Bogumił Kobiela

Bogumił Kobiela
Ilustracja
Popiersie w Galerii Artystycznej na placu Grunwaldzkim w Katowicach
Data i miejsce urodzenia 31 maja 1931
Katowice
Data i miejsce śmierci 10 lipca 1969
Gdańsk
Zawód aktor teatralny i filmowy
Współmałżonek

Małgorzata Kobiela (od 1963 do jego śmierci)

Lata aktywności 1953–1969
Zespół artystyczny
Teatrzyk Bim-Bom, Kabaret Dudek, Kabaret Wagabunda

Bogumił Kobiela (ur. 31 maja 1931 w Katowicach, zm. 10 lipca 1969 w Gdańsku) – polski aktor teatralny i filmowy. Uznawany za najwybitniejszego polskiego aktora tragikomicznego, przedstawiciel polskiej szkoły filmowej[1].

Życiorys

Młodość

Ukończył gimnazjum w Krzeszowicach, I Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Katowicach, a w 1953 Państwową Wyższą Szkołę Aktorską w Krakowie[2]. Aktor Teatru Wybrzeże w Gdańsku (1953–1955 i 1958–1960), teatrzyku studenckiego Bim-Bom wraz ze Zbigniewem Cybulskim (1955–1958), Teatru Ateneum w Warszawie (1960–1963), kabaretów Dudek i Wagabunda (1963–1966), Teatru Komedia (1966–1969). Często występował w Telewizji Polskiej w programach estradowych, satyrycznych, a także w Teatrze Telewizji.

Role filmowe

Popularność zyskał grając w filmach najwybitniejszych polskich reżyserów, m.in. Andrzeja Munka i Andrzeja Wajdy, tworząc role tragikomiczne, oddające złożoność sytuacji, w jakiej znalazła się jednostka pośród wydarzeń historycznych XX wieku w Polsce. Zapamiętany głównie z roli Jana Piszczyka w filmie pt. Zezowate szczęście w reżyserii Andrzeja Munka.

Wypadek drogowy

2 lipca 1969 roku w Buszkowie koło Koronowa podczas deszczu auto marki BMW 1600 koloru białego, w którym podróżował aktor, jego żona oraz dwoje autostopowiczów, wpadło na zakręcie w poślizg i zderzyło się czołowo z pustym autobusem marki Jelcz, należącym do cukrowni w Świdnicy. Przypadkowym pasażerom nic się nie stało. Żona została lekko ranna (miała złamaną rękę i rozcięte czoło). Według jej relacji, gdy przyjechało pogotowie, Kobiela miał prosić lekarzy, by zajęli się jego żoną. Sam miał informować, iż nic mu nie jest, chwilę później padając na ziemię nieprzytomny[3]. Aktor doznał pęknięcia śledziony oraz krwotoku wewnętrznego[4]. W stanie zapaści karetka pogotowia zawiozła go do Bydgoszczy, gdzie następnego dnia rano odzyskał przytomność. Stamtąd został przewieziony do specjalistycznej kliniki w Gdańsku. W tym czasie „Dziennik Wieczorny” relacjonował: „B. Kobiela walczy o życie. Ze wstępnych ustaleń MO wynika, że przyczyną wypadku były trudne warunki jazdy. BMW 1600 na skutek poślizgu przy pogodzie deszczowej, na wyjątkowo zdradliwym w tym miejscu zakręcie uderzyło w autobus”[5]. Zmarł 8 dni później, w klinice w Gdańsku, po dwóch operacjach i blisko godzinnej reanimacji. Został pochowany w swojej rodzinnej miejscowości, w Tenczynku koło Krakowa przy grobie swojej matki.

Upamiętnienie

Jego życie przedstawia książka autorstwa Macieja Szczawińskiego pt. Zezowate szczęście, wydana w 1996 roku w Katowicach przez Towarzystwo Zachęty Kultury, wznowiona - w wersji poprawionej i uzupełnionej - w 2019 roku[6]. Sztukę aktorską Kobieli przedstawia i analizuje praca doktorska Magdaleny Przyborowskiej wydana w 2011 w formie książki pt. Bogumił Kobiela. Sztuka aktorska przez wydawnictwo Słowo/obraz terytoria[7].

Imieniem aktora nazwano ulicę w Gdańsku[8].

14 maja 1999 roku na ul. Piotrkowskiej w Łodzi odsłonięto jego gwiazdę w Alei Gwiazd (w okolicach Hotelu Grand). 10 września 2010 roku odsłonięto popiersie Bogumiła Kobieli w Galerii Artystycznej na placu Grunwaldzkim w Katowicach[9].

Życie prywatne

Jego ojcem był Ludwik Kobiela, a bratem Marek Kobiela. Od 1963 był żonaty z Małgorzatą[2]. Spokrewniony z Barbarą Kilar, żoną kompozytora Wojciecha Kilara.

Filmografia

Scenarzysta

Płaskorzeźba na ścianie Kina „Praha” w Warszawie

Aktor

Filmy kinowe i telewizyjne

Gwiazda w łódzkiej Alei Gwiazd
Tabliczka z nazwą ulicy B. Kobieli w Tenczynku

Filmy upamiętniające tego aktora

Seriale telewizyjne

Przypisy

  1. Kobiela Bogumił, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-08-11].
  2. a b Kazimierz Targosz. Bobek. „Przekrój”. nr 28, s. 21–23, 1999-07-11. ISSN 0033-2488 (pol.). 
  3. Fakt.pl, Polski aktor zginął przez pasję swojego życia. Miał tylko 38 lat, 15 kwietnia 2016 [dostęp 2017-07-10] (pol.).
  4. Aleksandra Lewińska: Życie wisi na zakręcie. wyborcza.pl.
  5. Aleksandra Lewińska: Zakręt, na którym zginął Kobiela, a Krawczyk się nawrócił. 2018-07-11. [dostęp 2019-01-24].
  6. Zezowate szczęście. Opowieść o Bogumile Kobieli, Lubimyczytać.pl [dostęp 2020-06-23].
  7. Magdalena Przyborowska: Bogumił Kobiela. Sztuka aktorska (pol.). terytoria.com.pl. [dostęp 2018-05-16].
  8. Uchwała nr VI/59/19 Rady Miasta Gdańska z dnia 7 marca 2019 r. w sprawie zaliczenia ulic: Anny Jagiellonki, Królowej Bony, Łańcuckiej, Rogalińskiej, Bogumiła Kobieli, Zbigniewa Cybulskiego, Kazimierza Jeżewskiego i Adolfa Dygasińskiego do kategorii dróg gminnych - Metryka - Baza aktów prawnych - INFOR.pl - portal księgowych, www.infor.pl [dostęp 2020-06-23] (ang.).
  9. Kobiela uhonorowany (pol.). www.katowice.eu. [dostęp 2011-03-01].

Bibliografia

  • Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 57. ISBN 83-85831-35-5.
  • Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 60. ISBN 83-60353-11-5.
  • Szkic: Bogumił Kobiela – genialny antybohater, [w:] Marek Różycki jr. Artystyczny Bazar Różyckiego, Oficyna Wydawnicza Rafał Brzeziński /rafalbrzezinski.info/, 2016 – rozmowy, szkice i felietony z- i o najwybitniejszych twórcach kultury i sztuki, s. 451, ​ISBN 978-83-65078-10-0[1]

Linki zewnętrzne

  1. Artystyczny Bazar Różyckiego. rafalbrzezinski.info. [dostęp 2016-08-09].

Informacja

Artykuł Bogumił Kobiela w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-13 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=114645