| ||
Imię i nazwisko | Anna Kukulska | |
Pseudonim | Anna Jantar | |
Data i miejsce urodzenia | 10 czerwca 1950 Poznań | |
Data i miejsce śmierci | 14 marca 1980 Warszawa | |
Przyczyna śmierci | katastrofa lotnicza | |
Instrumenty | fortepian | |
Typ głosu | mezzosopran | |
Gatunki | pop | |
Zawód | piosenkarka | |
Aktywność | 1968–1980 | |
Powiązania | Polne Kwiaty Bardowie Waganci Budka Suflera Perfect | |
Odznaczenia | ||
Strona internetowa |
Anna Jantar, właśc. Anna Maria Kukulska z domu Szmeterling[1] (ur. 10 czerwca 1950 w Poznaniu, zm. 14 marca 1980 w Warszawie[2]) – polska piosenkarka, matka Natalii Kukulskiej.
Uchodziła za ikonę muzyki pop polskiej estrady[3]. Zaliczana do grona popularnych i słynnych polskich piosenkarek lat 70. XX wieku[4][5][6]. Wylansowała takie przeboje jak m.in.: „Tyle słońca w całym mieście”, „Nic nie może wiecznie trwać”, „Staruszek świat” czy „Najtrudniejszy pierwszy krok”. Występowała m.in. w Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, Finlandii, Irlandii, Jugosławii, Kanadzie, NRD, RFN, Stanach Zjednoczonych, Szwecji, na Węgrzech oraz ZSRR[7].
Anna Maria Szmeterling (późniejszy pseudonim Anna Jantar) urodziła się 10 czerwca 1950[8] w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym w Poznaniu[9]. Była drugim dzieckiem Józefa Szmeterlinga (1925–2000)[9][10] i Haliny z domu Surmacewicz (1924–2016)[11]. Miała starszego brata Romana (ur. 1948)[12], późniejszego twórcę słów do kilku jej piosenek[9]. 1 lipca 1950 została ochrzczona w kościele pw. Najświętszego Zbawiciela w Poznaniu otrzymując imiona Anna Maria, a rodzicami chrzestnymi byli Jerzy Nałęcz-Nieniewski – przyjaciel ojca oraz Włodzimiera Surmacewicz – bratowa matki[9].
Jej dziadek od strony matki, Czesław Surmacewicz herbu Leliwa, pochodził z rodziny szlacheckiej, w późniejszym czasie był burmistrzem Zdun[13]. Po babci Zofii Czosnowskiej, odziedziczyła głos, a po dziadku – ułanie kresowym zamiłowanie do gry na fortepianie, grywał on bowiem na tym instrumencie[9]. Babka od strony ojca, Anna Sawicka (Szmeterling), pracowała w Cyrku Braci Staniewskich (w 1944 wyprowadziła się do ówczesnej Czechosłowacji)[14].
Od najmłodszych lat wykazywała uzdolnienie do śpiewu[15]. Przez prawie trzy lata, uczęszczała do przedszkola muzycznego przy Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, gdzie uczyła się gry na fortepianie[15]. W wieku czternastu lat, została zaproszona przez Piotra Kuźniaka do bigbitowego zespołu muzycznego Szafiry[16].
W latach 1964–1968 uczęszczała do poznańskiego VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza i Średniej Szkoły Muzycznej, w klasie fortepianu i rytmiki[17]. Egzamin dojrzałości z powodu coraz liczniejszych występów i związanych z tym zaniedbań w nauce, zdała w liceum wieczorowym przy ulicy Strzeleckiej[18]. W 1969 zdawała egzamin wstępny na studia do PWST w Warszawie, lecz nie została przyjęta (pierwszeństwo miały osoby pochodzące z rodzin robotniczych i wiejskich)[19].
