JA21 | ||||
---|---|---|---|---|
Personen | ||||
Partijvoorzitter | Adrien de Boer | |||
Partijleider | Joost Eerdmans | |||
Fractieleider in de Tweede Kamer | Joost Eerdmans | |||
Fractieleider in de Eerste Kamer | Annabel Nanninga (Fractie-Nanninga) | |||
Delegatieleider in het Europees Parlement | Rob Roos (ECH) | |||
Zetels | ||||
Tweede Kamer | 3 / 150 | |||
Eerste Kamer | 0 / 75 (0 zetels; 7 steun) | |||
Europees Parlement | 0 / 29 (0 zetels; 3 steun) | |||
Provinciale Staten | 0 / 570 (0 zetels; 33 steun) | |||
Gemeenteraden | 2 / 8.522 | |||
Geschiedenis | ||||
Opgericht | 18 december 2020 | |||
Afsplitsing van | Forum voor Democratie | |||
Algemene gegevens | ||||
Actief in | Nederland | |||
Aantal leden | 5.060 (1 januari 2023)[1] | |||
Richting | Rechts tot radicaal rechts[2][3][4] [5][6][7] | |||
Ideologie | Rechtspopulisme[8][9] Conservatief-liberalisme[10][11] Fortuynisme[12][13] | |||
Kleuren | Blauw en rood | |||
Jongerenorganisatie | JONG21 | |||
Europese fractie | ECH | |||
Website | ja21.nl | |||
|
JA21, statutair Conservatieve Liberalen geheten,[14] is een Nederlandse politieke partij. De partij omschrijft zichzelf en wordt omschreven als conservatief-liberaal,[15] maar wordt ook regelmatig gecategoriseerd als radicaal rechts.[2][3][4][5] De partij werd in december 2020 opgericht door Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. De oprichters waren tot eind november van dat jaar lid van het Forum voor Democratie, maar konden zich niet meer vinden in de gang van zaken bij die partij.[16]
JA21 heeft sinds zijn oprichting tientallen oud-Forum volksvertegenwoordigers aan zich weten te binden: drie in het Europees Parlement, zeven als Fractie-Nanninga in de Eerste Kamer, 33 in de Provinciale Staten en twee in de gemeenteraad van Amsterdam. Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2021 behaalde de partij drie zetels.
Eind november 2020 ontstond er ophef binnen Forum voor Democratie (FVD) naar aanleiding van uitgelekte WhatsApp-gesprekken binnen de Jongerenorganisatie Forum voor Democratie (JFVD). In deze uitgelekte gesprekken werden onder andere fascistische, antisemitische en homofobe uitspraken gedaan door leden van de organisatie.[17][18] In april 2020 waren er ook al dergelijke aantijgingen geuit.[19]
De JFVD kondigde een intern onderzoek aan naar aanleiding van de berichtgeving, een aanpak die werd gesteund door partijleider Thierry Baudet. Een groot aantal andere prominente partijleden vonden deze aanpak echter te licht en te laat. Het conflict escaleerde en een aantal (verkozen) leden keerde FVD de rug toe, onder wie Joost Eerdmans, Annabel Nanninga, Nicki Pouw-Verweij en Eva Vlaardingerbroek.[20]
Begin december 2020 maakten Eerdmans en Nanninga bekend mee te willen doen aan de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 met een 'fatsoenlijk' rechts geluid. Op 18 december 2020 introduceerden Eerdmans en Nanninga officieel hun nieuwe partij, 'JA21'. De naam van de partij is een knipoog naar hun voornamen, maar zou staan voor het 'Juiste Antwoord'.[21] Bij de oprichting van de partij werd een voorlopig oprichtingsbestuur aangewezen dat de partij moest vormgeven en structureren, voorbereiden op de verkiezingen, de verkiezingscampagne organiseren en ledenwerving op gang brengen.[22]
Op 20 december 2020 maakten voormalig FVD-Europarlementariërs Derk Jan Eppink, Rob Roos en Rob Rooken bekend zich aan te sluiten bij JA21.[23] Dit betekent dat JA21 in het Europees Parlement vertegenwoordigd wordt door drie onafhankelijke leden binnen de fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers. Een paar dagen later, op 24 december, sloten de senatoren Bob van Pareren, Nicki Pouw-Verweij, Toine Beukering, Lennart van der Linden, Loek van Wely, Otto Hermans en Hugo Berkhout zich bij de partij aan.[24][25] Ook hooggeplaatsten van de voormalige kandidatenlijst van FVD maakten de overstap naar JA21, zoals Jan Cees Vogelaar die bij FVD op plek 9 stond.[26] Vlak voor de jaarwisseling volgden nog vier onafhankelijke Statenleden van de provincie Drenthe en zes van de provincie Utrecht.[27][28]
