Pfizer

Pfizer
Hoofdkantoor van Pfizer
Beurs	NYSE: PFE
Oprichting	1849
Oprichter(s)	Charles Pfizer Charles Erhardt
Sleutelfiguren	Ian Read (voorzitter) Albert Bourla (CEO)
Hoofdkantoor	New York,  Verenigde Staten
Werknemers	78.500, waarvan 29.400 in de Verenigde Staten[1]
Producten	farmaceutische producten
Omzet/jaar	US$ 41,9 miljard (2020)[1]
Winst/jaar	US$ 7,0 miljard (2020)[1]
Marktkapitalisatie	US$ 223 miljard (4 mei 2021)
Website	www.pfizer.com
Portaal    Economie

Pfizer Inc. is een van de grootste farmaceutische bedrijven ter wereld, en is gevestigd in de stad New York in de Verenigde Staten.

Activiteiten

Pfizer is wereldwijd actief en de producten worden in ongeveer 125 landen verkocht. Ongeveer de helft van de omzet wordt in de Verenigde Staten behaald. Japan en de Volksrepubliek China volgen allebei met een omzetaandeel van zo'n 6%.^[1] Het bedrijf heeft bijna 80.000 medewerkers in dienst. In 2020 spendeerde het bedrijf US$ 9 miljard, zo'n 20% van de omzet, aan onderzoek en ontwikkeling.

Vanaf 2020 ligt de focus volledig op de ontwikkeling en productie van geneesmiddelen. In de drie voorgaande jaren zijn de activiteiten van de bedrijfsonderdelen Upjohn, een producent van generieke medicijnen, en Consumer Healthcare, receptvrije geneesmiddelen, deels of geheel afgestoten.

Enkele bekende producten van Pfizer zijn:

• Lipitor (atorvastatine) is het geneesmiddel met de hoogste omzet wereldwijd: US$12,2 miljard (2005). Lipitor wordt gebruikt bij patiënten met hoog cholesterol en behoort tot de groep geneesmiddelen van de statines
• Celebrex = celecoxib, een ontstekingsremmer gebruikt bij de behandeling van reuma
• Champix/Chantix = varenicline, bij de behandeling van een rookverslaving
• Diflucan = fluconazol, middel tegen schimmelinfecties
• Enbrel = Etanercept, een TNF-alfa-remmer tegen reumatoïde artritis en psoriasis
• Exubera, eerste inhaleerbare insuline
• Lyrica = pregabaline, een anti-epilepticum
• Norvasc = amlodipine, tegen hoge bloeddruk
• Viagra = sildenafil, een middel ter versteviging van de erectie
• Xalatan = latanoprost, een antiglaucoommiddel
• Xanax = alprazolam, ter behandeling van angststoornissen
• Zithromax = azitromycine, een antibioticum
• Zoloft = sertraline, een antidepressivum

Geschiedenis

Pfizer werd in 1849 opgericht door Charles Pfizer en zijn neef Charles F. Erhart. Beide heren zijn van Duitse afkomst. De onderneming, actief op het gebied van chemicaliën, kreeg de naam Charles Pfizer and Company. Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwam de aanvoer van bepaalde grondstoffen voor de productie van medicijnen uit Italië stil te liggen. Pfizer slaagde erin dit gebrek op te lossen door eigen fermentatie-onderzoek. Hiermee werd de basis gelegd voor de productie van penicilline die in grote hoeveelheden door Pfizer werd geproduceerd in de Tweede Wereldoorlog.

In 2009 nam Pfizer sectorgenoot Wyeth over voor US$ 68 miljard.^[2] De combinatie behoorde tot de top van de sector met een zeer breed productaanbod. Door de fusie was er veel ruimte om op kosten te besparen. De synergievoordelen werden, ten tijde van het bekendmaken van de overname, geraamd op US$ 4 miljard per jaar, te bereiken drie jaar na het daadwerkelijk samengaan.^[2] Pfizer zag veel patenten aflopen op zijn geneesmiddelen, waaronder op zijn best verkochte geneesmiddel Lipitor in 2011, en zocht naar een overnamekandidaat om dit aanstaande verlies te compenseren.^[2] Wyeth had op het moment van de overname een jaaromzet van US$ 23 miljard.^[2]

