Autonomia Palestyńska

Palestyńskie Władze Narodowe
السلطة الوطنية الفلسطينية
As-Sulta al-Watanijja al-Filastinijja
Flaga	Godło
	Hymn: ; ; Biladi ; (Mój kraj)
Konstytucja	Palestyńska Karta Narodowa
Język urzędowy	arabski
Stolica	Ramallah
Ustrój polityczny	demokracja
Głowa państwa	prezydent Mahmud Abbas
Szef rządu	premier Mohammed Sztajeh
Rada Legislacyjna	przewodniczący Aziz ad-Duwajk
Liczba ludności (2005); • całkowita ; • gęstość zaludnienia; • narody i grupy etniczne	; 4148 tys.; ok. 623 osób/km²; Żydzi, Arabowie (Palestyńczycy)
Waluta	nowy szekel (ILS (NIS))
Utworzenie	na mocy Porozumienia z Oslo; 13 września 1993
Religia dominująca	Islam
Strefa czasowa	UTC +2 – zima; UTC +3 – lato
Domena internetowa	.ps
Kod samochodowy	PS
Kod telefoniczny	+970
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Autonomia Palestyńska, właściwie: Palestyńskie Władze Narodowe (arab. السلطة الوطنية الفلسطينية, As-Sulta al-Watanijja al-Filastinijja; hebr. הרשות הפלסטינית, Haraszut HaFalastinit) – tymczasowa struktura administracyjna zarządzająca obszarem Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu.

Historyczną nazwą Palestyna określano obszar leżący między Morzem Śródziemnym na zachodzie, Pustynią Syryjską na wschodzie, górami Liban na północy oraz od południa wyżyną Negew. W roku 1950, dwa lata po powstaniu Izraela, Zachodni Brzeg anektowała Jordania, zaś administrację w Strefie Gazy przejął Egipt. W 1967 roku po wojnie sześciodniowej Zachodni Brzeg, Wschodnia Jerozolima oraz Strefa Gazy znalazły się pod kontrolą Izraela. W 1987 roku w strefie rozpoczęło się powstanie palestyńskie, zakończone w roku 1993. W 1993 roku na mocy porozumienia palestyńsko-izraelskiego powstały Palestyńskie Władze Narodowe; obejmowało ono Zachodni Brzeg oraz Strefę Gazy. Tereny te podzielono na 3 strefy:

strefę A, obejmująca większe miasta Zachodniego Brzegu oraz Strefę Gazy
strefę B, osiedla arabskie objęte militarną kontrolą Izraela
strefę C, osiedla izraelskie pod całkowitą jego kontrolą oraz miejsca o znaczeniu strategicznym (np. Dolina Jordanu).

W 1996 roku prezydentem Autonomii Palestyńskiej został Jasir Arafat (zmarły w 2004 roku), w styczniu 2005 roku jego następcą został Mahmud Abbas. Zgodnie z konstytucją uchwaloną w roku 1994 na czele Autonomii Palestyńskiej stoi prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament (132 członków), wykonawczą zaś kierowany przez premiera rząd.

4 stycznia 2013 prezydent Mahmud Abbas na mocy dekretu przekształcił Autonomię Palestyńską w Państwo Palestyny^[1].

Warunki naturalne

Powierzchnia Autonomii Palestyńskiej jest górzysta. Na północy leży Wyżyna Galilejska (wys. maks. 1208 m n.p.m.), w środkowej części leży Samaria, na południu zaś Judea wraz z Pustynią Judzką. Pas wyżyn rozciąga się na długości 50–60 km, skały głównie wapienne, do tego dolomity, margle i piaskowce, swój koniec ma w Dolinie Jordanu. Opady w północnej części w górach wynoszą 1000–1500 mm, na południu i wschodzie 30–100 mm. Występuje roślinność półpustynna, stepowa, makia śródziemnomorska, na północy rosną lasy dębowe.

