Luik-Bastenaken-Luik

Luik-Bastenaken-Luik voor mannen
Daniel Martin tijdens Luik-Bastenaken-Luik 2013.
Lokale naam	Liège-Bastogne-Liège
Bijnaam	La Doyenne, LBL
Regio	Wallonië
Periode	Eind april
Organisator	ASO
Classificatie
Discipline	Weg
Type	Heuvelklassieker
Internationale kalender	UCI World Tour
Geschiedenis
Eerste editie	1892
Aantal edities	108 (2022)
Eerste winnaar	Léon Houa
Laatste winnaar	Remco Evenepoel
Laatste Bel. winnaar	Remco Evenepoel (2022)
Laatste Ned. winnaar	Wout Poels (2016)
Meeste zeges	Eddy Merckx (5 zeges)
Portaal    Wielersport

Luik-Bastenaken-Luik (Frans: Liège-Bastogne-Liège), bijgenaamd La Doyenne, is een wielerklassieker die sinds 1892 wordt verreden. Het is het traditionele sluitstuk van de voorjaarsklassiekers.

Geschiedenis

De wedstrijd wordt vanaf 1908 voor beroepswielrenners georganiseerd. In hetzelfde gebied werd al eerder een wedstrijd voor amateurs gereden. Door de uitslagen daarvan ook op te nemen zegt de organisatie van LBL de oudste klassieker te zijn, gerekend vanaf 1892. De bijnaam van LBL is La Doyenne. Letterlijk betekent dit "de oude dame".

In de jaren 50 en 60 vormde de wedstrijd samen met de Waalse Pijl het Ardens wielerweekend, waarover ook een gezamenlijk klassement werd opgemaakt. Tegenwoordig wordt de Waalse Pijl op de woensdag voor Luik-Bastenaken-Luik gereden. Het weekend voordien wordt de Amstel Gold Race gereden.

Memorabel was de editie van 20 april 1980 die bijna volledig in de sneeuw werd gereden. Reeds na 100 km hadden 100 van de 174 vertrekkers opgegeven. Uiteindelijk won Bernard Hinault de wedstrijd. Slechts 21 renners bereikten de finish.

Vanaf 2005 was Luik-Bastenaken-Luik drie jaar onderdeel van de UCI ProTour en vanaf 2008 van de Historische kalender. Vanaf 2011 behoort hij tot de UCI World Tour.

Tegenwoordig^{[(sinds) wanneer?]} is de organisatie van de wedstrijd in handen van de Société du Tour de France, die ook de Ronde van Frankrijk organiseert.

Luik-Bastenaken-Luik vormt samen met Milaan-San Remo, de Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix en de Ronde van Lombardije de vijf Monumenten van het wielrennen.

Parcours

De wedstrijd begint in Luik en gaat van daar naar Bastenaken, nabij de Luxemburgse grens en vervolgens weer terug naar Luik, waarbij de finish een aantal jaren in de voorstad Ans lag.

De start vindt plaats op de Place Saint-Lambert in het centrum van Luik. De weg slingert zich over allerlei Ardense beklimmingen, waarvan het merendeel in het tweede deel van de wedstrijd ligt. De heenweg is ongeveer 100 km lang en omdat de terugweg over zo veel mogelijk beklimmingen slingert, is deze ruim 150 km. Op de heenweg naar Bastenaken gaat het parcours grotendeels over plateaus en door dalen. De eerste beklimming volgt vlak voor Bastenaken, in La Roche-en-Ardenne. Enkele jaren terug introduceerde de organisatie de zwaarste beklimming van België, de Haussire, maar omdat deze zo vroeg in de wedstrijd viel, werd het een maat voor niks en werd de klim geschrapt. Na het keerpunt in Bastenaken volgt de steile Côte de Saint-Roch in Houffalize. Deze luidt het begin in van de finale met de Wanne, de Stockeu en La Redoute als meest tot de verbeelding sprekende hellingen. Vanuit Houffalize gaat het parcours in de richting van Vielsalm, daarna volgen de beklimmingen van de Mont-le-Soie, Wanne en Stockeu. Boven op de Stockeu staat een monument voor Eddy Merckx. Zowel de Wanne als de Stockeu komen uit in Stavelot, van waaruit de Côte de la Haute-Levée beklommen wordt om in Francorchamps uit te komen. Vervolgens draait de weg terug in zuidelijke richting naar het dal van de Amblève, van waaruit hetzij de Col du Rosier danwel de Côte de la Vecquée beklommen wordt naar Spa. In westelijke richting wordt de Mont Theux en/of de Côte du Maquisard beklommen in de richting van Remouchamps, waar men de Redoute op moet. Deze steile klim (max. 22%) was lange tijd de scherprechter. Hierna volgt de Côte de Sprimont, die tegenwoordig^{[(sinds) wanneer?]} niet meer als beklimming gecategoriseerd staat. Soms wordt hierna nog de Côte des Forges bedwongen. In de jaren '90 en '00 viel de beslissing in de wedstrijd bijna steevast op de Saint-Nicolas, een korte steile klim op ongeveer 5 km van de finishlijn. In 2008 werd echter een nieuwe beklimming toegevoegd: de Roche-aux-Faucons verving de Côte du Sart-Tilman als voorlaatste klim. Deze beklimming was al in de eerste editie waarin hij werd opgenomen, bepalend voor het koersverloop. In 2016 werd eenmalig de Naniot aan de wedstrijd toegevoegd op twee kilometer van de finish. Door het wegvallen van de Saint-Nicolas is vanaf 2019 de Valkenrots de laatste beklimming. De aankomst lag niet altijd in de stad Luik zelf; tussen 1992 en 2018 was Ans de vaste aankomstplaats, een voorstad van Luik met een kort klimmetje net voor de meet. Tot 1991 lag de streep op de Boulevard de la Sauvenière en vanaf 2019 in het verlengde van deze straat, in de Boulevard d'Avroy.^[1]

