Vladimir Poetin
| ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Vladimir Vladimirovitsj Poetin in 2021
| ||||
Geboren | 7 oktober 1952 Leningrad, ![]() | |||
Politieke partij | Communistische Partij van de Sovjet-Unie (tot 1991) Onafhankelijk (1991-1995) Ons huis – Rusland (1995-1999) Eenheid (1999-2001) Onafhankelijk (2001-2008) Verenigd Rusland (2008-2012) Onafhankelijk (sinds 2012) | |||
Partner | Ljoedmila Poetina (1983-2013) | |||
Beroep | Politicus Ambtenaar | |||
Religie | Atheïsme (de jure, voor 1992) Russisch-orthodox (sinds 1992) | |||
Handtekening | ![]() | |||
President van Rusland | ||||
Huidige functie | ||||
Aangetreden | 7 mei 2012 | |||
Premier | Dmitri Medvedev (2012-2020) Michail Misjoestin (sinds 2020) | |||
Voorganger | Dmitri Medvedev
—————————— | |||
Aangetreden | 31 december 1999 | |||
Einde termijn | 7 mei 2008 | |||
Premier | Michail Kasjanov (2000-2004) Michail Fradkov (2004-2007) Viktor Zoebkov (2007-2008) | |||
Voorganger | Boris Jeltsin | |||
Opvolger | Dmitri Medvedev | |||
Premier van Rusland | ||||
Aangetreden | 8 mei 2008 | |||
Einde termijn | 7 mei 2012 | |||
President | Dmitri Medvedev | |||
Voorganger | Viktor Zoebkov | |||
Opvolger | Dmitri Medvedev
—————————— | |||
Aangetreden | 9 augustus 1999 | |||
Einde termijn | 7 mei 2000 | |||
President | Boris Jeltsin | |||
Voorganger | Sergej Stepasjin | |||
Opvolger | Michail Kasjanov | |||
|
Vladimir Vladimirovitsj Poetin (Russisch: Владимир Владимирович Путин, uitspraak (info / uitleg)) (Leningrad, 7 oktober 1952) is een Russisch politicus en de 2de en 4de president van de Russische Federatie.
Poetin werd geboren in Leningrad (nu Sint-Petersburg) in het gezin van Vladimir Spiridonovitsj Poetin (1911-1999) en Maria Ivanovna (1911–1998). Zijn vader Vladimir diende in de Sovjetmarine en daarna in de gevreesde geheime dienst NKVD onder Jozef Stalin; hij stond bekend als een fanatiek marxist-leninist. Grootvader Spiridon Poetin was de privékok van de Sovjetleiders Vladimir Lenin en Jozef Stalin. Poetins moeder Maria was een vrome gelovige van de Russisch-Orthodoxe Kerk en zou haar kind ondanks haar officieel atheïstische echtgenoot in het geheim hebben laten dopen. Het echtpaar Poetin had midden jaren dertig al twee zoontjes, Viktor en Albert; Albert overleed binnen een paar maanden en Viktor overleed aan difterie tijdens het Beleg van Leningrad in de Tweede Wereldoorlog.
Poetin volgde zijn opleiding Rechten aan de Staatsuniversiteit van Leningrad, en kreeg in 1975 het diploma met een proefschrift over de politiek van de Verenigde Staten in Afrika. Hetzelfde jaar ging hij werken voor de KGB, waar hij in de buitenlandse inlichtingendienst terechtkwam. Van 1985 tot 1990 woonde hij in Dresden, in de toenmalige Duitse Democratische Republiek (DDR). Daar werkte hij bij een onderdeel van de KGB dat belast was met het verzamelen van politieke en militaire inlichtingen. Hij was verantwoordelijk voor het verhoor en de internering van dissidenten, alsmede voor westerse spionnen die de Sovjet-Unie wilden binnendringen. Vladimir Poetin was drager van het Ereteken van de Sovjet-Unie.