Op 16 januari 2021 werd bekendgemaakt dat ook drie FVD-statenleden in Noord-Brabant zich aansloten bij JA21, maar dat zij wel het zittend college van gedeputeerde staten blijven steunen. Daarnaast stapt ook gedeputeerde Peter Smit over van FVD naar JA21, terwijl Eric de Bie bij FVD blijft.[29] Op 20 januari maakte de fractievoorzitter van de Friese FVD-statenfractie Maarten Goudzwaard bekend dat hij zich zou afsplitsen van zijn fractie. Hij is de enige JA21-vertegenwoordiger in de Friese staten.[30]
Provincie | Zetels |
---|---|
Drenthe | 5/41 |
Flevoland | 5/41 |
Friesland | 1/43 |
Utrecht | 6/49 |
Noord-Brabant | 3/55 |
Noord-Holland | 5/55 |
Zuid-Holland | 7/55 |
Zeeland | 1/39 |
Nederland | 33/570 |
Op 7 januari 2021 presenteerde JA21 zijn kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. Hierop stonden naast Eerdmans onder anderen Nicki Pouw-Verweij (nr. 2), Derk Jan Eppink (nr. 3), Maarten Goudzwaard (nr. 4), Jan Cees Vogelaar (nr. 7), Loek van Wely (nr. 25) en Ronald Sørensen (nr. 29).[31] Nanninga maakte bekend dat ze een eventuele verkiezing als Tweede Kamerlid niet zou accepteren, omdat ze haar zetel in de Amsterdamse gemeenteraad en in de Eerste Kamer niet op wilde geven.[32]
Tijdens de verkiezingen van maart 2021 werden op de partij 246.620 stemmen uitgebracht,[33] genoeg voor drie zetels. Eerdmans, Pouw-Verweij en Eppink werden 31 maart 2021 beëdigd als Kamerlid.[34]
JA21 werd sinds de oprichting bestuurd door een ad interim bestuur dat de taak had organisatiestructuur aan te brengen en de partij te begeleiden naar een democratisch gekozen bestuur. Na de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 schreef het bestuur een Algemene Ledenvergadering uit waarin de opzet van de kiesvereniging en de definitieve versie van de statuten werden vastgesteld. Ook werd het eerste hoofbestuur gekozen en werden er commissies ingevuld. Het huidige bestuur bestaat uit:
Jaar | Aantal leden |
---|---|
2021 | 3.748 |
2022 | 4.843 |
2023 | 5.060 |
Bron: JA21 - ledentallen (Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen)
Bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 haalde JA21 zijn beste resultaten in Zuid-Holland. De partij scoort in het bijzonder goed in de randgemeenten van Rotterdam, zoals Albrandswaard (5,7%), Brielle (5,4%) en Barendrecht (4,8%). Het beste resultaat haalde de partij in Edam-Volendam (6,6%). Daarentegen scoort de partij beneden gemiddeld in de grote steden (met als uitzondering Rotterdam).
Belangrijke programmapunten op de website van JA21 voor de verkiezingen van 2021 waren:[35][36]
Verkiezingsjaar | Lijsttrekker | Aantal stemmen | % van de stemmers | Aantal behaalde zetels |
---|---|---|---|---|
2021 | Joost Eerdmans | 246.620 | 2,37% | 3 / 150 |
In de Eerste Kamer heeft JA21 formeel geen zetels. Echter zijn zeven senatoren die voorheen lid waren van FVD die onder de naam Fractie-Nanninga in de Eerste Kamer zitting nemen. Deze leden zijn na de oprichting van JA21 lid geworden van die partij. Omdat JA21 niet heeft deelgenomen aan de Eerste Kamerverkiezingen, mogen leden niet onder deze naam in de Eerste Kamer zitten. Vandaar blijven de leden formeel lid van Fractie-Nanninga, maar steunen de partij JA21.
Drie leden van JA21 zitten als onafhankelijke gedelegeerden binnen de fractie van Europese Conservatieven en Hervormers (ECH) in het Europees Parlement.
Artikel JA21 in de Nederlandse Wikipedia nam de volgende plaatsen in de lokale populariteitsranglijst in beslag:
De gepresenteerde inhoud van het Wikipedia-artikel werd in 2023-03-24 geëxtraheerd op basis van https://nl.wikipedia.org/?curid=5462772