Demiseksualizm

Flaga osób demiseksualnych

Demiseksualizm[1], inaczej demiseksualność[1] – orientacja seksualna osób, które mogą odczuwać pociąg seksualny do innej osoby wyłącznie w przypadku nawiązania z nią wcześniej silnej więzi emocjonalnej.

Charakterystyka i wyniki badań

Badania osób definiujących się jako aseksualne wskazują na istnienie odrębnego od pociągu seksualnego pociągu romantycznego[2]. Osoby demiseksualne mogą zacząć odczuwać pociąg seksualny wyłącznie jako konsekwencję pociągu romantycznego. Polega to na tym, że w efekcie wcześniej powstałej więzi romantycznej do innej osoby mogą (ale nie muszą) zacząć odczuwać do niej również pociąg seksualny[2]. Lokuje to demiseksualizm jako specyficzny typ orientacji nie mieszczący się w pełni w kryteriach aseksualizmu, ale w określanym jako gray-A obszarze pomiędzy nim a seksualizmem[2][3].

Badania ankietowe społeczności osób aseksualnych przeprowadzone jako Asexual Community Survey w 2017 roku w USA objęły 6404 respondentów w wieku pomiędzy 18 i 65 lat, ze średnią 25 lat. Wśród nich około 11% zidentyfikowało się jako demiseksualne[4]. Seria tych ankiet ma generalnie pokrywać wszystkie grupy identyfikujące się w spektrum aseksualności[5]. Wśród zadanych pytań był w 2017 pełny zestaw pytań kwestionariusza AIS-12 (zdefiniowanego w publikacji[6]), który służy do rozróżniania osób aseksualnych od seksualnych. Określony przez autorów próg identyfikacji (co najmniej 40 punktów na 60) osiągnęło 91,4% wszystkich respondentów ankiety, ale tylko 39,5% respondentów, którzy sami się określili jako demiseksualni[5].

W zbiorczym raporcie z badań w latach 2017 i 2018[5] respondentów demiseksualnych było około 10%. Spośród tych identyfikujących się jako demiseksualni i gray-A po około 20% dodatkowo identyfikowało się jako odpowiednio osoby biseksualne, homoseksualne i heteroseksualne[5]. Osoby demiseksualne wyróżniały się na tle innych podgrup ze spektrum aseksualności reprezentowanych w ankiecie stosunkowo najwyższą częstością angażowania się w aktywności seksualne, rozumiane jako stosunek za obopólną zgodą, jak też stosunkowo najniższym poziomem niechęci do tych aktywności i najwyższym chęci osobistego w nich udziału[5].

Zagrożenia zdrowia

Osoby demiseksualne stanowią słabo zbadaną grupę, bo od niedawna w ogóle się ją wyróżnia. W jednym z badań stwierdzono, że osoby demiseksualne mają, obok panseksualnych, stosunkowo największy poziom depresji (mierzonej narzędziem Patient Health Questionnaire-9, zdefiniowanym w publikacji[7]) i również największy poziom lęku (mierzonego narzędziem Generalized Anxiety Disorder-7, zdefiniowanym w publikacji [8]), spośród różnych grup mniejszości seksualnych i mniejszości identyfikacji płciowej. Za punkt odniesienia przyjęto cispłciowe osoby heteroseksualne[9].

Obowiązkowa demiseksualność w kulturze popularnej

Jodi McAlister pracująca na australijskich uczelniach Macquarie University i Deakin University stworzyła w swoich badaniach poświęconych anglojęzycznej literaturze romansowej koncepcję obowiązkowej demiseksualności. Polega ona na tym, że od bohaterek utworów tego typu wymaga się demiseksualności, czyli odczuwania pociągu seksualnego wyłącznie do osób, do których czują miłość romantyczną. Zauważyła, że jednocześnie bohaterowie męscy nie są od początku demiseksualni, jednak stają się tacy w konsekwencji aktu seksualnego z bohaterką, po czym pod wpływem miłości do niej nie odczuwają już pociągu do żadnej innej kobiety[10]. Pojęcie to stosowała później także w analizach dotyczących obrazu utraty kobiecego dziewictwa w kulturze popularnej[11] oraz w badaniach pornografii dla kobiet, za której przykład posłużyły książki z serii stworzonej przez E.L. James: Pięćdziesiąt twarzy Greya (Fifty Shades of Grey), Ciemniejsza strona Greya (Fifty Shades Darker) i Nowe oblicze Greya (Fifty Shades Freed)[12].

Przypisy

  1. a b demiseksualizm, [w:] Najnowsze Słownictwo Polskie [online], Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego [dostęp 2021-01-09].
  2. a b c Mark Carrigan, There’s more to life than sex? Difference and commonality within the asexual community:, „Sexualities”, 2011, DOI10.1177/1363460711406462 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
  3. Stacy Anne Pinto, ASEXUally: On Being an Ally to the Asexual Community, „Journal of LGBTQ Issues in Counseling”, 8 (4), 2014, s. 331–343, DOI10.1080/15538605.2014.960130, ISSN 1553-8605 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
  4. Megan Carrol, What can asexuality offer sociology? Insights from the 2017 Asexual Community Census, California State University, San Bernardino, California, 2020 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
  5. a b c d e R. Weis i inni, The 2017 and 2018 Asexual Community Survey Summary Report, Asexual Community Survey Team, 2020 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
  6. Morag A. Yule, Lori A. Brotto, Boris B. Gorzalka, A validated measure of no sexual attraction: The Asexuality Identification Scale., „Psychological Assessment”, 27 (1), 2015, s. 148–160, DOI10.1037/a0038196, ISSN 1939-134X [dostęp 2021-01-22] (ang.).
  7. Robert L. Spitzer, Validation and Utility of a Self-report Version of PRIME-MDThe PHQ Primary Care Study, „Journal of the American Medical Association”, 282 (18), 1999, s. 1737, DOI10.1001/jama.282.18.1737, ISSN 0098-7484 [dostęp 2021-11-20] (ang.).c?
  8. Robert L. Spitzer i inni, A Brief Measure for Assessing Generalized Anxiety Disorder: The GAD-7, „Archives of Internal Medicine”, 166 (10), 2006, s. 1092, DOI10.1001/archinte.166.10.1092, ISSN 0003-9926 [dostęp 2021-11-20] (ang.).
  9. Nicholas C. Borgogna i inni, Anxiety and depression across gender and sexual minorities: Implications for transgender, gender nonconforming, pansexual, demisexual, asexual, queer, and questioning individuals., „Psychology of Sexual Orientation and Gender Diversity”, 6 (1), 2019, s. 54–63, DOI10.1037/sgd0000306, ISSN 2329-0390 [dostęp 2021-11-20] (ang.).
  10. Jodi McAlister, ‘That complete fusion of spirit as well as body’: Heroines, heroes, desire and compulsory demisexuality in the Harlequin Mills & Boon romance novel, „Australasian Journal of Popular Culture”, 3 (3), 2014, s. 299–310, DOI10.1386/ajpc.3.3.299_1 [dostęp 2021-01-23].
  11. Jodi McAlister, The Consummate Virgin, 2020, DOI10.1007/978-3-030-55004-2 [dostęp 2021-01-23] (ang.).
  12. Jodi McAlister, Breaking the Hard Limits: Romance, Pornography, and the Question of Genre in the Fifty Shades Trilogy, „Analyses/Rerearings/Theories (A/R/T) Journal”, 3 (2), 2015, s. 23–33, ISSN 2353-6098 [dostęp 2021-01-23] (ang.).

Informacja

Artykuł Demiseksualizm w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-01-12 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=4988743