Początkowo występowała w poznańskich klubach studenckich m.in. Od Nowa (róg ul. Żydowskiej i Wielkiej[20][21] na Starym Rynku) oraz Studenckim Teatrze Nurt na Winogradach[22] jako akompaniatorka, a później także jako wokalistka. 16 grudnia 1968 w poznańskim radiu, w trakcie współpracy z grupą Polne Kwiaty nagrała utwór „Po ten kwiat czerwony”[23]. W styczniu 1969 wystąpiła w Krakowie, na prestiżowym w środowisku artystycznym Festiwalu Piosenki Studenckiej, gdzie otrzymała wyróżnienie[24]. W latach 1969–1972 Anna Szmeterling była wokalistką zespołu Waganci, z tego okresu pochodzi popularny utwór „Co ja w tobie widziałam”. Grupa współpracowała z zespołem Czerwono-Czarni podczas wspólnej trasy koncertowej[25]. Wystąpiła w filmowej komedii muzycznej „Milion za Laurę” w reżyserii Hieronima Przybyła, wykonując z „Wagantami” piosenkę „Czujna straż”[23].
W 1972 zdała egzamin przed Komisją Weryfikacyjną Ministerstwa Kultury i Sztuk, uzyskując tytuł zawodowej piosenkarki oraz przyjęła pseudonim artystyczny: Anna Jantar[26]. Koncertowała z programem estradowym wraz z Andrzejem Frajndtem, do scenariusza Janusza Weissa[27]. W 1973 uczestniczyła w XI Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, gdzie śpiewała swój pierwszy solowy przebój „Najtrudniejszy pierwszy krok”[26]. Od tego momentu stała się bardziej rozpoznawalną i uznaną piosenkarką w Polsce lansując wiele innych przebojów, m.in.: „Tyle słońca w całym mieście”, „Staruszek świat”, „Za każdy uśmiech”, „Baju-baj proszę pana (Jambalaya)”, „Radość najpiękniejszych lat”, „Mój tylko mój”, „Nie wierz mi, nie ufaj mi”, „Wielka dama tańczy sama”, „Moje jedyne marzenie” czy „Nic nie może wiecznie trwać”[26].
W sumie zaśpiewała około 160 piosenek różnych kompozytorów[26]. Współpracowała z wieloma polskimi artystami i piosenkarzami m.in. ze Stanisławem Sojką, Bogusławem Mecem, Zbigniewem Hołdysem czy Andrzejem Tenardem, nagrywała również piosenki z Budką Suflera i zespołem Perfect (1978/1979)[26]. W 1979 otrzymała Odznakę „Zasłużonego Działacza Kultury”[26]. Ostatnim programem telewizyjnym z udziałem Anny Jantar, był program przeznaczony dla dzieci pt. Zamiast słuchać bajek, nakręcony w Palmiarnii w Wałbrzychu[28].
Jej wizerunek znalazł się na wielu tytułowych okładkach m.in. takich polskich czasopism jak: „Fakt”, „Gala”, „Na żywo”, „Przyjaźń”, „Retro”, „Retro wspomnienia”, „Ta nasza młodość” czy „Zwierciadło”[29].
27 grudnia 1979 wyleciała w trasę koncertową do Stanów Zjednoczonych[30]. W styczniu i lutym 1980 grała koncerty w klubach polonijnych w Chicago i New Jersey wraz z zespołem Perfect i Tragap[31][32]. 12 marca wystąpiła w klubie „Zodiak” w New Jersey, gdzie zagrała swój ostatni koncert przed śmiercią[33]. Podczas jednego z ostatnich występów powiedziała wówczas m.in.[34]:
Dobry wieczór, witam państwa bardzo serdecznie. Witam wszystkie dzieci, które przyszły dzisiaj także (...). Drodzy państwo, witam i w zasadzie niestety, z przykrością stwierdzam także, że żegnam. Ponieważ śpiewam dzisiaj po raz ostatni (...) dla państwa i bardzo się cieszę i jednocześnie smucę trochę z tego powodu. Zaśpiewam dla państwa kilka piosenek ze swojego repertuaru. Będą starsze, nowsze... Oczywiście nie zabraknie zupełnych nowości. A rozpocznę piosenką, którą darzę szczególnym sentymentem, jako że przypomina mi ona początki mojej pracy estradowej. Piosenka o pięknym tytule, który może być także receptą na szczęście – „Żeby szczęśliwym być”.
