Adele
Ilustracja
Adele (2016)
Imię i nazwisko Adele Laurie Blue Adkins
Data i miejsce urodzenia 5 maja 1988
Londyn
Instrumenty gitara, pianino, gitara basowa, czelesta, perkusja, keyboard
Typ głosu kontralt[1]
Gatunki neo soul, soul, R&B, folk, blues[2]
Zawód piosenkarka, autorka tekstów
Aktywność od 2006
Wydawnictwo XL, Columbia Records
Odznaczenia
Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
podpis
Strona internetowa

Adele, właściwie Adele Laurie Blue Adkins[2] (ur. 5 maja 1988 w Londynie) – brytyjska piosenkarka oraz autorka tekstów.

W 2006 ukończyła naukę w Brytyjskiej Szkole Sztuki Widowiskowej i Technologii (ang. BRIT School for Performing Arts and Technology)[3]. Niedługo później otrzymała propozycję podpisania kontraktu płytowego z wytwórnią XL Recordings po tym, jak jej kolega umieścił kilka jej utworów w serwisie Myspace[4]. W 2007 otrzymała nagrodę Brit w kategorii „Wybór krytyków”[5], a rok później została wyróżniona w plebiscycie BBC Sound of 2008[6]. Również w 2008 wydała debiutancki album studyjny pt. 19[7], za który odebrała status siedmiokrotnej platynowej płyty w Wielkiej Brytanii i podwójnej platynowej płyty w Stanach Zjednoczonych. Przełomowym momentem w jej karierze w USA był występ w talk-show Saturday Night Live w 2008[8]. 8 lutego 2009 podczas 51. ceremonii wręczenia nagrody Grammy odebrała dwie statuetki za wygraną w kategoriach „Najlepszy nowy artysta” i „Najlepszy żeński wokalny występ popowy”[9].

Na początku 2011 wydała drugi album studyjny pt. 21[10], który zyskał bardzo dobre recenzje krytyków muzycznych i osiągnął międzynarodowy sukces komercyjny. Płyta zapewniła piosenkarce wiele najważniejszych nagród muzycznych, w tym rekordową liczbę sześciu nagród Grammy (w tym za „album roku”), dwie nagrody Brit (w tym za „brytyjski album roku”) oraz trzy Amerykańskie Nagrody Muzyczne. Krążek uzyskał status 16-krotnej platynowej płyty w Wielkiej Brytanii i był czwartym najczęściej kupowanych albumem w historii brytyjskiego rynku muzycznego, jak również był płytą utrzymującą się najdłużej w historii na pierwszym miejscu amerykańskiej listy bestsellerów (od 1985) i uzyskał status diamentowej w USA. Do tej pory odnotowano ponad 30-milionową sprzedaż płyty. Płyta zapewniła Adele kilkukrotny zapis na kartach Księgi rekordów Guinnessa: Adele została pierwszą kobietą w historii, której trzy kolejne single znalazły się na szczycie amerykańskiego notowania Hot 100. Poza tym, jako pierwsza kobieta w historii znalazła się w pierwszej piątce najważniejszych notowań w kraju ze swoimi dwiema kolejnymi płytami oraz dwoma kolejnymi singlami. Album jest także najdłużej utrzymującą się na szczycie notowań sprzedaży płytą w historii list bestsellerów w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. W 2013 otrzymała Nagrodę Akademii Filmowej, Złotego Globa oraz nagrodę Grammy za utwór „Skyfall”, który skomponowała, napisała i nagrała na potrzeby filmu o przygodach Jamesa Bonda o tym samym tytule.

Po trzyletniej przerwie w wydawaniu albumów, w listopadzie 2015 zaprezentowała trzeci album studyjny pt. 25, który zadebiutował na pierwszym miejscu listy najczęściej kupowanych płyt na najważniejszych rynkach muzycznych oraz ustanowił nowe rekordy sprzedaży w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Pierwszym singlem z płyty została piosenka „Hello”, która zadebiutowała na szczycie list przebojów w wielu krajach na całym świecie oraz została pierwszym utworem w historii amerykańskiego rynku muzycznego, który został sprzedany w ponad milionowym nakładzie w ciągu tygodnia po premierze.

W 2011 i 2012 amerykański magazyn Billboard uznał Adele „Artystą roku”. W 2012 znalazła się na piątym miejscu plebiscytu na „najlepszą kobietę w muzyce” przygotowanym przez VH1, zaś magazyn Time uznał ją za jedną z najbardziej wpływowych osób na świecie. Do tej pory szacuje się sprzedaż ponad 60 mln płyt artystki.

Życiorys

Dzieciństwo i edukacja

Urodziła się 5 maja 1988 w szpitalu North Middlesex w dzielnicy Tottenham w Londynie[11] jako córka osiemnastoipółletniej, niezamężnej Penny Adkins oraz walijskiego hydraulika Marka Evansa, który opuścił rodzinę dwa lata później[12]. Jak sam przyznał, popadł w alkoholizm po śmierci swojego ojca, który zmarł z powodu raka jelita[13].

Adele podczas koncertu w Amsterdamie w 2008

Zaczęła śpiewać w wieku czterech lat, kiedy to zafascynowała się brzmieniem różnych głosów[14]: Pasjami lubiłam słuchać, jak tony głosu zmieniają się od gniewnych do podnieconych, czy od radosnych do smutnych[11]. Jak sama przyznała w jednym z wywiadów, w dzieciństwie częściej śpiewała, niż czytała[15]. Pierwszym koncertem, na który zabrała ją matka, był występ zespołu The Cure w Funsbury Park. Kilka lat później umieściła jedną z ich piosenek, „Lovesong”, na swojej drugiej płycie zatytułowanej 21[11].

Jako pięciolatka zaczęła występować na przyjęciach wydawanych przez jej matkę[11]. W 1997, mając 9 lat, przeprowadziła się z matką do Brighton. Dwa lata później obie przeniosły się do West Norwood, które okazało się inspiracją do utworu „Hometown Glory” napisanego przez 16-letnią Adele w 2004[16].

