De Oost (film)

De Oost
Alternatieve titel(s)	The East
Regie	Jim Taihuttu
Producent	Sander Verdonk Julius Ponten
Scenario	Mustafa Duygulu Jim Taihuttu
Hoofdrollen	Martijn Lakemeier Marwan Kenzari
Muziek	Gino Taihuttu
Montage	Mieneke Kramer
Cinematografie	Lennart Verstegen
Productiebedrijf	New Amsterdam Film Company Salto Films Wrong Men North
Distributie	Splendid Film Amazon Prime
Première	25 september 2020 (Utrecht) 13 mei 2021 (Amazon Prime)
Genre	Oorlog / Thriller
Speelduur	150 minuten
Taal	Nederlands, Engels, Indonesisch
Land	Nederland  België  Indonesië  Verenigde Staten
Budget	€6,6 miljoen[1][2]
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
Portaal    Film

De Oost is een Nederlandse oorlogsfilm uit 2020, onder regie van Jim Taihuttu.

Verhaal

De film speelt zich af in het Nederlands-Indië van 1946 ten tijde van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Een jonge uitgezonden soldaat genaamd Johan raakt in de ban van legerkapitein Raymond Westerling, die contraguerrilla acties tegen de Indonesische guerrilla's en zuiveringsacties op Zuid-Celebes leidt. Langzamerhand plaatst Johan steeds meer vraagtekens bij de oorlog.

Rolbezetting

• Martijn Lakemeier als Johan de Vries
• Marwan Kenzari als Raymond Westerling
• Jonas Smulders als Mattias Cohen
• Joes Brauers als Herman Keizer
• Huub Smit als luitenant Hartman
• Jeroen Perceval als Janssen
• Peter Paul Muller als majoor Penders
• Jim Deddes als Werner
• Reinout Scholten van Aschat als Tinus
• David Wristers als Marcus Waterman
• Abel van Gijlswijk als Charlie
• Coen Bril als Eddy Coolen
• Mike Reus als kampcommandant Mulder
• Joenoes Polnaija als Samuel
• Denise Aznam als Gita
• Putri Ayudya als Westerlings vrouw
• Lukman Sardi als Djalil

Productie

Regisseur Jim Taihuttu was al sinds 2012 bezig met het ontwikkelen van een filmproject over deze 'zwarte bladzijde van de Nederlandse geschiedenis'.^[2] Taihuttu kreeg het idee voor de film tijdens een persoonlijke zoektocht naar de geschiedenis van zijn voorouders op de Molukken: "Ik stuitte op een hele oorlog waar ik op school nooit iets over had gehoord en waar in Nederland ook geen films over bestonden. Naarmate ik er meer over begon te lezen en meer ooggetuigen sprak, werd de wens om als filmmaker iets met dit onderwerp te doen steeds sterker. Dit resulteerde in het verhaal van De Oost."^[3]

Producent Sander Verdonk sloot zich in 2015 aan bij de film en ging vanaf toen op zoek naar financiers.^[2]

Bij het schrijven van het scenario werd het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde geraadpleegd voor historische feiten.^[4] Ook werd bewust gezocht naar een coproductiepartner in Indonesië. Over de beweegredenen hierachter vertelde Verdonk: "Voor ons was zo'n samenwerking heel belangrijk. We wilden daar niet als een soort neokolonist neerstrijken en een filmpje draaien. Een groot deel van de crew was Indonesisch."^[2]

De draaiperiode ging in februari 2019 van start in Indonesië.^[5] Uiteindelijk werd er 48 dagen gedraaid in Indonesië, met 6 aanvullende draaidagen in Nederland.^[2]

Release

Eerste beelden van de film werden in mei 2020 uitgebracht.^[6] De première vond plaats op Nederlands Film Festival op 25 september 2020.^[7] Aanvankelijk zou de film op 10 september 2020 in de bioscoop worden uitgebracht, maar de release werd vanwege opgelopen vertragingen door de coronapandemie uitgesteld naar eerst 26 november dat jaar en uiteindelijk naar 13 mei 2021.^[1]

De filmmakers ontwikkelden voorafgaand aan de release een lespakket met filmfragmenten voor scholen, met als doel om de in scholen tot dan toe nauwelijks besproken Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog tot lesmateriaal te maken.^[4] Producent New Amsterdam beoogde zodoende om in samenwerking met onder andere The East West Foundation en het Indisch Herinneringscentrum een grote voorlichtingscampagne over de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog op te zetten.^[5]

De film raakte in september 2020 in opspraak toen het Veteranenplatform en de Molukse organisatie Maluku4Maluku zich publiekelijk uitliet tegen de trailer van de film: de organisatie betichtte de makers van 'historische onjuistheden' en maakte een kritische vergelijking tussen de Nederlandse militairen in de film met de SS.^[4] Zo zijn soldaten te zien in historisch ­incorrecte zwarte uniformen^[8], in werkelijkheid droegen deze eenheden camouflagegroen.^[9]Ook oud-strijders en belangenverenigingen, waaronder de organisatie van Reawaruw, het Veteranen Platform en de Federatie Indische Nederlanders volgde in deze woede.^[1] Reawaruw eiste namens belanghebbenden een voorvertoning van de film, maar dit verzoek werd niet ingewilligd. Producent Sander Verdonk liet in een reactie weten: "Deze geschiedenis ís complex en voor sommigen traumatisch, dat willen we juist laten zien. Het zou jammer zijn als de discussie over de onafhankelijkheidsoorlog zich nu voornamelijk toespitst op een snor en uniformen. We zullen geen inhoudelijke aanpassingen doen aan de film."^[1]

Vanwege de aanhoudende woedende reacties onder Indië-veteranen, Indische Nederlanders en Molukkers, werd in december 2020 bekendgemaakt dat de film een disclaimer zou krijgen, waarin duidelijk wordt dat de film een interpretatie van de producent en de regisseur is en niet berust op de waarheid. De Federatie Indische Nederlanders voegde hier aan toe dat de film een "onjuist en eenzijdig beeld geeft van de situatie in Nederlands-Indië".^[10] Verdonk liet daarop weten dat de disclaimer er niet zou komen.^[11]

In maart 2021 kwam het nieuws dat de film op 13 mei 2021 wordt uitgebracht op de streamingwebsite Amazon Prime.^[3] Het is de eerste Nederlandse speelfilm die wordt uitgebracht door de Amerikaanse streamingdienst. Ook werd gemeld dat de film op diezelfde datum wordt uitgebracht in de Nederlandse bioscopen, op voorwaarde dat de bioscopen tegen die tijd weer geopend zouden zijn. ^[10] De film was uiteindelijk vanaf 5 juni 2021 in de bioscopen te zien.

Externe links

• (en)  De Oost in de Internet Movie Database