Zginęła 14 marca 1980 około godziny 11:15 w pobliżu lotniska Okęcie w katastrofie samolotu Ił-62 „Mikołaj Kopernik” lecącego z lotniska JFK z Nowego Jorku do Warszawy, przy podejściu do lądowania[35][5]. Po jej śmierci, lekarz medycyny sądowej, przeprowadzający badanie przekazał jej matce Halinie Surmacewicz mały różaniec, który trzymała w zaciśniętej dłoni podczas katastrofy[36]. Ceremonia pogrzebowa odbyła się 25 marca 1980 z udziałem około 40 tysięcy osób na warszawskim cmentarzu Wawrzyszewskim[37][a]. Podczas pogrzebu przemawiał Daniel Olbrychski[38]. Na nagrobku widnieje nazwisko Anna Jantar Kukulska[5] (w grobowcu tym spoczął również zmarły 13 września 2010 jej mąż – Jarosław Kukulski).
Przyszłego męża Jarosława Kukulskiego, poznała przy współpracy z zespołem Waganci. Para wzięła ślub cywilny 15 sierpnia 1970 w poznańskim ratuszu[39], a 11 kwietnia 1971 ślub kościelny w kościele pw. św. Anny w Poznaniu[40]. W 1972 wraz z mężem przeprowadziła się do Warszawy[41]. Para miała jedną córkę Natalię (ur. 3 marca 1976 w Warszawie)[42].
Anna Jantar lubiła poezję, zwłaszcza autorstwa Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Bolesława Leśmiana[43]. Piosenkarka z sentymentem wspominała rodzinny Poznań[44].
Tablica rodowodowa[45] | ||||
Pradziadkowie | ? ? |
? ? |
Antoni Edmund Surmacewicz h. Leliwa (1874–1944) Wiktoria Piaścik (?–1926) |
Stanisław Czosnowski (9.04.1874–?) Marianna Sikora (4.07.1876–?) |
Dziadkowie | Edward Szmeterling (?–?) Anna Sawicka (1906–1998) |
Czesław Daniel Surmacewicz h. Leliwa (3.01.1898–11.01.1926) Zofia Czosnowska (22.01.1899–?) | ||
Rodzice | Józef Szmeterling (26.03.1925–15.09.2000) Halina Surmacewicz (11.07.1924–21.09.2016[11]) | |||
Anna Maria Kukulska (10.06.1950–14.03.1980) |
Rok | Tytuł | Wydawca |
1974 | Tyle słońca w całym mieście | Polskie Nagrania „Muza” |
1976 | Za każdy uśmiech | |
1978 | Zawsze gdzieś czeka ktoś | |
1980 | Anna Jantar | Tonpress |
The Best of Anna Jantar |
Rok | Tytuł | Wydawca |
1971 | (Waganci): Co ja w tobie widziałam, Dziś w twoich oczach, Co mogę mieć, Razem z tobą | Polskie Nagrania „Muza” (N 0634) |
1972 | (Anna Jantar): Na skrzydłach dni, Kiedy dziś patrzę na topole, Ileś wart, ja nie wiem, Zobaczyliśmy się nagle | Polskie Nagrania „Muza” (N 0678) |
Rok | Utwory |
1971 | (Waganci): Wszystkie koty w nocy czarne / Marzenia o marzeniach |
1974 | Nastanie dzień / Tyle słońca w całym mieście |
1975 | Staruszek świat / Dzień bez happy endu |
Będzie dość / Za każdy uśmiech | |
Mój, tylko mój / Dzień nadziei | |
1977 | Dyskotekowy bal / Zgubiłam klucz do nieba |
Dyskotekowy bal / Kto umie tęsknić | |
1978 | Baju-baj proszę pana (Jambalaya) / Radość najpiękniejszych lat |
Po tamtej stronie marzeń / Mój świat zawsze ten sam | |
Mój tylko mój / Mój świat zawsze ten sam | |
