Feyenoord Rotterdam is een Nederlandseprofvoetbalclub uit Rotterdam, opgericht op 19 juli1908, die uitkomt in de Eredivisie. De stadionclub wordt vaak betiteld als de club van het volk. De thuisbasis is Stadion Feijenoord, dat in de volksmond De Kuip wordt genoemd. De traditionele uitrusting van Feyenoord bestaat uit een rood-wit shirt met een zwarte broek en dito kousen. De voetbalclub is een van de drie traditionele topclubs in Nederland.
Feyenoord won zestien keer het landskampioenschap, dertien keer de KNVB beker, een keer de Europacup I, twee keer de UEFA Cup en een keer de wereldbeker. Mede doordat Feyenoord in 1970 als eerste Nederlandse club internationaal een grote prijs won, speelt zij historisch gezien een vooraanstaande rol in het Nederlandse voetbal. Op de UEFA-ranglijst van beste clubs in Europa stond Feyenoord op 14 april 2023 op de 34e plaats met een totaal van 51.000 punten.[3]
Eerste logo onder de naam Feyenoord (toen eigenlijk nog Feijenoord) uit 1912
De club, waarvan de naam tussen 1912 en 1971 gespeld werd als Feijenoord, kent een lange historie. Op 19 juli1908 werd in café "de Vereeniging" van Jac. Keizer de voetbalclub 'Wilhelmina' opgericht. Er werd gespeeld in rode shirts met blauwe mouwen en witte broeken. In 1909 werd na een fusie met 'Volharding' de naam veranderd in HFC (Hillesluisse Football Combinatie). HFC sloot zich aan bij de Rotterdamse Voetbalbond, maar omdat er in Haarlem al een club was die HFC heette, moest de naam wederom veranderd worden. Er werd gekozen voor RVV Celeritas met een horizontale geel-zwart gestreept shirt en witte broek.
In 1912 promoveerde Celeritas naar de NVB. Omdat er bij deze bond ook al een club was die de naam Celeritas droeg, HSV Celeritas, werd andermaal een nieuwe naam gekozen: Rotterdamsche Voetbal Vereeniging Feijenoord. In augustus 1917 werd het nieuwe speelveld aan de Kromme Zandweg geopend met een wedstrijd tegen Be Quick Zutphen, die met 2-3 werd verloren.
Eerste successen
Opening van het stadion en beelden van de openingswedstrijd tegen Beerschot
Het elftal van Feyenoord in 1966
Zestien jaar na de oprichting en drie jaar na de promotie naar de hoogste klasse in 1921, vierde Feyenoord zijn eerste echte succes, het Nederlands landskampioenschap. Later volgden nog meer kampioenschappen, maar dat eerste kampioenschap vonden veel Feyenoorders toch het mooist van allemaal, vooral omdat de rollen definitief waren omgedraaid: de 'arbeiders' hadden de 'heren' verslagen. Hun club, hun Feyenoord, uit de boezem van het volk, was de beste van Nederland.
In de jaren die volgden bouwde Feyenoord door aan het succesverhaal. Net als in het kampioensjaar 1924, werd Feyenoord in de rest van de jaren twintig nogmaals enkele keren afdelingskampioen, maar een landstitel volgde alleen nog in 1928. In 1930 werd voor het eerst de KNVB beker gewonnen. Vijf jaar later lukte het Feyenoord om dit kunstje te herhalen, ditmaal in de finale tegen HVV Helmond.
Door de groeiende belangstelling voor de club en het daardoor toenemende aantal toeschouwers ontstond het idee om een nieuw stadion te bouwen. De accommodatie aan de Kromme Zandweg was te klein geworden. Drijvende kracht achter dit plan was voorzitter Leen van Zandvliet. Door de inzet van Daniël George van Beuningen werd een terrein in de Varkenoordse polder bemachtigd. Hier werd op 23 juli 1935 de eerste paal geslagen van het nieuwe stadion dat krap twee jaar later, op 27 maart 1937, werd geopend.
In de jaren dertig en veertig werden er vijf bekers en zeven landskampioenschappen gewonnen.
Gedurende de oorlogsjaren speelde de club haar wedstrijden op Het Kasteel omdat de eigen Kuip werd bezet door de Duitsers. Ook werd er nog wel eens op andere locaties in het land gespeeld of op de oude locatie aan de Kromme Zandweg. Tijdens de oorlog werden er slechte resultaten geboekt en ook de jaren na de oorlog waren niet al te best. Pas in 1958 en 1959 werden er nieuwe bekers gewonnen.
De club speelde in 1961 haar eerste Europacupwedstrijd tegen het Zweedse IFK Göteborg. De ronde erna werden ze uitgeschakeld door het Engelse Tottenham Hotspur. Twee jaar later stonden honderdduizenden supporters langs de oevers van de Nieuwe Maas en Nieuwe Waterweg om de schepen, de Groote Beer en de Waterman, uit te zwaaien. Deze voerden duizenden supporters naar Lissabon voor de Europacupwedstrijd tegen Benfica. De wedstrijd ging verloren waardoor Feyenoord niet verder kwam dan de halve finale. In 1965 behaalde Feyenoord voor het eerst in zijn historie de dubbel. Het was de aanzet naar een succesvolle periode voor de Trots van Zuid.
In 1970 slaagde Feyenoord er in als eerste Nederlandse club de Europacup I te winnen met spelers als Wim Jansen, Willem van Hanegem en Mister FeyenoordCoen Moulijn, onder de zeer succesvolle trainer Ernst Happel. Enkele maanden later volgde ook nog de Wereldbeker. In 1974 veroverde Feyenoord de UEFA Cup, eveneens als eerste Nederlandse club, onder coaching van de zeer succesvolle Wiel Coerver, en met spelers als Wim Rijsbergen, Jan Boskamp, Lex Schoenmaker, Jörgen Kristensen en Peter Ressel. De eerste helft van de jaren zeventig waren, naast deze prijzen werden er ook nog landskampioenschappen gewonnen, succesvol voor de club. Daarna volgde een korte prijsloze periode vanaf half 1975, tot in het seizoen 1979/80 de KNVB-beker werd gewonnen.
Op 8 mei2002 kregen de redelijk succesvolle jaren negentig een nog succesvoller vervolg. Feyenoord veroverde onder leiding van trainer Bert van Marwijk en met een uitblinkende Pierre van Hooijdonk in het eigen stadion, tegen de Duitse kampioen Borussia Dortmund, na 28 jaar voor de tweede keer in zijn historie de UEFA Cup.
Het veroveren van de UEFA Cup ontketende in het Stadion Feijenoord een volksfeest van grote omvang. Dit gebeurde twee dagen na de moord op Pim Fortuyn en maakte voor de Rotterdammers veel goed. De winst van de UEFA Cup was lange tijd de laatste prijs die de club won. Het kreeg te maken met financiële problemen en werd uitgesloten van Europese wedstrijden.
Rondom de UEFA Cupwedstrijd van 30 november 2006 tussen AS Nancy en Feyenoord, in de poulefase van het toernooi, ontstonden er schermutselingen tussen Feyenoordaanhangers en de lokale politie. Van de ongeveer 3000 meegereisde Feyenoord aanhangers kregen enkele het in het centrum van Nancy aan de stok met enkele politieagenten. De reactie van de politie was dusdanig generiek, tegenover alle Nederlanders die zich in het centrum bevonden, dat deze situatie snel uit de hand liep. Allerlei Feyenoorders die niet betrokken waren bij de gebeurtenissen tot dan toe werden door de politie opgedreven, waarop felle tegenreacties kwamen. Ondanks waarschuwingen van het Feyenoordbestuur waren er vrij beschikbare kaartjes te koop geweest, waardoor er meer supporters met en zonder kaartje meegereisd waren dan gebruikelijk, en een deel hiervan tussen de Franse supporters plaats moest nemen. In plaats daarvan werd de gehele Feyenoordaanhang in het uitvak gedreven door de politie, waarna zij met traangas bestookt werden, waardoor de wedstrijd tijdelijk stilgelegd werd. De wedstrijd zelf eindigde uiteindelijk in een 3-0 overwinning voor Nancy.
Door de resultaten van de overige wedstrijden in de poule kwalificeerde Feyenoord zich nog wel voor de volgende ronde, waarin het zou moeten uitkomen tegen Tottenham Hotspur FC. Op 19 januari maakte de UEFA echter bekend dat, ondanks de volgens sommigen twijfelachtige rol van de politie, Feyenoord geschorst werd voor de rest van het UEFA-cup-toernooi en een boete kreeg opgelegd van 100.000 Zwitserse frank (61.810 euro). Tevens kreeg Feyenoord een proeftijd van twee jaar.
Been tijdens een training van Feyenoord, juli 2011
Na 2006 ging het vrij snel minder met Feyenoord. Feyenoord won op 27 april 2008 nog wel de KNVB-beker, door Roda JC in de eigen Kuip met 2-0 te verslaan door goals van Denny Landzaat en Jonathan de Guzman, maar verder bleven het magere jaren voor de Trots van Zuid. Door het uitblijven van succes in de competitie en het niet halen van de Champions League, nam de schuld van Feyenoord in de jaren hierna sterk toe. De Rotterdammers hadden in de zomer van 2007 enkele grootverdieners aangetrokken, zoals Roy Makaay, Kevin Hofland en Giovanni van Bronckhorst, maar dat risico pakte niet goed uit.