Jednym z najbardziej decydujących w jej życiu momentów był występ piosenkarki Pink w Brixton Academy: To była piosenka „Missundaztood”, więc miałam jakieś 13 albo 14 lat. Nigdy nie słyszałam w pomieszczeniu kogoś, kto tak śpiewa. Pamiętam to uczucie, jakbym była w tunelu aerodynamicznym, jej głos po prostu mnie uderzył. To było niesamowite[17]. Duży wpływ na jej zauroczenie muzyką oraz późniejszą twórczość mieli także artyści, tacy jak zespół The Beautiful South, East 17, Gabrielle, Spice Girls, Tom Jones, Etta James czy Ella Fitzgerald[11]. W 2003 została przyjęta do Brytyjskiej Szkoły Sztuki Widowiskowej i Technologii[11]. Ukończyła naukę w szkole w maju 2006, a po ukończeniu szkoły planowała zostać szefem działu artystycznego (tzw. A&R) w wytwórni muzycznej[3].

Kariera muzyczna

W lutym 2006 nagrała partie wokalne w utworze „Be Divine” rapera o pseudonimie Ricsta[18]. Jest to pierwszy oficjalnie opublikowany utwór z udziałem piosenkarki[19]. Cztery miesiące po ukończeniu nauki w BRIT School opublikowała dwie autorskie piosenki („Daydreamer” i „My Same”) na łamach czwartego internetowego wydania PlatformsMagazine.com[20]. Niedługo potem nagrała swoją pierwszą demówkę zawierającą trzy utwory napisane na potrzeby szkolnego projektu, czyli „Daydreamer”, „My Same” oraz „Hometown Glory”, pierwszą autorską piosenkę w jej karierze. Jedną z płyt podarowała swojemu koledze Lyndonowi, który opublikował piosenki na portalu Myspace[3]. Niedługo po publikacji zdobyły one popularność oraz zostały przesłuchane m.in. przedstawicieli wytwórni muzycznej Island Records oraz przez Richarda Russella, ówczesnego prezesa wytwórni XL Recordings, które zaproponował Adele podpisanie kontraktu płytowego. Ta początkowo wątpiła w autentyczność propozycji, jednak ostatecznie zdecydowała się na spotkanie z Russellem, na które poszła ze swoim kolegą Benem Thomasem[4][3]. Nick Huggett, założyciel wytwórni XL, polecił Adele jej przyszłemu menedżerowi, Jonathanowi Dickinsowi z agencji September Management, z którym podpisała umowę o współpracy w czerwcu 2006. We wrześniu podpisała kontrakt płytowy z wytwórnią XL Recordings[21].

Adele podczas koncertu w londyńskim klubie Luminaire w 2007

Na początku 2007 zaśpiewała w kilku londyńskich pubach, a niedługo potem wyruszyła w krajową trasę koncertową jako support Jacka Peñate, którego poznała w serwisie Myspace[3]. Piosenkarka nagrała dla niego partie wokalne do piosenki „My Yvonne”[22], która znalazła się na jego debiutanckim albumie pt. Matinée z października 2007[23]. Podczas sesji nagraniowej poznała producenta Jima Abbissa, który później zajął się produkcją większości piosenek z jej dwóch pierwszych płyt, 19 i 21. W czerwcu skończyła pracę nad materiałem na swoją pierwszą płytę[3], a także zaliczyła telewizyjny debiut, występując jako gość muzyczny w talk-show Later... with Jools Holland transmitowanym na kanale BBC. W trakcie odcinka zaprezentowała na żywo utwór „Daydreamer”. 22 października wydała debiutancki singiel, „Hometown Glory”[24]. Kilka dni później wystąpiła gościnnie na koncercie Marka Ronsona w londyńskim Roundhouse, zagranym w ramach festiwalu BBC Electric Proms 2007[3]. Również w 2007 razem z Willem Youngiem wystąpiła na charytatywnym koncercie w londyńskim Union ChapelMencap Music’s Little Noise Sessions, a także kontynuowała koncerty jako wsparcie dla Jacka Peñate i Devendry Banharta[3]. 7 grudnia pojawiła się gościnnie w programie Friday Night with Jonathan Ross, w którym zaśpiewała utwór „Chasing Pavements”[25], a dzień później została ogłoszona laureatką nagrody Brit w kategorii „Wybór krytyków”[5].

W 2008 zaczęła występować solowo podczas koncertów akustycznych, podczas których wspierana była przez Damiena Rice’a[26]. Na początku stycznia została ogłoszona laureatką Sound of 2008, plebiscytu telewizji BBC mającego na celu wskazanie brytyjskiego artysty, który odniesie sukces w kolejnym roku[6]. 14 stycznia wydała swój drugi singiel – „Chasing Pavements”[27], który zadebiutował na drugim miejscu brytyjskiej listy przebojów[28]. 28 stycznia wydała debiutancki album studyjny pt. 19[7]. Płyta, zawierająca piosenki w większości napisane i skomponowane przez samą piosenkarkę, zadebiutowała na pierwszym miejscu listy najczęściej kupowanych albumów w Wielkiej Brytanii[29]. Album zyskał głównie pozytywne recenzje od krytyków muzycznych[30] oraz zapewnił piosenkarce wygraną podczas ceremonii wręczenia Urban Music Award w kategorii „najlepszy występ jazzowy”[31], a także nominację do Mercury Prize w kategorii „Album roku”[32], do nagrody Q w kategorii „Przełom roku”[33] oraz do nagrody Music of Black Origin w kategorii „Najlepsza brytyjska artystka”[34]. W marcu podpisała kontrakt z wytwórniami Columbia Records i XL Recordings, w myśl której działania promocyjne miały zostać rozszerzone o amerykański rynek muzyczny. W tym czasie wyruszyła również w minitrasę koncertową po Ameryce Północnej[35], a w czerwcu wydała swoją debiutancką płytę w całych Stanach Zjednoczonych[36]. W kwietniu ukazał się jej nowy singiel, „Cold Shoulder”[37], zaś w maju jej inna piosenka, „Hometown Glory”, została wykorzystana w ostatnim, podwójnym odcinku czwartej serii serialu Chirurdzy[38], który obejrzało ponad osiemnaście milionów telewidzów[30].

