Boris Johnson (2019) | |
Pełne imię i nazwisko |
Alexander Boris de Pfeffel Johnson |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
19 czerwca 1964 |
Premier Wielkiej Brytanii[1] | |
Okres |
od 24 lipca 2019 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Lider Partii Konserwatywnej | |
Okres |
od 23 lipca 2019 |
Poprzednik | |
Minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii | |
Okres |
od 13 lipca 2016 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Burmistrz Londynu | |
Okres |
od 4 maja 2008 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Boris Johnson, właściwie Alexander Boris de Pfeffel Johnson (ur. 19 czerwca 1964 w Nowym Jorku) – brytyjski historyk i polityk. W latach 2008–2016 burmistrz Londynu. W latach 2016–2018 minister spraw zagranicznych w pierwszym i drugim gabinecie Theresy May. Od 2019 lider Partii Konserwatywnej i premier Wielkiej Brytanii.
Urodził się 19 czerwca 1964 w Nowym Jorku. Jest najstarszym z czworga dzieci Stanleya Johnsona, byłego członka Parlamentu Europejskiego z ramienia brytyjskiej Partii Konserwatywnej i urzędnika Komisji Europejskiej oraz Banku Światowego i jego pierwszej żony, malarki Charlotte Johnson Wahl (1942-2021[2]), córki sir Jamesa Fawcetta, znanego prawnika[3] i przewodniczącego Europejskiej Komisji Praw Człowieka[4].
Jego pradziadkiem ze strony ojca był czerkiesko-turecki dziennikarz i polityk Ali Kemal[5]. Ze strony ojca Johnson ma również korzenie angielskie i francuskie, a część jego przodków pochodziła od króla Jerzego II Hanowerskiego[6]. Ze strony matki ma korzenie żydowskie, a jego przodkowie pochodzili z Litwy i Rosji[7].
Ukończył Eton College i Uniwersytet Oksfordzki[8]. Podczas studiów był członkiem elitarnego Klubu Bullingdona[9].
Był m.in. redaktorem The Spectator oraz The Daily Telegraph, od 2001 był członkiem brytyjskiej Izby Gmin. Był też ministrem szkolnictwa wyższego w konserwatywnym gabinecie cieni.
W wyborach na stanowisko burmistrza Londynu 1 maja 2008 pokonał dotychczas pełniącego tę funkcję kandydata Partii Pracy, Kena Livingstone’a, i objął urząd 4 maja 2008.
Podczas jego kadencji uruchomiono program Santander Cycles (oryginalnie Barclays Bikes) z 5 tys. rowerów miejskich[10]. W styczniu 2013 roku mianował Andrew Gilligana jako pierwszego pełnomocnika ds. rowerowych[11]. W tym samym roku urząd burmistrza przekazał 913 milionów funtów na inwestycje rowerowe na terenie miasta w latach 2013–2016[12].
Został wybrany deputowanym do Izby Gmin podczas wyborów parlamentarnych w 2015 roku[13].
W kampanii przed referendum w sprawie opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, był jednym z głównych zwolenników Brexitu[14]. 13 lipca 2016 został ministrem spraw zagranicznych w pierwszym gabinecie Theresy May[15]. 9 lipca 2018 podał się do dymisji[16]. W czerwcu 2019 r. został pozwany za kłamstwa powtarzane przez niego w kampanii dot. referendum o brexicie i w kampanii wyborczej w 2017 roku[17].
W lutym 2017 zrzekł się obywatelstwa USA.
23 lipca 2019 został wybrany nowym liderem Partii Konserwatywnej[18]. W głosowaniu uzyskał poparcie 92 153 (ok. 66%) członków partii pokonując Jeremy’ego Hunta[18].
24 lipca 2019 objął urząd premiera Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej[19][20]. 28 sierpnia 2019 królowa Elżbieta II na jego wniosek wyraziła zgodę na zawieszenie we wrześniu działalności parlamentu na pięć tygodni (do 14 października), co wywołało protesty[21][22].
W dniach 4 i 5 września 2019 przegrał w Izbie Gmin głosowania: w sprawie przejęcia kontroli przez parlament nad porządkiem obrad, nad ustawą blokującą brexit bez umowy z UE oraz głosowanie w sprawie przedterminowych wyborów parlamentarnych. Stał się tym samym pierwszym w historii brytyjskim premierem, który przegrał trzy pierwsze głosowania w czasie swojej kadencji[23][24]. Za poparcie ustawy dotyczącej brexitu podjął decyzję o usunięciu z klubu parlamentarnego i uniemożliwieniu kandydowania w wyborach z listy Partii Konserwatywnej (ang. removed the whip) 21 posłom, w tym wnukowi Winstona Churchilla Nicholasowi Soamesowi i byłemu kanclerzowi skarbu Philipowi Hammondowi[25]. Do zawieszenia parlamentu w nocy z 9 na 10 września 2019 przegrał wszystkie trzy kolejne głosowania w Izbie Gmin[26].
24 września 2019 Sąd Najwyższy Zjednoczonego Królestwa jednogłośnie uznał decyzję o zawieszeniu parlamentu za bezprawną[27].
Prowadzeni przez niego Torysi wygrali przedterminowe wybory parlamentarne 12 grudnia 2019 roku większością 80 miejsc, największą od 1987 roku[28].
6 kwietnia 2020 roku w trakcie pandemii COVID-19 w Zjednoczonym Królestwie Boris Johnson jako pierwszy urzędujący premier Jej Królewskiej Mości trafił na oddział intensywnej terapii, gdzie został mu podany tlen. Powodem było zaostrzenie przebiegu choroby wywołanej zarażeniem przez wirus SARS-CoV-2. Jego obowiązki przejął tymczasowo Dominic Raab[29][30]. 8 kwietnia 2020 roku jego stan zdrowia "zaczął się poprawiać"[31], a 9 kwietnia opuścił oddział intensywnej terapii[32].
7 lipca 2022 złożył rezygnację ze stanowiska lidera Partii Konserwatywnej i premiera Wielkiej Brytanii, zapowiadając że będzie je pełnił do momentu wyłonienia następcy[33][34][35].
Artykuł Boris Johnson w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2022-07-15 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=1336282