In het seizoen 2008/2009 eindigde Feyenoord als zevende in de Eredivisie en geld voor versterkingen was er nauwelijks. Toch lukte het via enkele investeerders en andere constructies nog enkele spelers aan te trekken. Het seizoen 2009/2010 verliep voor Feyenoord beter vergeleken met het jaar daarvoor. De club eindigde op een stabiele vierde plek in de competitie en stond de club voor de vijftiende keer in de finale om de KNVB beker. De finale werd verloren van Ajax.
Voor aanvang van het seizoen 2010/2011 werd via de KNVB bekend dat Feyenoord in Categorie 1 is geplaatst. Dat betekent dat de voetbalbond hun financiële huishouding verscherpt in de gaten houdt. Clubs die in categorie 1 geplaatst zijn, moeten daar binnen drie jaar weer uit zijn. Hebben ze hun zaakjes binnen die periode niet op orde, dan dreigen ze hun licentie kwijt te raken. Door de financiële problemen had Feyenoord onvoldoende mogelijkheden om de selectie voldoende te versterken. Feyenoord was noodgedwongen jeugdspelers in te brengen en transfervrije spelers aan te trekken. Dit vertaalde zich in moeizame sportieve prestaties, aangezien Feyenoord een groot deel van het seizoen in de onderste regionen van de ranglijst verkeerde.
Op donderdag 28 oktober2010, vier dagen na het historische verlies met 10-0 tegen PSV, nam een groep investeerders met de naam Vrienden van Feyenoord onder leiding van Pim Blokland 49% van de aandelen in Feyenoord over voor een bedrag van € 17 miljoen wat nog op kan lopen tot € 30 miljoen. In ruil hiervoor wilde de groep twee plaatsen in de Raad van Commissaren per februari 2011. Hiermee werd de schuld die Feyenoord had teruggebracht naar € 26 miljoen.[4] Ondanks dat Feyenoord een groot deel van zijn schuld had weggewerkt, meldde Eric Gudde dat er geen ruimte was voor versterkingen in de winterstop. Die konden volgens hem pas komen wanneer Feyenoord uit de categorie 1 geplaatst werd.[5] Feyenoord slaagde erin om op te krabbelen op de ranglijst en de degradatiezone te verlaten, maar eindigde uiteindelijk op de tiende plaats.
Ook op financieel gebied ging Feyenoord er op vooruit. De club promoveerde in april 2012 van Categorie 1 naar Categorie 2, waardoor de club iets meer ruimte kreeg voor transfers, en niet meer onder curatele stond van de KNVB. Zo werden in het daaropvolgende seizoen seizoen 2012/13Harmeet Singh en Lex Immers aangetrokken voor respectievelijk € 500.000 en € 900.000. Daarnaast werd Graziano Pellè voor één seizoen gehuurd van Parma.
In de Champions League lootte Feyenoord in de derde voorronde het OekraïenseDynamo Kiev. Over twee wedstrijden verloor Feyenoord met 1-3. De club ging daarna naar de play-offs van de Europa League, daarin werd het gekoppeld aan Sparta Praag. Ook in dit tweeluik redden de Rotterdammers het niet (2-4 verlies), waardoor Feyenoord dus vroegtijdig werd uitgeschakeld.
In het seizoen 2013/14 begon Feyenoord met de slechtste competitiestart ooit. De eerste 3 competitiewedstrijden werden verloren tegen respectievelijk PEC Zwolle, FC Twente en Ajax. Hierna ging het wel beter. In de beker bereikte Feyenoord de vierde ronde, waarin ze uitgeschakeld werden op bezoek in de Amsterdam Arena (2-1 verlies). In de competitie was Feyenoord erg wisselvallig. Zo werd er thuis verloren van Heracles Almelo, maar wordt er uit gewonnen bij Vitesse. Door de matige reeks in uitwedstrijden stond Feyenoord na 25 wedstrijden op de vierde plaats onder FC Twente, Ajax en Vitesse. Europees gezien eindigde het seizoen 2013/14 al vroeg. De Rotterdammers namen het op tegen Krasnodar, maar verloren met 1-3 over twee wedstrijden. Op 1 februari2014 maakte Koeman bekend dat hij na drie jaar zijn aflopende contract niet zou verlengen.
Met dit elftal plaatste Feyenoord zich voor het eerst in zeven jaar voor de groepsfase van de Europa League. Feyenoord drong zelfs door tot de tweede ronde, na een memorabele 2-0 overwinning op het SpaanseSevilla. Feyenoord verloor in deze tweede ronde over twee wedstrijden met 2-3 van het ItaliaanseAS Roma. Mede door het gebrek aan financiële middelen besloot Fred Rutten om na één jaar zijn contract niet te verlengen.[9] Op 23 maart2015 maakte Feyenoord zijn nieuwe trainer bekend: oud-speler en -aanvoerder Giovanni van Bronckhorst.[10]
Giovanni van Bronckhorst met de kampioensschaal in 2017
Na acht jaar zonder prijs werd op 24 april2016 beslag gelegd op de twaalfde KNVB Beker in de clubhistorie. In de Eredivisie behaalde Feyenoord de derde plek, ver achter Ajax en kampioen PSV. Gedurende de volgende transfermarkt deed Feyenoord goede zaken. Contracten van basisspelers als Dirk Kuijt en Eljero Elia werden verlengd en verder werd Nicolai Jørgensen voor ongeveer €3.500.000,- overgenomen van FC Kopenhagen, terwijl Brad Jones transfervrij werd aangetrokken van N.E.C. als vervanger van de geblesseerde doelman Kenneth Vermeer.
Het seizoen 2016/17 begon voortreffelijk, de eerste negen competitiewedstrijden werden gewonnen en Feyenoord versloeg het EngelseManchester United met 1-0 in de Europa League. In diezelfde week werd er in Eindhoven gewonnen van regerend landskampioen PSV, 0-1. Het eerste puntverlies werd geleden in de thuiswedstrijd tegen Ajax op 23 oktober2016. Het werd 1-1 door doelpunten van Kasper Dolberg en Dirk Kuijt. Een week later werd thuis gelijk gespeeld tegen SC Heerenveen (2-2). Op 6 november verloor een gehavend elftal voor het eerst dat seizoen in de Eredivisie; degradatiekandidaat Go Ahead Eagles was door een doelpunt van Jarchinio Antonia met 1-0 te sterk in Deventer. Europees liep het die periode niet en na nederlagen tegen Manchester United (4-0) en Fenerbahçe (0-1) liep voor Feyenoord het Europees avontuur ten einde. In de Eredivisie werden tussendoor grote zeges geboekt, zoals de 6-1 overwinning tegen Sparta en 0-4 tegen AZ. Met een voorsprong van vijf punten op nummer twee Ajax ging Feyenoord als koploper de winterstop in.
De tweede seizoenshelft begon Feyenoord sterk. De eerste zeven competitiewedstrijden van 2017 werden gewonnen door Feyenoord. In Arnhem werd wel verloren van Vitesse in het toernooi om de KNVB beker (2-0). Ook werd PSV thuis door een rommelig eigen doelpunt van PSV-keeper Jeroen Zoet met 2-1 verslagen. Op 5 maart was Sparta de eerste ploeg die Feyenoord na de winterstop in de Eredivisie wist te verslaan. Door een vroeg doelpunt van Mathias Pogba won Sparta met 1-0. Feyenoord richtte zich echter snel weer op. Er werd wederom ruim gewonnen van AZ (5-2) en een week later werd in en tegen Heerenveen met 1-2 gewonnen. Vervolgens stond de Klassieker tegen Ajax op het programma. Na een vroeg doelpunt won Ajax uiteindelijk met 2-1. In de doordeweekse speelronde op 5 april2017 werd Go Ahead Eagles met een 8-0 nederlaag terug naar Deventer gestuurd. Echter, door een gelijkspel tegen PEC Zwolle was de voorsprong op Ajax geslonken tot op één punt. Na twee overwinningen op rij van Feyenoord en een nederlaag van achtervolger Ajax tegen PSV was de voorsprong met nog twee wedstrijden te gaan weer vier punten.
Op de voorlaatste speeldag van de Eredivisie kon Feyenoord op bezoek bij stadsgenoot Excelsior kampioen worden, maar er werd met 3-0 verloren. Een week later op de laatste speeldag werd de ploeg alsnog kampioen door met 3-1 te winnen van Heracles Almelo. De drie goals van Feyenoord werden gemaakt door aanvoerder Dirk Kuijt, die zijn laatste wedstrijd speelde en hiermee zijn carrière glansrijk afsloot. Het betekende de vijftiende landstitel in de historie van Feyenoord en de eerste sinds 1999.