Adele podczas koncertu w styczniu 2009

Od maja 2008 do czerwca 2009 odbywała światową trasę koncertową zatytułowaną An Evening with Adele. Później odwołała amerykańską część trasy, ponieważ chciała poświęcić ten czas swojemu ówczesnemu chłopakowi. Jak wyznała w wywiadzie dla magazynu „Nylon”: Nie wierzę, że to zrobiłam. (...) W tamtym czasie bardzo dużo piłam, bo to było podstawą mojego związku z tym chłopakiem. Nie mogłam bez niego wytrzymać, więc pomyślałam: «No dobra, to w takim razie odwołam swoje rzeczy». W trakcie rozmowy nazwała ten okres „kryzysem wieku młodzieńczego”[39]. W tamtym czasie zaczęła być znana jej niechęć do podróży samolotem oraz ataki tęsknoty, kiedy znajdowała się daleko od swojego rodzinnego Londynu. W połowie października 2008 kariera Adele w Stanach Zjednoczonych sprawiała wrażenie rozczarowującej. 18 października wystąpiła jako gość muzyczny w programie Saturday Night Live transmitowanym przez telewizję NBC. Podczas odcinka, w którym wystąpiła Sarah Palin, ówczesna amerykańska wiceprezydent, artystka zaśpiewała piosenki „Chasing Pavements” i „Cold Shoulder”[40]. Po programie odnotowano ponad 15-milionową oglądalność programu[41]. Następnego dnia album 19 znalazł się na szczycie listy sprzedaży w serwisie iTunes oraz zajął piąte miejsce w zestawieniu na stronie sklepu internetowego Amazon.com[8]. Płyta zajęła także 11. miejsce na amerykańskiej liście Billboard 200, awansując o 35 miejsc w porównaniu z poprzednim tygodniem[42]. W listopadzie przeprowadziła się do Notting Hill po opuszczeniu domu swojej matki, co sprowokowało ją do porzucenia alkoholu[43]. W tym samym miesiącu wydała singiel „Make You Feel My Love”, który był jej wersją piosenki Boba Dylana o tym samym tytule[44], a także wystąpiła koncertu inaugurującego festiwal BBC Electric Proms 2008, na którym zaśpiewała piosenkę „Baby It’s You”[45]. 11 listopada po raz drugi wzięła udział na festiwalu Mencap Music’s LIttle Noise w Union Chapel, tym razem jednak jako główna gwiazda wieczoru[45]. 8 lutego 2009 na 51. ceremonii wręczenia nagrody Grammy odebrała dwie statuetki za wygraną w kategoriach „najlepszy nowy artysta” i „najlepszy żeński wokalny występ popowy”. Była także nominowana do zdobycia nagród w kategoriach „nagranie roku” i „piosenka roku” (za „Chasing Pavements”)[9]. W tym samym miesiącu album 19 uzyskał status złotej płyty w Stanach Zjednoczonych[46], a w lipcu odnotowano jego sprzedaż w ponad 2,2 milionach egzemplarzy[47]. Kilka miesięcy wcześniej, w kwietniu napisała pierwszą piosenkę do nowego albumu, „Take It All”. Po zaprezentowaniu tego utworu, opowiadającego o nieodwzajemnionym uczuciu do drugiej osoby, z piosenkarką zrywa jej ówczesny chłopak[48]. 14 maja pojawiła się gościnnie w 22. odcinku serialu Brzydula Betty pt. In the Stars[49]. 28 czerwca wzięła udział w koncercie organizowanym w amfiteatrze Hollywood Bowl w Los Angeles[45], a we wrześniu wystąpiła u boku takich artystek, jak Kelly Clarkson, Miley Cyrus, Jennifer Hudson czy Leona Lewis na charytatywnym koncercie Divas organizowanym w nowojorskiej Akademii Muzycznej w Brooklynie, z którego dochód został przeznaczony na rzecz umuzykalniania amerykańskich uczniów oraz wyposażenia szkół w instrumenty muzyczne[48].