Winnaars

1892 · Léon Houa 1893 · Léon Houa 1894 · Léon Houa 1895-1907 · Niet verreden 1908 · André Trousselier 1909 · Victor Fastre 1910 · Niet verreden 1911 · Joseph Van Daele 1912 · Omer Verschoore 1913 · Maurits Moritz 1914-1918 · Niet verreden 1919 · Leon Devos 1920 · Léon Scieur 1921 · Louis Mottiat 1922 · Louis Mottiat 1923 · René Vermandel 1924 · René Vermandel 1925 · Georges Ronsse 1926 · Dieudonné Smets 1927 · Maurice Raes 1928 · Ernest Mottard 1929 · Alfons Schepers 1930 · Hermann Buse 1931 · Alfons Schepers 1932 · Marcel Houyoux 1933 · François Gardier 1934 · Theo Herckenrath 1935 · Alfons Schepers 1936 · Albert Beckaert 1937 · Eloi Meulenberg 1938 · Alfons Deloor 1939 · Albert Ritserveldt 1940-1942 · Niet verreden 1943 · Richard Depoorter 1944 · Niet verreden 1945 · Jean Engels 1946 · Prosper Depredomme 1947 · Richard Depoorter

1948 · Maurice Mollin 1949 · Camille Danguillaume 1950 · Prosper Depredomme 1951 · Ferdi Kübler 1952 · Ferdi Kübler 1953 · Alois De Hertog 1954 · Marcel Ernzer 1955 · Stan Ockers 1956 · Fred De Bruyne 1957 · Germain Derycke* 1957 · Frans Schoubben* 1958 · Fred De Bruyne 1959 · Fred De Bruyne 1960 · Ab Geldermans 1961 · Rik Van Looy 1962 · Jef Planckaert 1963 · Frans Melckenbeeck 1964 · Willy Bocklant 1965 · Carmine Preziosi 1966 · Jacques Anquetil 1967 · Walter Godefroot 1968 · Valere Van Sweevelt 1969 · Eddy Merckx 1970 · Roger De Vlaeminck 1971 · Eddy Merckx 1972 · Eddy Merckx 1973 · Eddy Merckx 1974 · Georges Pintens 1975 · Eddy Merckx 1976 · Joseph Bruyère 1977 · Bernard Hinault 1978 · Joseph Bruyère 1979 · Dietrich Thurau 1980 · Bernard Hinault 1981 · Joseph Fuchs 1982 · Silvano Contini 1983 · Steven Rooks 1984 · Seán Kelly

1985 · Moreno Argentin 1986 · Moreno Argentin 1987 · Moreno Argentin 1988 · Adrie van der Poel 1989 · Seán Kelly 1990 · Eric Van Lancker 1991 · Moreno Argentin 1992 · Dirk De Wolf 1993 · Rolf Sørensen 1994 · Jevgeni Berzin 1995 · Mauro Gianetti 1996 · Pascal Richard 1997 · Michele Bartoli 1998 · Michele Bartoli 1999 · Frank Vandenbroucke 2000 · Paolo Bettini 2001 · Oscar Camenzind 2002 · Paolo Bettini 2003 · Tyler Hamilton 2004 · Davide Rebellin 2005 · Aleksandr Vinokoerov 2006 · Alejandro Valverde 2007 · Danilo Di Luca 2008 · Alejandro Valverde 2009 · Andy Schleck 2010 · Aleksandr Vinokoerov 2011 · Philippe Gilbert 2012 · Maksim Iglinski 2013 · Daniel Martin 2014 · Simon Gerrans 2015 · Alejandro Valverde 2016 · Wout Poels 2017 · Alejandro Valverde 2018 · Bob Jungels 2019 · Jakob Fuglsang 2020 · Primož Roglič 2021 · Tadej Pogačar 2022 · Remco Evenepoel

Noot: In 1957 waren er twee winnaars.