Door het kampioenschap speelde de club ook de wedstrijd om de Johan Cruijff Schaal tegen bekerwinnaar Vitesse in de Kuip op 5 augustus2017. Na negentig minuten, met een stand van 1-1, won Feyenoord de Johan Cruijff Schaal na een penaltyreeks. Echter de rest van het seizoen verliep teleurstellend. In de Champions League werd Feyenoord in de groepsfase met drie punten uitgeschakeld in een groep met Manchester City, Napoli en Shakhtar Donetsk. In de Eredivisie was Feyenoord al in januari kansloos voor de titel en eindigde het, ondanks de terugkeer van Robin van Persie, op plek vier met een flinke achterstand op kampioen PSV, nummer twee Ajax en nummer drie AZ.
Het seizoen werd positief afgesloten met het winnen van de dertiende KNVB-beker in de clubhistorie. Daarmee won de club de vierde prijs in drie jaar en na de speciale gouden kampioensschaal (60 jaar Eredivisie) en de eerste nieuwe Johan Cruijff Schaal ook de gouden KNVB-beker die goud is ter ere van de honderdste finale. Op zaterdag 4 augustus2018 werd de officiële openingswedstrijd van het Nederlandse voetbalseizoen 2018-2019 met strafschoppen gewonnen van PSV. Feyenoord sleepte daardoor voor het tweede jaar op rij de Johan Cruijff Schaal binnen. Dit was Feyenoords vijfde prijs sinds het jaar 2016.
Wisselvallig
Op 24 januari2019 maakte Van Bronckhorst, de succesvolste trainer in de clubhistorie, bekend de club na het seizoen te verlaten.[11]Jaap Stam werd op 6 maart2019 aangekondigd als de opvolger van Van Bronckhorst,[12] maar hij besloot al na enkele maanden op te stappen als hoofdtrainer van Feyenoord, mede door tegenvallende resultaten en de 4-0 nederlaag in De Klassieker tegen Ajax.[13] De ervaren oud-bondscoach Dick Advocaat volgde hem op en kreeg de kwakkelende ploeg weer aan de praat.[14] Onder zijn leiding bleef het elftal lange tijd ongeslagen en bereikte het in 2020 de finale van het KNVB Beker-toernooi door met 7-1 van NAC Breda te winnen. Deze finale, waarin FC Utrecht de tegenstander zou zijn, werd door de coronacrisis in Nederland echter niet gespeeld. In het najaar van 2020 werd bekend dat Advocaat Feyenoord zou verlaten[15] Twee weken later werd voormalig AZ-hoofdtrainer Arne Slot aangekondigd als de nieuwe hoofdtrainer van de Rotterdammers.[16] Het laatste seizoen onder leiding van Advocaat eindigde de club op een teleurstellende vijfde plaats op de ranglijst, waardoor het play-offs moest gaan spelen om Europees voetbal te bewerkstelligen. In de eerste ronde trof het stadsgenoot Sparta waar met 2-0 van werd gewonnen en in de finale was Utrecht de tegenstander. Ook die wedstrijd werd met 2-0 gewonnen waardoor de club zich plaatste voor de voorronde van de nieuwe UEFA Europa Conference League.[17]
Transformatie
In de zomer die volgde, met de komst van Slot, onderging de club grote veranderingen binnen de organisatie. Zo werd er een hernieuwde voetbalvisie uitgerold - onder andere gekenmerkt door hoge intensiteit, creativiteit, dynamiek - en werd de begeleidende staf rondom het eerste elftal versterkt. Onder leiding van Slot wist Feyenoord zich te plaatsen voor het hoofdtoernooi van de UEFA Europa Conference League en kende het team een goede start in de competitie.
Buiten het veld was het onrustig rondom de club. Zo was er een speurtocht langs huizen van kopstukken van de club, een aanval op het bestuur van tegenstander Union Berlin en vertrok algemeen directeur Mark Koevermans na een reeks incidenten.[18][19][20] Na de winterstop zette Feyenoord zijn goede prestaties voort en eindigde het als derde in de Eredivisie [21]. Daarnaast wist het team zich te plaatsen voor de finale van de UEFA Europa Conference League tegen AS Roma, het toernooi waarvan de club voorafgaand aan het seizoen nog vraagtekens had gezet bij de toegevoegde waarde ervan.[22][23] Na overwinningen op Partizan Belgrado, Slavia Praag en Olympique de Marseille in de knock-outfase van het toernooi ging de finale met 1-0 verloren.[24]
Na het succesvolle Europese seizoen vertrokken meerdere sterkhouders, waaronder Luis Sinisterra, Marcos Senesi, Fredrik Aursnes en Tyrell Malacia. Tijdens de voorbereiding op het nieuwe seizoen gingen wedstrijden tegen Kopenhagen (0-7), Union Sint-Gillis (0-4) en Olympique Lyon (0-2) met ruime cijfers verloren. Feyenoord begon met zestien nieuwe spelers aan een degelijke reeks in de Eredivisie en een succesvolle groepsfase in de UEFA Europa League.[25] Halverwege het seizoen stond de club bovenaan in de competitie, een plek die het niet meer weggaf. Op 14 mei2023 werd het elftal, exact zes jaar na het vorige kampioenschap, opnieuw landskampioen.[26]
Erelijst
Huldiging op de Coolsingel na de Europacup I-winst in 1970
Feyenoord wordt sinds de oprichting van de vereniging gekenmerkt als volksclub.[27] Iedereen kon lid worden van de vereniging in tegenstelling tot bij veel van de gevestigde clubs uit die tijd die een strikte ballotageprocedure hanteerde, zoals stadsgenoot Sparta Rotterdam. Zo vertegenwoordigden de clubleden in de jaren '30 van de 20e eeuw verschillende lagen van de samenlevering, van werklozen tot café-eigenaren, accountants en directeuren.[28] Desalniettemin waren destijds de arbeiders oververtegenwoordigd in Rotterdam-Zuid.[29] Zij werkten veelal in de haven van Rotterdam, hadden weinig tijd en middelen voor ontspanning en waren minder welkom bij eliteclubs als Sparta. Zodoende werd Feyenoord voor vele bewoners van "Zuid" een uitvlucht en won de club snel aan grote populariteit.[30]
Net als het volkse karakter is de thuisstad Rotterdam nauw verbonden aan de identiteit van de club, waarbij met name de mentaliteit van harde werkers wordt uitgelicht. Deze mentaliteit vindt haar oorsprong in de haven, en na de Tweede Wereldoorlog wordt deze mentaliteit verder bekrachtigd als de stad opnieuw opgebouwd moet worden onder het motto Sterker door strijd. Volgens Fred Blankemeijer werd deze typering pas in de succesvolle jaren '60 definitief gekoppeld aan de club toen Jan Klaassens, Rinus Bennaars, Reinier Kreijermaat, Rinus Israël en Theo Laseroms aan de selectie werden toegevoegd om selectie met overwegend technische spelers in balans te brengen.[31] Zodoende werden waarden als kracht, werklust en loyaliteit verankert in de identiteit van de club.[32] Dit is in de loop der jaren verder versterkt met het bekende "geen woorden maar daden" uit het clublied en uitspraken als "Kein geloel, fussbal spielen!" van oud-trainer Ernst Happel.[33] Ook voor het Feyenoord van de 21e eeuw worden deze waarden veelvuldig gebruikt om de voetbalvisie te typeren.[34][35][36]
Logo
Een belangrijk onderdeel van het cultureel erfgoed van Feyenoord betreft het logo. Dit logo wordt beschermd door Stichting Continuïteit Feyenoord[37] en heeft gedurende de geschiedenis van de club verschillende ontwikkelingen doorgemaakt. Enerzijds zijn deze ontwikkelingen gevoed door naamswijzigingen, anderzijds betreffen het cosmetische wijzigingen. Een constante factor in het logo sinds de jaren 1930 zijn de clubkleuren rood, wit en zwart die eveneens in het tenue terugkomen. Speciaal voor de 100-jarige verjaardag van de club in 2008 is een jubileumlogo onthuld.[38][39] Vanaf het daaropvolgende jaar is een vereenvoudigde versie van dit jubileumlogo in gebruik genomen waarin de letters een gouden kleur hebben. Dit is nog steeds het huidige logo.
Het Feyenoord-logo is voor het eerst op het wedstrijdshirt verschenen in het eerste Eredivisieseizoen (1956/57). Vanaf het het seizoen 1961/62 is het logo echter weer verdwenen van het tenue totdat het logo in het seizoen 1983/84 terugkwam op de linkerborst. Dit logo had dezelfde kenmerken als het huidige logo dat sinds 2009 wordt gebruikt. Vanaf het seizoen 1997/98 maakten de gouden letters plaats voor witte letters totdat de gouden letters weer in ere hersteld werden voor het jubileumseizoen 2008/09.[40]
Originele logo
Logo tijdens de jaren '20
Logo vanaf de jaren '30
1997–2008
Logo tijdens 100-jarig jubileum, 2008–2009
2009–heden
Tenue
Feyenoord-tenue tijdens de jaren 1930 in een wedstrijd tegen HBS
Bij de naamswijziging van Celeritas naar Feijenoord kreeg het tenue de vlakverdeling die nog steeds gebruikt wordt in thuiswedstrijden: een shirt dat wit is aan de linkerzijde van de speler en rood aan de rechterzijde. De mouwen zijn in tegenkleur: links rood, rechts wit. De kraag volgt in sommige seizoenen het shirt en in andere seizoenen de mouwen. Ook zwart wordt regelmatig gebruikt als kleur van de kraag. Zwart is tevens de kleur voor de broek en de kousen. Het thuistenue kan echter afwijken om zo beter onderscheid te maken met het tenue van de tegenstander.
