Het hoofdkantoor van Google, Googleplex, in 2016
| ||||
Onderdeel van | Alphabet Inc. | |||
Onderdeel sinds | 2 oktober 2015[1] | |||
Oprichting | Menlo Park, Californië (4 september 1998) | |||
Oprichter(s) | ||||
Hoofdkantoor | Mountain View, Californië | |||
Sleutelfiguren | Sundar Pichai, CEO Ruth M. Porat, CFO | |||
Werknemers | 85.050 (eerste kwartaal 2018)[2] | |||
Producten | onder meer Google, Gmail, Orkut, Google Pixel, Google Play, Android, YouTube, Google Drive en Google+ | |||
Omzet | USD 74,99 miljard (2015)[3] | |||
Winst | USD 16,35 miljard (2015)[3] | |||
Website | Officiële website | |||
|
Google LLC is het bedrijf achter (onder andere) de Google-zoekmachine en is opgericht door Larry Page en Sergey Brin. Het bedrijf telt 85.050 medewerkers (eerste kwartaal 2018). Het hoofdkantoor (genaamd het Googleplex) is gevestigd in Mountain View, Californië. Op 19 augustus 2004 werd het bedrijf beursgenoteerd. Sinds oktober 2015 is Google door een reorganisatie een dochteronderneming van Alphabet Inc.
Binnen korte tijd groeide het bedrijf uit tot een van de grootste spelers in de ICT-branche en nam het verschillende andere sites/bedrijven over, zoals YouTube en DoubleClick.[4] Volgens een onderzoek van Millward Brown Optimor was het merk Google in 2007 het sterkste ter wereld.[5]
Het woord is een variant van het woord "googol", dat werd verzonnen door Milton Sirotta, het neefje van de Amerikaanse wiskundige Edward Kasner. Googol is een synoniem voor een 1 met honderd nullen. De term weerspiegelt de bedrijfsmissie om alle informatie van de wereld toegankelijk en nuttig te maken. Het logo met de primaire kleuren is een eerbetoon aan het frame van de computer op de Stanford University, dat bijeen werd gehouden met LEGO-steentjes in die kleuren.[6]
Eigenlijk zou het bedrijf dus "Googol" heten, maar door een fout van een van de oprichters werd het Google.[7]
De naam van het hoofdkantoor Googleplex komt tevens van het getal googolplex, een 1 met googol nullen.
Google begon in 1996 als een onderzoeksproject van Larry Page en Sergey Brin, twee studenten van Stanford University. De studenten vonden een systeem uit waarbij servers het internet afzoeken en deze sorteren op de zoekopdracht van de gebruiker. Dit systeem noemden ze PageRank. Ze noemden hun zoekmachine in eerste instantie BackRub, maar later veranderden ze dit in Google.
De domeinnaam Google.com werd geregistreerd op 15 september 1997.[8] Daarvoor kon Google bereikt worden via het domein van Stanford, google.stanford.edu en z.stanford.edu. Op 4 september 1998 werd de naam Google Inc. officieel geregistreerd als bedrijf.[9] Het was toen gevestigd in de garage van een vriend uit Menlo Park, Californië. In februari 1999 verhuisde het naar Palo Alto, Californië. Later in 1999 verhuisde Google naar een nieuwe locatie die tegenwoordig het Googleplex is.[10][11]
In september 2001 kreeg het systeem van Google dat de beste informatie boven aan de lijst met zoekresultaten plaatst een patent, met Larry Page als uitvinder.
Eind september 2005 ging Google een samenwerkingsverband aan met de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, met als doel onderzoek te doen naar onder meer grootschalig datamanagement en distributed computing.[12]
In oktober 2005 kondigden Google en Sun Microsystems een samenwerking aan. In eerste instantie zullen de Google Toolbar en de Java Runtime Environment worden gekoppeld; later hoopt men ook webgebaseerde en platformonafhankelijke tekstverwerkers en groupware aan te bieden om zo een concurrent voor Microsoft te worden.