Adele podczas koncertu zagranego w Seattle w grudniu 2011

W 2010 zdobyła nominację do nagrody Grammy w kategorii „Najlepszy żeński wokalny występ popowy” za piosenkę „Hometown Glory”. W kwietniu jej utwór „My Same” trafił na niemiecką listę przebojów po tym, jak niemiecka piosenkarka Lena zaśpiewała własną wersję piosenki w programie Unser Star für Oslo, będącym krajowymi eliminacjami do 55. Konkursu Piosenki Eurowizji. Od kwietnia do maja przebywała w Kalifornii, gdzie razem z Rickiem Rubinem nagrywała część materiału na nowy album w studiu muzycznym Shangri-La w Malibu. Nagrania albumu trwały do października, a w trakcie sesji nagraniowej w Londynie towarzyszył piosenkarce Paul Epworth. W listopadzie poinformowała, że płyta ukaże się w styczniu 2011[50]. Zdradziła, że płyta będzie nosiła tytuł 21, co miało nawiązywać do jej wieku. Dodała także: To będzie inna płyta niż «19» – będzie o tych samych rzeczach, ale przedstawionych w innym świetle. (...) Całkiem inaczej radzę sobie teraz z różnymi sprawami. Jestem bardziej cierpliwa, bardziej szczera, szybciej wybaczam i jestem bardziej świadoma swoich wad, nawyków i zasad[51]. Pod koniec listopada wydała pierwszy singiel zwiastujący nową płytę, czyli „Rolling in the Deep[52], który zadebiutował na drugim miejscu brytyjskiej listy przebojów[53]. 3 grudnia wystąpiła gościnnie na koncercie CMT (Country Music Television), organizowanym z myślą o artystach muzyki country, podczas którego zaśpiewała przebój „Need You Now” razem z Dariusem Ruckerem z zespołu Lady Antebellum. W 2011 ich występ zdobył nominację do Nagrody Muzycznej CMT w kategorii „najlepszy występ roku w CMT”[54]. 24 stycznia 2011 wydała album studyjny pt. 21[10]. Jak sama przyznała, materiał na płytę napisała po zerwaniu ze swoim chłopakiem[2][48]. Na krążku można usłyszeć inspiracje współczesną muzyką country oraz muzyką dawną, zaś zmiana brzmienia inspirowana była jedną z podróży autobusowej Adele w trakcie jej trasy koncertowej po Ameryce Południowej. Podczas jazdy kierowca puszczał w radiu współczesną muzykę z Nashville, która była dla piosenkarki „bardzo ekscytująca, ponieważ nigdy nie dorastała przy tego typu muzyce”[55]. Album zyskał bardzo dobre recenzje od krytyków muzycznych[56] i osiągnął międzynarodowy sukces komercyjny, docierając do pierwszego miejsca list najczęściej kupowanych albumów w Wielkiej Brytanii[57] i Stanach Zjednoczonych[58], a także w kilkunastu innych krajach na całym świecie[59][60][61][62][63][64][65][66][67][68][69][70][71]. Tego samego dnia wydała drugi singiel z płyty, „Someone Like You[72], który napisała po tym, jak dowiedziała się, że jej były chłopak oświadczył się innej kobiecie. Pod koniec stycznia wzięła udział w minisesji Live Lounge dla BBC Radio 1, podczas którego zaśpiewała sześć piosenek: „Rolling in the Deep”, „Someone Like You”, „Don’t You Remember”, „Chasing Pavements”, „Hometown Glory”[73] i własną wersję przeboju Cheryl ColePromise This[74]. 15 lutego wystąpiła jako jeden z gości muzycznych podczas 31. ceremonii wręczenia nagród Brit. W trakcie gali dała emocjonalny występ z piosenką „Someone Like You”, zaś pod koniec piosenki popłakała się. Jak przyznała po gali: Pod koniec wykonywania tej piosenki byłam naprawdę rozemocjonowana, bo byłam przytłoczona tym wszystkim, tą wizją mojego byłego, wizją tego, że ogląda mnie w domu i będzie się ze mnie śmiał, bo wie, że płaczę przez niego. (...) Wtedy wszyscy wstali, co mnie przytłoczyło[75]. Występ uznawany był przez wielu krytyków muzycznych i obserwatorów za najlepszy podczas całej gali[76][77][78]. Kilka dni po ceremonii obie płyty Adele (19 i 21) oraz oba single z nowej płyty („Rolling in the Deep” i „Someone Like You”) znalazły się (kolejno) w pierwszej piątce listy najczęściej kupowanych albumów oraz singli, dzięki czemu piosenkarka została pierwszym żyjącym artystą (od czasów zespołu The Beatles w 1964 roku), którego dwa kolejne albumy oraz single znalazły się w pierwszej piątce obu najważniejszych notowań brytyjskiego rynku[79]. Nowy singiel dotarł na pierwsze miejsce kilku światowych list przebojów[80] oraz ustanowił nowe rekordy sprzedaży. Pod koniec maja, w połowie amerykańskiej trasy koncertowej pt. Adele Live, Adele straciła głos z powodu infekcji gardła oraz zmęczenia. Niedługo później u piosenkarki rozpoznany został krwotok ze strun głosowych, a artystce zalecone było bezwzględne milczenie przez miesiąc. Tym samym musiała przerwać swoją trasę koncertową oraz wrócić do Londynu. W lipcu wystąpiła podczas koncertu Heaven in London for Pride, zaś kilka dni później na iTunes Festival organizowanym w Roundhouse. 9 sierpnia wznowiła amerykańską trasę koncertową[81], a 28 sierpnia wystąpiła gościnnie podczas 28. ceremonii wręczenia MTV Video Music Awards. W trakcie gali zaśpiewała utwór „Someone Like You”[82]. Podczas gali teledysk do piosenki „Rolling in the Deep” otrzymał trzy statuetki za wygraną w kategoriach: „najlepsza dyrekcja artystyczna”, „najlepszy montaż” i „najlepsza kinematografia[83]. Klip był także nominowany do zdobycia wyróżnienia w kategoriach: „teledysk roku”, „najlepszy teledysk popowy”, „najlepszy teledysk żeński” i „najlepsza reżyseria[84]. Kilka dni po zakończeniu ceremonii utwór „Someone Like You” dotarł do pierwszego miejsca amerykańskiej listy przebojów[85]. W lutym 2012 do pierwszego miejsca listy dotarł również trzeci singiel z płyty[86], „Set Fire to the Rain[87]. Została tym samym pierwszą artystką w historii, której album utrzymywał się na pierwszym miejscu listy najczęściej kupowanych płyt w Stanach Zjednoczonych, a single z niego pochodzące znalazły się w tym czasie na szczycie listy przebojów[88]. W październiku ponownie traci głos, a z powodu choroby odwołała występ na gali wręczenia nagród Q, podczas której wyróżniona została statuetkami dla najlepszej artystki i za najlepszą piosenkę („Rolling in the Deep”). Na przełomie października i listopada poddaje się zabiegowi mikrochirurgii struny głosowej, który wykonuje dr Steven Zeitels, profesor Harvard i dyrektor Centrum Operacji Krtani i Rehabilitacji Głosu w Massachusetts (ang. Massachusetts Center for Laryngeal Surgery and Voice Rehabilitation)[81]. Do grudnia 2011 album 21 został sprzedany w ponad 3,4 milionach egzemplarzy w samej Wielkiej Brytanii, gdzie został okrzyknięty najlepiej sprzedającą się płytą XXI wieku, pokonując płytę Back to Black Amy Winehouse[89]. Adele została również pierwszą artystką w historii, która sprzedała trzy miliony swoich płyt w ciągu jednego roku kalendarzowego. Według magazynu Billboard "21" jest najlepiej sprzedającą się płytą dekady 2010–2019[90].