Voor uitwedstrijden is een additioneel tenue beschikbaar dat ieder seizoen anders is. Hierin komt de kleur groen geregeld terug om de verbinding met de thuisstad Rotterdam te benadrukken. Groen komt namelijk voor in zowel de de vlag als het wapen van Rotterdam. In uitzonderlijke situaties wordt naast het thuis- en uittenue tevens een derde tennue uitgebracht. Zo werd in het seizoen 2021/22 als blijk van dankbaarheid het Full Support Uitshirt 2021-2022 exclusief beschikbaar gesteld aan seizoenkaarthouders die volledig hebben afgezien van een tegemoetkoming vanwege het beperkte aantal thuiswedstrijden in het coronaseizoen 2020/21.[41][42][43] Een ander voorbeeld is het gouden shirt dat tijdens het jubileumseizoen 2008/09 werd gedragen tijdens Europese uitwedstrijden.[44]
Tijdens de eerste decennia in de geschiedenis van de club waren spelers zelf verantwoordelijk voor hun tenue.[45] Dit is in de loop der tijd veranderd zodat met de introductie van kledingsponsors het tenue voor Feyenoord uitgegroeid tot een belangrijke inkomstenbron. Zo wordt geschat dat Feyenoord vanaf het seizoen 2023/24 ruim 8 miljoen euro per seizoen ontvangt van kledingsponsor Castore.[46][47] Daarbij komt tevens dat sinds het seizoen 1982/83 sponsoruitlatingen op het shirt zijn toegestaan[48] waardoor hoofdsponsors een platform hebben gekregen met een groot bereik onder voetballiefhebbers.[49] De inkomsten van hoofdsponsor EuroParcs wordt in het seizoen 2021/22 geschat op 5,5 miljoen euro per seizoen.[50] Het belang van deze partners voor de financiën van de club blijkt door de 8 miljoen euro voor de kledingsponsor en de 5,5 miljoen euro voor de hoofdsponsor af te zetten tegen de omzet van 61,8 miljoen euro in het boekjaar 2020/21.[51] In het seizoen 2020/21 worden de sponsoruitingen op het shirt verder uitgebreid met een mouwsponsor.[52] Een jaar later krijgt zelfs het trainingstenue een seperate sponsor.[53]
1 Van januari t/m juni 2013 gunde ASR het hoofdsponsorschap aan Diergaarde Blijdorp. 2 EuroParcs op de shirts tijdens wedstrijden in de KNVB Beker en de Europa League in 2020/21.
Voetbalvisie
Men kan stellen dat het voetbal waarmee Feyenoord in 1970 onder Ernst Happel de Europacup I en de wereldbeker heeft gewonnen het fundament was voor het Totaalvoetbal dat later aan Rinus Michels is toegeschreven.[58][59] Hiermee heeft het Feyenoord uit die tijd een belangrijke bijdrage geleverd aan het voetbal wat nog steeds in Nederland wordt gespeeld. Belangrijke spelelementen van dat team waren het 4-3-3-systeem, de buitenspelval en pressing. Met name bij het laatste spelelement, waarmee tegenstanders onder druk worden gezet, komt een eigenschap naar voren wat nog steeds veelvuldig aan Feyenoord wordt toegeschreven: hard werken.[34][35][36] Dit past bij het imago van de volksclub, de Rotterdamse wapenspreuk Sterker door strijd en het bekende "geen woorden maar daden" uit het clublied.
Sinds juni 2021 is Koen Stam als Head of Methodology verantwoordelijk voor het doorontwikkelen en uitvoeren van Feyenoords voetbalvisie. Dit is het uitgangspunt van het voetbal wat Feyenoord op het veld wil uitdragen en de basis van het opleidingsprogramma op de Feyenoord Academy: hoge intensiteit, creativiteit, dynamiek, variatie, initiatief en aan- en terugsluiten.[60][61]
Supporters
Het Legioen
Het Legioen tijdens de eerste training van het nieuwe seizoen.
De supporters van Feyenoord staan ook wel bekend als Het Legioen. Het Feyenoordlegioen heeft de reputatie reislustig en fanatiek te zijn. Het rugnummer 12 is voorbehouden aan Het Legioen dat als "twaalfde man" wordt beschouwd.[62] Zodoende is oud-keeper Zsolt Petry de laatste speler die dit rugnummer toegewezen heeft gekregen toen hij in het seizoen 1997/1998 onder contract stond bij Feyenoord.[63]
Vertrek van de schepen Groote Beer en Waterman.
Veelal wordt 1963 gezien als het geboortejaar van Het Legioen.[64] In mei van dat jaar reisden 1.513 supporters met de twee schepen de Groote Beer en Waterman naar Lissabon om Feyenoord aan te moedigen tijdens de halve finale van de Europacup I tegen het Benfica van de Portugese voetballegende Eusébio.[65][66] Hoewel Feyenoord in Lissabon deze wedstrijd met 3-1 verloor en de Europacupfinale dat jaar niet haalde, veroverde Feyenoord de harten van vele Nederlandse supporters. Ook supporters buiten Rotterdam.[67] Nog altijd wordt Feyenoord op de voet gevolgd door Het Legioen als het zich buiten de landgrenzen begeeft. Eén van de meest tekenende voorbeelden dateert uit 1996 toen tussen 12.000 en 15.000 supporters Feyenoord aanmoedigden tegen het Duitse Borussia Mönchengladbach en Feyenoord de halve finale zagen bereiken van de Europacup II.[68][69]
Supportersverenigingen
Voor fans is er ruime keuze uit verschillende verenigingen om bijeen te komen. De officiële supportersvereniging van Feyenoord draagt heel toepasselijk de naam Het Legioen. Voor de jongste fans van Feyenoord is er ook een juniorclub, De Kameraadjes, voor kinderen tot en met 14 jaar. Als lid van De Kameraadjes maken de leden kans op exclusieve acties, trainingen of cadeaus. Hiernaast zijn tevens verschillende onafhankelijke verenigingen actief. Hiervan is FSV De Feijenoorder de oudste vereniging met een oprichtingsdatum van 3 mei1931.[70] De harde kern verenigt zich onder de naam S.C.F. Hooligans. In 2021 is de vereniging Roze Kameraden aan de verzameling toegevoegd, met als doel de acceptatie van de LHBTI+-gemeenschap te verbeteren onder voetbalfans, in het bijzonder bij Feyenoord.[71]
Sfeeracties
Om als twaalfde man het elftal van Feyenoordspelers extra te motiveren bereiden supporters voor bijzondere wedstrijden speciale sfeeracties ofwel tifo's voor. De sfeeracties in het stadion worden georganiseerd door FSV De Feijenoorder. Met name de sfeeracties tijdens Europese thuiswedstrijden springen in het oog vanwege de spandoeken en fakkels.[72][73] Eveneens tijdens belangrijke binnenlandse wedstrijden pakken de Feyenoordse tifosi graag uit met bijzondere sfeeracties, zoals met het grootste spandoek van Europa.[74] Maar ook buiten het stadion laten supporters hun steun voor Feyenoord graag zien en horen, zoals ter voorbereiding op ontmoetingen met aartsrivaal Ajax[75][76] en ter decoratie van Rotterdam bij het behalen van een prijs.[77] De sfeeracties hebben echter niet lauter positieve effecten. Zo heeft Feyenoord in totaal voor ongeveer 650.000 euro aan boetes ontvangen van de UEFA voor onder andere het afsteken van vuurwerk en provocerende spandoeken tijdens de succesvolle UEFA Europa Conference League-campagne in het seizoen 2021/22.[78]
Muziek
Clublied
Hand In Hand, Kameraden is sinds het kampioensjaar 1961 het clublied van Feyenoord. In 1963 wordt de versie van Jacky van Dam definitief omarmd door het Legioen als het clublied.[79] De melodie van het lied werd in de negentiende eeuw geschreven door de Duitser Wilhelm Speidel.[80] Het lied werd in de loop der jaren door diverse Nederlandse clubs gebruikt, zo zijn er versies van SVV en DHC bekend. Jaap Valkhoff, die later ook deel uitmaakte van The Three Jacksons, zette in de jaren zestig zowel een Feyenoord- als een Ajax-versie op de plaat. Onder Feyenoord-supporters groeide het vervolgens uit tot the officieuze clublied. In het zuiden van Nederland gebruikt ook MVV zijn eigen versie van het "Hand in Hand". In België hoort men de melodie regelmatig van de tribunes komen wanneer Club Brugge, Royal Antwerp en Genk hun wedstrijden spelen.
