Tupac Shakur

Tupac Shakur
Graffitiwerk van Tupac in Vlasotince, Servië, 2014
Algemene informatie
Geboortenaam	Lesane Parish Crooks
Alias	MC New York, 2Pac
Bijnaam	2Pac Makaveli
Geboren	16 juni 1971, New York
Geboorteplaats	East Harlem
Overleden	13 september 1996
Land	Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Werk
Jaren actief	1988–1996
Genre(s)	Hiphop
Beroep	rapper, dichter en acteur
Instrument(en)	zang, rap
Label(s)	Interscope Death Row
Act(s)	Digital Underground, Thug Life, Outlawz
Verwante artiesten	Dr. Dre, Notorious B.I.G.
Officiële website (en) AllMusic-profiel (en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel (en) Last.fm-profiel (en) MusicBrainz-profiel
Handtekening
Portaal    Muziek

Tupac Amaru Shakur (New York, 16 juni 1971 – Las Vegas, 13 september 1996), ook bekend als 2Pac en Makaveli, was een Amerikaanse rapper, dichter en acteur. Hij wordt door velen gezien als een van de invloedrijkste rappers aller tijden.^[1] Hij is ook een van de bestverkopende rap-artiesten, met meer dan 75 miljoen verkochte platen wereldwijd.^[2] In 2023 kreeg hij een postume ster op de Hollywood Walk of Fame.

Levensloop

Jeugd

Tupac werd geboren in East Harlem als kind van twee Black Panther ouders: zijn moeder (Afeni Shakur) zat een groot deel van de zwangerschap in de gevangenis en werd maar enkele weken voor de bevalling vrijgelaten. Zijn geboortenaam was Lesane Parish Crooks. Al op jonge leeftijd werd zijn naam veranderd in Tupac Amaru Shakur, waarmee hij werd vernoemd naar de Inca-revolutionaire vrijheidsstrijder Túpac Amaru, wat Blinkende Afgodslang betekent in het quechua. Zijn moeder had een boek gelezen over deze strijder en vernoemde haar zoon naar hem. Shakur is een Arabische naam.

Rond zijn twaalfde verjaardag verhuisde Tupac met zijn moeder en zus (zijn stiefvader zat op dat moment een gevangenisstraf uit wegens een gewapende overval) om verschillende redenen naar Baltimore, waar hij kennismaakte met acteren en dansen. Niet veel later verhuisde hij met zijn familie naar Oakland in Californië. Hier kwam Tupac voor het eerst in aanraking met (zoals hij later zelf zei) "verkeerde lui". Hij kwam diverse malen in aanraking met justitie, maar werd niet veroordeeld.

Rapcarrière en succes

Op 15-jarige leeftijd begon Tupac met rappen onder de alias MC New York, en later 2Pac. Na een gastoptreden op de EP This Is an EP Release van de groep Digital Underground uit 1991, bracht hij op 20-jarige leeftijd zijn eerste soloalbum uit, 2Pacalypse Now. Dit album was niet echt een succes. Het album werd zijn aanval op de Amerikaanse hypocrisie genoemd. In 1993 verscheen zijn tweede album Strictly 4 My N.I.G.G.A.Z. Dit album werd een succes, met hits zoals: "Keep Ya Head Up", "I Get Around" en nog veel meer. Ondertussen speelde hij in enkele films, onder meer aan de zijde van Janet Jackson in Poetic Justice. In 1994 raakte 2Pac zwaargewond bij een gewapende overval. Hij overleefde vijf kogels (waarvan twee in het hoofd). Nog tijdens de revalidatie werd hij veroordeeld tot 1,5 tot 4,5 jaar gevangenisstraf, vanwege verscheidene aanklachten van aanranding van een 19-jarige fan. De verkrachting waar hij voor werd aangeklaagd is nooit bewezen; hij is hier dan ook niet voor veroordeeld. Hij heeft toegegeven dat de fan op zijn kamer was geweest, met een paar andere mensen. Het verhaal is dat de fan hem een massage gaf en dat hij is gaan slapen terwijl de fan nog aanwezig was, maar dat hij haar niet heeft verkracht. Hij werd gearresteerd met nog een andere jongen, waarvan Tupac en zijn advocaat het vermoeden hadden dat deze man een geheim agent was, aangezien hij in bijna elke staat meerdere malen was opgepakt zonder ooit zelfs maar een keer veroordeeld te worden.

Terwijl hij in de gevangenis zat, kwam zijn derde album Me Against the World uit. Dit album belandde op de eerste plaats in de Amerikaanse hitlijsten en bleef vier weken op de eerste plaats staan. Hiermee was 2Pac de eerste artiest die tegelijkertijd in de gevangenis zat en een nummer-eenalbum had. Er werden meer dan twee miljoen exemplaren van het album verkocht.