In 2006 nam Google YouTube over voor $ 1,6 miljard.[13] De overname werd betaald met aandelen en het was de grootste acquisitie van Google sinds de oprichting.[13] Beide Amerikaanse internetbedrijven bleven onafhankelijk van elkaar opereren. Alle 67 medewerkers van YouTube, inclusief de beide oprichters Chad Hurley en Steve Chen, zijn meegegaan naar Google.[13] YouTube maakte een stormachtige groei door sinds de introductie in februari 2005, geholpen door de opkomst van de mobiele telefoon met camera, de webcam en de breedbandverbinding.[13]
Google heeft - samen met Intel, Apple, Dell, EDS, Environmental Protection Agency (EPA), HP, IBM, Lenovo, Microsoft, Pacific Gas and Electric, WWF en nog tientallen andere organisaties – het Climate Savers Computing Initiative opgericht. Doel is het energiegebruik en de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen door nieuwe, strengere richtlijnen op te stellen voor energiezuinige computers en componenten. Verder willen ze het wereldwijde gebruik van energiezuinige computers door consumenten en bedrijven stimuleren.[14] In 2012 is de organisatie opgegaan in The Green Grid.
Op 15 augustus 2011 nam Google de mobieletelefoonafdeling van Motorola, Motorola Mobility, over voor $ 12,5 miljard. Dit zou geen gevolgen hebben voor andere telefoonfabrikanten die gebruikmaken van Googles besturingssysteem voor mobiele telefoons, Android.[15] In 2014 verkocht Google onderdelen van Motorola aan Lenovo voor $ 2,9 miljard.[16] Lenovo nam 2000 patenten over en kreeg een licentie op de rest. Met de verkoop verlost Google zich van een onderdeel dat fors verlies leed, zelfs na het ontslag van zesduizend werknemers.[16] Eerder verkocht het al Motorola Home, de settopbox-afdeling van het bedrijf, voor $ 2,5 miljard.[16] Google houdt Motorola’s Advanced Technology-afdeling waar gewerkt wordt aan de modulaire smartphone en ook het merendeel van de 17.000 patenten en 7500 patentaanvragen.[16]
Begin 2014 kocht Google Nest Labs, een bedrijf dat onder meer slimme thermostaten en rookmelders maakt voor $ 3,2 miljard.[17] Het is de grootste deal na de overname van Motorola in 2011. Nest Labs is in 2010 opgericht door ontwerper Tony Fadell, die eerder werkte bij Apple en hielp hij bij het ontwerpen van de iPod en iPhone.[17] Nest Labs zal onder eigen naam en onafhankelijk van Google blijven opereren.[17] Later in dat jaar nam Google Skybox, de Amerikaanse leverancier van satellietbeelden, over.[18]
Begin 2016 werd Google opgesplitst en ontstond Alphabet, een conglomeraat van activiteiten en bedrijven, die voorheen onder de paraplu van Google vielen. Onder Google bleven de basisactiviteiten van de zoekfunctie.
