Raad van State (België)

Voor de geschiedenis van deze instelling, zie Raad van State (historisch)
Het Paleis van de markies van Assche, zetel van de Raad van State.

De Belgische Raad van State (Frans: Conseil d'Etat, Duits: Staatsrat) is een bijzonder adviesorgaan en rechtscollege. De Raad van State staat buiten de rechterlijke macht en maakt deel uit van de rechterlijke orde; het is een rechtscollege sui generis. De Raad van State is voorzien in artikel 160 van de Belgische Grondwet.

De Raad is opgericht bij wet van 23 december 1946 en werd geïnstalleerd op 9 oktober 1948.

Functies

De Raad heeft een dubbele functie:

  • als bestuurlijk rechtscollege, bestuurshandelingen (besluiten, reglementen of vergunningen) schorsen en/of vernietigen als die in strijd zijn met hogere rechtsregels.
  • advies uitbrengen over voorstellen en ontwerpen van wetten, decreten, ordonnanties of koninklijke of ministeriële besluiten; hierbij gaat de Raad de kwaliteit van de ontwerpteksten na en controleert of ze niet strijdig zijn met de Belgische grondwet of andere hogere rechtsregels.

Elke functie wordt vervuld door een aparte afdeling: respectievelijk de afdeling Bestuursrechtspraak en de afdeling Wetgeving.

Vestiging

De Raad van State is gevestigd in de Wetenschapsstraat 33 te Brussel, in het Paleis van de markies van Assche, tegenover het Frère-Orbansquare, dat tussen 1858 en 1860 werd gebouwd onder leiding van architect Alphonse Balat (1818-1895) in opdracht van graaf Charles van der Noot, markies van Assche.[1]

Samenstelling

De Raad bestaat uit 44 leden:

De organisatie van de Raad van State omvat verder het auditoraat, het coördinatiebureau en de griffie.

Staatsraden worden benoemd door de koning, uit een lijst voorgedragen door de Raad van State. Ze worden voor het leven benoemd. De staatsraden kiezen hun (eerste) voorzitter en kamervoorzitters.

Afdeling wetgeving

De afdeling wetgeving van de Raad van State geeft een beredeneerd advies over de tekst van de voorontwerpen of voorstellen van wet (nationaal), van decreet (Vlaanderen, Wallonië, Franse en Duitstalige Gemeenschap) en van ordonnantie (Brussels hoofdstedelijk gewest). Dit geldt ook voor ontwerpen van reglementaire koninklijke besluiten, ministeriële besluiten en besluiten van de gemeenschaps- en gewestregeringen en van de colleges van de Gemeenschappelijke en de Franse Gemeenschapscommissie. Wanneer de gemotiveerde "hoogdringendheid" van een wettekst wordt ingeroepen, kan hiervan afgeweken worden; de Raad van State zal het voorontwerp niet toetsen aan hogere normen, maar zal wel een advies uitbrengen dat evenwel beperkt is tot de vraag of het voorontwerp strijdig is met art. 74, 77 en 78 G.W. én of het voorontwerp betrekking heeft op aangelegenheden die, al naar het geval, tot de bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschap of het Gewest behoren. Onregelmatigheden bij de aanvraag van een advies hebben geen juridische gevolgen wanneer het gaat om wetten, decreten of ordonnanties. In het geval van besluiten kunnen ze daarentegen leiden tot nietigverklaring van het betrokken besluit door de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

De afdeling wetgeving bestaat uit 12 leden van de Raad van State, die door de eerste voorzitter zijn aangewezen, namelijk:

  • de eerste voorzitter of de voorzitter
  • drie kamervoorzitters
  • acht staatsraden

Ze worden bijgestaan door ten hoogste 10 assessoren.

Er zijn vier kamers (2 Nederlandstalige en 2 Franstalige): de eerste voorzitter of voorzitter is namelijk ook een kamervoorzitter.

In 2019 verklaarde staatsraad Jeroen Van Nieuwenhove dat er onvoldoende magistraten zijn om de stroom van wetgeving te volgen.[2] Hij merkte op dat het aantal adviesaanvragen sinds de jaren tachtig vervijfvoudigd is, maar dat het aantal staatsraden niet is gevolgd. Daardoor geeft de Raad soms geen of slechts een oppervlakkig advies. Nochtans is de kwaliteit van de wetgeving vaak ondermaats en zichtbaar het resultaat van haastwerk.