Geen woorden maar daden is een regeltje uit het clublied en staat symbool voor de cultuur van Feyenoord. Het is een club van (haven)arbeiders; 'handen uit de mouwen en werken voor je geld'.
Andere muziek
Bij alle thuiswedstrijden van Feyenoord keren twee nummers altijd terug: de Opkomsttune en de Goaltune. De Opkomsttune begint met het geroffel van pauken, die steeds sneller worden gespeeld. Uiteindelijk, wanneer de tunnel open gaat, klinkt het clublied Hand In Hand, Kameraden door de speakers van het stadion.
Wanneer Feyenoord een doelpunt maakt in hun thuiswedstrijden galmt eerst de scheepshoorn van de Rotterdamse haven door het stadion, waarna het nummer I Will Survive wordt gespeeld, gecoverd door de Hermes House Band, maar eerder beroemd gemaakt door Gloria Gaynor in de jaren '70.[81] Deze Goaltune wordt al sinds 1994 gebruikt.
In recentere jaren wordt het nummer Super Feyenoord ook regelmatig gedraaid vlak voor de aftrap. Nadat de namen van de thuisclub zijn opgenoemd wordt dit nummer ingezet om Het Legioen klaar te stomen voor de wedstrijd. Daarnaast wordt er ook veel muziek gedraaid van Paul Elstak. Dit zijn veelal hardcore nummers, waar Het Legioen op mee springt.
De supporters van Feyenoord staan bekend als creatievelingen en hebben tijdens wedstrijden veel verschillende liedjes en gezangen in hun uitrusting. Tot de belangrijkste Feyenoord-nummers behoren Wie heeft er weer een goal gescoord, Feijenoord, Feijenoord van Tom Manders, Mijn Feyenoord van Lee Towers,[82]Feyenoord wat gaan we doen vandaag? door Cock van der Palm,[83] en De laatste trein naar Rotterdam door Tom Manders.
Tijdens het seizoen 2001/02 werd een parodie op het nummer Put your hands up van Black and White Brothers gelanceerd, genaamd Put your hands up for Pi-Air, als een eerbetoon aan Pierre ("Pi-Air") van Hooijdonk, destijds een van de belangrijkste spelers van de club.[84] Eerder had Coen Moulijn ook al een lied aan hem opgedragen gekregen, Coentje Coentje Coentje.[85]
De officiële mascotte van Feyenoord is Coentje, vernoemd naar Coen Moulijn. Coentje kreeg in 2021 een make-over met behulp van De Kameraadjes. Daarnaast werden er twee mascottes geïntroduceerd als Coentjes beste kameraadjes; keeper Mike en voetbalster Manon.[86]
In mei 2007 werd echter de gorilla Bokito erg populair onder de supporters van de Rotterdamse volksclub, nadat deze internationaal in het nieuws kwam toen hij ontsnapte uit zijn verblijf in Diergaarde Blijdorp. Sindsdien groeide Bokito uit tot de onofficiële mascotte van Feyenoord en zijn er spandoeken te zien waarop de gorilla te zien is.
Daarnaast groeide olifant Olli in 2013 uit tot een onofficiële mascotte nadat de in financiële nood verkerende Diergaarde Blijdorp voor een half seizoen op de tenues van Feyenoord stond. De olifant speelde samen met oud-speler Giovanni van Bronckhorst de hoofdrol in een reclamespot die ASR Verzekeringen voor Diergaarde Blijdorp maakte. Vanaf 28 maart 2013 was de knuffelolifant Olli verkrijgbaar. De belangstelling voor Olli was zo groot dat er na korte tijd lange rijen voor de poorten van de dierentuin stonden, waarbij men anderhalf uur moest wachten om een exemplaar te bemachtigen.[87] Binnen 24 uur was Diergaarde Blijdorp door de gehele voorraad van 11.000 pluchen olifantjes heen.[88]
Open dag
De helikopter tijdens de open dag
Ieder jaar komen tienduizenden mensen naar de traditionele open dag in De Kuip, dat wordt gezien als de opening van het nieuwe voetbalseizoen. Gedurende deze open dag worden er in en rondom het stadion verschillende activiteiten georganiseerd voor de bezoekers en treden meerdere artiesten op. Spectaculair hoogtepunt is de helikopter die op het veld landt om de nieuwe aanwinsten symbolisch naar De Kuip en Het Legioen te brengen. Ook de rest van de selectie en de staf worden op deze open dag gepresenteerd aan de aanwezige toeschouwers.
Rivaliteit
Rivaliteit met Ajax
Feyenoord tegen Ajax op 29 november 1964 (9-4)
De grote rivaal van Feyenoord is het AmsterdamseAFC Ajax. Met name uit historisch oogpunt en achterban staan de wedstrijden tussen beide clubs bekend als een beladen wedstrijd. De wedstrijd tussen twee van de grootste clubs van Nederland staat bekend als de Klassieker. Door deze rivaliteit breken er regelmatig (ernstige) supportersrellen uit.
Twee keer in de geschiedenis van het Nederlandse voetbal was de bekerfinale een Klassieker. De enige keer dat Feyenoord won, was in 1980. Ajax werd dat seizoen 1979/80 kampioen, maar werd behalve in de KNVB Beker-finale (3-1, 17-5-1980) ook voor de competitie verslagen (4-0, 29-9-1979).[89] Ajax was dus de beste, maar Feyenoord was twee keer beter. Dat dit voor supporters zo belangrijk is, wordt verwoord in de titel van het boek Beter dan de beste.[90]
Rivaliteit met Sparta
Vanuit historisch oogpunt kan ook stadsgenoot Sparta als rivaal gezien worden, al is deze rivaliteit sterk bekoeld. Deze West-Rotterdamse voetbalploeg was de eerste rivaal van Feyenoord. Sparta, de Kasteelheren, werd gezien als een chique club, terwijl Feyenoord als volksclub te boek staat. De derby's tussen beide partijen staan daarnaast al jaren in het teken van 'de club van Rotterdam'. De Rotterdamse derby wordt niet ieder jaar meer gespeeld, omdat Sparta niet altijd in de Eredivisie uitkomt.
In de beginjaren van de club speelde het op verschillende locaties op Zuid. Zo speelde het tussen 1909 en 1917 op het Afrikaanderplein aan de Paul Krugerstraat, waar destijds een voetbalveld lag. Later speelde de club aan de Kromme Zandweg, op de hoek met de Dordtsestraatweg, tegenwoordig is hier het oostelijke deel van het Zuiderpark te vinden. Het stadion werd geopend op 26 augustus1917 met een openingswedstrijd tegen Be Quick uit Zutphen, die door Feyenoord met 2-3 werd verloren.
Oud-speler Peter Houtman is sinds 1998 de vaste stadionspeaker van de club tijdens thuiswedstrijden in De Kuip, terwijl DJ "Bootsy Paul" de muziek verzorgd.
Sinds het begin van de twintigste eeuw werkt Feyenoord aan plannen voor een groter, moderner stadion. Zo was er een plan voor een stadion dat deels op het Eiland van Brienenoord zou worden gebouwd voor het bid van het WK voetbal 2018 of 2022 dat plaats moest vinden in Nederland en België. Het bid, dat onder andere een nieuw stadion voor 86.000 toeschouwers in Rotterdam behelsde, redde het niet. In december 2010 werden er andere landen als gastland aangewezen.
Na het mislopen van het gastheerschap werden er alternatieve plannen gevormd om een nieuw stadion te bouwen op een gedeelte van Sportcomplex Varkenoord, direct naast De Kuip. Dit plan werd in 2013 echter afgeblazen.
Het meest recente plan betrof een stadion dat deels in de Maas zou komen te liggen en waarvan de club hoopte het in 2025 te gaan bespelen. Dit plan was onderdeel van de gebiedsontwikkeling Feyenoord City en droeg, door de voorgenomen locatie, de bijnaam Maasstadion.[91] De nieuwbouwplannen bevonden zich in april 2021 in een vergevorderd stadium. Later werd er vooralsnog een streep door de plannen gezet en besloot de voetbalclub haar opties te heroverwegen, óók vernieuwbouw van het huidige stadion.[92][93][94] Op 21 april 2022 maakte toenmalig algemeen directeur Dennis te Kloese en financieel directeur Pieter Smorenburg bekend dat Feyenoord af zou zien van zowel nieuwbouw als de vernieuwbouw opties.[95][96]
Vernieuwbouw
Naast de plannen die de club en gemeente maakten voor de bouw van een nieuw stadion zijn er door de jaren heen ook verschillende initiatieven van supportersgroepen geweest om De Kuip te vernieuwen. Zo werd in 2012 de stichting Red de Kuip gelanceerd die een vernieuwbouwplan maakte voor De Kuip. In april 2020 kwam hier het initiatief De Moderne Kuip bij.[97] Na het definitief afblazen van het Maasstadion presenteerde de mensen achter De Moderne Kuip een hernieuwd, grondig renovatieplan.[98]
Sinds jaar en dag huisvest Sportcomplex Varkenoord de jeugdopleiding van Feyenoord. In de periode 2009–2018 trainde ook het eerste elftal op het sportcomplex, nadat het trainingsveld voor het stadion plaats moest maken voor het parkeerterrein. Nadat het eerste elftal in de zomer van 2018 verhuisde naar het nieuwe Trainingscomplex 1908 even verderop, onderging Varkenoord een metamorfose. Zo werden er nieuwe velden aangelegd en kwam er een gloednieuw hoofdgebouw voor de Feyenoord Academy en SC Feyenoord. Dit hoofdgebouw werd op 23 augustus2019 officieel geopend door Robin van Persie en Giovanni van Bronckhorst, naar wie de hoofdtribune werd vernoemd. Later ging Varkenoord ook als trainings- en wedstrijdlocatie dienen voor de Feyenoord Vrouwen.