Adele podczas gali wręczenia Złotych Globów w 2013

W lutym 2012 powróciła na scenę występem podczas 54. ceremonii wręczenia nagród Grammy[91]. W trakcie gali zaśpiewała piosenkę „Rolling in the Deep” oraz odebrała statuetki za wygraną we wszystkich kategoriach, w których była nominowana, tj. „nagranie roku”, „piosenka roku” i „najlepszy krótkometrażowy teledysk” (za „Rolling in the Deep”), „najlepszy solowy występ popowy” (za „Someone Like You”), „album roku” i „najlepszy popowy album wokalny” (za 21)[92]. Po ceremonii płyta 21 osiągnęła najwyższy tygodniowy wynik sprzedaży w historii notowania Nielsen SoundScan, osiągając pułap 740 tys. sprzedanych egzemplarzy[93][94]. Oprócz tego, piosenkarka zdobyła także dwie Brit Awards za wygraną w kategoriach „najlepsza brytyjska solistka” i „brytyjski album roku”[95]. Była także nominowana do zyskania nagrody w kategorii „brytyjski singiel roku” (za „Someone Like You”)[96]. Po gali album 21 po raz 21. z rzędu znalazł się na szczycie brytyjskiego notowania najczęściej kupowanych płyt w kraju[97] W grudniu poinformowano o łącznej sprzedaży płyty w ponad 4,5-milionowym nakładzie w kraju[98], co dało jej tytuł czwartego najczęściej kupowanego albumu w kraju w historii[99]. W tym samym czasie odnotowano ponad 10-milionową sprzedaż 21 w Stanach Zjednoczonych, co dało albumowi status diamentowej płyty. Została tym samym jedyną artystką w historii amerykańskiego rynku muzycznego, która uzyskała ten certyfikat dzięki jednej płycie w mniej niż dwa lata[46]. W październiku potwierdzono, że jest odpowiedzialna za skomponowanie, napisanie i nagranie piosenki przewodniej filmu Skyfall opowiadającego o przygodach Jamesa Bonda[100][101]. Utwór „Skyfall” napisała we współpracy z Paulem Epworthem, a jego nagranie odbyło się w Abbey Road Studios[102]. 14 października singiel trafił na drugie miejsce brytyjskiej listy przebojów z wynikiem 92 tys. sprzedanych egzemplarzy[103] oraz na ósme miejsce w notowaniu w Stanach Zjednoczonych, gdzie został sprzedany w ponad 261 tys. kopii. Ostatecznie singiel został sprzedany w ponad 2 mln egzemplarzy na świecie[104]. Utwór został nagrodzony Złotym Globem dla najlepszej piosenki oryginalnej[105] i Nagrodą Akademii Filmowej w tej samej kategorii[106]. W grudniu została uznana za „artystę roku” według redakcji magazynu Billboard, a 21 zyskał tytuł „albumu roku”[107], dzięki czemu piosenkarka została pierwszą artystką, która wygrała w obu kategoriach dwa lata z rzędu[108]. Występ piosenkarki z piosenką „Set Fire to the Rain” podczas 55. ceremonii wręczenia nagród Grammy zdobył statuetkę Grammy w kategorii „najlepszy popowy występ solowy”[109]. Również w 2012 ukazała się pierwsza oficjalna biografia Adele pt. „Być jak... Adele”, której autorką została Caroline Sanderson[110].

23 października 2015 opublikowała singiel „Hello”, który zapowiadał trzeci album studyjny pt. 25. W ciągu 24 godzin uzyskał liczbę ponad 27,7 milionów wyświetleń[111]. Utwór „Hello” ustanowił również rekord w najszybszym uzyskaniu 100 mln odtworzeń (zajęło to pięć dni)[112]. Utwór zajął pierwsze miejsce w Billboard Hot 100, gdzie utrzymał się 10 tygodni. 21 stycznia teledysk do utworu przekroczył miliard wyświetleń w serwisie YouTube, ustanawiając rekord najszybszego przekroczenia miliarda wyświetleń (87 dni). Podczas 59. ceremonii wręczenia nagród Grammy odebrała pięć statuetek w kategoriach: album roku, najlepszy wokalny album – pop, nagranie roku, najlepsza piosenka roku i najlepsze solowe wykonanie – pop. Album 25 sprzedał się w nakładzie ponad 20 mln egzemplarzy.

Życie prywatne

Była związana z Simonem Koneckim. Mają syna, Angelo Jamesa (ur. 19 października 2012)[113]. W marcu 2017 oświadczyła, że wzięła ślub[114]. W kwietniu 2019 media poinformowały, że para jest w separacji[115]. We wrześniu 2019 Adele złożyła wniosek rozwodowy[116]. W marcu 2021 rozwód został sfinalizowany[117].

Dyskografia

 Osobny artykuł: Dyskografia Adele.