Afdeling bestuursrechtspraak

De taak van de Raad van State als bestuurlijk rechtscollege is het schorsen van de tenuitvoerlegging en/of het vernietigen van bestuurshandelingen die strijdig zijn met de geldende hogere rechtsregels.

Dit gebeurt onder de vorm van arresten, die gepubliceerd worden onder meer (voor arresten vanaf 1994) op de website van de Raad.

De afdeling bestuursrechtspraak bestaat uit elf kamers (vijf Nederlandstalige, vijf Franstalige en één tweetalige) met elk drie leden: twee Staatsraden en één Kamervoorzitter.

Vroeger, tot 1 juni 2007, stond deze afdeling van de Raad bekend als de 'afdeling administratie'.

Literatuur

  • M. MAGITS, De Raad van State in historisch perspectief, in: Wintgens, L. (ed.), De adviesbevoegdheid van de Raad van State, Brugge, Die Keure, 2003.
  • F. MULLER, Henri Velge, l'artisan du Conseil d'État belge (1911-1946), Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis, 2007, 143-174.
  • J. SALMON, J. JAUMOTTE, E. THIBAUT (ed.) Le Conseil d'Etat de Belgique, Brussel, Bruylant, 2012, 2 vol., 2455 p.
  • Ph. BOUVIER, La naissance du Conseil d'État de Belgique: une histoire française?, in: Le Conseil d'Etat de Belgique, Brussel, Bruylant, 2012.

Externe links

Nationaal recht

Rechtsbronnen:Belgische Grondwet · verdrag · bijzondere wet · wet, decreet, ordonnantie · rechtspraak · rechtsleer · gewoonterecht · algemene rechtsbeginselen · billijkheid
Publiekrecht:staatsrecht · strafrecht · gerechtelijk recht · bestuursrecht · fiscaal recht · sociale zekerheidsrecht
Privaatrecht:burgerlijk recht · arbeidsrecht · economisch recht · insolventierecht · vennootschapsrecht
Rechtbanken:Hof van Cassatie · Grondwettelijk Hof · Raad van State
hof van beroep (5) (Marktenhof) · arbeidshof (5) · arbeidsrechtbank (9) · ondernemingsrechtbank (9) · hof van assisen (11) · arrondissementsrechtbank (12) · rechtbank van eerste aanleg (12) (burgerlijke rechtbank, correctionele rechtbank, strafuitvoeringsrechtbank, raadkamer, onderzoeksrechter, beslagrechter, familierechtbank, jeugdrechtbank) · politierechtbank (15) · vredegerecht (187)
Brussels International Business Court
Territoriale indeling:gerechtelijk gebied · gerechtelijk arrondissement · gerechtelijk kanton
Juridische actoren:advocaat · assessor · benadeelde persoon · burgerlijke partij · gerechtsdeurwaarder · griffier · Ministerie van Justitie · notaris · Openbaar Ministerie (ook parket) · pleitbezorger · rechter · referendaris · stafhouder

Primair recht:VEU · VWEU · Handvest van de grondrechten van de Europese Unie
Secundair recht:verordeningen · richtlijnen · besluiten · aanbevelingen · adviezen
Rechtbanken:Gerecht · Hof van Justitie van de Europese Unie · Gerecht voor ambtenarenzaken van de Europese Unie
Verdragen:Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Rechtbanken:Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Rechtsbronnen:verdrag · rechtspraak · rechtsleer · gewoonterecht · algemene rechtsbeginselen
Rechtstakken:internationaal publiekrecht · internationaal privaatrecht
Rechtbanken:Benelux-Gerechtshof · Internationaal Gerechtshof · Internationaal Strafhof

Informatie

Artikel Raad van State (België) in de Nederlandse Wikipedia nam de volgende plaatsen in de lokale populariteitsranglijst in beslag:

De gepresenteerde inhoud van het Wikipedia-artikel werd in 2022-01-05 geëxtraheerd op basis van https://nl.wikipedia.org/?curid=175087