In 2019 werd een document vrijgegeven uit de Sovjettijd, hij blijkt bij de KGB bekend te staan als "gedisciplineerd, consciëntieus en moreel rechtschapen". Volgens KGB-generaal Kondaurov viel hij niet bijzonder op. Volgens hem werd gerapporteerd "moreel rechtschapen" als er niks anders te zeggen was.[1]
Na het opdoeken van de KGB-dependance en bijbehorende gevangenissen in de DDR, eind 1990, keerde hij terug naar Leningrad. Van 1991 tot 1996 was hij hoofd van het Comité Externe Betrekkingen van het bureau van de burgemeester van Leningrad. Van juli 1998 tot augustus 1999 was hij hoofd van de Federalnaja Sloezjba Bezopasnosti (FSB), de opvolger van de KGB.
Van augustus 1999 tot 31 december 1999 was hij premier in de regering van Boris Jeltsin. Als eerste minister won hij het respect van de Russische bevolking door zijn handelen tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in de Russische deelstaat Tsjetsjenië. Toen Jeltsin op 31 december 1999 aftrad, werd Poetin president van de Russische Federatie. Poetin zette de strijd in Tsjetsjenië voort met als gevolg de verwoesting van steden en dorpen en een groot aantal doden en gewonden.
Op 26 maart 2000 won hij de presidentsverkiezingen. Op 16 maart 2004 werd hij herkozen. Hij wordt, officieel partijloos, gesteund door de politieke partij Verenigd Rusland die op dat moment een meerderheid had in de Staatsdoema. In september 2007 liet hij zich kiezen tot lijsttrekker van deze partij. Hij gaf aan de functie van premier te willen vervullen, mits Verenigd Rusland een grote overwinning boekte bij de Russische parlementsverkiezingen van december 2007 en er een president kwam met wie hij goed zou kunnen samenwerken. Eerder in september stelde hij Viktor Zoebkov, die had aangegeven niet uit te sluiten president te willen worden, aan als premier.
Omdat Poetin, ingevolge de grondwet, niet drie keer achtereen president kon worden, schoof hij Dmitri Medvedev naar voren als zijn opvolger. Die benoemde hem op 8 mei 2008 als zijn eerste minister, een functie die Poetin vervolgens vier jaar bekleedde. In 2012 kon hij zich vervolgens weer verkiesbaar stellen voor het presidentschap, waarvan de wettelijke ambtstermijn ondertussen verlengd was naar zes jaar. Op 4 maart 2012 won Poetin de presidentsverkiezingen en wisselde hij van rol met die van zijn politieke vriend Medvedev.[2]
Sinds 7 mei 2012 is Poetin weer president van Rusland met Dmitri Medvedev (tot 2020) als premier. Volgens de Russische grondwet kan deze werkwijze eindeloos herhaald worden zodat Poetin op deze manier de macht niet meer hoeft af te staan.
Op 17 augustus 2012 werden drie leden van de punkband Pussy Riot veroordeeld tot twee jaar strafkamp omdat zij in een kerkgebouw geprotesteerd hadden tegen Poetin. Deze veroordeling lokte internationaal protest uit.[3][4]
Op 8 april 2013 bracht Poetin een bezoek aan Nederland. Aanleiding was de 400-jarige handelsrelatie met Rusland.
Poetin mengt zich intensief met de Russisch-Oekraïense Oorlog en steunt de separatisten in oostelijke oblasten van Oekraïne, die onafhankelijkheid of aansluiting bij Rusland eisen. Dit kan als reactie worden gezien op de oostwaartse expansiedrift van de EU. Begin 2014 werd door Rusland het Oekraïense schiereiland de Krim geannexeerd, ondanks internationale protesten. Veel inwoners van De Krim zijn Russisch en maakten geen bezwaar tegen het feit dat ze (weer) bij Rusland gevoegd werden.