Trasy koncertowe

Nagrody i wyróżnienia

Przypisy

  1. Andrew Gilbert: Singer-songwriter Adele brings introspection to Brit-soul scene (ang.). The Seattle Times, 2009-01-26. [dostęp 2011-08-01].
  2. a b c David Jeffries: Adele Biography (ang.). www.allmusic.com. [dostęp 2011-06-20].
  3. a b c d e f g h Sanderson 2012 ↓, s. 23–40.
  4. a b Billboard presents... Adele (ang.). W: Bright Cove [on-line]. www.brightcove.com. [dostęp 2015-12-25].
  5. a b Lars Brandle: Adele Wins Brits Critics Choice Award (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2007-12-10. [dostęp 2015-12-25].
  6. a b Ian Youngs: Sound of 2008: Adele (ang.). W: BBC [on-line]. www.news.bbc.co.uk, 2008-01-04. [dostęp 2015-12-25].
  7. a b Adele (3) – 19 (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  8. a b Glenn Gamboa: Adele enjoys an „SNL” bump (ang.). W: News Day [on-line]. www.newsday.com, 2008-10-20. [dostęp 2015-12-25].
  9. a b Brits on top: Duffy, Adele and Coldplay clinch top awards as they lead British winners at Grammys (ang.). W: The Daily Mail [on-line]. www.dailymail.co.uk, 2009-02-09. [dostęp 2015-12-25].
  10. a b Adele (3) – 21 (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  11. a b c d e f Sanderson 2012 ↓, s. 12–19.
  12. Jonathan Van Meter: Adele: One and Only (ang.). W: Vogue [on-line]. www.vogue.com, 2012-02-13. [dostęp 2015-12-25].
  13. Adele’s Welsh father Mark Evans reveals his heartache over ‘letting down’ six-time Grammy Awards winner (ang.). W: Wales Online [on-line]. www.walesonline.co.uk, 2012-02-18. [dostęp 2015-12-25].
  14. Adaora Otiji: Singing Stronger Every Day: Adele (ang.). W: Express Night Out [on-line]. www.expressnightout.com, 2009-01-15. [dostęp 2015-12-25].
  15. Adele: „I have all the say; I have power over everything I do” (ang.). W: The Daily Mail [on-line]. www.dailymail.co.uk, 2009-02-13. [dostęp 2015-12-25].
  16. Melinda Newman: Amy Who? Now, Adele’s the One With the Buzz (ang.). W: The Washington Post [on-line]. www.washingtonpost.com, 2009-02-01. [dostęp 2015-12-25].
  17. Justin Thompson: Adele Says Hearing Pink Sing Changed Her Life (ang.). W: Socialite Life [on-line]. www.socialitelife.com, 2010-12-23. [dostęp 2015-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-25)].
  18. Ricsta (2) Featuring Adele (3) – Be Divine (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  19. Be Divine (song) (ang.). www.adele.wikia.com. [dostęp 2015-12-25].
  20. CONTENTS // HOME IV // MUSIC (ang.). www.platformsmagazine.com. [dostęp 2015-12-25].
  21. Kimbel Bouwman: Interview with JONATHAN DICKINS, manager for Adele, Jamie T, Jack Peñate – July 14, 2008 (ang.). www.hitquarters.com, 2008-07-14. [dostęp 2015-12-25].
  22. Damian Jones: Penate collaborates with Adele (ang.). W: BBC [on-line]. www.news.bbc.co.uk, 2009-04-06. [dostęp 2015-12-25].
  23. Jack Peñate – Matinée (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  24. Adele (3) – Hometown Glory (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  25. Friday Night with Jonathan Ross: Season 13, Episode 13 // Episode #13.13 (7 Dec. 2007) (ang.). W: IMDb [on-line]. www.imdb.com. [dostęp 2015-12-26].
  26. Sarah Jane Griffiths: Q&A: Adele’s charity acoustic set (ang.). W: BBC [on-line]. www.news.bbc.co.uk, 2008-11-12. [dostęp 2015-12-25].
  27. Adele (3) – Chasing Pavements (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  28. Official Singles Chart Top 100 20 January 2008 – 26 January 2008 (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2008-01-20. [dostęp 2015-12-25].
  29. Official Albums Chart Top 100 // 03 February 2008 – 09 February 2008 (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2008-02-03. [dostęp 2015-12-25].
  30. a b Sanderson 2012 ↓, s. 41–60.
  31. Aizhan Abdrakhmanova: WINNERS FOR THE 6TH ANNUAL URBAN MUSIC AWARDS ANNOUNCED (ang.). www.urbanmusicawards.net, 2011-07-11. [dostęp 2015-12-25].
  32. Jade Wright: Last Shadow Puppets tipped for Nationwide Mercury music prize (ang.). W: The Liverpool Echo [on-line]. www.liverpoolecho.co.uk, 2008-07-23. [dostęp 2015-12-25].
  33. Duffy nominated for Q awards double (ang.). W: Wales Online [on-line]. www.walesonline.co.uk, 2013-03-28. [dostęp 2015-12-25].
  34. Jason Gregory: ESTELLE AND LEONA LEWIS LEAD 2008 MOBO NOMINATIONS (ang.). W: Gig Wise [on-line]. www.gigwise.com, 2008-09-11. [dostęp 2015-12-25].
  35. Lars Brandle: Adele Inks U.S. Deal With Columbia (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2008-03-19. [dostęp 2015-12-25].
  36. Clayton Perry: Interview: Adele – Singer and Songwriter (ang.). W: Blog Critics [on-line]. www.blogcritics.org, 2008-07-16. [dostęp 2015-12-25].
  37. Adele (3) – Cold Shoulder (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  38. Music from Grey’s Anatomy // Season 4 Episode 17 // “Freedom (2)” // May 22 2008 (ang.). www.tunefind.com. [dostęp 2015-12-26].
  39. Marc Shapiro: Adele: The Biography. 2012, s. 88.
  40. Saturday Night Live SEASON 34 > JOSH BROLIN/ADELE (ang.). W: The New York Times [on-line]. www.tv.nytimes.com. [dostęp 2015-12-25].
  41. Sanderson 2012 ↓, s. 61–74.
