 2023[14]. W czerwcu 2022 przesunięto ją na siedemnastego[15], a w październiku na 3 listopada 2023. W sierpniu 2023 film został przesunięty na 15 marca 2024. W międzyczasie do obsady Dune: Part Two dołączyli: Léa Seydoux, Florence Pugh, Christopher Walken i Austin Butler[15].
Artykuł Diuna (film 2021) w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2024-03-14 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=4899778