Death Row Records

Een platenlabel, genaamd Death Row Records, wist hem vrij te krijgen uit de gevangenis. De platenbaas Suge Knight betaalde de 1,4 miljoen borg voor de vrijlating van Tupac, in ruil voor een contract van drie albums die Tupac moest doen voor Death Row. Tupac ging hiermee akkoord en op 13 februari 1996 bracht hij zijn Death Row debuutdubbelalbum uit onder de titel All Eyez on Me. Het gold bij Death Row als de eerste twee albums van het contract. Er werden 566.000 exemplaren verkocht in de eerste week, tegen april 1996 waren er al vijf miljoen exemplaren verkocht. All Eyez on Me was het eerste dubbelalbum in de hiphop- en rapgeschiedenis. Deze dubbel-cd wordt gezien als zijn beste album en wordt ook gezien als een van de bestverkochte rap-albums met meer dan negen miljoen verkochte exemplaren.

Moord

Op 7 september 1996 werd Tupac opnieuw beschoten, nadat hij bij een bokspartij van Mike Tyson in Las Vegas (het MGM Grand Hotel) was geweest. Na een week in het ziekenhuis, waar onder meer een long verwijderd werd, overleed Tupac op 25-jarige leeftijd. Tot op heden is de dader van de moordaanslag niet gevonden. Op 29 september 2023 werd een verdachte opgepakt. Hij was al eerder in verband gebracht met de moord op Tupac.^[3]

The Don Killuminati: The 7 Day Theory

Twee maanden na zijn dood werd zijn album The Don Killuminati: The 7 Day Theory uitgebracht. Dit was het laatste album dat voor zijn dood werd opgenomen en wordt gezien als een klassiek album, omdat het volledige album klaar was in zeven dagen. (In drie dagen werden al de teksten geschreven en opgenomen en in vier dagen werd het album gemixt). Er werden 664.000 exemplaren verkocht in de eerste week. Hiermee werd Tupac ook de eerste rapper die twee nr. 1-albums had in één jaar. In 1998 waren er al zeven miljoen exemplaren alleen in de Verenigde Staten verkocht en 28 miljoen wereldwijd.

Hologram

Op 15 april 2012 was op het Amerikaanse muziekfestival Coachella een bewegend en rappend hologram te zien van Tupac Shakur.^[4] Het rapte het nummer Hail Mary en rapte samen met Snoop Dogg het nummer 2 Of Amerikaz Most Wanted. Na het grote succes van het hologram op Coachella was Dr. Dre zelfs van plan om op tournee te gaan met Snoop Dogg en Tupacs hologram, maar hij heeft het later afgewezen.

Taalgebruik

Tupac Shakur groeide op in New York (oostkust van de Verenigde Staten) en verhuisde op zijn zeventiende naar Californië (westkust). De verandering van omgeving zorgde voor een veranderend taalgebruik van de rapper van Oostkust-Afro-Amerikaans-Engels naar Westkust-Afro-Amerikaans-Engels. Een taalwetenschappelijk onderzoek uit 2015 over het taalgebruik van Tupac en zijn uitspraak van vocalen tussen 1988 en 1996 toont aan dat de rapper zowel lange als korte varianten van de a door elkaar gebruikte, maar geleidelijk werd het aandeel lange varianten steeds groter, na verwerving van het regionale dialect van de westkust. Vanaf 1995 vond er zelfs hypercorrectie plaats, waarbij zijn a langer klonk dan die van westkust-collega's Ice Cube en Dr. Dre. Deze hypercorrectie ontstond in de periode dat de rapper zich extra sterk ging distantiëren van zijn oostkust-identiteit.^[5]

Discografie

Albums

Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
The Don Killuminati: The 7 Day Theory	1996	16-11-1996	45	15	Als Makaveli
R U Still Down? (Remember Me)	1997	06-12-1997	30	29
Greatest Hits	1998	05-12-1998	1(3wk)	44	Verzamelalbum
Still I Rise	1999	08-01-2000	24	13	met Outlawz
Until the End of Time	2001	07-04-2001	10	20
Better Dayz	2002	14-12-2002	36	12
Loyal to the Game	2004	18-12-2004	44	9

Album met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 200 albums	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
All Eyez on Me	1996	23-03-1996	44	4
Greatest Hits	1998	13-02-1999	3	35	Verzamelalbum
Until the End of Time	2001	21-04-2001	6	21
Loyal to the Game	2004	27-08-2005	100	1