In december 2017 stelde Poetin zich herkiesbaar voor de presidentsverkiezingen in 2018.[5] In maart kreeg hij 76% van de stemmen en kon hij zijn vierde termijn starten.[6] Nummer twee, de zakenman Pavel Groedinin, de kandidaat van de Communistische Partij van de Russische Federatie (CPRF), kreeg iets minder dan 12% van de stemmen en de ultranationalist Vladimir Zjirinovski ruim 5%.[6] In de aanloop naar de verkiezingen werd het de belangrijkste oppositieleider, Aleksej Navalny, verboden mee te doen en de Russische media hadden bijna uitsluitend en alleen aandacht voor Poetin.[6] Door het hele land kwamen honderden meldingen binnen van fraude, zoals het volproppen van stembussen met illegale stemmen. Intimidatie en andere onrechtmatigheden werden ook gemeld.[6]
Op 16 juni 2021 hielden Poetin en president Joe Biden een top in Genève, in Villa La Grange. Deze was er gekomen op initiatief van Biden. De presidenten besloten hun ambassadeurs weer naar elkaars hoofdsteden terug te laten gaan, nadat zij maanden eerder waren teruggetrokken. Ook spraken ze af de besprekingen over de beheersing van hun kernwapens te hervatten. De twee praatten over cyberbeveiliging en verder bracht Biden de mensenrechten ter sprake en liet hij Poetin weten dat een overlijden van Aleksej Navalny voor Rusland "verwoestende gevolgen" zou hebben. Beiden waren positief na afloop: Biden had het over een "goed en positief gesprek" en Poetin noemde de top "constructief".[7]
Van maart 2021 tot februari 2022 liet Poetin massaal Russische militaire troepen verzamelen nabij de grens met Oekraïne. Diplomatieke onderhandelingen met de Russische president door onder meer de Franse president Macron in persoon over terugtrekking van deze troepen hadden geen resultaat.
Op 21 februari erkende Poetin in een televisietoespraak de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk als onafhankelijk, en ondertekende hij documenten waarin deze onafhankelijkheid officieel werd bevestigd. Daarnaast beschuldigde de Russische president Oekraïne ervan genocide te plegen op het Russisch sprekende deel van de eigen bevolking.[8]
Op 24 februari kondigde Poetin vroeg in de ochtend op de Russische staatstelevisie aan dat hij Oekraïne binnenviel. Zijn doel was naar eigen zeggen "de demilitarisatie en denazificatie van Oekraïne". Ook uitte hij zijn bezorgdheid over de dreiging die volgens hem uitging van de uitbreiding van de NAVO en dat onderhandelingen daarover de voorbije dertig jaar alleen maar "leugens en chantage" hadden opgeleverd.[9]
Deze Russische invasie van Oekraïne maakt onderdeel uit van het Russisch-Oekraïens conflict van 2021 en 2022. Drie weken na de invasie noemde de Amerikaanse president Joe Biden zijn ambtgenoot Poetin een oorlogsmisdadiger. Ook de Amerikaanse Senaat gebruikte die kwalificatie voor hem.[10]
Zijn politiek combineert twee volgens sommige critici tegenstrijdige lijnen: enerzijds is Poetin voorstander van liberalisering van de economie, en er wordt ook veel in deze richting gedaan (invoeren van privé-eigendom op de landbouwgronden, belastingverlagingen, reduceren van bureaucratische druk op de kleine en middelgrote bedrijven e.d.); anderzijds wordt hij beschuldigd van het vertonen van autoritaire neigingen zoals "problemen" met de vrije pers (Anna Politkovskaja), voormalige al te kritische of deloyale geheim agenten ("verraders") zoals Aleksandr Litvinenko (FSB), Sergej Skripal (GROe), oligarchen met politieke ambities (Boris Berezovski, Michail Chodorkovski, Boris Nemtsov) en politieke tegenstanders (Aleksej Navalny, Sergej Oedaltsov) en van een grote toename van corruptie onder zijn bewind sinds 2000. Bovendien worden de nationaliseringen van grote olie- en gasondernemingen en de staatsovernames van ondernemingen van zichzelf verrijkende oligarchen door critici wederom communistisch en dictatoriaal genoemd. Betogingen en demonstraties tegen de regering worden door de oproerpolitie tegengewerkt waardoor het democratisch gehalte van Rusland in binnen- en buitenland in twijfel wordt getrokken.
