Erik van Muiswinkel

Erik van Muiswinkel
Van Muiswinkel als politicus Janmaat tijdens “Nu volgt een programma in de Zendtijd voor Politieke Partijen” (2012)
Algemene informatie
Volledige naam	Frederik Leendert van Muiswinkel
Geboren	4 augustus 1961
Geboorteplaats	Eemnes
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1986-heden
Beroep	kleinkunstenaar, acteur, zanger en presentator
(en) IMDb-profiel
Portaal    Film

Frederik Leendert (Erik) van Muiswinkel (Eemnes, 4 augustus 1961) is een Nederlands kleinkunstenaar, acteur, zanger en televisiepresentator die landelijke bekendheid verwierf door zijn bijdragen aan de televisieprogramma's Ook dat nog!, Kopspijkers en Studio Spaan. Ook was hij de Hoofdpiet bij de landelijke intocht van Sinterklaas in Nederland.

Levensloop

Van Muiswinkel werd in 1961 geboren als zoon van zakenman Freek van Muiswinkel, die veel later, op 53-jarige leeftijd, in de voetsporen van zijn zoon trad en ook acteur werd. Vanaf 1980 studeerde hij Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens die studie was hij van 1982 tot 1984 redacteur van het Amsterdamse studentenblad Propria Cures. Hij behaalde het kandidaatsdiploma Nederlandse Taal- en Letterkunde in 1985 met een scriptie over de Rotterdamse dichter Riekus Waskowsky, maar in plaats van zijn studie met een doctoraal af te ronden, richtte hij zich op cabaret. Samen met Justus van Oel en Eric Eijgenraam vormde hij de cabaretgroep Zak en As, die in 1985 het Leids Cabaret Festival won. Eijgenraam zou later vervangen worden door Diederik van Vleuten.

Vanaf 1986 houdt Van Muiswinkel zich ook met televisie bezig. Hij was redactielid van Jan Lenferinks programma RUR en verzorgde sketches en liedjes voor het Schooltv-weekjournaal. Daarnaast schreef hij de tekst van de Nederlandse evergreen Eén kopje koffie, die in 1987 een zomerhit werd voor de groep VOF de Kunst. Daarna bleef hij teksten voor de groep schrijven. In deze periode stelde hij ook enkele bloemlezingen samen; de belangrijkste was de Verzamelde Gedichten van Riekus Waskowsky (uitgeverij Bert Bakker, 1985).

Vanaf 1989 was hij vast panellid in het programma Ook dat nog!. Hij besloot het programma na twee succesvolle seizoenen (onder andere winnaar van de Gouden Televizier-Ring) te verlaten om zich volledig op Zak en As te kunnen richten. Een maand later liet Justus van Oel weten dat hij geen zin meer had in het cabaretierschap en daarmee was Zak en As ter ziele.

Vervolgens was Van Muiswinkel onder andere presentator van de televisieprogramma's Ik heb al een boek en Megabrein (de Nederlandse versie van het Britse Mastermind). Ook werkte hij mee aan de radioprogramma's Andermans Veren (waarvoor hij een Zilveren Reissmicrofoon won) en Spijkers met koppen. In het theater was hij vanaf 1993 te zien in de voorstellingen De Heldenlul en De Mensenvriend. Vanaf 1995 treedt hij ook op met VOF de Kunst.

Daarnaast presenteerde hij Cabarestafette en acteerde hij in aflevering 13 (ongeluk en bijgeloof, met de hit "Vuur en Vlam") van VARA's Kinderen voor Kinderen met Sylvia Millecam. De aflevering bleek in verschillende landen succesvol en won enkele prijzen.

Vanaf 1996 was Van Muiswinkel opnieuw in een succesvol televisieprogramma te zien: hij werkte mee aan Kopspijkers. Vanaf 1997 maakt hij theaterprogramma's met Diederik van Vleuten, met wie hij eerder samenwerkte in Zak en As.

Vanaf 1998 speelde hij voor de NTR (voorheen NPS) de rol van Hoofdpiet tijdens de televisieprogramma's rondom Sinterklaas, in de traditie van illustere voorgangers als Piet Römer, Frits Lambrechts en Erik de Vogel. Hij was als Hoofdpiet te zien in het jaarlijkse Sinterklaasjournaal, dat sinds 2001 loopt. In 1999 deed hij ook al mee aan de jeugdsoapserie De Club van Sinterklaas. Verder leest hij (als Hoofdpiet) de luister-cd Het paard van Sinterklaas voor, een boek geschreven door Tamara Bos, later ook verfilmd. In 2016 stopte Van Muiswinkel uit onvrede over de rol van de NTR. Hij vond dat de NTR afscheid moest nemen van Zwarte Piet in zijn huidige vorm, omdat het - in zijn woorden - "typetje" door sommige mensen als kwetsend en racistisch wordt gezien.^[1]