Jarenlang trainde het eerste elftal van Feyenoord op een veld voor De Kuip, maar in de periode van 2009 tot medio 2018 trainde het op Sportcomplex Varkenoord. Het eerste elftal stak daarvoor vaak de drukke Coen Moulijnweg over, dit tot ergernis van toenmalig hoofdtrainer Ronald Koeman, die ervoor zorgde dat het elftal in het vervolg met busjes naar de trainingsvelden gebracht zouden worden. In de zomer van 2018 nam het eerste elftal een nieuw trainingscomplex in gebruik dat voorzien was van een hoofdgebouw met daarin faciliteiten als een sportruimte, medisch centrum, zwembad, auditorium en kantoren voor de medewerkers van het eerste elftal.
Organisatie
Betaaldvoetbalorganisatie
Feyenoord Rotterdam N.V. is eigenaar van het merk Feyenoord en beheerst de profclub.[99] De aandelen van de club zijn verdeeld over Stichting Continuïteit Feyenoord en de Vrienden van Feyenoord.[100] De Stichting Continuïteit Feyenoord bewaakt het cultureel erfgoed van Feyenoord en bezit een gouden aandeel.[101] De Vrienden van Feyenoord (VvF) bestaat uit vermogende supporters heeft onder leiding van Pim Blokland in oktober 2010 een belang in de club bemachtigd.[102] Destijds had Feyenoord een schuld van 40 miljoen euro waardoor de financiën van de club door de KNVB werd ingeschaald in de hoogste risicocategorie.[103] De Vrienden van Feyenoord heeft zich als doel gesteld de club "in financiële zin structureel gezond te maken".[104]
De club wordt geleid door de directie. Op deze leiding houdt de Raad van Commissarissen (RvC) toezicht. De huidige samenstelling van de directie en de RvC zijn in de volgende overzichten te raadplegen.
De Feyenoord Academy is de jeugdopleiding van de Rotterdammers. Het is een belangrijke levensaders van de club en heeft door de jaren heen vele talentvolle voetballers voortgebracht, zoals topscorer van het Nederlands elftalRobin van Persie. Andere voorbeelden van Feyenoord-spelers die langdurig international zijn/waren en de opleiding in de Feyenoord Academy hebben doorlopen zijn Giovanni van Bronckhorst, Georginio Wijnaldum, Wim Jansen, Puck van Heel en Stefan de Vrij. Het is een van de toonaangevende opleidingsinstituten in het Nederlandse voetbal en won al meerdere keren de Rinus Michels Award voor Jeugdopleiding van het Jaar. Ook internationaal wordt de kwaliteit van de Academy onderkend. Zo eindigde Feyenoord in 2022 als 24e op de ranglijst van clubs uit de 31 sterkste Europese competities die de meeste profvoetballers hebben opgeleid.[112]
Samenwerkingsverbanden
Feyenoord had tussen 1997 en 2005, en van 2009 tot en met 2015 een nauw samenwerkingsverband met stadsgenoot Excelsior Rotterdam. Feyenoord kon spelers die nog niet goed genoeg waren voor het eerste elftal bij Excelsior ervaring op laten doen en ze later weer terug halen. Onder andere Christian Gyan, Thomas Buffel en Salomon Kalou wisten op deze wijze door te breken bij Feyenoord. Sinds 2005 stalde Feyenoord vrijwel geen talenten meer bij Excelsior en was de verhouding veel zakelijker. Wel maakten – buiten de samenwerking om – Luigi Bruins en Andwelé Slory de overstap naar De Kuip. Tijdens het seizoen 2008/2009 werd de samenwerking met Excelsior in zijn geheel opgeheven, om er enkele maanden later weer op terug te komen. De hernieuwde samenwerking hield aan tot medio 2015.
Van 1999 tot 2014 had Feyenoord een satellietclub in Ghana. Feyenoord Fetteh was de Afrikaanse voetbaltak van de Rotterdammers, maar omdat slechts enkele spelers zonder succes de overstap naar Feyenoord maakten, ging het project vooral als liefdadigheidsproject de Nederlandse geschiedenisboeken in. De club werd in Ghana wel geroemd vanwege zijn toonaangevende voetbalacademie. Enkele spelers die hier uit voort kwamen zijn Nana Asare, Bernard Mensah en Christian Atsu, die later – respectievelijk – bij onder andere FC Utrecht, Besiktas en Newcastle United speelden.
Feyenoord had ook verschillende samenwerkingsverbanden met buitenlandse clubs, maar omdat die niets opleverden, werden ze verbroken. De club heeft via de Feyenoord Academy samenwerkingsverbanden met verschillende amateurvoetbalclubs uit de regio.
Tijdens de nieuwjaarsreceptie van 2019 maakte toenmalig algemeen directeur Jan de Jong bekend dat Feyenoord een samenwerkingsverband aan was gegaan met het nabijgelegen FC Dordrecht. Door middel van deze samenwerking was Feyenoord voornemens om ieder seizoen enkele jeugdspelers onder te brengen bij de Schapenkoppen om ervaring op te doen in het betaalde voetbal. Onder andere Jari Schuurman, Crysencio Summerville, Joël Zwarts en Anass Achahbar werden ondergebracht bij Dordrecht. Ook zouden de clubs samenwerken op het gebied van kennisdeling en het opleiden van (jeugd)trainers. Echter werd de samenwerking al snel stopgezet, omdat het niet het gewenste effect had voor beide clubs. In 2023 werd een nieuwe coöperatie opgezet tussen de Dordtenaren en Feyenoord.[113][114]
Sportclub Feyenoord
Zie SC Feyenoord voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Sportclub Feyenoord ontstond in 1978 uit een splitsing tussen de betaaldvoetbalorganisatie en de amateurafdeling.[115] Het standaardelftal speelde jarenlang in het zondag amateurvoetbal, maar tijdens een Algemene Ledenvergadering in november 2012 kozen de leden ervoor te switchen naar het zaterdagvoetbal. In een paar jaar klom het elftal op van de Vierde Klasse naar de Hoofdklasse, waarin het vanaf het seizoen 2020/21 weer uitkomt.
Multisportclub
Naast de verschillende voetbalelftallen heeft de club Feyenoord ook nog andere sporten binnen haar organisatie. Sinds medio 2018 is Feyenoord een multisportclub en kent de club de onderdelen: Feyenoord Basketbal, Feyenoord Futsal en Feyenoord Handbal. In het verleden was er ook een honkbalteam genaamd Sparta/Feyenoord. Na een aantal jaar van integreren en oriënteren maakte de club op 22 juni 2021 bekend de volgende stappen te willen zetten met de verschillende sporten.[116] Zo zouden er onder andere maatschappelijke activiteiten geïntroduceerd worden en moest het aantal sporten toenemen.[117] Echter werd in juli 2022 bekend dat de samenwerking met TPP werd stopgezet, waardoor het futsal geen onderdeel meer uitmaakt van de club.[118]
* Het rugnummer 12 wordt niet uitgereikt en is voorbehouden aan Het Legioen, dat als 12e man wordt beschouwd.
* Wedstrijdstatistieken bijgewerkt tot en met 14 mei 2023 na Feyenoord - Go Ahead Eagles. Europese statistieken zijn inclusief kwalificatiewedstrijden.
* Bij blessures of schorsingen wordt het team, wanneer nodig, aangevuld met jeugdspelers van het Onder 21-elftal.
* Als de vorige club cursief is, dan betrof dit een verhuurperiode.
In 2017 maakte toenmalig algemeen directeur Eric Gudde bekend dat Feyenoord voornemens was om in 2019 te beginnen met een vrouwenvoetbalelftal in de Eredivisie Vrouwen. Het vernieuwde Sportcomplex Varkenoord zou dan genoeg mogelijkheden bieden om ook een volwaardige vrouwentak te huisvesten, door de oplevering van een nieuw hoofdgebouw in de zomer van 2019. Na het uitspreken van het voornemen begon Feyenoord met het opbouwen van een academy voor meidenvoetbal. Oud-international Manon Melis speelde hier vanaf het begin een belangrijke rol in als coördinator van de afdeling. Op 31 maart 2021 werd officieel bekendgemaakt dat Feyenoord in het daaropvolgende seizoen, 2021/22, deel zou gaan nemen aan de Eredivisie voor vrouwen. Op 29 augustus van dat jaar speelde de vrouwen hun eerste competitiewedstrijd ooit, op bezoek bij ADO Den Haag.