In 2005 proclameerde Poetin enige punten uit zijn politieke visie over de toekomst en het verleden van Rusland in de Doema, het Russische parlement.
De ineenstorting van de Sovjet-Unie was de grootste geopolitieke ramp van de 20e eeuw. (...) [1991] was een werkelijk drama dat tientallen miljoenen Russen buiten de Russische Federatie achterliet. (...) Wij zijn een vrij Volk en onze plaats in de huidige wereld zal alleen worden bepaald door onze sterkte en ons succes. (...) Op het moment dat wij zwakte laten zien of gebrek aan ruggengraat, zullen onze verliezen wezenlijk groter worden.[11]
Sinds 2000 is Poetin ononderbroken de de facto machthebber van Rusland en gedurende deze tijd heeft hij gestaag zijn greep op het land verstevigd door de, na de val van het communisme, aanvankelijk redelijk vrij geworden pers en media opnieuw steeds meer te beteugelen en kritische tegenstanders het zwijgen op te leggen. Poetin wordt door zijn politieke tegenstanders bekritiseerd en beschuldigd van het vestigen van een nieuwe dictatuur in Rusland na de val van de vorige Sovjetdictatuur. Er is kritiek op de onderdrukking van de persvrijheid en het harde optreden tegen betogingen en opstanden tegen het regeringsbeleid. Ook wordt hij bekritiseerd vanwege de grote corruptie onder zijn bewind en de grote armoede waarin veel Russen leven. Door het voeren van een economisch beleid dat is gecorrumpeerd door nepotisme en favoritisme heeft Poetin, als onaantastbaar geachte machthebber, zichzelf stevig verrijkt. Door het toekennen van lucratieve banen en handelscontracten aan zijn medestanders die hem vervolgens ook de bal toespelen is Poetin een van de rijkste Russen aller tijden geworden met een geschat vermogen van 200 miljard dollar (2017).[12] Na de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari 2022 won ook de uit 2014 stammende leus 'Poetin, choejlo!' weer in populariteit toe.[13]
Toch geniet hij bij veel Russen nog een aanzienlijke populariteit omdat hij redelijke stabiliteit, nieuw zelfrespect en economische welvaart, althans voor de Russen die zich in het regime Poetin schikken en met hem meewerken, heeft gebracht na de chaotische jaren van Boris Jeltsin. De afkorting van zijn naam (VVP) wordt gebruikt als zijn bijnaam en komt overeen met de Russische afkorting voor "bruto binnenlands product" (VVP). Na twee termijnen achter elkaar als president werd Poetin op 8 mei 2008 premier van Rusland onder president Dmitri Medvedev. Hoewel de president volgens het Russische systeem officieel boven de premier staat, was Poetin in de praktijk nog altijd de werkelijke Russische leider. Poetin is sinds 2012 een onafhankelijk politicus, dus geen lid meer van een politieke partij. Daarvoor was hij lid van Verenigd Rusland.
Door Poetins vermeende zelfverrijking, de verdenking dat hij probeert tegenstanders die zijn machtspositie betwisten of in gevaar zouden kunnen brengen het zwijgen op te leggen, de beïnvloeding van pers, media en rechtspraak en de mogelijke aanwijzingen van persoonsverheerlijking, zijn er critici die vinden dat Poetin steeds meer voldoet aan het beeld van een frauduleus maar democratisch gekozen dictator.[14] Mensenrechtenorganisaties bekritiseren dit huidige Russische regime en menen dat er sprake is van corruptie, vervolging, opsluiting van en moord op politieke tegenstanders, beperkingen van de persvrijheid, gebrek aan vrije en eerlijke verkiezingen.