Singles

Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
No Nose Job ('Mack for Life')	1992	23-05-1992	tip	-	als Digital Underground
Trapped	1993	-
Dear Mama	1995	30-09-1995	37	2
California Love	1996	30-03-1996	10	8	met Dr. Dre & Roger Troutman
I Ain't Mad at Cha	1996	14-12-1996	16	9	met Danny Boy
Runnin'	1997	08-11-1997	tip4	-	met The Notorious B.I.G.
I Wonder If Heaven Got a Ghetto	1998	10-01-1998	tip19	-
Do for Love	1998	06-06-1998	17	12	met Eric Williams
Changes	1999	13-02-1999	1(3wk)	14	Alarmschijf
Dear Mama	1999	01-05-1999	tip2	-
Baby Don't Cry (Keep Ya Head Up II)	2000	12-02-2000	22	6	met Outlawz
Until the End of Time	2001	19-05-2001	13	11
Letter 2 My Unborn	2001	13-10-2001	tip1	-
Worldwide	2002	23-02-2002	tip7	-	met Outlawz
Thugz Mansion	2003	01-02-2003	tip2	-	met Nas & J. Phoenix
Runnin' (Dying to Live) (remix)	2004	10-01-2004	15	7	met The Notorious B.I.G.

Single met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 50	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
California Love	1996	13-04-1996	21	12	met Dr. Dre & Roger Troutman
Changes	1999	27-02-1999	2	17
Until the End of Time	2001	26-05-2001	3	13
Letter 2 My Unborn	2001	17-11-2001	tip2	-
Thugz Mansion	2003	08-02-2003	tip7	-	met Nas & J. Phoenix
Ghetto Gospel	2005	27-08-2005	25	8

Radio 2 Top 2000

Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000	'99	'00	'01	'02	'03	'04	'05	'06	'07	'08	'09	'10	'11	'12	'13	'14	'15	'16	'17	'18	'19	'20	'21	'22
California Love	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1523	1574	1163	1561	1516	1355	1067
Changes	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	585	582	691	551	715	594	555	560
Dear Mama	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1248	1336	1196	1137	1306	1302	1365	1431

Filmografie

• (en)  Nothing But Trouble in de Internet Movie Database (1991)
• (en)  Juice in de Internet Movie Database (1992)
• (en)  Poetic Justice in de Internet Movie Database (1993)
• (en)  Above the Rim in de Internet Movie Database (1994)
• (en)  Bullet in de Internet Movie Database (1996)
• (en)  Gridlock'd in de Internet Movie Database (1997)
• (en)  Gang Related in de Internet Movie Database (1997)
• (en)  Welcome To Death Row in de Internet Movie Database (2001)
• (en)  Before I Wake in de Internet Movie Database (2001)
• (en)  Biggie & Tupac in de Internet Movie Database (2002)
• (en)  Thug Angel in de Internet Movie Database (2002)
• (en)  Tupac: Resurrection in de Internet Movie Database (2003)
• (en)  Death Row Tupac: Live At The House Of Blues in de Internet Movie Database (2005)

Literatuur

• (en) Tupac Shakur & Nikki Giovanni, Leila Steinberg (inleiding): Rose That Grew From Concrete, SIMO, 2003, 149 p. ISBN 9780671028442
• (en) Tupac Shakur, Afeni Shakur, Jacob Hoye, Karolyn Ali, Walter Einenkel: Tupac : resurrection, 1971-1996 Atria Books, New York, 2003, 258 p. ISBN 9780743248273
• (en) Tupac Shakur, Angela Ardis: Inside A Thug's Heart, Dafina Books, 2017, 256 p. ISBN 9781496718679
• (en) Cathy Scott: The Killing of Tupac Shakur Plexus, London, 2009, 221 p. ISBN 9780859654371
• (en) Fred Johnson: Tupac Shakur, The Life and Times of an American Icon Da Capo Press, Cambridge, 2010, 276 p. ISBN 9781568583877

Externe links

• Tupac Amaru Shakur Foundation (TASF)
• (en)  Tupac Shakur in de Internet Movie Database
  Mediabestanden

Bronnen ↑ The 50 Most Influential Rappers of All Time. BET. Gearchiveerd op 30 mei 2014. Geraadpleegd op 31 december 2016. ↑ Seeing rapper Tupac Shakur’s life, death and music through ‘All Eyez’ biopic, Los Angeles Daily News, 13 juni 2017 ↑ Na 27 jaar verdachte opgepakt voor moord op rapper Tupac Shakur. nos.nl (29 september 2023). Geraadpleegd op 29 september 2023. ↑ Tupac-hologram wellicht op tour, Telegraaf, 17 april 2012 ↑ Kennislink - Waarom Tupac anders ging klinken, 21 april 2015.