  42. Katie Hasty: AC/DC Debuts At No. 1 With 784,000 (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2008-10-29. [dostęp 2015-12-25].
  43. Adele Explains 2008 Booze & Love Meltdown (ang.). W: Contact Music [on-line]. www.contactmusic.com, 2009-06-08. [dostęp 2015-12-25].
  44. Adele (3) – Make You Feel My Love (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  45. a b c Sanderson 2012 ↓, s. 75–92.
  46. a b RIAA: Adele (ang.). W: RIAA [on-line]. www.riaa.com. [dostęp 2015-12-30].
  47. David Balls: Adele ‘puts’ career on hold for dog (ang.). W: Digital Spy [on-line]. www.digitalspy.com, 2009-07-21. [dostęp 2015-12-25].
  48. a b c Sanderson 2012 ↓, s. 107–114.
  49. Soul sensation Adele makes a cameo appearance on Ugly Betty (ang.). W: The Daily Mail [on-line]. www.dailymail.co.uk, 2009-05-15. [dostęp 2015-12-26].
  50. Andre Paine: Adele to Release '21' Sophomore Album in February (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2010-11-02. [dostęp 2015-12-25].
  51. Nick Levine: Adele announces second album details (ang.). W: Digital Spy [on-line]. www.digitalspy.com, 2010-11-02. [dostęp 2015-12-25].
  52. dele (3) – Rolling In The Deep (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  53. Official Singles Chart Top 100 // 23 January 2011 – 29 January 2011 (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2011-01-23. [dostęp 2015-12-25].
  54. 2011 CMT Music Awards Nominees Revealed (ang.). W: Country Music Television [on-line]. www.cmt.com, 2011-04-26. [dostęp 2015-12-25].
  55. Kevin O’Donnell: Adele: New Record is ‘Quite Different’ (ang.). W: Spin [on-line]. www.spin.com, 2010-11-02. [dostęp 2015-12-25].
  56. Sanderson 2012 ↓, s. 127–150.
  57. Official Albums Chart Top 100 //30 January 2011 – 05 February 2011 (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2011-01-30. [dostęp 2015-12-25].
  58. BILLBOARD 200 // MARCH 12, 2011 (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2011-03-12. [dostęp 2015-12-25].
  59. MEXICAN CHARTS: ALBUMS – 46/2011 (ang.). www.mexicancharts.com. [dostęp 2015-12-25].
  60. Album Top 40 // 31/01/2011 (ang.). W: Recorded Music NZ [on-line]. www.charts.org.nz, 2011-01-31. [dostęp 2015-12-25].
  61. Album Top 50 // 08/05/2011 (ang.). W: ARIA [on-line]. www.australian-charts.com, 2011-05-08. [dostęp 2015-12-25].
  62. DUTCH ALBUM TOP 100 // 29/01/2011 (niderl.). W: MegaCharts [on-line]. www.dutchcharts.nl, 2011-01-29. [dostęp 2015-12-25].
  63. AUSTRIA TOP 40 – ALBEN // 04.02.2011 (niem.). W: Ö3 Austria Top 40 [on-line]. www.austriancharts.at, 2011-02-04. [dostęp 2015-12-25].
  64. SCHWEIZER HITPARADE – ALBEN TOP 100 // 06.02.2011 (niem.). W: Schweizer Hitparade [on-line]. www.hitparade.ch, 2011-02-06. [dostęp 2015-12-25].
  65. Oficjalna Lista Sprzedaży // sprzedaż w okresie 31.10.2011 – 06.11.2011 (pol.). W: Związek Producentów Audio-Video [on-line]. www.olis.onyx.pl, 2011-10-31. [dostęp 2015-12-25].
  66. VG Lista – Album Top 40 // 18/2011 (ang.). W: VG-Lista [on-line]. www.norwegiancharts.com. [dostęp 2015-12-25].
  67. Album Top 50 // 33/2011 (ang.). W: Musiikkituottajat [on-line]. www.finnishcharts.com. [dostęp 2015-12-25].
  68. Album 40 // 17/06/2011 (ang.). W: Track Top-40 [on-line]. www.danishcharts.com, 2011-06-17. [dostęp 2015-12-25].
  69. SVERIGETOPPLISTAN – ALBUMS TOP 60 // 2011-10-21 (ang.). W: Sverigetopplistan [on-line]. www.swedishcharts.com, 2011-10-21. [dostęp 2015-12-25].
  70. Album Top 20 // 20/10/2011 (ang.). W: FIMI [on-line]. www.italiancharts.com, 2011-10-20. [dostęp 2015-12-25].
  71. Album Top 100 // 11/06/2011 (fr.). W: Syndicat national de l’édition phonographique [on-line]. www.lescharts.com, 2011-06-11. [dostęp 2015-12-25].
  72. Adele (3) – Someone Like You (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  73. Sanderson 2012 ↓, s. 151–167.
  74. Lisa McGarry: X Factor: Adele covers Cheryl Cole’s Promise This on Radio 1 Live Lounge! (ang.). W: Unreality TV [on-line]. www.unrealitytv.co.uk, 2011-01-28. [dostęp 2015-12-26].
  75. Ryan Love: Adele explains Brits tears (ang.). W: Digital Spy [on-line]. www.digitalspy.com, 2011-02-16. [dostęp 2015-12-25].
  76. Adele’s Brit Awards performance of Someone Like You: Watch her breathtaking performance again (ang.). W: The Mirror [on-line]. www.mirror.co.uk, 2012-01-26. [dostęp 2015-12-25].
  77. Neil McCormick: Brit Awards 2011: the highs and lows (ang.). W: The Daily Telegraph [on-line]. www.telegraph.co.uk, 2011-02-16. [dostęp 2015-12-25].
  78. Neil McCormick: Adele: she’s stopped us in her tracks (ang.). W: The Daily Telegraph [on-line]. www.telegraph.co.uk, 2011-04-06. [dostęp 2015-12-25].
  79. Sean Michaels: Adele matches the Beatles in latest chart success (ang.). W: The Guardian [on-line]. www.theguardian.com, 2011-02-22. [dostęp 2015-12-25].
  80. Official Singles Chart Top 100 // 20 February 2011 – 26 February 2011 (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2011-02-20. [dostęp 2015-12-25].
  81. a b Sanderson 2012 ↓, s. 169–181.
  82. Kelley L. Carter: Adele Caps Huge Year With ‘Someone Like You’ At VMAs (ang.). W: MTV [on-line]. www.mtv.com, 2011-08-28. [dostęp 2015-12-25].
