Liane den Haan

Liane den Haan
Algemene informatie
Volledige naam	Natalia Liane den Haan
Geboren	24 augustus 1967
Geboorteplaats	Woerden
Partij	D66 (tot 2007) PvdA/Progressief Woerden (vanaf 2007) 50PLUS (2020-2021) Fractie Den Haan (2021-heden)
Alma mater	De Haagse Hogeschool
Politieke functies
2006-2010	Gemeenteraadslid in Woerden
2021-heden	Lid Tweede Kamer
2021-heden	Fractievoorzitter Tweede Kamer
Biografie op Parlement.com
Portaal    Politiek Nederland

Natalia Liane (Liane) den Haan (Woerden, 24 augustus 1967) is een Nederlands parlementslid. Sinds 31 maart 2021 is zij lid van de Tweede Kamer, eerst namens 50PLUS en vanaf 11 mei 2021 van de fractie Den Haan. Van 2005 tot en met 2020 was zij directeur van ouderenorganisatie ANBO. Ook was ze directeur van homorechtenorganisatie COC Nederland en lid van de Sociaal-Economische Raad.

Loopbaan

Den Haan werd in 1967 geboren als dochter van de directeur van een mortelfabriek en een kapster.^[1] Ze doorliep de mavo en daarna havo aan het Kalsbeek College en het Minkema College.^[2][3] Ze deed vervolgens een hbo-opleiding verpleegkunde en daarna was ze in dat vakgebied in een ziekenhuis enkele jaren werkzaam.^[4][5] Haar vader overleed toen Den Haan achttien was.^[6]

Begin jaren 90, nadat ze vier jaar bedrijfskunde bij De Haagse Hogeschool had gestudeerd, nam ze een baan als bedrijfsvoeringscoördinator bij een catering- en party-servicebedrijf.^[7][8] Den Haan verliet dat bedrijf in 1993 en werkte vervolgens bij headhunters en een organisatieadviesbureau. Ze was bedrijfsvoeringscoördinator en later manager bedrijfsvoering en productgroepmanager bij Van der Kruijs RPD Groep tot 1998. Den Haan werkte daarna voor twee jaar als senior consultant bij Verstrate Business Development Support voordat ze in 2000 directeur werd van The Office Managers.^[7]

COC Nederland (2001-2004)

Den Haan werd in 2001 directeur van COC Nederland, een belangenorganisatie voor lhbti'ers.^[9] Ze vertelde in een interview dat ze voor de baan had gekozen omdat ze een meer idealistische werkplek zocht.^[10]

Den Haan bracht de financiën en ledenadministratie van het COC op orde, maar de problemen kwamen terug tijdens haar zwangerschapsverlof.^[9] Daarom pleitte ze voor hervormingen binnen het management.^[9][11] Het bestuur van het COC zette Den Haan in de lente van 2004 op non-actief en begon een ontslagprocedure, omdat haar bestuur zou hebben geleid tot tekorten op de begroting, en omdat ze werknemers zou hebben opgezet tegen het bestuur.^[9][12] Volgens de rechter was Den Haan ten onrechte op non-actief gesteld, aangezien er geen bewijs werd getoond voor de beschuldigingen.^[9] Tijdens een ledenvergadering in juli besloten de leden haar ontslag door te zetten. Daarnaast stapte het gehele bestuur op.^[13] Den Haan bleef directeur tot 1 november.^[14] Het interne conflict leidde mede tot de oprichting van de rivaliserende Homo LesBische Federatie Nederland.^[12]

ANBO (2005-2020)

In mei 2005 werd Den Haan algemeen directeur bij ANBO, een belangenorganisatie voor ouderen met destijds meer dan 150.000 leden.^[15] Ze verbeterde de financiële situatie van de vereniging, die €3 miljoen aan schuld had en nabij een faillissement was.^[16][17] ANBO werd in 2009 een bond van de werknemersvereniging FNV, nadat de organisaties eerder meerdere keren hadden samengewerkt.^[18] Den Haan was voorstander en zei dat ANBO zo meer mogelijkheden zou krijgen om de belangen van ouderen te behartigen.^[19] Ze ontving vanwege de aansluiting een zetel in de Sociaal-Economische Raad (SER).^[20]