Kto powie nam / Dżinsowe maniery | |
Tylko mnie poproś do tańca/Let me stay / Nie wierz mi, nie ufaj mi/Zawsze gdzieś czeka ktoś | |
1979 | Gdzie są dzisiaj tamci ludzie / Nie ma piwa w niebie |
Hopelessly Devoted to You / You're the One that I Want (ze Stanisławem Sojką) | |
1985 | Wielka dama tańczy sama / Moje jedyne marzenie |
2005 | Układ z życiem / Nic nie może wiecznie trwać |
Rok | Utwory |
1971 | (Waganci): Marzenia o marzeniach / Frywolna babcia |
1972 | Ileś wart ja nie wiem |
Ja się w tobie nie zakocham | |
Zobaczyliśmy się nagle | |
1973 | Najtrudniejszy pierwszy krok |
Twoje oczy obiecują siódme niebo | |
1974 | Kto wymyślił naszą miłość |
Tak wiele jest radości | |
Otwórzmy nieba ciemne drzwi | |
Tyle słońca w całym mieście | |
Jaki jesteś jeszcze nie wiem | |
Żeby szczęśliwym być / Chcę kochać | |
1975 | Najtrudniejszy pierwszy krok / Biały wiersz od ciebie |
Gdzie nie spojrzę – ty / Jaki jesteś jeszcze nie wiem | |
Hasta manana (polska wersja utworu grupy ABBA o tym samym tytule) / Poszukaj swojej gwiazdy | |
Za każdy uśmiech / Staruszek świat | |
Rosyjskie pierniki | |
1977 | Tak blisko nas |
Zawsze gdzieś czeka ktoś | |
Godzina drogi / Gdy on natchnieniem jest | |
1978 | Zwycięży Polska / Chłopcy gola (Argentyna '78) |
Nie wierz mi nie ufaj mi / Zgubiłam klucz do nieba | |
Baju baj proszę pana (Jambalaya) / Po tamtej stronie marzeń | |
Jambalaya | |
Na ciebie czekam lwie / Po tamtej stronie marzeń | |
Po tamtej stronie marzeń | |
1979 | Śpij maleńka spokojnie |
Słoń to wielka frajda | |
Słońce za mną chodzi | |
Nic nie może wiecznie trwać |
Rok | Tytuł | Wydawca |
1974 | Opole ’74 – Premiery | Polskie Nagrania „Muza” |
1980 | The Best of Anna Jantar | |
1986 | (Anna Jantar, Natalia Kukulska): Anna i Natalia | Savitor |
1990 | (Anna Jantar i inni artyści): Piosenki Anny Jantar | |
The Best of Anna Jantar 2 | Polskie Nagrania „Muza” | |
1991 | Nic nie może wiecznie trwać | |
Niezapomniane przeboje | Akar | |
Największe Przeboje | ||
(Anna Jantar, Natalia Kukulska): Piosenki dla dzieci | ||
1992 | The Collection | Sonic Records |
(Anna Jantar, Natalia Kukulska): Zamiast słuchać bajek | Akar | |
Złote przeboje | ||
1993 | 1971–1991 Historie Nieznane | Intersonus |
Wspomnienie | Tomy | |
1995 | Niezapomniane przeboje cz.2, Wspomnienie | Akar |
Niezapomniane przeboje cz.3 | ||
1996 | Cygańska pieśń | |
1997 | Antologia cz.1 | |
Antologia cz.2 | ||
2000 | Gold | Koch Int. |
Złota kolekcja – Radość najpiękniejszych lat | Pomaton EMI | |
Tyle słońca... live (Koncert poświęcony pamięci Anny Jantar) | ||
2003 | Perły – Tyle słońca w całym mieście | Polskie Nagrania „Muza” |
2004 | Galeria przebojów (3 CD) | Reader’s Digest |
Platynowa kolekcja – Złote przeboje | GM Records | |
The best – Dyskotekowy bal | Agencja Artystyczna MTJ | |