Op 10 augustus 2015 maakten Google oprichters Larry Page en Sergey Brin bekend dat ze een nieuw bedrijf hadden opgericht. Het nieuwe beursgenoteerde conglomeraat ging Alphabet Inc. heten, met als grootste onderdeel Google LLC (tot 2017 Google Inc.). Page werd CEO van Alphabet Inc. en Sundar Pichai, het hoofd van onder meer Android en alle Google-apps, nam het stokje van Page over als CEO van Google.[19] De opsplitsing van activiteiten en het onderbrengen daarvan onder één grote paraplu moest het bedrijf overzichtelijker en de verantwoordelijkheden duidelijker maken.[19] De internetactiviteiten bleven bij Google. Onderdelen die binnen Alphabet buiten Google geplaatst werden, waren onder meer Life Sciences (dat werkte aan een glucosemetende contactlens), Calico (gericht op het tegengaan van veroudering van mensen) en het Google X Lab, met onder meer Wing, gericht op bezorging per drone.[20]
Op 19 augustus 2004 werd Google beursgenoteerd aan de Amerikaanse Nasdaq. De beursintroductie was geen doorslaand succes. Aanvankelijk wilde men de aandelen introduceren binnen de koersrange van $ 108-135 per aandeel. Dit werd vlak voor de daadwerkelijke plaatsing verlaagd naar $ 85-95 en tot slot zijn de aandelen tegen $ 85 verkocht.[21] Er werden maar 19,6 miljoen aandelen verkocht en de opbrengst was $ 1,67 miljard.[21] De totale beurswaarde van Google was op dat moment zo’n $ 24 miljard.[21] De introductie werd bijna geblokkeerd door toezichthouder Securities and Exchange Commission, omdat de oprichters een interview in de Playboy hadden gegeven dat niet was toegestaan.[22]
Tot 3 april 2014 was de ticker GOOG maar daarna is het GOOGL. Vanaf die datum kregen de C-aandelen ook een beursnotering met de oude ticker GOOG. In 2013 bereikte het aandeel een voorlopig hoogtepunt iets boven de $ 900.[23]
Google heeft drie aandelenklassen: A-, B- en C-aandelen. De beursgenoteerde A-aandelen hebben een stem per aandeel, de B-aandelen 10 stemmen per aandeel en de C-aandelen hebben helemaal geen stemrecht. Per jaareinde 2014 hadden Larry Page, Sergey Brin en Eric Schmidt zo'n 92,5% van de B-aandelen in handen en daarmee 60% van alle stemrechten.[24] De B-aandelen zijn niet op een beurs genoteerd.
In oktober 2015 werd Alphabet Inc. de nieuwe moedermaatschappij van Google Inc. (hernoemd naar Google LLC) en nam ook de beursnotering van Google Inc over. De historische financiële resultaten van Google Inc. worden nu door Alphabet Inc. voortgezet.
In Nederland bevindt zich een vestiging van Google: Google Netherlands BV aan de Claude Debussylaan te Amsterdam. Daarnaast zijn er twee datacentra van het bedrijf in Nederland, meer bepaald in Middenmeer en in de Eemshaven.[25] In België is er een nv Google Belgium met adres in Brussel en een datacenter in Saint-Ghislain.[25]
De inkomsten worden door Google voornamelijk gegenereerd met de verkoop van advertenties. Daarnaast kunnen websites tegen betaling gebruikmaken van de zoektechniek; vooral portaalsites betalen voor de zoekresultaten van Google op hun eigen site.
Google verkoopt op twee manieren advertenties: naast en boven de zoekresultaten op de pagina's van de eigen zoekdiensten, en op pagina's van uitgevers die advertentieruimte beschikbaar hebben gesteld. Een adverteerder kan in het AdWords-programma zelf aangeven waar de advertenties dienen te verschijnen: alleen op de zoekresultatenpagina's of ook op pagina's van uitgevers. Advertenties van adverteerders kunnen verschijnen na zoekopdrachten die overeenkomen met een door de adverteerder gekozen woord. Adverteerders betalen per klik (CPC, cost per click), hoewel Google sinds juni 2005 ook werkt met betaling per vertoning (CPM, costs per mileage, kosten per 1000 vertoningen). Adverteerders kunnen bij populaire zoektermen tegen elkaar opbieden. Eigenlijk is het dus een veiling-systeem.
Uitgevers kunnen zich aanmelden bij het AdSense-programma. Ze bepalen zelf op welke plek op de pagina van hun site de advertenties verschijnen, hoe groot de advertenties zijn en of het tekst- of beeldadvertenties zijn. Google probeert met zijn zoektechnologie de pagina's van de uitgevers te koppelen aan relevante advertenties. Op een zoekopdracht of webpagina over wasmachines zouden zodoende advertenties over wasmachines moeten verschijnen. Het koppelen gebeurt volautomatisch en gaat niet altijd helemaal goed: het is voor een computer nu eenmaal soms lastig te bepalen of een pagina over schilders handelt over kunstschilders of huisschilders. Uitgevers worden per klik betaald; zij ontvangen een onbekend deel van de prijs die de adverteerder heeft betaald (ongeveer 70%). Ook hier geldt dat sinds juni 2005 geëxperimenteerd wordt met het CPM-model.