Ook hervormde ze ANBO door macht van de lokale afdelingen over te hevelen naar het hoofdkantoor: het bestuur werd opgeheven en Den Haan kreeg in juli 2013 de titel directeur-bestuurder.^[21][22] Tegelijkertijd werden een raad van toezicht en een ledenraad, waarvan de voorzitter door Den Haan was gekozen, gevormd.^[21] Bestuursleden van het gewest Overijssel, die daarop kritiek hadden geuit, werden geroyeerd. Volgens Den Haan konden zij de financiën niet uitleggen, maar volgens de rechter waren drie bestuursleden onterecht uit de vereniging gezet.^[20][23] Toen de structuur van de FNV in 2013 werd gewijzigd na onenigheden, stapte ANBO uit de vakbondskoepel. Volgens Den Haan zouden de grootste bonden hun disproportionele macht behouden en ze pleitte voor een structuur waarbij bonden meer zeggenschap zouden hebben binnen hun eigen specialisatie.^[24]

In september 2015 blokkeerde het bestuur van ANBO toegang tot de bankrekeningen en ledenadministraties van de bijna 400 afdelingen van de organisatie. Dit gebeurde nadat de organisatie vertelde dat tenminste €200.000 verduisterd was en dat een brief was verstuurd met de oproep om meer geld te verduisteren.^[25] Vrijwilligers konden alleen geld gebruiken na goedkeuring van het hoofdkantoor.^[21] De blokkade leidde tot het royement en vertrek van talloze lokale bestuurders, de oprichting van alternatieve organisaties en oproepen om Den Haans ontslag.^[25][26] Volgens een aantal vrijwilligers werd hun integriteit in twijfel getrokken en was de blokkade bedoeld om de macht van de afdelingen te verminderen.^[27] Het ledenaantal van ANBO daalde in de daaropvolgende maanden van 180.000 naar 125.000, waardoor ANBO zijn positie als grootste ouderenorganisatie van Nederland verloor aan de katholieke Unie KBO.^[28] De lokale afdelingen werden in juli 2016 opgeheven.^[29]

De organisatie werd in 2017 lid van de Vakcentrale voor Professionals (VCP).^[30] Een jaar later werd Den Haan wederom lid van de SER toen de VCP er een tweede zetel kreeg.^[31] Ze verliet het adviesorgaan in de eerste helft van 2019.^[32] Den Haan stapte eind december 2020 op als directeur-bestuurder van ANBO.^[33]

Toen ze bij ANBO werkte was ze ook betrokken bij Roze 50+, een samenwerkingsverband tussen ANBO en COC Nederland dat oudere lgbt'ers ondersteunt, Fundis, een netwerk van zorgbedrijven, en het Summa College, een mbo-school met meerder locaties in Eindhoven en omgeving.^[34] Den Haan werd lid van de raad van commissarissen van Fundis – toen Vierstroom geheten – in december 2010 en werd voorzitter van de raad in september 2011.^[35] Ze verliet Fundis aan het einde van november 2018.^[36] Bij het Summa College was Den Haan tussen 2018 en april 2021 voorzitter van de raad van toezicht en sindsdien is ze een gewoon lid van die raad.^[37]

Politiek

Woerdense gemeenteraad

Beginnend in maart 2006 was ze gemeenteraadslid in de gemeente Woerden voor D66. Ze had als tweede op de kieslijst gestaan.^[38] In het daaropvolgende jaar verliet ze D66 en werd ze lid van de Partij van de Arbeid, die in Woerden met GroenLinks samenwerkte onder de naam Progressief Woerden.^[39][40] Ze werd niet herkozen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2010 als de zevende kandidaat, maar bleef wel aan als fractieassistent.^[41][42][43] Ze stond in 2014 wederom op de lijst van Progressief Woerden – ditmaal op plaats zestien.^[44]