Feyenoord Onder 21
Het Onder 21-elftal van Feyenoord, de opvolger van Jong Feyenoord, komt sinds 2020 uit in de nieuwe Onder 21-competitie van de KNVB, waaruit promotie naar de Tweede divisie mogelijk is. Eerder kwam Jong Feyenoord uit in de beloftencompetitie en de reservecompetitie waar het in 2008 en 2014 kampioen werd. Het elftal dient als opstap richting het eerste elftal voor de jonge talenten van de club. Ook eerste elftal spelers die terugkeren van een blessure konden in het verleden minuten maken in het elftal om wedstrijdritme op te doen. In aanloop naar het seizoen 2021/22 is het elftal meer bij het eerste elftal gevoegd om de overstap tussen het hoogste jeugdteam en het eerste elftal te verkleinen. De rugnummers zijn doorgeteld vanaf het eerste elftal, om zo een doorgaande lijn te vormen. In tegenstelling tot het verleden wordt er ook met namen op de shirts gespeeld.
* Het rugnummer 12 wordt niet uitgereikt en is voorbehouden aan Het Legioen, dat als 12e man wordt beschouwd.
* Wedstrijdstatistieken betreffen Feyenoord 1 en zijn bijgewerkt tot en met 26 augustus 2022. Europese statistieken zijn inclusief kwalificatiewedstrijden.
* Bij blessures of schorsingen wordt het team, wanneer nodig, aangevuld met jeugdspelers.
* Als de vorige club cursief is, dan betrof dit een verhuurperiode.
In elke staaf van de grafiek staat van boven naar beneden vermeld:
Eindnotering
Dit is de positie die de club heeft bereikt in de competitie, zonder eventuele beslissings-, play-off- of nacompetitiewedstrijden die nodig zijn geweest om bijvoorbeeld de kampioen van de competitie te bepalen.
Indien een * achter het getal staat is de notering een tussenstand en kan het zijn dat de notering niet overeenkomt met de uiteindelijke eindstand van de competitie.
Staat er een - dan is het seizoen nog bezig en is er geen definitieve uitslag bekend.
Staat er xx op de positie van de notering, dan heeft de club vroegtijdig de competitie verlaten. Dit kan onder andere komen door terugtrekking van het team, faillissement van de club of door een uitgedeelde straf van de KNVB. In veel gevallen staat elders in het artikel de reden vermeld.
Staat er een ? dan is het resultaat uit het verleden onbekend, en is alleen de competitie en/of niveau bekend van dat seizoen.
In de seizoenen 2019/20 en 2020/21 werd wegens de coronacrisis het amateurvoetbal afgebroken. Daardoor kennen deze staven geen eindklassering (middels -- weergegeven).
Competitieniveau en/of afdelingsletter of Officiële eindstand Eredivisie
Competitieniveau en/of afdelingsletter
Hierbij geeft het getal het niveau weer, dat ook terug te vinden is in de legenda. De letter is de afdelingsaanduiding en wordt gebruikt wanneer er meer afdelingen zijn op hetzelfde niveau. De afdelingsletter is altijd een hoofdletter en wordt meestal zonder nummer gebruikt.
Voorbeeld: 2F is niveau 2e klasse competitie F.
Het competitieniveau en nummer wordt niet vermeld wanneer er slechts één competitie van dit niveau was.
Officiële eindstand Eredivisie (getal staat tussen haakjes vermeld)
Sinds de introductie van play-offwedstrijden voor Europees voetbal na afloop van de reguliere competitie in 2005/06, is de KNVB verplicht een eindstand van de Eredivisie door te geven aan de UEFA aan de hand van deze play-offwedstrijden.
Bij deze eindstand staan clubs die zich hebben gekwalificeerd voor Europees voetbal hoger dan clubs die zich niet wisten te kwalificeren. Indien er geen verschil was tussen de eindnotering en de officiële eindstand, staat dit getal niet vermeld.
Onderafdeling
Hier staat afgekort de naam van de onderafdeling indien de club in dat jaar in een onderafdeling uitkwam. Tevens staat deze afkorting in de legenda en wordt gelinkt naar het artikel over deze onderafdeling. Deze afkorting wordt alleen vermeld wanneer de club in het verleden in verschillende onderafdelingen heeft gespeeld. Deze vermelding is in de staaf altijd in kleine letters. Deze onderafdelingen zijn na het seizoen 1995/96 afgeschaft. Heeft de club in slechts één onderafdeling gespeeld, dan is dit alleen terug te vinden in de legenda.
Onder de staaf staat het jaartal vermeld waarin het seizoen is afgesloten. 15 verwijst naar het seizoen 2014/15 en/of eventueel op het seizoen 1914/15.
Wanneer een staaf leeg is, zijn deze gegevens niet bekend. Het kan ook zijn dat de club dat seizoen niet heeft meegespeeld op het hogere amateurniveau, vroegtijdig de competitie heeft verlaten of uit de competitie is gezet.
In het seizoen 1944/45 was er wegens de Tweede Wereldoorlog geen regulier competitievoetbal.
Opmerking: In de 1e klasse en lager spelen de clubs in districten. Deze districten staan niet vermeld in de grafiek.
In elke staaf van de grafiek staat van boven naar beneden vermeld:
Eindnotering
Dit is de positie die de club heeft bereikt in de competitie, zonder eventuele beslissings-, play-off- of nacompetitiewedstrijden die nodig zijn geweest om bijvoorbeeld de kampioen van de competitie te bepalen.
Indien een * achter het getal staat is de notering een tussenstand en kan het zijn dat de notering niet overeenkomt met de uiteindelijke eindstand van de competitie.
Staat er een - dan is het seizoen nog bezig en is er geen definitieve uitslag bekend.
Staat er xx op de positie van de notering, dan heeft de club vroegtijdig de competitie verlaten. Dit kan onder andere komen door terugtrekking van het team, faillissement van de club of door een uitgedeelde straf van de KNVB. In veel gevallen staat elders in het artikel de reden vermeld.
Staat er een ? dan is het resultaat uit het verleden onbekend, en is alleen de competitie en/of niveau bekend van dat seizoen.
In de seizoenen 2019/20 en 2020/21 werd wegens de coronacrisis het amateurvoetbal afgebroken. Daardoor kennen deze staven geen eindklassering (middels -- weergegeven).
Competitieniveau en/of afdelingsletter of Officiële eindstand Eredivisie
Competitieniveau en/of afdelingsletter
Hierbij geeft het getal het niveau weer, dat ook terug te vinden is in de legenda. De letter is de afdelingsaanduiding en wordt gebruikt wanneer er meer afdelingen zijn op hetzelfde niveau. De afdelingsletter is altijd een hoofdletter en wordt meestal zonder nummer gebruikt.
Voorbeeld: 2F is niveau 2e klasse competitie F.
Het competitieniveau en nummer wordt niet vermeld wanneer er slechts één competitie van dit niveau was.
Officiële eindstand Eredivisie (getal staat tussen haakjes vermeld)
Sinds de introductie van play-offwedstrijden voor Europees voetbal na afloop van de reguliere competitie in 2005/06, is de KNVB verplicht een eindstand van de Eredivisie door te geven aan de UEFA aan de hand van deze play-offwedstrijden.
Bij deze eindstand staan clubs die zich hebben gekwalificeerd voor Europees voetbal hoger dan clubs die zich niet wisten te kwalificeren. Indien er geen verschil was tussen de eindnotering en de officiële eindstand, staat dit getal niet vermeld.
Onderafdeling
Hier staat afgekort de naam van de onderafdeling indien de club in dat jaar in een onderafdeling uitkwam. Tevens staat deze afkorting in de legenda en wordt gelinkt naar het artikel over deze onderafdeling. Deze afkorting wordt alleen vermeld wanneer de club in het verleden in verschillende onderafdelingen heeft gespeeld. Deze vermelding is in de staaf altijd in kleine letters. Deze onderafdelingen zijn na het seizoen 1995/96 afgeschaft. Heeft de club in slechts één onderafdeling gespeeld, dan is dit alleen terug te vinden in de legenda.
Onder de staaf staat het jaartal vermeld waarin het seizoen is afgesloten. 15 verwijst naar het seizoen 2014/15 en/of eventueel op het seizoen 1914/15.
Wanneer een staaf leeg is, zijn deze gegevens niet bekend. Het kan ook zijn dat de club dat seizoen niet heeft meegespeeld op het hogere amateurniveau, vroegtijdig de competitie heeft verlaten of uit de competitie is gezet.
In het seizoen 1944/45 was er wegens de Tweede Wereldoorlog geen regulier competitievoetbal.
Opmerking: In de 1e klasse en lager spelen de clubs in districten. Deze districten staan niet vermeld in de grafiek.
Een overzicht van de behaalde punten vanaf de oprichting van de Eredivisie in 1956/57 tot en met het heden, omgerekend naar 34 wedstrijden per seizoen en 3 punten voor een overwinning).
