Olympische Zomerspelen

Spelen van de Olympiade Olympische Zomerspelen
De olympische vlag
Sport	34 sporten (2020)
Organisator	Internationaal Olympisch Comité
Eerste editie	1896 in Athene
Navigatie
← Tokyo 2020     Parijs 2024 →
Portaal    Sport

Het Nationale Stadion van Peking, het olympisch stadion tijdens de Olympische Zomerspelen 2008

Het onderdeel zwemmen van de moderne vijfkamp

Het onderdeel wegwielrennen tijdens de Olympische Spelen van 2008

Steden en landen die de Olympische Zomerspelen organiseerden. Groen: één keer gastheer, blauw: meerdere keren

De Olympische Zomerspelen of de Spelen van de Olympiade zijn een internationaal multisportevenement dat elke vier jaar wordt georganiseerd door het Internationaal Olympisch Comité. Een olympische overwinning wordt wereldwijd gezien als de meest prestigieuze overwinning in een sport. Medailles worden uitgereikt in elk onderdeel, met een gouden medaille voor de eerste plaats, zilver voor de tweede en brons voor de derde, een traditie die gestart werd in 1904.

De Spelen zijn gegroeid van 43 onderdelen met minder dan 250 mannen uit veertien landen in 1896 tot meer dan 300 onderdelen voor zo'n 11.000 sporters van beide geslachten uit meer dan 200 landen in 2012.

Deelnemers worden aangemeld door het Nationaal Olympisch Comité (NOC) van hun land. Nationale volksliederen en vlaggen begeleiden de medailleceremonies. Tabellen die het aantal gewonnen medailles per land aangeven, worden veel gebruikt. In het algemeen worden alleen erkende landen gerepresenteerd, maar enkele niet erkende landen is het toegestaan deel te nemen. Taiwan heeft van het Internationaal Olympisch Comité toestemming gekregen deel te nemen onder de naam "Chinees Taipei", om de Volksrepubliek China niet te provoceren.

Kwalificatie Zomerspelen

Kwalificatieregels voor elke olympische sport worden opgesteld door de betreffende internationale federatie die deze internationale competitie regelt.

Voor individuele sporten kwalificeren deelnemers zich door een bepaalde plaats te behalen bij een grote internationale wedstrijd of op de ranglijst van de federatie. Nationale Olympische Comités mogen een gelimiteerd aantal gekwalificeerde deelnemers aanmelden bij elk onderdeel (3 is een veelvoorkomend aantal) en de NOC bepaalt welke gekwalificeerde atleten mogen deelnemen als meer atleten de kwalificatie-eis hebben gehaald. Veel onderdelen voorzien in een bepaald aantal wildcards, deze worden veelal gegeven aan atleten uit ontwikkelingslanden.

Landen kwalificeren teams voor teamsporten door het spelen van continentale kwalificatietoernooien. Elk continent krijgt een bepaald aantal plaatsen in het olympisch toernooi. Het gastland krijgt een automatische plaatsing voor het toernooi.

Lijst van olympische sporten

Zie olympische sport voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tweeënveertig sporten, bestaande uit in totaal 55 verschillende disciplines, maken of hebben deel uitgemaakt van de Olympische Spelen. Op de Spelen van 2000, 2004 en 2008 stonden 28 sporten op het programma. Op de Spelen van 2012 waren het er twee minder vanwege het verdwijnen van het honkbal en het softbal.^[1] In 2016 werden deze sporten vervangen door golf en rugby. Ook binnen sporten zijn disciplines verdwenen. Zo waren bijvoorbeeld de volgende atletiekonderdelen ooit olympische sporten: het in de Griekse stijl discuswerpen, het tweehandig discuswerpen, het tweehandig kogelstoten en het tweehandig speerwerpen, het uit stand speerwerpen, het uit stand verspringen, het uit stand hoogspringen en het uit stand hink-stap-springen.

De verschillende Olympische sportfederaties zijn verenigd onder een gemeenschappelijke koepelorganisatie: de Association of Summer Olympic International Federations (ASOIF).