Het pay per click-model is gevoelig voor fraude. Google treedt hard op tegen fraudeurs: zodra klikfraude wordt geconstateerd met behulp van automatische algoritmes en/of manuele controle, wordt de uitgever uit het AdSense-programma verbannen en verliest hij al zijn nog niet uitbetaalde inkomsten. Verder communiceert Google niet open over fraude, klachten worden niet in behandeling genomen en geweigerde nieuwe aanmelders krijgen regelmatig de reden van hun afwijzing niet te horen.
Google heeft sinds de oprichting een snelle omzetgroei laten zien. In 1999 had het een omzet van $ 220.000 en leed een verlies van $ 6,1 miljoen. In 2000 leed Google een verlies van $ 14,7 miljoen, maar sindsdien heeft het alleen maar winst gemaakt. De groei was vooral het gevolg van stijgende advertentie-inkomsten. In de laatste drie jaar is het aandeel van andere inkomsten verdubbeld, van 5% in 2012 naar 10% in 2014, maar is nog steeds marginaal.[24] Bijna de helft van de omzet wordt in de Verenigde Staten behaald, in het Verenigd Koninkrijk zo’n 10% en de rest daarbuiten.[24] Aan Onderzoek & Ontwikkeling (R&D) gaf Google in 2014 bijna $ 10 miljard uit.[24] In 2014 werkten bijna 21.000 personen aan R&D projecten. De financiële positie van het bedrijf is zeer gezond, het heeft nauwelijks schulden en bijna uitsluitend eigen vermogen.
Jaar | Omzet | Nettoresultaat | Eigen vermogen | Balanstotaal | Werknemers (x1) |
---|---|---|---|---|---|
2005 | 6,1 | 1,5 | 9,4 | 10,3 | n.b. |
2010 | 29,3 | 8,5 | 45,2 | 57,9 | 24.400 |
2011 | 37,9 | 9,7 | 58,1 | 72,6 | 32.467 |
2012 | 46,0 | 10,7 | 71,7 | 93,8 | 53.861 |
2013 | 55,5 | 12,9 | 87,3 | 110,9 | 47.756 |
2014 | 66,0 | 14,4 | 104,5 | 131,1 | 53.600 |
Voor de resultaten vanaf 2015 zie Alphabet Inc.
Net als de overige internetgiganten ligt het bedrijf onder vuur vanwege mogelijke misbruiken wegens monopolievorming.
Begin 2006 kwam Google negatief in het nieuws toen het bedrijf bekendmaakte dat het ook in China op het internet ging. Het communistische regime had hiervoor toestemming gegeven onder enkele voorwaarden: er mocht door Chinese burgers niet gezocht worden onder 'gevoelige onderwerpen' zoals Taiwan, mensenrechten in Tibet, de veertiende dalai lama, Falun Gong, etc. Als men hierop zoekt dan krijgt men geen resultaten en volgens sommigen krijgt tegelijkertijd de Chinese geheime dienst het adres door van de computer vanwaaruit deze 'staatsgevaarlijke' zoekopdracht werd gegeven. Door mensenrechtenorganisaties is hiertegen voornamelijk in het 2e deel van het eerste decennium van de 21e eeuw bij Google Inc. geprotesteerd.