VR2 = tweede kwalificatieronde, VR3 = derde kwalificatieronde, PO = Play-offronde Vanaf het seizoen 1999/2000 is er een doorstroming van clubs uit de Champions League naar de UEFA Cup / Europa League of vanaf het seizoen 2021/2022 naar de Europa Conference League. Vanaf het seizoen 2021/2022 is er een doorstroming van clubs uit de Europa League naar de Europa Conference League.
Feyenoord speelt sinds 1961 in diverse Europese competities. Hieronder staan de competities en in welke seizoenen de club deelnam. Vet gedrukt staan de edities die zijn gewonnen door Feyenoord:
Feyenoord dankt zijn roem mede aan een aantal buitengewoon capabele bestuurders. Beroemde voorzitters zijn: Leen van Zandvliet, de drijvende kracht achter de bouw van De Kuip; Cor Kieboom, die nauw was betrokken bij de invoering van het betaald voetbal; en Jorien van den Herik, die de club begin jaren negentig redde van de financiële ondergang. Toon van Bodegom is de huidige voorzitter van Feyenoord, hij bekleed deze functie sinds 2018.[121]
Naast bekende trainers, heeft Feyenoord ook grote spelers onder contract gehad. Hieronder een overzicht van spelers van Feyenoord die in het verleden verkozen zijn tot Voetballer van het Jaar in Nederland.
Vanaf 2003 heeft Feyenoord elk seizoen een ambassadeur gehad. Dit waren altijd bekende Rotterdammers. Op de jaarlijkse Feyenoord Open Dag werd de ambassadeur voor het komende seizoen bekendgemaakt, maar in 2008 kwam daar een eind aan, want toen werd Gerard Meijer, 50 jaar lang de verzorger van de club, benoemd tot ambassadeur voor het leven. Hieronder een lijst van deze ambassadeurs:
De trofee werd in 2014 op de 70ste verjaardag van de naamgever van de ereprijs in het leven geroepen, en wordt op de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie uitgereikt aan een persoon die zich op welke wijze dan ook een echte Feyenoorder heeft getoond.
↑Voorwaarts, "Zal Feijenoord morgen kampioen worden?", 5 april 1924. Gearchiveerd op 13 april 2016. "En temeer verheugen wij ons in dit succes, nu het ten deel valt aan een echte volksclub, een vereeniging van jonge kerels, die met beide beenen midden in het Rotterdamsche volksleven staan. Feijenoord is vooral op den Linker Maasoever - populair onder onze volksklassen als geen andere club."
↑Van de Vooren, Jurryt, Feyenoord tijdens de oorlog. Dienaren van het rood-witte koninkrijk.. Universiteit Amsterdam (1996), “Feyenoord 1933-1940”. Geraadpleegd op 14 juni 2022.
↑Voorwaarts, "Feijenoord.", 20 juli 1928. Gearchiveerd op 20 november 2013. "Feijenoord is het echte type van de volksclub, voortgekomen uit het volk en er door gedragen. [...] En juist in dit werkzame stadsdeel, waar de stem van Rotterdam's arbeid, in de havens en van de fabrieken, zoo luide klinkt, heeft de voetbalclub Feijenoord zich weten te verwerven een populariteit, een aanhang, die onaantastbaar is."
↑Annema, Poul, "Feijenoord bracht vergeten stadsdeel tot leven", de Volkskrant, 8 juli 2008. Geraadpleegd op 21 juni 2022. "De opvolger van Van Zandvliet, de steenkolenhandelaar Cor Kieboom in die dagen: 'Waarom is Feijenoord zo groot geworden? Omdat de mensen die in deze bootwerkerswijk woonden niets hadden. De mensen leefden zich helemaal uit op Feijenoord.'"
↑ abFCUpdate.nl, Franse media analyseren Feyenoord: 'Eerst hem uitschakelen' (15 april 2022). Gearchiveerd op 15 april 2022. Geraadpleegd op 16 mei 2022. "Qua identiteit waren het altijd harde werkers waarmee het publiek zich kan identificeren, maar sinds hij er is, is er een duidelijke spelvisie. Ze zetten graag hoog druk, zeker thuis. De thuiswedstrijd tegen Slavia (3-3) had ook zomaar in 6-5 kunnen eindigen. Ze willen meer scoren dan de tegenstander, in plaats van proberen de nul te houden."
↑ abFR12.nl, "Arnesen: "De club moet af van dat gekke stempel"", 3 september 2020. Gearchiveerd op 23 januari 2021. Geraadpleegd op 16 mei 2022. "Ik hoor vaak dat deze club typische Feyenoord-spelers nodig heeft. Maar wat zijn dat dan? Dan praten ze over hard werken en zo."
↑ abSchouten, Rob, Straks Feyenoord op de troon en Ajax aan zijn zijde. Trouw (9 december 2008). "Ajax is van de yuppen, de brille en de arrogantie, ’Godenzonen’; Feyenoord is van het gewone volk, de harde werkers, ’Geen woorden maar daden’. Je kunt niet voor Feyenoord en Ajax tegelijk zijn."
↑Van Bennekum, Jan (15 september 1917). Verplicht Costuum.. De Feijenoorder1 (6) "Het bestuur herinnert er nogmaals aan, dat de spelers verplicht zijn uit te komen in het bekende rood-witte yersey, met zwarte broek. Nog onlangs kwam het voor, dat een speler aan de oefeningen deel nam in een geel-zwart yersey. De firma C. Dekkers heeft op het oogenblik voldoenden voorraad rood-witte yerseys, zoodat een ieder zich van het voorgeschreven yersey kan voorzien."
↑ abSerné, Marc, "Shirtreclame kan veel geld opleveren", NRC Handelsblad, 18 augustus 1982, p. 13. Gearchiveerd op 13 april 2016.
↑Algemeen Dagblad, "Feyenoord verlengt contract met hoofdsponsor EuroParcs", 2 november 2021. Geraadpleegd op 22 mei 2022. "Vanaf de start zien wij een groei in onze naamsbekendheid en hebben Feyenoord-supporters én andere voetballiefhebbers de weg naar onze parken gevonden. Het merk heeft door de sponsoring van Feyenoord een enorme boost. gekregen."
↑ abFeyenoord, JEX is eerste Official Training Partner van Feyenoord (19 juni 2021). Gearchiveerd op 22 mei 2022. Geraadpleegd op 22 mei 2022. "Voor het eerst in het bestaan van de club heeft Feyenoord een Official Training Partner aan zich weten te binden. Het Rotterdamse softwarebedrijf JEX staat vanaf het nieuwe seizoen op alle adidas-trainingskleding die door de spelers en staf van zowel Feyenoord 1 als de elftallen van Feyenoord Academy zal worden gedragen."
↑Algemeen Dagblad, "kolom8+", 23 augustus 1982, p. 15. Gearchiveerd op 20 november 2013. "Feyenoord heeft het contract met Adidas opgezegd. Het switcht per 1 januari naar Puma."
↑Van der Polder, Dick, "Hiele wil gelimiteerde transfersom in contract", 8 juli 1987. Gearchiveerd op 20 november 2013. "Hiele voelt er niets voor om op Hummel-schoenen te gaan spelen. Daartoe is hij verplicht krachtens de driejarige overeenkomst, die Feyenoord per 1 juli met het Deense merk heeft gesloten."
↑Zwart, Pieter, Ernst Happel speelde met het Feyenoord van 1970 al Totaalvoetbal (7 april 2020). Geraadpleegd op 16 mei 2022. "Zonder Happel hadden de buitenspelval, het 4-3-3-systeem en collectieve pressing waarschijnlijk pas jaren later hun intrede gedaan. Michels heeft dat vooral slim van hem afgekeken en met betere spelers toegepast."
↑FSV De Feijenoorder, Geschiedenis. Gearchiveerd op 18 januari 2022. Geraadpleegd op 29 mei 2022. "De Feyenoord Supportersvereniging is op 3 mei 1931 opgericht."
↑Voetbal International, "UEFA is finale niet vergeten en geeft Feyenoord volgende boete", 15 juli 2022. Geraadpleegd op 16 juli 2022. "Feyenoord heeft naar aanleiding van gebeurtenissen rond de Conference League-finale meerdere boetes gekregen van de UEFA. Dat blijkt uit een rapport van de Europese voetbalbond. De boetepot van Feyenoord over vorig seizoen steeg zo tot boven de 650.000 euro."
Zie Feijenoord (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Feyenoord, Feijenoord en Fijenoord.
Toon van Bodegom
Adidas
Landskampioenschap: 16×
KNVB Beker: 13×
Johan Cruijff Schaal: 4×
Europacup I: 1×.png){kind=small}
UEFA Cup: 2×
Wereldbeker: 1×
Feyenoord in het seizoen 2022/23 (mannen) en Feyenoord in het seizoen 2022/23 (vrouwen)
Zie Geschiedenis van Feyenoord voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
.svg){kind=small}
.svg)
.jpg)
Hibernian FC
.svg){kind=small}
Anderlecht
Fiorentina
San Jose Earthquakes
Sparta Praag
Dinamo Moskou
Brighton & Hove Albion
Sevilla
Australië
Fijisch Rugby Team
Griekenland.svg){kind=small}
Grasshopper Club Zürich
US Rumelange
", 
(
