Paard van Sinterklaas (paard)

Paard van Sinterklaas
Sinterklaas op Amerigo in 2008 nabij Paleis het Loo in Apeldoorn.
Basisinformatie
Andere namen	Amerigo Ozosnel Slecht-Weer-Vandaag
Type	schimmel
Bijzonderheden	fictief paard
Lijst van paardenrassen

Een afbeelding van paard voor 1850

Prinses Margriet geeft het paard een wortel bij de intocht in Amsterdam in 1947

Het Paard van Sinterklaas is het paard waarop Sinterklaas gedurende het Sinterklaasfeest de daken berijdt en waarop hij tijdens de jaarlijkse Sinterklaasintochten in Nederland en Vlaanderen wordt verwelkomd. Het paard is volgens de traditie een schimmel, tegen wiens lichte vacht de rode tabberd van zijn berijder afsteekt.

De oudste vermelding van het klaarzetten van hooi voor het paard dateert uit 1726, van haver en stro is al een halve eeuw eerder sprake.^[1]

In het boek Sint Nikolaas en zijn knecht uit 1850 komt Sinterklaas aan per stoomboot met hierbij zijn paard aan dek: "Hoe huppelt zijn paardje het dek op en neer". In de praktijk staat het paard echter vaak klaar op de kade. Als reden wordt aangevoerd dat paarden niet goed tegen de golven kunnen en daarom in het gastland blijven.

Naam

In Vlaanderen heet het paard van Sinterklaas in televisie en film Slecht-Weer-Vandaag. De naam werd bedacht door scenarioschrijver Hugo Matthysen en voor het eerst geïntroduceerd in 1992 tijdens de eerste aflevering van het programma Dag Sinterklaas. Toen Sinterklaas aan Piet vroeg hoe ze zijn schimmel zouden gaan noemen, had Piet de vraag niet goed verstaan en antwoordde hij: "Slecht weer vandaag, Sinterklaas". De naam blijft men tot heden gebruiken en duikt op in het televisieprogramma Sinteressante dingen uit 2009-2010, de film Ay Ramon! en tijdens de jaarlijkse intrede van de Sint. Vanaf 2003 wordt hij verzorgd door Ramon Iglesias, gespeeld door Pieter Embrechts.

In de jaren vijftig luisterde het paard in Nederland naar de naam Bianca of Majestueuzo.^[2] In de jaren zeventig werd het paard op televisie Sasmona genoemd. Sinds 1990 wordt het paard Amerigo genoemd, naar het politiepaard dat van 1990 tot en met 2010 werd ingezet tijdens de intochten van de publieke omroep. Na pensionering van Amerigo in 2011, werden ook de opvolgers (Okki en Mentor) aangesproken met Amerigo.^[3] In 2019 werd de pensionering van Amerigo verwerkt in de verhaallijn en werd de schimmel vervangen door Ozosnel.^[4]

Vertolkingen

Amerigo

Het paard Amerigo werd geboren in 1982 als zoon van hengst Orthos. Als jong dressuurpaard werd het in de jaren tachtig gekocht door de Dienst Levende Have Politie als commandantspaard voor onder andere ceremonies zoals Prinsjesdag.^[5] Op aanraden van de politiedienst maakte hij zijn debuut op de landelijke intocht in Elburg in 1990. Amerigo kreeg een opleiding tot politiepaard onder leiding van Pieter Wiersinga. Hij was vernoemd naar Amerigo Vespucci. Bij het 'pensioen' van Bram van der Vlugt brak ook het pensioen van Amerigo aan. Amerigo verblijft in Vaassen bij Herm Hullegie, een van de vaste paardenpieten van Amerigo, naast Wiersinga en Rinus Jeremiasse. Naast Amerigo werd voor betalende klussen het paard Choice ingezet. Deze is in 2010 op 25-jarige leeftijd overleden.^[6] Het paard Okki, eigendom van Jacob van den Broek, nam van 2011 tot en met 2016 de rol van Amerigo over tijdens de landelijke intocht.^[7] Ook het paard Mentor, eigendom van Hippisch centrum Muiderberg, werd ingezet als Amerigo. Dit paard overleed in 2021 op 27-jarige leeftijd.^[8]

Ozosnel

In 2019 werd bekend dat Amerigo met pensioen is gegaan. Het nieuwe paard kreeg de naam Ozosnel.^[4] Dit paard bleek echter geen schimmel, maar een zwart paard. In de beginperiode (ook tijdens de landelijke intocht) was Ozosnel echter nog wel wit, doordat Paardenpiet hem aanvankelijk nog wit schilderde. Doordat deze verf niet waterbestendig was, verzon de Paardenpiet dat Ozosnel koudwatervrees had. Dit was ook de reden waarom Sinterklaas niet per boot aankwam, maar per stoomtrein. Omdat een zwart paard in het donker niet goed te zien is voor de pieten werd Ozosnel door Sinterklaas zelf weer wit gemaakt nu met zijn eigen baardenwit, dat wel watervast is.

Reeds door Sinterklaas bereden schimmels

Jan Gajentaan

• Majestuoso (1950-1955)
• Bionda Majestuoso (1956-1958)
• Bianca (1959-1963)
• Petra (1964)

Adrie van Oorschot

• Sasmona (1965-1974) (voernaam voor steeds een andere schimmel)
• Schimmel (1975-1985) (voernaam voor Nico, een politiepaard uit Boxtel)

Bram van der Vlugt

• Jasper (1986)
• Juan (1987-1989)
• Amerigo (1990-2010) (politiepaard, eigendom van Pieter Wiersinga)^[9]

Stefan de Walle

• Amerigo (2011-2018) (voernaam voor steeds een andere schimmel)
• Ozosnel (2019-heden)

Rond de Sinterklaastijd is er een tekort aan geschikte schimmels omdat de meeste schimmels tegenwoordig 'heter' worden gefokt en niet als werkpaarden die een rustiger karakter hebben.^[10]

Liedjes

Zachtjes (Zoetjes) gaan de paardevoetjes in Van Sinterklaas en Pieterbaas, 1911

De Amsterdamse onderwijzer Simon Abramsz publiceerde in 1911 het liedje Zoetjes gaan de paardevoetjes dat verhaalt over het paard van Sinterklaas.^[11] Rond het paard zijn in 2005 de jeugdfilm Het paard van Sinterklaas en in 2007 het vervolg Waar is het paard van Sinterklaas? uitgebracht.

Trivia

• In juli 2019 overleed schimmel Quadis op 30-jarige leeftijd. Hoewel vele media^[12][13][14] vermeldden dat het hier ging om het paard van Sinterklaas gebruikt tijdens de landelijke intocht, is dit niet het geval. Quadis was wel het paard van menig hulpsinterklaas maar is nooit gebruikt in de landelijke intocht.^[15]