Edities van de Olympische Zomerspelen

Spelen	Jaar	Gaststad	Gastland	Datum	Landen	Sporters			Sporten	Onderdelen
						Totaal	Mannen	Vrouwen
I	1896	Athene	Griekenland	6–15 april	14	241	241	0	9	43
II	1900	Parijs	Frankrijk	14 mei – 28 oktober	24	997	975	22	18	95
III	1904	Saint Louis	Verenigde Staten	1 juli – 23 november	12	651	645	6	17	91
IV	1908	Londen	Verenigd Koninkrijk	27 april – 31 oktober	22	2008	1971	37	22	110
V	1912	Stockholm	Zweden	12 mei – 27 juli	28	2407	2359	48	14	102
VI	1916	Toegekend aan Berlijn, maar afgelast vanwege Eerste Wereldoorlog
VII	1920	Antwerpen	België	20 april – 12 september	29	2626	2561	65	22	154
VIII	1924	Parijs	Frankrijk	4 mei – 27 juli	44	3089	2954	135	17	126
IX	1928	Amsterdam	Nederland	17 mei – 12 augustus	46	2883	2606	277	14	109
X	1932	Los Angeles	Verenigde Staten	30 juli – 14 augustus	37	1332	1206	126	14	117
XI	1936	Berlijn	Duitsland	1–16 augustus	49	3963	3632	331	19	129
XII	1940	Eerst toegekend aan Tokio, later aan Helsinki, maar afgelast vanwege Tweede Wereldoorlog
XIII	1944	Toegekend aan Londen, maar afgelast vanwege Tweede Wereldoorlog
XIV	1948	Londen	Verenigd Koninkrijk	29 juli – 14 augustus	59	4104	3714	390	17	136
XV	1952	Helsinki	Finland	19 juli – 3 augustus	69	4955	4436	519	17	149
XVI	1956	Melbourne	Australië	22 november – 9 december	72	3314	2938	376	17	145
XVII	1960	Rome	Italië	25 augustus – 11 september	83	5338	4727	611	17	150
XVIII	1964	Tokio	Japan	10–24 oktober	93	5151	4473	678	19	163
XIX	1968	Mexico-Stad	Mexico	12–27 oktober	112	5516	4735	781	18	172
XX	1972	München	Duitsland	26 augustus – 11 september	121	7134	6075	1059	21	195
XXI	1976	Montreal	Canada	17 juli – 1 augustus	92	6084	4824	1260	21	198
XXII	1980	Moskou	Sovjet-Unie	19 juli – 3 augustus	80	5179	4064	1115	21	203
XXIII	1984	Los Angeles	Verenigde Staten	28 juli – 12 augustus	140	6829	5263	1566	21	221
XXIV	1988	Seoel	Zuid-Korea	17 september – 2 oktober	160	8391	6197	2194	23	237
XXV	1992	Barcelona	Spanje	25 juli – 9 augustus	169	9356	6652	2704	25	257
XXVI	1996	Atlanta	Verenigde Staten	19 juli – 4 augustus	197	10318	6806	3512	26	271
XXVII	2000	Sydney	Australië	15 september – 1 oktober	199	10651	6582	4069	28	300
XXVIII	2004	Athene	Griekenland	13–29 augustus	201	10625	6296	4329	28	301
XXIX	2008	Peking	China	8–24 augustus	204	10942	6305	4637	28	302
XXX	2012	Londen	Verenigd Koninkrijk	27 juli – 12 augustus	204	10820	5992	4776	26	302
XXXI	2016	Rio de Janeiro	Brazilië	5–21 augustus	207	11551	6179	5059	28	306
XXXII	2020	Tokio	Japan	23 juli – 8 augustus 2021	204	11091			33	339
XXXIII	2024	Parijs	Frankrijk	2–18 augustus
XXXIV	2028	Los Angeles	Verenigde Staten	21 juli – 6 augustus
XXXV	2032	Brisbane	Australië	23 juli – 8 augustus

Bekende atleten

De Olympische Spelen gelden als het grootste sportevenement op aarde en vele sporters zijn dan ook mede of vooral door hun prestaties op de Olympische Spelen beroemd geworden. Enkele namen:

• Nikolaj Andrianov, 15 medailles waaronder 7 goud bij het turnen, 1972-1980
• Bob Beamon, vertesprong van 8,90 in 1968, 55 centimeter verder dan het vorige wereldrecord, nog steeds het olympisch record
• Abebe Bikila, won in 1960 de marathon in recordtijd – op blote voeten
• Matt Biondi, 7 medailles waarvan vijfmaal goud in het zwemmen in 1988
• Fanny Blankers-Koen, viermaal goud op de sprintnummers in 1948
• Usain Bolt, in 2008, 2012 en 2016 winnaar van zowel de 100 als de 200 meter sprint en van de 4 × 100 meter estafette, de triple triple. De gouden medaille voor de 4 × 100 meter estafette in 2008 werd begin 2017 ingetrokken wegens dopinggebruik van een van Bolts teamgenoten.
• Sebastian Coe en Steve Ovett, Britse middenafstandslopers die elkaar bestreden in Moskou 1980
• Nadia Comăneci, 9 medailles waaronder 5 goud in het turnen 1976-1980, behaalde een perfecte score van 10 punten
• Aleksandr Ditjatin, won op alle 8 turnonderdelen een medaille in 1980
• Edward Eagan, goudenmedaillewinnaar bij het boksen (1920) en bobsleeën (1932), enige atleet die zowel bij de Zomer- als de Winterspelen goud won
• Ray Ewry, achtvoudig gouden-medaillewinnaar in het springen uit stand (plus tweemaal in 1906)
• Mo Farah, in 2012 en in 2016 winnaar van zowel de 5000 als de 10000 meter hardlopen, de double double
• Dick Fosbury, introductie van de fosburyflop in het hoogspringen
• Anton Geesink, winnaar van het judo in de Open Categorie in Tokio 1964
• Aladár Gerevich, won goud op zes verschillende Zomerspelen (1932, 1936, 1948, 1952, 1956 en 1960)
• Anky van Grunsven, driemaal goud, vijfmaal zilver, eenmaal brons op het paardensportonderdeel dressuur
• Larissa Latynina, 18 medailles waaronder 9 goud in het turnen, 1956-1964
• Carl Lewis, negenmaal goud op sprintnummers en verspringen 1984-1996
• Spiridon Louis, winnaar van de eerste marathon
• Paavo Nurmi, negenmaal goud, driemaal zilver bij de lange-afstandsloopnummers 1920-1928
• Kristin Otto, zesmaal goud in het zwemmen in 1988
• Jesse Owens, viermaal goud op de sprintnummers in 1936
• Michael Phelps, acht keer goud bij het zwemmen in 2008; een absoluut record. In 2004 won hij zes keer goud en twee keer brons. In 2012 won Phelps vier gouden en twee zilveren medailles. In 2016 won hij vijf gouden en een zilveren medaille. Zijn totaal van 28 medailles (waarvan 23 goud) is eveneens een record. Hiermee is Phelps de meest succesvolle Olympiër aller tijden.
• Dorando Pietri, moest bij de marathon van 1908 over de finishlijn geholpen worden en werd gediskwalificeerd
• Steve Redgrave, vijfmaal achter elkaar winnaar van een gouden medaille in het roeien (1984-2000)
• Jacques Rogge, gewezen voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité, nam deel aan de Olympische Spelen van 1968, 1972 en 1976, aan het zeilen in de Finnklasse.
• Mark Spitz, zevenmaal zwemgoud in 1972
• Jim Thorpe, winnaar vijfkamp en tienkamp in 1912
• Lasse Virén, in 1972 en 1976 winnaar van zowel de 5000 als de 10000 meter hardlopen
• Johnny Weissmuller, vijfmaal goud in het zwemmen in 1924-1928, later bekend als filmster (Tarzan)
• Maarten van der Weijden, in 2008 winnaar van de 10 kilometer open water zwemmen nadat bij hem in 2001 acute lymfatische leukemie was vastgesteld.
• Emil Zátopek, goud op 5000 meter, 10.000 meter en marathon in 1952