Gospodarka i demografia

Wskutek kilkudziesięcioletniej wojny i okupacji Strefa Gazy i Zachodni Brzeg Jordanu są zrujnowane gospodarczo i uzależnione od Izraela i pomocy zagranicznej (kilka miliardów dolarów rocznie, otrzymane głównie od USA, UE, krajów arabskich oraz muzułmańskich). PKB na mieszkańca wynosi około 1000$ (w Strefie Gazy 600$ na mieszkańca^[2]). W 2005 roku liczba ludności wynosiła 3,5 mln osób, w tym 90% Arabów, 10% Izraelczyków. Natomiast spis z 2010 r. nie wykazuje wyznawców judaizmu^{[potrzebny przypis]}. Wśród arabskich mieszkańców Palestyny przyrost naturalny wynosi 33,3‰.

Religia

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center^[3]^[4]: islam – 97,6%, prawosławie – 1,2%, katolicyzm – 0,6% i protestantyzm – 0,6%.

Zobacz też

Przypisy

↑ Palestinian Authority officially changes name to ‘State of Palestine’. Ha-Arec, 2013-01-05. [dostęp 2013-01-05].
↑ Ranking – PKB na mieszkańca – 2003 rok (dane 2004).
↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].
↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].

Bibliografia

Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata. Red. prowadzący Bartłomiej Kaczorowski; projekt graficzny Joanna Gwis; red. kartogr. Cartographic House; oprac. red.: Bartosz Działoszyński, Iwona Svenson, Małgorzata Uba; wybór i oprac. il.: Beata Chromik, Magdalena Dzwonkowska; red. map Jan Rutkowski. T. 10: Azja Południowo-Zachodnia. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 22–25. ISBN 978-83-01-14925-3.

[1] Palestinian Authority officially changes name to ‘State of Palestine’. Ha-Arec, 2013-01-05. [dostęp 2013-01-05].

[2] Ranking – PKB na mieszkańca – 2003 rok (dane 2004).

[3] Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].

[4] Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].

[5] Uznawana przez 5 państw

[6] Uznawany przez 1 państwo

[7] Uznawana przez 5 państw

[8] Państwo in statu nascendi; Palestyńskie Władze Narodowe to tymczasowa struktura zarządzająca obszarem Strefy Gazy i częścią Zachodniego Brzegu do czasu uzyskania niepodległości przez Palestynę

[9] Uznawana przez 13 państw

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

Państwa	Afganistan Arabia Saudyjska Armenia Azerbejdżan Bahrajn Bangladesz Bhutan Brunei Chiny Cypr Egipt Filipiny Gruzja Indie Indonezja Irak Iran Izrael Japonia Jemen Jordania Kambodża Katar Kazachstan Kirgistan Korea Południowa Korea Północna Kuwejt Laos Liban Malediwy Malezja Mjanma Mongolia Nepal Oman Pakistan Rosja Singapur Sri Lanka Syria Tadżykistan Tajlandia Timor Wschodni Turcja Turkmenistan Uzbekistan Wietnam Zjednoczone Emiraty Arabskie
Terytoria zależne	Akrotiri i Dhekelia Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego Wyspa Bożego Narodzenia Wyspy Kokosowe
Podmioty o ograniczonym uznaniu międzynarodowym	Abchazja^[A] Cypr Północny^[B] Osetia Południowa^[C] Palestyna^[D] Republika Chińska (Tajwan)^[E]

Członkowie	Algieria Arabia Saudyjska Autonomia Palestyńska Bahrajn Dżibuti Egipt Irak Jemen Jordania Katar Komory Kuwejt Liban Libia Maroko Mauretania Oman Somalia Sudan Syria Tunezja Zjednoczone Emiraty Arabskie
Obserwatorzy	Brazylia Erytrea Indie Wenezuela
Zawieszeni	Egipt (1979-1989) Libia (2011) Syria (od 2011)

Strony negocjujące	Autonomia Palestyńska Izrael
Kwartet dyplomatyczny	Unia Europejska Rosja ONZ USA
Specjalny wysłannik	Wolfensohn(2005 - 2006) Blair(2007 - 2015) de Boer(2015 - 2017) Clarke(od 2018)