In 2001 was Van Muiswinkel samen met Jeroen van Merwijk, Justus van Oel, Beau van Erven Dorens, Bert Klunder, Joep van Deudekom, Diederik van Vleuten en Hans Dorrestijn te zien in het televisieprogramma Mannen voor vrouwen bij de RVU, waarin zij aan een publiek vol vrouwen proberen duidelijk te maken hoe de man in elkaar steekt. In 2002 was hij tijdens de verkiezingscampagne in een telefonische rol te horen als de heer Van de Capelle, "Stem van het volk", bij Barend & Van Dorp en presenteerde hij als Henk van Zon 25 jaar Leids Cabaret Festival in Carré.

Van Muiswinkel deed in 2001 de stem van Vinny in de animatiefilm Atlantis: De Verzonken Stad.

In 2003, 2004 was hij te zien bij de RVU in de serie Beter van niet. In twee series van twee keer zes delen speelde hij God als de heer G. de Vader in een "ontmoedigingscursus", om uit te leggen wat het plan van de schepping was en waar het volgens Hem is misgegaan. In seizoen twee werd Hij op bijzondere wijze geassisteerd door de H. Geest (Jeroen van Merwijk) in de verschijning van amanuensis.

Ook in 2004 speelde hij rollen in de televisieserie Baantjer en de films In Oranje en Pluk van de Petteflet. Tevens trad hij samen met Van Vleuten op in de cabaretshow Antiquariaat Oblomov, waarin Van Vleuten afscheid heeft genomen van het leven als cabaretier en een eigen antiquariaat is begonnen. Zijn kleine onderneming dreigt echter door de concurrentie verdrongen te worden, waarop Van Muiswinkel verwoede pogingen doet om dit tot zijn vriend te laten doordringen.

In 2005 keerde hij terug in het cabaretteam van Jack Spijkerman in Kopspijkers. Ook kwam er een boek uit met de teksten die hij en Diederik van Vleuten schreven voor hun drie theaterprogramma's. Tussendoor bedacht hij ook enkele succesvolle televisieprogramma's en schreef hij columns voor verschillende bladen.

In mei 2005 stapte Jack Spijkerman over van de VARA naar Talpa. Van Muiswinkel en Bert Visscher waren de enige cabaretiers die hem niet volgden. Van Muiswinkel speelde daarop met enige regelmaat sketches in Koefnoen (AVRO).

In 2007 had hij een wekelijkse column in het programma De zomer draait door, het programma van Matthijs van Nieuwkerk dat gedurende de zomer elke zaterdagavond werd uitgezonden door de VARA. Zijn vermogen tot imitatie bereikte in dat jaar grote hoogte in zijn weergave van het lied De nozem en de non van Cornelis Vreeswijk.

In 2008 was Van Muiswinkel in het nieuws in verband met zijn oproep tot een boycot van de Olympische Spelen in China. Hij startte de oproep met een open brief aan de Nederlandse Olympische ploeg in de Volkskrant^[2] waarin hij wees op de slechte mensenrechtensituatie in China. Zijn oproep riep veel weerstand op.

Op 12 februari 2008 maakten Van Vleuten en Van Muiswinkel bekend ieder huns weegs te gaan. Van Muiswinkel wilde "andere vormen van theater" beoefenen, zo liet hij weten. Vanaf maart 2009 tot kerst 2009 speelden zij in Mannen, het allerbeste (oorspronkelijke werktitel: Mannen met Boedel) de leukste stukken uit hun eerder programma's nogmaals. Van Muiswinkel speelde in 2009 en 2010 als typetje Henk van Zon in Van Zon op Zaterdag.

Eind 2011 kwam Van Muiswinkel met de soloshow 4-8-'61, waarin hij inspeelt op het feit dat hij zijn geboortedatum deelt met die van Barack Obama.

Van 2011 tot 2013 presenteerde Van Muiswinkel het taalprogramma TatataTaal.

Vanaf 23 december 2011 speelde Van Muiswinkel de hoofdrol in de gelijknamige theatershow Scrooge, geregisseerd door Bruun Kuijt.

In 2013 en 2014 speelde hij zijn cabaretshow Schettino, gebaseerd op het tragikomische verhaal van de kapitein van het gezonken cruiseschip de Costa Concordia. Met dit programma won hij de cabaretprijs Poelifinario. De VARA zond de show in 2015 op televisie uit.

Van 2014 tot 2016 presenteerde en speelde hij in het VARA-amusementsprogramma Cojones met Thomas van Luyn, Mike Boddé, Martijn Koning en Remko Vrijdag. In juli 2016 kreeg Van Muiswinkel de rol van Pops in de Nederlandse versie van de animatiefilm The Secret Life of Pets.