Begin 2010 dreigde Google met een volledige terugtrekking uit China, toen ontdekt werd dat er zeer geavanceerde hackaanvallen uitgevoerd waren op Gmailaccounts van Chinese mensenrechtenactivisten.[28] Door het grootste deel van de westerse wereld werd vermoed dat de Chinese overheid achter de aanvallen zat. China deed deze beschuldigingen af als 'ongefundeerde beschuldigingen jegens China'[29] en verklaarde dat het Chinese internet 'open' is.[30] Negen dagen later verklaarde Google dat men met de Chinese overheid in gesprek is en dat Google voorlopig in China blijft.[31]
Begin 2010 werd bekend dat Google bij het maken van foto's ten behoeve van Street View, ook draadloze netwerken heeft afgeluisterd. Daarbij zijn onder andere wachtwoorden, geografische locaties van routers en inhoud van het berichtenverkeer opgeslagen. Diverse landen hebben hierover bij Google geklaagd. In eerste instantie ontkende Google, maar gaf dat later onder druk toe. In diverse landen onderzoeken de autoriteiten de mate waarin Google de privacyregels heeft overtreden.
Op 24 januari 2012 kondigde Google aan de gebruikers- en privacyvoorwaarden aan te passen per 1 maart 2012.[32] De voorwaarden van de verschillende producten van Google worden samengevoegd. Ook wordt de gebruikersdata samengevoegd tot één gebruikersprofiel. Wanneer een gebruiker bijvoorbeeld zijn Gmail-account gebruikt voor Google Docs, Picasa en Google+, dan worden al zijn gegevens gecombineerd.
Er is veel kritiek geuit op de nieuwe gebruikers- en privacyvoorwaarden van Google. Zo is het is niet mogelijk om gebruik te maken van een opt-outregeling, waardoor de gegevens van gebruikers niet samengevoegd worden in één profiel. De enige manier om niet akkoord te gaan, is door voor 1 maart 2012 Google-accounts op te zeggen. Voor het gebruik van een aantal functies van een Android-telefoon is een Google-account echter noodzakelijk, bijvoorbeeld voor het downloaden en installeren van apps in Google Play.[33]
Ook is er onduidelijkheid over welke gegevens Google heeft van gebruikers en waarvoor die gebruikt gaan worden. Informatieverstrekking kan afgestemd worden op de persoon door gebruik te maken van de gegevens in het gebruikersprofiel. Google zegt dat de wijzigingen in het voordeel van de gebruikers zijn, maar Google heeft zelf een groot belang bij het aanbieden van persoonsgerichte reclame en het persoonsgericht verwijzen naar bepaalde websites van adverteerders. De betrouwbaarheid en de onafhankelijkheid van informatie die aangeboden wordt, kan daardoor ernstig gevaar lopen.
Jacob Kohnstamm (de Nederlandse voorzitter van de Europese privacywaakhond Artikel 29) heeft Google verzocht de invoering van de nieuwe voorwaarden uit te stellen. De gezamenlijke privacywaakhonden willen eerst uitzoeken wat de consequenties van het nieuwe beleid van Google zijn voor de gebruikers. Google heeft echter gemeld de invoering niet uit te stellen.[34][35] Anderen, zoals Bits of Freedom[36] en gebruikers van Nu.jij zijn als reactie op het nieuwe beleid van Google een boycot begonnen. Zij zoeken alternatieven voor Googleproducten, zoals de zoekmachines DuckDuckGo, Ixquick en Startpage.
Uit onderzoek blijkt dat het nieuwe privacybeleid van Google in strijd is met Europese privacyregels.[37][38]
In de tweede helft van april 2021 (tijdens het Israëlisch-Palestijns conflict (2021)) wonnen Amazon en Google de aanbesteding van projecten in het kader van het Israëlisch Nimbusproject. Deze twee techgiganten zullen voor, met en in de staat Israël cloudservices, datacenters en netwerken bouwen en inrichten. Zij doen dat voor $ 1,2 miljard (4 miljard sjekel). Microsoft en Oracle hadden het nakijken, maar gaan in hoger beroep. Meer dan 300 werknemers van Amazon en meer dan 90 werknemers van Google hebben, anoniem, een brief in de Britse krant The Guardian gepubliceerd waarin zij hun directies vragen uit het project te stappen. Zij zijn het zeer oneens met het feit dat de technologie van hun bedrijven en van hun werkinspanningen worden misbruikt om "bij te dragen aan de onderdrukking (digitale surveillance, illegaal verzamelen van gegevens en faciliteren van illegale nederzettingen) van de Palestijnse bevolking" door de staat Israël[39].