Meervoudige winnaars

Overwinningen	Renner	Land	Jaren
5	Eddy Merckx	België	1969, 1971, 1972, 1973, 1975
4	Moreno Argentin	Italië	1985, 1986, 1987, 1991
	Alejandro Valverde	Spanje	2006, 2008, 2015, 2017
3	Léon Houa	België	1892, 1893, 1894
	Alfons Schepers	België	1929, 1931, 1935
	Fred De Bruyne	België	1956, 1958, 1959
2	Louis Mottiat	België	1921, 1922
	René Vermandel	België	1923, 1924
	Richard Depoorter	België	1943, 1947
	Prosper Depredomme	België	1946, 1950
	Ferdi Kübler	Zwitserland	1951, 1952
	Joseph Bruyère	België	1976, 1978
	Bernard Hinault	Frankrijk	1977, 1980
	Seán Kelly	Ierland	1984, 1989
	Michele Bartoli	Italië	1997, 1998
	Paolo Bettini	Italië	2000, 2002
	Aleksandr Vinokoerov	Kazachstan	2005, 2010

Overwinningen per land

Overwinningen	Land
60	België
12	Italië
6	Zwitserland
5	Frankrijk
4	Nederland,  Spanje
3	Ierland,  Luxemburg,  Kazachstan
2	Denemarken,  Duitsland,  Slovenië
1	Australië,  Rusland,  Verenigde Staten

Vrouwen

Luik-Bastenaken-Luik voor vrouwen
Het vrouwenpeloton beklimt La Redoute in 2018
Regio	Wallonië
Periode	eind april
Organisator	ASO
Classificatie
Discipline	weg
Type	Heuvelklassieker
Internationale kalender	UCI Women's World Tour
Categorie	1.WWT
Geschiedenis
Eerste editie	2017
Aantal edities	5
Eerste winnaar	Anna van der Breggen
Laatste winnaar	Annemiek van Vleuten
Laatste Ned. winnaar	Annemiek van Vleuten (2022)
Meeste zeges	Anna van der Breggen Annemiek van Vleuten (2 zeges)
Portaal    Wielersport

Vanaf 2017 wordt er ook een vrouwenwedstrijd van Luik-Bastenaken-Luik verreden, op dezelfde dag als de mannenwedstrijd.^[2] Er wordt gestart in Bastenaken (dus eigenlijk Bastenaken-Luik) en de finale vanaf La Redoute is identiek aan die van de mannen. De vrouweneditie maakt vanaf het eerste jaar deel uit van de UCI Women's World Tour en vormt samen met de heringevoerde Amstel Gold Race en de reeds bestaande Waalse Pijl het volledige Ardens drieluik voor vrouwen. De Nederlandse Anna van der Breggen won de eerste editie en won in dat jaar ook de andere wedstrijden van het drieluik.^[3] Het jaar erop won Van der Breggen ook de tweede editie.^[4]

Podiumplaatsen

Jaar	Eerste	Tweede	Derde
2017	Anna van der Breggen	Elizabeth Deignan	Katarzyna Niewiadoma
2018	Anna van der Breggen	Amanda Spratt	Annemiek van Vleuten
2019	Annemiek van Vleuten	Floortje Mackaij	Demi Vollering
2020	Elizabeth Deignan	Grace Brown	Ellen van Dijk
2021	Demi Vollering	Annemiek van Vleuten	Elisa Longo Borghini
2022	Annemiek van Vleuten	Grace Brown	Demi Vollering

Overwinningen per land

Overwinningen	Land
5	Nederland
1	Verenigd Koninkrijk

Meervoudige winnaars

Overwinningen	Renner	Land	Jaren
2	Anna van der Breggen	Nederland	2017 + 2018
	Annemiek van Vleuten	Nederland	2019 + 2022

Zie de categorie Liège-Bastogne-Liège van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties Officiële website ↑ De streep van Luik-Bastenaken-Luik ligt op de Boulevard d'Avroy Sporza.be, 22 januari 2019 ↑ Volgend jaar ook L-B-L voor vrouwen Wielerrevue.nl, 29 september 2016 ↑ Van der Breggen voltooit hattrick met winst in Luik NOS.nl, 23 april 2017 ↑ Nos.nl (2018): Ongenaakbare Van der Breggen wint weer in Luik-Bastenaken-Luik