  83. MTV VMA – DZIEWCZYNY GÓRĄ! (pol.). W: MTV [on-line]. www.mtv.pl, 2011-08-27. [dostęp 2015-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-17)].
  84. Nominees List (ang.). W: MTV [on-line]. www.mtv.com. [dostęp 2015-12-25].
  85. The Hot 100 // SEPTEMBER 17, 2011 (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2011-09-17. [dostęp 2015-12-25].
  86. The Hot 100 // FEBRUARY 4, 2012 (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2012-02-04. [dostęp 2015-12-25].
  87. Adele (3) – Set Fire To The Rain (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2015-12-25].
  88. Adele Makes Billboard History After 'Set Fire To The Rain’ Tops US Chart (ang.). W: Capital FM [on-line]. www.capitalfm.com, 2012-01-27. [dostęp 2015-12-25].
  89. Adele’s album is century’s biggest (ang.). www.music.uk.msn.com, 2011-12-05. [dostęp 2015-12-26].
  90. Richard Smirke: Adele Makes U.K. Chart History: First Artist To Sell 3 Million Albums In Same Year (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.biz, 2011-09-07. [dostęp 2015-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-19)].
  91. Adele to make comeback at Grammys after throat surgery (ang.). W: BBC [on-line]. www.bbc.co.uk, 2012-01-31. [dostęp 2015-12-30].
  92. Grammy Awards 2012: Adele wins six awards tying with Beyoncé for most trophies won in one night (ang.). W: The Daily Telegraph [on-line]. www.telegraph.co.uk, 2012-02-13. [dostęp 2015-12-30].
  93. Keith Caulfield: Adele’s '21' Earns Biggest Sales Gain In SoundScan History (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2012-02-22. [dostęp 2015-12-30].
  94. Gil Kaufman: Adele Breaks Record By Selling 730,000 After Grammys (ang.). W: MTV [on-line]. www.mtv.com, 2012-02-22. [dostęp 2015-12-30].
  95. Brit Awards 2012: List of winners (ang.). W: BBC [on-line]. www.bbc.co.uk, 2012-02-21. [dostęp 2015-12-30].
  96. Matthew Perpetua: Adele, Coldplay Lead BRIT Award Nominations (ang.). W: The Rolling Stone [on-line]. www.rollingstone.com, 2012-01-12. [dostęp 2015-12-30].
  97. Lauren Kreisler: BRITs star Adele sparkles with Official Number 1 album (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2012-02-26. [dostęp 2015-12-30].
  98. Dan Lane: Adele overtakes Michael Jackson in all-time biggest selling albums chart (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2012-02-28. [dostęp 2015-12-30].
  99. Dan Lane: Adele overtakes Oasis to become 4th biggest selling album of all-time (ang.). W: Official Charts Company [on-line]. www.officialcharts.com, 2012-12-29. [dostęp 2015-12-30].
  100. Adele to sing theme to new James Bond film Skyfall (ang.). www.itv.com, 2012-10-02. [dostęp 2015-12-30].
  101. Greg Cochrane: Adele’s James Bond theme song Skyfall is leaked online (ang.). W: BBC [on-line]. www.bbc.co.uk, 2012-10-02. [dostęp 2015-12-30].
  102. SKYFALL OFFICIAL THEME SONG NEWS (ang.). www.007.com, 2012-10-01. [dostęp 2015-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-26)].
  103. Paul Sexton: Adele’s ‘Skyfall’ Not a Lock for U.K. No. 1 (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2012-10-10. [dostęp 2015-12-30].
  104. Adele Sets New Record For US Album Sales (ang.). W: Sky News [on-line]. www.news.sky.com, 2012-11-29. [dostęp 2015-12-30].
  105. WINNERS LIST (ang.). www.goldenglobes.com, 2013-01-14. [dostęp 2015-12-30].
  106. Adele Skyfall wins best song Oscar (ang.). W: BBC [on-line]. www.bbc.com, 2013-02-25. [dostęp 2015-12-30].
  107. Adele named Billboard top artist of 2012 (ang.). W: BBC [on-line]. www.bbc.co.uk, 2012-12-16. [dostęp 2015-12-30].
  108. Keith Caulfield: Billboard’s Artists of the Year: 1981-2015 (ang.). W: Billboard [on-line]. www.billboard.com, 2012-12-09. [dostęp 2015-12-30].
  109. Grammy Wins For Mumford & Sons And Adele (ang.). W: Sky News [on-line]. www.news.sky.com, 2013-02-12. [dostęp 2015-12-30].
  110. Sanderson 2012 ↓.
  111. #Hello, 27.7M views in one day! @Adele just snatched the 24 hr record (ang.). W: Vevo [on-line]. www.twitter.com, 2015-10-26. [dostęp 2015-12-26].
  112. Możemy już oficjalnie potwierdzić.... (ang.). W: Vevo [on-line]. www.facebook.com, 2015-10-29. [dostęp 2015-12-26].
  113. Adele Gives Birth to a Baby Boy! (ang.). www.usmagazine.com. [dostęp 2016-08-17].
  114. Adele confirms she is married to Simon Konecki (ang.). www.bbc.co.uk. [dostęp 2019-04-20].
  115. Adele rozstaje się z mężem. "Są w trakcie separacji" (pol.). www.gwiazdy.wp.pl. [dostęp 2019-04-20].
  116. Grzegorz Kłos: Adele wniosła o rozwód. Para była razem 7 lat (pol.). W: gwiazdy.wp.pl [on-line]. 2019-09-13. [dostęp 2019-09-15].
  117. Adele Finalizes Divorce from Ex Simon Konecki Nearly 2 Years After Split, PEOPLE.com [dostęp 2021-04-17] (ang.).

Bibliografia

  • Caroline Sanderson: Być jak... Adele. Warszawa: Dream Books, 2012. ISBN 978-83-934595-1-3. OCLC 812699304. (pol.)
  • Adele New Record is „Quite Different” Spin 2010
  • Adele Dziewczyna, która rozkochała w sobie świat aut.: Chas Newkey-Burden

Linki zewnętrzne

Informacja

Artykuł Adele w polskiej Wikipedii zajął następujące miejsca w lokalnym rankingu popularności:

Prezentowana treść artykułu Wikipedii została wyodrębniona w 2021-10-25 na podstawie https://pl.wikipedia.org/?curid=1333749