In november 2015 werd bekend dat Pfizer voor US$ 160 miljard branchegenoot Allergan wilde gaan overnemen.^[3] Allergan is onder andere bekend van botox, een middel om rimpelvorming tegen te gaan. De nieuwe combinatie telt zo’n 110.000 medewerkers en de jaaromzet zal op zo’n US$ 60 miljard uitkomen.^[4] Pfizer biedt 11,3 aandelen voor ieder aandeel Allergan.^[3] De transactie wordt zo vormgegeven dat Allergan Pfizer overneemt. Op deze wijze kan Pfizer zijn hoofdkwartier verplaatsen naar Ierland, waar Allergan officieel is gevestigd en waar de winstbelasting aanzienlijk lager is.^[3] Het ontwijken van de hoge Amerikaanse winstbelasting was een belangrijk motief voor Pfizer voor deze overname.^[3] Pfizer poogde in 2014 AstraZeneca over te nemen, om op die manier een fiscale verhuizing mogelijk te maken, maar dit mislukte.^[3] Door een verandering in de Amerikaanse belastingwetgeving wordt het voor Amerikaanse bedrijven minder aantrekkelijk buitenlandse overnames te doen in een land met een lagere winstbelasting en vervolgens het hoofdkantoor te verplaatsen.^[5] Een dag later, op 7 april 2016, zag Pfizer af van de overname van Allergan met als reden de strengere belastingregels.^[5] Direct nadat het besluit bekend werd steeg de aandelenkoers van Pfizer met 2,2%, terwijl de koers van Allergan met 15% daalde.

In december 2018 kondigden Pfizer en GlaxoSmithKline (GSK) aan de activiteiten met betrekking tot de consumentengezondheidszorg te gaan bundelen.^[6] Pfizer zal de activiteiten onderbrengen bij GSK waarmee de nieuwe combinatie in 2017 een omzet zou hebben behaald van ongeveer US$ 12,7 miljard, waarvan US$ 3,5 miljard afkomstig van Pfizer.^[6] Van de nieuw te vormen joint venture krijgt Pfizer 32% van de aandelen. Verder mag Pfizer drie van de negen leden van het bestuur van de joint venture benoemen. Door de bundeling verwachten de twee bedrijven maximaal US$ 650 miljoen aan kostenvoordelen binnen te halen.^[6] In juli 2019 ging de Europese Commissie akkoord, maar Pfizer moet het merk ThermaCare, bekend van onder meer warmtekompressen, afstoten aan een door Brussel goed te keuren partij.^[7] Op 1 augustus 2019 is de transactief gecompleteerd.

In juli 2019 maakten Pfizer bekend Mylan te gaan overnemen.^[8] De activiteiten van Pfizers Upjohn, dat onder meer Viagra en Lipitor maakt, gaan samen met Mylan, net als Upjohn, een producent van generieke medicijnen. Pfizer krijgt een meerderheidsbelang van 57% in de nieuwe combinatie die een jaaromzet zal behalen van zo'n US$ 19 à 20 miljard (17 tot 17,9 miljard euro).^[8] De bedrijfsleiding komt in handen van twee bestuurders van Mylan en een van Upjohn. Voor de combinatie wordt een nieuwe bedrijfsnaam bedacht. Mylan is sinds 2015 statutair in Nederland gevestigd om een ongewenst overnamebod van Teva Pharmaceutical Industries te frustreren. Teva was toen bereid US$ 40 miljard voor Mylan te betalen, maar de beurswaarde van Mylan is gedaald naar US$ 9,5 miljard vlak voordat de samenwerking met Pfizer bekend werd.^[8] Mylan lijdt onder lagere verkopen van generieke medicijnen in de Verenigde Staten. Op 16 november 2020 is de transactie met Mylan afgerond. De verkoop heeft een negatief effect op de omzet van Pfizer van zo'n US$ 10,6 miljard in 2019.

In 2020 is een coronavaccin Tozinameran ontwikkeld door Pfizer en BioNTech. Op 21 december 2020 werd het mRNA-vaccin van Pfizer/BioNTech goedgekeurd door het beoordelingscomité van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).^[9] Pfizer Manufacturing Belgium in Puurs is een van de twee vestigingsplaatsen wereldwijd waar het Pfizer-BioNTech-vaccin zal worden geproduceerd. De impact op de Belgische economie wordt geschat op een stijging van bruto nationaal inkomen met 0,3 %.^[10]

Boetes off-labelgebruik

• In 2009 kreeg de firma een totale boete van US$ 2,3 miljard wegens off-labelgebruik.^[11]
• In juli 2013 maakte Pfizer een boete bekend van US$ 491 miljoen wegens het promoten van niet-geregistreerd gebruik van hun niertransplantatiemedicijn sirolimus. Deze overtredingen werden gedaan door Wyeth Pharmaceuticals, welke Pfizer in 2009 had overgenomen.^[12]