2005 | Tyle słońca... (3 CD) | |
(Anna Jantar, Natalia Kukulska): Po tamtej stronie | Sony BMG Music Entertainment Poland | |
2008 | Gwiazdy polskiej piosenki – Anna Jantar | Polska The Times |
Platynowa kolekcja – Największe polskie przeboje | Tina | |
2009 | Największe przeboje | Świat Kobiety |
2010 | Złota kolekcja (2 CD) – CD1 Radość najpiękniejszych lat, CD2 Spocząć | EMI Music Poland |
Wielka Dama (4 CD) – CD1 Nieśmiertelna, CD2 Słoneczna, CD3 Refleksyjna, CD4 Zaskakująca | ||
2012 | Autobiografia (3 CD) – CD1 Przebojowa, CD2 Liryczna, CD3 Live | Reader’s Digest |
Nagrody i wyróżnienia Anny Jantar[7] | ||||
Rok | Kategoria | Tytułem | Rezultat | |
1969 | Festiwal Piosenki Studenckiej w Krakowie | „A lipiec grał”, „W płaszczu z mżawki i zadumy”[24] | Wyróżnienie | |
Festwiwal Artystyczny Młodzieży Akademickiej w Świnoujściu | „Łąka bez kwiatów” | Wyróżnienie | ||
1970 | Piosenka Roku | „Co ja w tobie widziałam” (z zespołem Waganci) | Wygrana | |
1973 | Piosenka Lata | „Najtrudniejszy pierwszy krok” | Wygrana | |
1974 | Międzynarodowy Festiwal Piosenki Slovenska Popevka w Lublanie | „Czas jest złotem” | Wyróżnienie | |
XII Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu (Nagroda Publiczności) | „Tyle słońca w całym mieście” | Wygrana | ||
VIII Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu (Nagroda Polskich Nagrań) | „Nie żałujcie serca, dziewczyny” | Wygrana | ||
Coupe d'Europe w Villach w Austrii | „Polubiłam pejzaż ten”, „Najtrudniejszy pierwszy krok”
(wraz z Marianną Wróblewską i Tadeuszem Woźniakiem) |
3. miejsce | ||
IX Międzynarodowy Festiwal Piosenki Cisco w Castlebar w Irlandii | „Tak wiele jest radości” | 3. miejsce | ||
Piosenka Roku | „Tyle słońca w całym mieście” | Wygrana | ||
1975 | XV Międzynarodowy Festiwal Piosenki w Sopocie | Dzień Polski | „Staruszek świat” | 2. miejsce |
Nagroda Publiczności | „Tyle słońca w całym mieście” | Wygrana | ||
Przebój Festiwalu | Wygrana | |||
Nagroda Głosu Wybrzeża | Wygrana | |||
Festiwal Przebojów w Dreźnie | „Niech ziemia tonie w kwiatach” | 2. miejsce | ||
Piosenkarka Roku | Plebiscyt Publicystów Radiowych | Wygrana | ||
Piosenka Roku | „Tyle słońca w całym mieście” | Wygrana | ||
1976 | Złota płyta – XVI Międzynarodowy Festiwal Piosenki w Sopocie | Tyle słońca w całym mieście | Wygrana | |
1977 | Złota płyta | Za każdy uśmiech | Wygrana | |
1979 | Festiwal Przebojów OiRTV w Tampere w Finlandii | „Tylko mnie poproś do tańca” | 2. miejsce | |
Piosenkarka Roku | Plebiscyt Słuchaczy Studia Gama | Wygrana | ||
Piosenka Roku | „Nic nie może wiecznie trwać” | Wygrana |
Artykuł Anna Jantar w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:
Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-06-13 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=84935