Lijsttrekker 50PLUS

Den Haan werd in augustus 2020 door partijvoorzitter Jan Nagel gevraagd om zich kandidaat te stellen voor de positie van 50PLUS-lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021. Ze was toen nog geen lid van de partij die sinds het vertrek van Henk Krol in mei geen politiek leider had.^[45] In augustus werd Den Haan door het partijbestuur voorgedragen als kandidaat-lijsttrekker, nadat veertien mensen zich kandidaat hadden gesteld.^[46] Omdat ze op dat moment nog geen jaar lid was van de partij, moest het partijbestuur haar dispensatie verlenen.^[47] Op 3 oktober 2020 werd Den Haan verkozen tot lijsttrekker door 52% van de 362 leden die stemden. Er waren vijf andere kandidaten, waaronder Tweede Kamerleden Corrie van Brenk, die 42% van de stemmen ontving, en Léonie Sazias. Die laatste trok zich voortijdig terug om te voorkomen dat Van Brenk zou winnen en sprak haar steun voor Den Haan uit.^[48]

Den Haan had als ANBO-directeur haar steun uitgesproken voor een pensioenakkoord van het kabinet, vakbonden en werkgeversorganisaties, waar 50PLUS zich tegen had verzet.^[48][49] Na de publicatie van het verkiezingsprogramma noemde Den Haan het een "gepasseerd station" en wilde ze dat de partij betrokken zou zijn bij het uitwerken van de details.^[50] Den Haan wilde ook de partij verbreden door personen onder de 50 jaar als lid aan 50PLUS te binden.^[1] Tijdens de campagne legde Den Haan uit dat zij niet meer de AOW-leeftijd naar 65 wilde terugbrengen om zo een verhoging van de AOW-uitkering te kunnen bekostigen. Ze gaf aan dat het onder haar plan wel mogelijk zou zijn om een AOW-uitkering te krijgen vanaf 65 in plaats van 67 door middel van een eigen bijdrage.^[51] Nadat de nummer drie op de lijst Ellen Verkoelen aangaf dat Den Haan inging tegen het partijstandpunt, riep Den Haan Verkoelen live op NPO Radio 1 op om zich van de kandidatenlijst terug te trekken. Tevens zei ze niet meer met Verkoelen te praten.^[52]

Lidmaatschap Tweede Kamer

50PLUS verloor twee van haar drie zetels bij de verkiezingen, waardoor Den Haan het enige lid in de nieuwe Tweede Kamer van haar partij werd.^[53] Ze werd op 31 maart 2021 beëdigd en werd lid van alle vaste commissies.^[7] Op 6 mei kondigde Den Haan aan 50PLUS te verlaten en als zelfstandig Kamerlid door te gaan vanwege een ruzie met het partijbestuur. Hierdoor verloor 50PLUS haar vertegenwoordiging in de Kamer.^[54] Het conflict was tijdens de campagne ontstaan en het bestuur had eind april een brief aan de leden geschreven met klachten over het leiderschap van Den Haan. Ze zou niet met het bestuur samenwerken en ze zou zonder overleg een progressieve koers zijn gaan varen.^[55][56] Den Haan had gereageerd met een interne evaluatie, waarin stond dat ze gesaboteerd, gepest en geïntimideerd werd.^[54]

Privéleven

Den Haan kreeg met haar eerste echtgenoot drie kinderen. Later is zij van hem gescheiden.^[3][4] Tijdens haar huwelijk gebruikte ze de namen Liane Wubbels-Den Haan en Liane Wubbels.^{[57][13][58][59]}

Fractievoorzitters in de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Farid Azarkan (DENK) · Thierry Baudet (FvD) · Laurens Dassen (Volt) · Joost Eerdmans (JA21) · Liane den Haan (Fractie-Den Haan) · Wybren van Haga (Groep-Van Haga) · Wopke Hoekstra (CDA) · Sigrid Kaag (D66) · Jesse Klaver (GL) · Lilian Marijnissen (SP) · Esther Ouwehand (PvdD) · Caroline van der Plas (BBB) · Lilianne Ploumen (PvdA) · Mark Rutte (VVD) · Gert-Jan Segers (CU) · Sylvana Simons (BIJ1) · Kees van der Staaij (SGP) · Geert Wilders (PVV)