Op 1 mei 2020 was hij hoofdpersoon in het televisieprogramma Verborgen Verleden, op NPO 2. Hierbij kwam naar voren dat hij o.a. afstamt van de ARP-politicus Jacob Adriaan de Wilde en de eerste heren van het Land van Arkel; Jan I van Arkel en diens vader Herbaren II van der Lede.^[3]

Theaterprogramma's

Met

• 1986: Hij is Justus, wij zijn Erik
• 1987: Het nut van de neushoorn
• 1989: De nationaal kampioen
• 1990: Zak en As ontkent alles

Met Margôt Ros

• 1993: De heldenlul

Met

• 1996: Dag giraf
• 1997: Ik ben lekker stout
• 1998: Vanaf hier nog vijf kwartier
• 2001: Apekooien

Met

• 1997: Mannen van de wereld
• 1999: Mannen op de maan
• 2002: Mannen met vaste lasten
• 2004: Antiquariaat Oblomow
• 2006: Prediker en Hooglied
• 2009: Mannen, het allerbeste!

Met Omnibuzz

• 2007: Welkom, welkom in mijn hoofd

Met

• 2008: Ben Hur
• 2011: Robin Hood

Oudejaarsconferences met andere cabaretiers

• 2010: Gedoog hoop & liefde (met Mike Boddé, Thomas van Luyn, Sanne Wallis de Vries, Jeroen Woe, Niels van der Laan en Ronald Goedemondt)
• 2012: Het eerlijke verhaal (met Sanne Wallis de Vries, Jeroen Woe, Niels van der Laan, Owen Schumacher, Joep van Deudekom en Rob Urgert)

Met

• 2016: Erik en Justus vertellen een film

Kerstvoorstelling met andere cabaretiers

• 2011-2012: Scrooge! (met Patrick Stoof, Erna Sassen, Melissa Drost, René Retèl en Servaes Nelissen)

Solo

• 1995: De mensenvriend
• 2011: 4-8-'61
• 2013: Schettino
• 2015: De Olieworstelaar
• 2018: De Oplossing
• 2019: Buigt allen mee voor drs. P

Externe link

• Profiel van Van Muiswinkel op de website van Erik van Muiswinkel en Diederik van Vleuten (gearchiveerde pagina)

Voorganger: Maarten van Roozendaal voor Red mij niet

Annie M.G. Schmidt-prijs 2001 voor Tibetlied

Opvolger: Jeroen Zijlstra voor Durgerdam slaapt

Bronnen, noten en/of referenties ↑ Erik van Muiswinkel stopt met Zwarte Piet wegens gebrek verandering, Nu.nl, 23 mei 2016 ↑ Feest niet mee op de Spelen ↑ Erik van Muiswinkel. Een geschiedenis van antirevolutionairen en voorname lieden website CBG, Centrum voor familigeschiedenis.

Bibliografische informatie

Biblioteca Nacional de España: XX1579012 Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren: muis002 International Standard Name Identifier: 0000 0000 6064 7886 MusicBrainz: 316bb52c-5d31-44f5-b9a9-6ca7048d8134 Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen Persoon ID: 074482548 Système universitaire de documentation: 169582817 Virtual International Authority File: 87301857 WorldCat Identities (via VIAF): 87301857

Presentator van Kinderen voor Kinderen

Willem Nijholt (1980, 1981) · Leoni Jansen (1982) · Willem Ruis (1983, 1984) · Edwin Rutten (1985, 1986) · Ati Dijckmeester (1985, 1986) · Ron Brandsteder (1987) · Simone Kleinsma (1987) · Sonja Barend (1988) · Herman van Veen (1990) · Youp van 't Hek (1991) · Sylvia Millecam (1992) · Erik van Muiswinkel (1992) · Henk Westbroek (1992) · Coen Flink (1993) · Frank Groothof (1994) · Willem Ekkel (1994) · Peter Tuinman (1994) · Harry van Rijthoven (1994) · Carola Hamer (1994) · Paul de Leeuw (1995, 1996) · Menno Bentveld (1997) · Joep Onderdelinden (1998) · Marcel Faber (1998) · Aldith Hunkar (1999) · Marscha de Haan (2000) · Neel Brands (2000) · Maud Hawinkels (2001) · Klaas van der Eerden (2002, 2003, 2004) · Claudia de Breij (2004, 2005, 2009, 2012) · Jochem Myjer (2006) · Isolde Hallensleben (2007) · Jack van Gelder (2008) · Ali B (2008) · Frank Evenblij (2009) · Sara Kroos (2011) · Lex Uiting (2013, 2014, 2015, 2016, 2017) · Dolores Leeuwin (2013) · Dieuwertje Blok (2014) · Milouska Meulens (2015) · Anne Appelo (2018, 2019) · Pepijn Gunneweg (2018, 2019)