Tegen de vermeende monopoliepositie van Google werden meerdere vorderingen en rechtszaken ingesteld:
Medio 2017 legde de Europese Commissie (EC), bij monde van commissaris Vestager, Google een boete op van 2,42 miljard euro voor machtsmisbruik via zijn zoekmachine.[40] Wanneer gebruikers via de zoekmachine van Google bepaalde producten zoeken, dan staan het productoverzicht van Google Shopping prominent bovenaan en dit gaat ten koste van concurrerende vergelijkingssites.[40] Google is in beroep gegaan, volgens Google is nog volop keuze op webwinkelgebied en de EC heeft de markt te nauw gedefinieerd.[40]
In juli 2018 heeft de EC, opnieuw via commissaris Vestager, Google voor de tweede keer een recordboete opgelegd van 4,3 miljard euro wegens schending van de Europese antitrustregels.[41] Sinds 2011 legt Google fabrikanten van Android-toestellen en mobiele-netwerkoperatoren illegale beperkingen op. Google versterkt hiermee zijn machtspositie bij algemene internetzoekdiensten. Koppelverkooppraktijken hebben ervoor gezorgd dat de zoekmachine en de browser van Google op alle toestellen met Google Android worden voorgeïnstalleerd en de exclusiviteitsbetalingen vormden een sterke ontmoediging om concurrerende zoekmachines voor te installeren.[41] Google heeft ook daarmee de ontwikkeling belemmerd van concurrerende zoekmachines.[41] Tot slot belet Google concurrerende zoekmachines meer gegevens te verzamelen van smart mobile devices, zoals zoek- en locatiegegevens, wat de machtspositie van Googles zoekmachine verder heeft versterkt.[41] De EC eist ook dat Google binnen 90 dagen stopt met deze illegale activiteiten. Google gaat in beroep tegen de beslissing.[42]
De Italiaanse mededingingsautoriteit legde Google in mei 2021 een boete op van 102 miljoen euro, wegens het overtreden van de Europese concurrentieregels.[43] Ook in Frankrijk liep Google om gelijkaardige redenen in juni 2021 een boete op van 200 miljoen euro.[44]
Op 12 september 2023 werd Google door de Stichting Bescherming Privacybelangen en de Consumentenbond namens ruim 82.000 Nederlanders voor de rechter gedaagd wegens grootschalige privacyschendingen. Er wordt onder andere geëist dat Google stopt met zijn constante surveillance en het delen van persoonsgegevens via online advertentieveilingen. Gebleken is dat de internetactiviteiten en locaties van Europeanen gemiddeld bijna 380 keer per dag worden blootgesteld aan online advertentieveilingen.
Voor de Google-gebruikers wordt ook een schadevergoeding van in eerste instantie € 750 geëist, wegens de privacyschendingen en het zonder toestemming verzamelen en verhandelen van de privégegevens. Dit bedrag dient nog te worden aangevuld op basis van nadere gegevens. De rechtszaak wordt gecoördineerd door de Consumentenbond Claimservice.[45]
Op 8 december 2020 spande de procureur-generaal van Texas bij het Hooggerechtshof een antitrustzaak aan, gericht op Googles advertentietechnologiediensten. Zeventien andere staten sloten zich hierbij aan.[46][47]
Bronnen, noten en/of referenties
|
Artikel Google LLC in de Nederlandse Wikipedia nam de volgende plaatsen in de lokale populariteitsranglijst in beslag:
De gepresenteerde inhoud van het Wikipedia-artikel werd in 2023-10-03 geëxtraheerd op basis van https://nl.wikipedia.org/?curid=198990