Poetin begon op de sportschool op 13-jarige leeftijd met sambo, maar werd al snel een fervent judoka, hetgeen hij nog steeds beoefent. Hij won enkele wedstrijden in Leningrad, waaronder zijn eerste seniorenkampioenschap in 1976. Hij had les van de voormalige bondscoach en huidige vicevoorzitter van de Russische Judo Federatie.
Poetin is niet de eerste wereldleider die judo beoefent, maar wel de eerste die dat op hoog niveau doet: In 2012 heeft hij de rood/witte band (achtste dan) gekregen.[15] Hij heeft ook een ere 9e dan in taekwondo toegewezen gekregen[16] en een ere 8e dan in kyokushinkai karate toegewezen gekregen, hoewel hij deze vechtkunsten niet beoefent.[17] Verder tennist, skiet en vist hij graag.
Wegens de Russische invasie van Oekraïne werden allerlei sportonderscheidingen van hem afgenomen. Het IOC ontnam hem de Gold Olympic Order. De mondiale taekwondobond deelde mee dat Poetin de zwarte band niet meer heeft. De internationale judobond schorste hem als ambassadeur en erevoorzitter en kort daarna werd hij verwijderd uit alle posities die hij innam binnen de bond.
Poetin was getrouwd met Ljoedmila Poetina, een stewardess en lerares Duits en Spaans. Ze hebben twee dochters, Maria (Masja) (Dresden, 1985) en Jekaterina (Katja) (Leningrad, 1986). Volgens een artikel in het dagblad De Pers is Maria getrouwd met een Nederlander en woonde zij in Voorschoten.[18][19][20] Ze voelden zich genoodzaakt te verhuizen, omdat een normaal en rustig bestaan in Nederland hun niet gegund werd.[21]
Omdat echtgenote Ljoedmila zelden in het openbaar verscheen, leidde dit tot speculaties dat de twee gescheiden van elkaar leefden. Begin 2008 pakte de Russische krant Moskovski Korrespondent uit met een relatie tussen Poetin en turnster Alina Kabajeva. Poetin ontkende en de krant werd tijdelijk uit de rekken gehaald. Later beweerde de krant het verhaal te hebben verzonnen.
Op 6 juni 2013 werd officieel bekendgemaakt dat Poetin en zijn echtgenote gingen scheiden. Ljoedmila en Vladimir leefden al langere tijd gescheiden van elkaar. Volgens Ljoedmila zijn ze uit elkaar gegroeid, doordat zij moeite heeft met de vele aandacht die het stel krijgt. Volgens Poetin hebben ze samen het besluit genomen te scheiden.[22] De echtscheiding was in 2014 een feit.
Hij is sinds 1992 lid van de Russisch-Orthodoxe Kerk; de KGB liet tot dan alleen atheïstische personeelsleden toe.
Poetin spreekt vloeiend Duits, redelijk Engels en Sergej Ivanov zegt dat zij met elkaar converseerden in het Zweeds.[bron?]
Voorganger: Sergej Stepasjin |
Premier 9 augustus 1999 – 7 mei 2000 |
Opvolger: Michail Kasjanov |
Voorganger: Boris Jeltsin |
President 31 december 1999 – 7 mei 2008 |
Opvolger: Dmitri Medvedev |
Voorganger: Viktor Zoebkov |
Premier 8 mei 2008 – 7 mei 2012 |
Opvolger: Dmitri Medvedev |
Voorganger: Dmitri Medvedev |
President 7 mei 2012 – heden |
Opvolger: - |
![]() |
Wikiquote heeft een of meer citaten van of over Vladimir Poetin. |
![]() |
Zie de categorie Vladimir Putin van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Artikel Vladimir Poetin in de Nederlandse Wikipedia nam de volgende plaatsen in de lokale populariteitsranglijst in beslag:
De gepresenteerde inhoud van het Wikipedia-artikel werd in 2022-03-31 geëxtraheerd op basis van https://nl.wikipedia.org/?curid=26270