Teams

• het voetbalelftal van Uruguay, olympisch kampioen in 1924 en 1928
• het Amerikaanse 'dream team' van top-basketballers dat de Olympische Spelen van 1992 won

Zie ook

Commons heeft mediabestanden in de categorie Summer Olympics.

• Olympische Spelen
• Medaillespiegel Olympische Zomerspelen aller tijden
• Olympische Winterspelen

Olympische Spelen

Olympische Zomerspelen Edities: 1896 Athene · 1900 Parijs · 1904 St. Louis · 1906 Athene* · 1908 Londen · 1912 Stockholm · 1916 · 1920 Antwerpen · 1924 Parijs · 1928 Amsterdam · 1932 Los Angeles · 1936 Berlijn · 1940 · 1944 · 1948 Londen · 1952 Helsinki · 1956 Melbourne · 1960 Rome · 1964 Tokio · 1968 Mexico-Stad · 1972 München · 1976 Montreal · 1980 Moskou · 1984 Los Angeles · 1988 Seoel · 1992 Barcelona · 1996 Atlanta · 2000 Sydney · 2004 Athene · 2008 Peking · 2012 Londen · 2016 Rio de Janeiro · 2020 Tokio · 2024 Parijs · 2028 Los Angeles · 2032 Brisbane Sporten: Atletiek · Badminton · Basketbal · Boksen · Boogschieten · Gewichtheffen · Golf · Gymnastiek · Handbal · Hockey · Honkbal · Judo · Kanovaren · Karate · Klimsport · Lacrosse · Moderne vijfkamp · Paardensport · Polo · Roeien · Rugby · Schermen · Schietsport · Schoonspringen · Skateboarden · Softbal · Surfen · Synchroonzwemmen · Taekwondo · Tafeltennis · Tennis · Touwtrekken · Triatlon · Voetbal · Volleybal · Waterpolo · Wielersport · Worstelen · Zeilen · Zwemmen Olympische Winterspelen Edities: 1924 Chamonix · 1928 Sankt Moritz · 1932 Lake Placid · 1936 Garmisch-Partenkirchen · 1940 · 1944 · 1948 Sankt Moritz · 1952 Oslo · 1956 Cortina d'Ampezzo · 1960 Squaw Valley · 1964 Innsbruck · 1968 Grenoble · 1972 Sapporo · 1976 Innsbruck · 1980 Lake Placid · 1984 Sarajevo · 1988 Calgary · 1992 Albertville · 1994 Lillehammer · 1998 Nagano · 2002 Salt Lake City · 2006 Turijn · 2010 Vancouver · 2014 Sotsji · 2018 Pyeongchang · 2022 Peking · 2026 Milaan en Cortina d'Ampezzo Sporten: Alpineskiën · Biatlon · Bobsleeën · Curling · Freestyleskiën · IJshockey · Kunstrijden · Langlaufen · Noordse combinatie · Rodelen · Schaatsen · Schansspringen · Shorttrack · Skeleton · Snowboarden Gerelateerd Olympische Jeugdspelen · Paralympische Spelen · Deaflympische Spelen · Special Olympic World Games IOC · COA · BOIC · NOC*NSF · NAOC · SOC